I Surat-na Si
Santiago
Pagbulig Pagsabot Sito Surat
I magsurat sito, iya si Santiago (1:1). Si patangan ato si Baha'o Kasuratan nga Santiago i arun-na, ka'urugan i mag'isip nga i Santiago nga addangan si nagpanhangad pagpuno' nga nagsabi-na si Pablo ari si Gal 2:9, i tagtawa' sito surat.
Addangan si Santiago si mga bugtu'-na si Jesus nga ga'i agtutu'o si iya si pagparapasamwak-na pa (Markos 6:13; Juan 7:2-5). Siguro iya i siyaka si mga bugtu'-na si Jesus kay iya i primiro nagsabi si lista (Mateo 13:55). Ma'in iya addangan si Dusi kundi' bugtu'-na iya si Ginu'o (Gal 1:19). Addangan iya si mga pinili' a'a nga nagpakulawan-na si Jesus kahuman si kabanhaw-na (1Cor 15:7). Mangno, agbagat-na iya si Pablo si primiro sito pagbisita-na si Jerusalem kahuman-na sito pagtutu'o (Gal 1:19) ngan da'inan may si pangultimo bisis pagbisita-na sito (Buhat 21:18). Si pakagawas-na si Pedro si prisuhan, agtugunan-na i mga kakurumpaniyahan-na pagsumat si Santiago (Buhat 12:17) ngan addangan si Santiago si magpuno' si bali ka'impurtanti bararagaw ari si Jerusalem (Buhat 15:13). Kilalado gayod iya kay bisan si Judas agpakilala bilang “bugtu'-na si Santiago” (Judas 1). Nagmatay si Santiago ari si Jerusalem ngan 62 AD (mga 32 anyos kahuman abanhaw si Jesus) ngan ka'urugan i mag'isip nga nagsurat to myintras si 50 AD.
Nagsurat to para si “dusi pamilya si mga a'a-na si Israel nga agtaraltag si pala'in-la'in nasyon” (1:1). Klarado nga i nagsuratan sito i mga Kristiyano (2:1; 5:7-8) nga agpakatakka si pala'in-la'in lugar tungod si pagparapasakit si mga iya kahuman si pagmatay si Esteban ari si Jerusalem (Buhat 8:1; 11:19).
I pagkala'inan-na sito surat: 1. Agpasayod ato parti si mga mahalap buhat pati' si pagtu'o nga agtupad si pangiwa-kiwa (2:14-26) 2. Ato liwat kina'anda'an i mga nagturu'-na si Jesus ngan pagwali-na ari si tagudtod (2:5; 3:10-12,18; 5:2-3,12 ngan kulawin si Mateo 5-7) 3. Aniya' sito pagkaparihu'an-na si nagpansurat si Kada'an Kasuratan labihan na i libro Mga Parahallingon (1:19-27; 3:3-18) ngan la'in kuntra si ditangnga' surat, akaparihoy to dina si listahan nga agsaralambukay hamok kon ay i mga pangiwa-kiwa nga madunong pati' kon ay i mga gana' pulus-na.
I Pagtunga'-tunga' Sito Surat
1. I Pangumusta (1:1)
2. I mga Kakurihan pati' mga Pagpurbar (1:2-18)
3. I Pagpamati' pati' i Pagbuhat (1:19-27)
4. Ma'in Tugot nga Aniya' Nagpa'urog (2:1-13)
5. I Pagtu'o pati' i Buhat (2:14-26)
6. I Pagpugong si Dalla' (3:1-12)
7. I Duwa Klasi Kadunong (3:13-18)
8. I Pada'an Pagsunod si mga Kalibutanon Gawi' (4:1-17)
9. I Pada'an si mga Mayaman nga Agparapanda'ug-da'og (5:1-6)
10. I Pagpaturos Tangnga' si Kasakitan (5:7-12)
11. I Pagpangadyi' Sigon si Pagtapod (5:13-20)
1
Tikang to surat si Santiago. Adda ako rilihugun-na si Diyos pati' si Ginu'o Jesu-Kristo.
Tigsurat-koy to para si dusi pamilya si mga a'a-na si Israel nga agtaraltag si pala'in-la'in nasyon.
Kumusta kam dimu'an.
I mga Kakurihan
pati' mga Pagtintar
Hebro 12:1-13; 1Ped 4:12-19
Mga kabugtu'an-ko si pagtu'o, kunta' agpara'isip kam si paluwa' kalipayan bisan sumiran kam ag'atubang si pala'in-la'in kakurihan tungod kay sayod may kam nga i pagpurbar si pagtu'u-bi akapasarig dina si pag'ilub-bi. Ngan kon masarig na gayod i pag'ilub-bi, agkamaratgas kam ngan andam pag'atubang si bisan ay kay gana' na pangulangan-bi. Kon aniya' si ka'am nga kulang si kadunong, kunta' amalako iya si Diyos nga ga'i ata'o pagsabi-sabi si mga pangundi'an-bi siray kundi' andam pirmi pagbuwan si dimu'an nga bali pagsangyahan ngan sigurado pumwan-nay nan si iya. Pero i magpalako kinahanglan agtutu'o ngan ga'i agduda, tungod kay i aniya' duda-na akapariho si alon nga agparakipu'-kipo' ngan gana' kapirmanintihan-na tungod si bariyo. I da'inan klasi a'a kunta' ga'i agla'om nga akakarawat iya bisan ay tikang si Paragdalom. Atunga' pirmi i isip-na ngan gana' kapirmanintihan-na si bisan ay hinimu-na.
I bugto' si pagtu'o nga ubos i kamutangan-na, kunta' aka'abat iya si unra si malanga pwistu-na. 10 Ngan da'inan may i bugto' si pagtu'o nga mayaman, kunta' aka'abat iya si unra si ubos pwistu-na kay i mga mayaman aniya' may kapapara'un-na pariho si burak-na si lalag tinanom. 11 Bali panas i sirak-na si allaw ngan akalayong si tinanom hasta nga agkataraktak i burak-na ngan awara' i kahalap-na. Si pariho kamutangan, i mayaman a'a aniya' may liwat kawawara'un-na danay bisan sallod si kasibutan-na.
12 Pero malipayon i a'a nga padayon pag'ilob tangnga' si mga pagpurbar, kay si pakalahus-na huwang i pag'alagad-na si iya si Diyos, sakarawat-na bilang primyo* i kinabuhi' nga nagpasa'ad-na para si magpanhigugma' si iya.
13 Kon aniya' si ka'am nagtintar, kunta' ga'i iya aminugad, “Agtintar-na ako si Diyos,” kay i Diyos ga'i pwidi atintar pagbuhat si bisan ay nga mara'at ngan ga'i may liwat iya agtintar si bisan say. 14 Kundi' i makatintar pirmi si kada a'a, iya i kalugaringun-na karuyag pagbuhat mara'at nga sabarawan-na hasta nga agdudukutan-na. 15 Mangno aniya' nagpatuduk-na si mara'at karuyag ngan kahuman si nagtala'an uras, a'allom i sala'. Mangno pakahuman-na si nagtala'an uras pagpatubo' si sala', anakka i kamatayon.
16 Mga hinigugma'-ko kabugtu'an si pagtu'o, agmatuha kam pirmi nga ga'i kam agpakadaya'an. 17 Kunta' pirmi intum-bi nga tikang si dyata' i bisan ay rigaluha nga mahalap ngan gana' pangundi'an-na. Agparapumwan-nay nan si Tata' nga maghimo si langitnon mga danta'. Ga'i iya agliwat si kalugaringun-na ma'in pariho sinan mga danta' nga aniya' paglulu'umun-na. 18 Agtuyo' iya pagbuwan si kita kam si ungod kinabuhi' pina'agi si allingon hi'unong si kamatu'uran basi' tikang si dimu'an mga hinimu-na, akapariho kita kam si primiro buwa' nagtagama para si iya.
I Pagpamati' pati' i Pagbuhat
19 Mga hinigugma'-ko kabugtu'an si pagtu'o, tuninungi-bi to: Kunta' andam pirmi i balang addangan pagpamati', ma'in hamok basta-basta agsu'it ngan ga'i hinanali' asina, 20 kay i nagla'uman-na si Diyos matadong kinabuhi' para si kabagaw-ta, ga'i ahimo pina'agi si kasina-ta. 21 Sanglit tungod kay agla'om i Diyos si matadong kinabuhi', hugkasu-bi na i bisan ay nga gana' kadatahan-na ngan da'inan may i bali pa pagsangyahan mga mara'at buhat ngan agpa'ubusa kam si kalugaringun-bi basi' hul'os i pag'aku'-bi si allingon nagpatanom anan si ka'am kay iyay nan i makatalwas si ka'am.
22 Dakam hamok akuntinto pagpamati' si allingon kay kon da'inan sinan agparadaya'an-bi hamok i kalugaringun-bi. Lugod, buhatu-bi kon ay i sumat-na sinan. 23 Bisan say aha'a nga akapamati' si allingon pero ga'i agbuhat-na si kalugaringun-na, akapariho si a'a nga kahuman si kasibutan-na pagparapangispiho, 24 patalikot iya ngan diritso salimutan-na kon ay i itsura-na. 25 Kundi' i a'a nga asibot dina pagtitili' si gana' pangundi'an-na pama'agi nga akapalibri, ngan kon agpadayon iya pagda'inan ngan ga'i agkalimutan-na i sapamati'an-na kundi' agbuhat-na, sigurado aka'angkon iya si kabubuwasun-na tangnga' si mga buhat-na.
26 Bisan say aha'a nga rilihuso i pagka'abat-na si kalugaringun-na pero ga'i ata'o pagpugong si dalla'-na, agparadaya'an-na hamok i kalugaringun-na ngan i pagkarilihusu-na gana' kwinta-na. 27 I pagkarilihuso nga nag'aku'-na si Diyos nga Tatay-ta kam nga gana' salakot ngan gana' pangundi'an-na, iya i pagpanginano si mga ilo pati' mga balo si kakurihan-na mga iya pati' i pagpasiguro nga ga'i kita akatapunan si kalibutanon pama'agi.
* 1:12 Si Grikuhanon: kuruna, kay iyay nan i nagpumwan-na mga iya pagpa'unra si manda'og si rurumba. 1:22 Agkakuruntinto mga iya pagpamati' hamok si allingon tungod kay i pagkagasi-na mga iya nga atalwas mga iya pina'agi si pagpamati' hamok. 1:25 Si Grikuhanon: bala'od nga akapalibri, ngan i nagtukoy sinan i mahalap sumat hi'unong si Jesus nga tungod si kalu'uy-na pati' kamatayun-na, akwinta kita kam matadong si pangulawan-na si Diyos nga ma'in nan pina'agi si pagtuman si mga kasugu'an. I manakka sinan, libri kita pagdugok si Diyos ngan pagbuhat mahalap tungod si paghigugma'-ta si iya. La'in nan gayod kuntra si bala'ud-na si Moises. Kulawin si Juan 8:31-32; Gal 2:4-5; 5:1.