2
Mariya Gɛkorogɛ Ilaa
1 Owi ɔbono dɔ mɔ, Gyuda awura de asa oyuduu kpɛi-kpɛi mɛ tɛ sa daa Rom awura. Gɛnen nkɛ nbono dɔ mɔ i ba yɛɛ mɔmɔ Rom wura belɛ, Siisa Ɔgustusɛ, gi yela nbara sa ɔkamaasɛ yɛɛ ɔꞌ ŋmarasɛ mɔ-ginyen de mɛꞌ kalɛ abono pɛwu mɛ tɛ gɛsinkpan gɛbono so mɔ.
2 Imɔ idɛ ne n gyɛ ibono i gyangbara yɛɛ mɛ kalɛ asa de mɛꞌ bii gɛsinkpan so asa gɛgyɔnɔ. I ba daa aberɛ abono Ɔbelɛnsɛ Kuriniyusɛ tɛ sa Rom abɛyin Siiriya gɛsinkpan so mɔ.
3 Mɛ kya kalɛ asa gɛnen mɔ, ɔkamaasɛ gi kpe mɔ-gɛwi de ɔꞌ kpaa ŋmarasɛ mɔ-ginyen.
4 Imɔso Gyosɛfo kee gi koso lii Nasarɛtɛ ɔsowolɛ ɔbono ɔ bo Galeli gɛsinkpan so mɔ, ne o kpe Gyudiya gɛsinkpan so de ɔꞌ kpaa ŋmarasɛ mɔ-ginyen Bɛtelɛhɛm ɔsowolɛ so nfono mɛ korogɛ mɔ-naana Oloobu Deefidi mɔ. I kya nyiile yɛɛ ɔ gyɛ daa Oloobu Deefidi gɛsu dɔ de mɔ-gɛten dɔ isa.
5 Imɔso o kpe nno de mɛꞌ kpaa ŋmarasɛ mɔ‑rɛ mɔ-ka Mariya ɔbono ɔ kya yɛ mɔ ne Wurubuaarɛ gi yɛgɛ mɔ ɔ da ɔtɔ mɔ anyen.
6 Mɛ bo Bɛtelɛhɛm nno mɔ, owi gi fo ibono Mariya laa korogɛ,
7 ne ɔ korogɛ mɔ-bi gyangbarasɛ, gɛbii nyensɛɛ. O kyu ataaban mili mɔ ne o kyu mɔ diila nbuɛ ogyiten gidɛkaa dɔ. I kya nyiile yɛɛ mɛ mɛŋ nyɛ ɔkpa kpaa sogɛ asafo ɔlooten. Nno mɔ i ti bɔla.
Isandɛ Akparɛbo Ako Mɛ Nu Yɛɛ I Korogɛ Yesu
8 Gɛnen gɛsinkpan gɛbono so kee mɔ, isandɛ akparɛbo ako mɛ bo ndɔɔ dɔ mɛ kya dii ɔmɔ-nbuɛ gɛnyɛ.
9 Mɛ bo nno gɛnen mɔ, Wurubuaarɛ dɔ ɔsɔɔ ɔko gi lii ɔmɔ so. Ɔsɔɔ mɔ gi lii ɔmɔ so gɛnen mɔ, Wurubuaarɛ nyisigyi gi baa ŋɛlegi kyaabɔɔ ɔmɔ. Mɛ wu gɛnen mɔ, i wɔra isandɛ akparɛbo mɔ gifuu gikyɔ kyɔde.
10 I wɔra ɔmɔ gifuu gɛnen mɔ, Wurubuaarɛ dɔ ɔsɔɔ mɔ gi tɔgɛ sa ɔmɔ yɛɛ, “Fɛŋ sa fɛꞌ selɛ gifuu. N dɛ ɔkalan konkonsɛ mi‑i bara fɛye! Ɔkon belɛ ɔko kya ba. Ɔ kya ba daa sa anyamesɛ pɛwu.
11 Imɔ ne n gyɛ yɛɛ ndɛ gɛkɛ gɛdɛ Oloobu Deefidi ɔsowolɛ mɔ so mɔ, mɛ korogɛ ɔmɔlɛgɛbo. Mɔ ne n gyɛ Wura. Mɔ ne Wurubuaarɛ gi wolaa tɔgɛ yɛɛ ɔ laa sun de ɔꞌ baa mɔlɛgɛ fɛye mɔ.
12 Ilaa ibono i laa lɛɛ mɔ-gɛwi nyiile fɛye mɔ ne n gyɛ yɛɛ fɛ laa wu kyokyoo mɛ kyu ataaban kyu mili mɔ, ɔ dɛ nbuɛ ogyiten gidɛkaa dɔ.”
13 Wurubuaarɛ dɔ ɔsɔɔ mɔ gi tɔgɛ gɛnen mɔ, mɛ baa kerɛ mɔ, Wurubuaarɛ dɔ isɔɔ alolonbo gikpen belɛ ne n lii Wurubuaarɛ dɔ ba. Mɛ ba mɛ yelɛ ɔsɔɔ gyangbarasɛ mɔ asɛ mɛ kya yen Wurubuaarɛ mɛ kya tɔgɛ yɛɛ,
14 “Nyisigyi ɔꞌ wɔra Wurubuaarɛ-lɛɛ Wurubuaarɛ dɔ,
de gɛsinkpan gɛdɛ so mɔ, gisen yuuli giꞌ wɔra abono
mɛ kya gyi Wurubuaarɛ ginsi mɔ-lɛɛ.”
15 Wurubuaarɛ dɔ isɔɔ mɔ mɛ naa taa ɔmɔ yɛgɛ kii kpe Wurubuaarɛ dɔ. Mɛ kyon mɔ, isandɛ akparɛbo mɔ mɛ kya tɔgɛ mɛ kya sa abara yɛɛ, “Aꞌ kpe Bɛtelɛhɛm de aꞌ kpaa kerɛ ilaa ibono i ba nno ne Wurubuaarɛ gi lɛɛ nyiile aye faa.”
16 Ne gɛsintin mɛ yii ɔkpa kyon belen-belen. Mɛ kpe mɔ, mɛ kpaa wu Mariya mɔ‑rɛ Gyosɛfo. Ne mɛ wu kyokyoo mɔ dɛ nbuɛ ogyiten gidɛkaa mɔ dɔ.
17 Mɛ wu mɔ gɛnen mɔ, mɛ buu ɔkalan ɔbono mɛ nu lii mɔ so mɔ sa mɔ-sɛ de mɔ-nyi.
18 Ne i dɛ abono pɛwu mɛ nu imɔ mɔ gɛnɔ gikyɔ.
19 Mariya berɛ, gi kyu ilaa mɔ wɔra mɔ-gisen dɔ, ɔ kpɛ ɔ kya sa imɔ so gɛwɔnsa.
20 Isandɛ akparɛbo mɔ, mɔ, mɛ kii kpe mɔmɔ-isandɛ mɔ asɛ mɛ kpɛ mɛ dɛ nyisigyi mɛ kya sa Wurubuaarɛ, mɛ kya yen mɔ kyu lii ilaa ibono pɛwu mɛ nu ne mɛ kpaa wu de mɔmɔ-ansi mɔ so. I kya nyiile yɛɛ mɛ kpaa wu ilaa kamaasɛ fɛɛ gɛnɔɔbono Wurubuaarɛ dɔ ɔsɔɔ mɔ gi wolaa tɔgɛ ɔmɔ mɔ.
Mɛ Yela Yesu Ginyen
21 Mariya gi korogɛ mɔ imɔ gɛkɛ kuesɛ mɔ, mɛ ten kyokyoo mɔ-giwɔrɛ. Mɛ wɔra kyokyoo mɔ itiibilaa idɛ gɛnen mɔ, mɛ yela mɔ-ginyen yɛɛ Yesu. Ginyen gidɛ ne Wurubuaarɛ dɔ ɔsɔɔ mɔ gi wolaa sa mɔ pɛi ne mɔ-nyi gi lɔɔ da mɔ-ɔtɔ.
22 Imɔ idɛ gɛmara mɔ, owi mɔ gi fo ibono mɛ laa wɔra tiibi ilaa sa Mariya de iꞌ nyiile yɛɛ ɔ kɔ lii fɛɛ gɛnɔɔbono Oloobu Mosisi nbara mɔ gi kya nyiile sa atalabo mɔ. Imɔso mɛ kyu kyokyoo mɔ kpe mɔmɔ-ɔsowolɛ gɛmu Gyɛrusalem, kyon kpaa loo Wurubuaarɛ ɔson obu mɔ gikpaara so de mɛꞌ kyu mɔ kpaa wɔra Wurubuaarɛ abaa dɔ.
23 (I kya nyiile yɛɛ Wurubuaarɛ nbara mɔ dɔ mɔ mɛ ŋmarasɛ yela sa Gyuda awura mɔ yɛɛ, “Gɛbii nyensɛɛ kamaasɛ gɛbono mɛ laa daa gikorogɛ mɔ mɛꞌ kyu gɛmɔ yɛɛ gɛ gyɛ Wurubuaarɛ-lɛɛ.”)
24 Mɛ kpe Wurubuaarɛ ɔson obu mɔ gikpaara mɔ so gɛnen mɔ, tiibi ilaa ibono mɛ laa wɔra sa talabo mɔ de ɔꞌ wɔra fɛɛ ɔ kɔ lii mɔ ne n gyɛ yɛɛ mɛ laa kyu abonbuɛ anyɔ abɛɛ gɛwi nbuii nko ɔnan nmɔ nnyɔ kpaa lɛɛ asunbi sa Wurubuaarɛ fɛɛ gɛnɔɔbono mɛ ŋmarasɛ yela Wurubuaarɛ nbara mɔ dɔ mɔ.
Ɔbelɛnsɛ Simon Gi Wu Yesu Ilaa Tɔgɛ
25 Gɛnen owi ɔbono mɔ, ɔnyen ɔko tɛ Gyɛrusalem ɔsowolɛ ɔbono so, mɛ kya terɛ mɔ-ginyen yɛɛ Simon. Ɔ gyɛ isa ɔbono ɔ selɛ Wurubuaarɛ ne ɔ kya gyi gɛsintin sa mɔ. Ɔnyen mɔ tɛ ɔ gyoo owi ɔbono Wurubuaarɛ laa mɔlɛgɛ Isirale awura de mɔmɔ-asen aꞌ tɔrɔ mɔmɔ mɔ. Wurubuaarɛ Oduduu bo mɔ dɔ.
26 Wurubuaarɛ Oduduu mɔ gi wolaa lɛɛ nyiile Simon baarɛ yɛɛ pɛi ne ɔ laa wuꞌ mɔ, gɛnen mɔ, oꞌ wu isa ɔbono Wura Wurubuaarɛ laa sun de ɔꞌ baa mɔlɛgɛ mɔ Wurubuaarɛ adɛ mɔ de mɔ-ansi.
27 Gɛkɛ gɛdɛ mɔ, Wurubuaarɛ Oduduu mɔ gi suu de Simon ne ɔ kparɛ mɔ kpe Wurubuaarɛ ɔson obu gikpaara mɔ so. Owi ɔbono Yesu mɔ-sɛ de mɔ-nyi mɛ kyu kyokyoo Yesu baa loo nno de mɛꞌ baa wɔra Wurubuaarɛ nbara tiibi ilaa sa mɔ mɔ,
28 Simon gi wu mɔmɔ. O wu mɔmɔ mɔ, ɔ sɔɔ kyokyoo mɔ keda, ne ɔ yen Wurubuaarɛ yɛɛ,
29 “Me-Wurubuaarɛ, ɔbono ilaa kamaasɛ i bo daa fo-abaa dɔ,
idɛ kon berɛ, fo laa taalɛ terɛ me
de nꞌ ba fo asɛ de gisen yuuli
fɛɛ gɛnɔɔbono fo wolaa tɔgɛ yela mɔ.
30 I kya nyiile yɛɛ nɛ wu ɔbono fo sun
de ɔꞌ baa mɔlɛgɛ asa mɔ de me-ansi.
31 Amɔlɛgɛ abono fo baala
fo laa lɛɛ nyiile asa kpɛi-kpɛi pɛwu mɔ,
nɛ wu amɔ de me-ansi.
32 Kyokyoo baarɛ laa baa wɔra fatela
de ɔꞌ lɛɛ fo Wurubuaarɛ ilaa nyiile asa kpɛi-kpɛi
abono mɛ mɛŋ nyi fo Wurubuaarɛ mɔ
de oꞌ kyu nyisigyi kyu bara fo-adɛ Isirale awura.”
33 Ilaa ibono Simon gi tɔgɛ kyu lii kyokyoo mɔ so gɛnen mɔ, i dɛ mɔ-sɛ de mɔ-nyi gɛnɔ.
34 Simon gi faala Wurubuaarɛ gɛnen mɔ, ɔ kolɛ Wurubuaarɛ ayuule bun mɔmɔ so ne ɔ tɔgɛ sa kyokyoo mɔ mɔ-nyi Mariya yɛɛ, “Fo wu fo-bi baarɛ? Ɔ paa ba yɛɛ ɔ laa yɛgɛ iꞌ diirɛ asa sakyɔ mɔmɔ-gɛkyena dɔ de asa sakyɔ mɔ kee mɛꞌ lii tɔrɔ mɔmɔ-gɛkyena dɔ Isirale gɛsinkpan gɛdɛ so. Ɔ paa ba yɛɛ ɔ laa wɔra ɔbono ɔ laa lɛɛ Wurubuaarɛ ilaa wɔrasɛ nyiile asa de mɛꞌ sɔɔ imɔ akyɔɔlɛ.
35 I laa yɛgɛ asa nwɔnsa nbono mɛ dɛ mɔ giꞌ lii gɛwi. Fo, Mariya mɔ, fo-gisen dɔ i laa sogya fo fɛɛ gɛki ne mɛ yii fo.”
Ɔkyii belɛnsɛ Ana Gi Bii Kirisito
36 Wurubuaarɛ ikalan ɔtɔgɛbo kyiisɛ ɔko kee bo nno. Mɛ kya terɛ mɔ-ginyen yɛɛ Ana. Ɔ wɔra ɔkyii belɛnsɛ. Mɔ-sɛ ginyen ne n gyɛ Fanuwɛlɛ, Akya gɛsu dɔ ne ɔ lii. Mɔ-gibolonbu dɔ mɔ, ɔ dena nsi sono ɔkara ne mɔ-kuli gi wuꞌ taa mɔ yɛgɛ.
37 Mɔ-kuli gi wuꞌ mɔ, ɔŋ baa dena. Owi ɔbono mɛ kyu kyokyoo Yesu ba Wurubuaarɛ ɔson obu mɔ dɔ gɛnen mɔ, ɔkyii mɔ gi gyi nsi ikue-inan nsi nnan. Owi kamaasɛ dɔ mɔ ɔ kpɛ ɔ bo daa Wurubuaarɛ ɔson obu mɔ dɔ ɔ kya son Wurubuaarɛ ɔ kya ŋminde gɛnɔ, ɔ kya dalaa gɛnyɛ de gɛpɛ.
38 Gɛnen ɔkyii belɛnsɛ baarɛ gi kpaa loo Wurubuaarɛ ɔson obu gikpaara mɔ so mɔ, i kpɛ kpaa gyangara owi ɔbono Gyosɛfo mɔ‑rɛ Mariya de kyokyoo mɔ mɛ bo nno mɔ. Mɛ kpaa gyan gɛnen mɔ, ɔkyii belɛnsɛ mɔ gi kyu afaala kyu sa Wurubuaarɛ ne o yii gɛsɛ ɔ kya tɔgɛ ilaa ibono kyokyoo mɔ laa baa wɔra mɔ ɔ kya sa asa. Ɔ tɔgɛ kyokyoo mɔ ilaa sa abono pɛwu mɛ kya kerɛ ɔmɔlɛgɛbo mɔ ɔkpa mɔ. Mɔmɔ-gɛwɔnsa gɛ gyan yɛɛ gɛnen kaasɛ ɔbono laa yɛgɛ Gyɛrusalem, mɔmɔ-ɔsowolɛ gɛmu mɔ, oꞌ nyɛ mɔ-nyoro lii mɔ-akyobo abaa dɔ.
39 Yesu mɔ-sɛ de mɔ-nyi mɛ wɔra ilaa kamaasɛ logɛ fɛɛ gɛnɔɔbono Wurubuaarɛ nbara mɔ gi kya nyiile mɔ, mɛ kii kpe Galeli gɛsinkpan so ne mɛ kii kpe Nasarɛtɛ ɔsowolɛ ɔbono so mɛ tɛ mɔ.
Gɛbii Yesu
40 Gɛbii mɔ gɛ sɛɛ ne gɛ wɔra ɔlon. Ɔlaako ginyi gi bɔla mɔ dɔ, ne Wurubuaarɛ gibaa gi gyan mɔ so.
41 Gɛsi kamaasɛ dɔ mɔ owi ɔbono mɛ kya gyi mɔmɔ Gyuda awura Lɛwu Gi Seregɛ Aye So gɛkɛ belɛ mɔ, Yesu mɔ-nyi de mɔ-sɛ mɛ kya kyena kpe Gyɛrusalem.
42 Imɔso gɛsi gɛbono Yesu gi gyi nsi gudu nnyɔ mɔ, mɛ kyon kpe Gyɛrusalem de mɛꞌ kpaa gyi gɛkɛ belɛ mɔ fɛɛ gɛnɔɔbono mɔmɔ Gyuda awura mɛ kya wɔra mɔ.
43 Mɛ gyi gɛkɛ belɛ mɔ ta mɛ kya kii mɔ, Yesu berɛ, gi sii kyena Gyɛrusalem yɛgɛ mɔ-nyi de mɔ-sɛ mɛ mɛŋ bii.
44 Mɛ kyu imɔ yɛɛ ɔ bo mɔmɔ-gikpen gibono mɛ naa mɔ dɔ. Mɛ naa gɛkɛ mumuli toloowi pɛi ne mɛ lɔɔ laarɛ mɔ-gɛten mɔmɔ-subuana de mɔmɔ-kyɛmenɛana asɛ.
45 Mɛ mɛŋ wu mɔ. Gɛnen so mɛ kii kpe Gyɛrusalem mɛꞌ kpaa laarɛ mɔ.
46 Mɛ kya laarɛ mɔ gɛnen mɔ, imɔ gɛkɛ sasɛ mɔ, mɛ kpaa wu mɔ Wurubuaarɛ ɔson obu gikpaara mɔ so. Ɔ tɛ Wurubuaarɛ nbara aŋmarasɛbo mɔ dɔ ɔ kya nu mɔmɔ asɛ, ne ɔ kya taasɛ mɔmɔ ilaa.
47 Gɛnɔɔbono gɛbii mɔ gɛ kya nu gɛsɛ ne gɛ kya lɛɛ gɛnɔ mɔ i dɛ ɔkamaasɛ ɔbono ɔ kya nu mɔ asɛ mɔ gɛnɔ.
48 Mɔ-nyi de mɔ-sɛ mɛ kpaa wu mɔ gɛnen mɔ, i dɛ ɔmɔ-gɛnɔ gikyɔ. Ne mɔ-nyi gi taasɛ mɔ yɛɛ, “Me-bi, menɛtɔ ne n wɔra ne fo wɔra aye gɛnen? Kerɛ gɛnɔɔbono me‑rɛ fo-sɛ a naa a kya yiyɛɛ a kya laarɛ fo a kya kpon mɔ.”
49 Mɔ-nyi gi taasɛ mɔ gɛnen mɔ, Yesu gi kii taasɛ ɔmɔ daa yɛɛ, “Menɛ n wɔra ne fɛ naa fɛ kya laarɛ me? Fɛ mɛŋ nyi yɛɛ i kaaborɛ ɔfaanan n bo me-sɛ gɛten dɔ?”
50 Ɔ taasɛ mɔmɔ gɛnen mɔ, mɛ mɛŋ nu mɔ gɛsɛ.
51 Imɔ idɛ gɛmara mɔ Yesu gi buu mɔ-nyi de mɔ-sɛ lii ne mɛ kii kyon Nasarɛtɛ ɔsowolɛ so nfono mɛ tɛ mɔ. Mɔmɔ-gɛkyena dɔ mɔ, ɔ kya bara mɔ-nyoro gɛsɛ sa ɔmɔ. Mɔ-nyi gi kyu gɛnen ilaa idɛ pɛwu kyu wɔra mɔ-nwɔnsa dɔ.
52 Yesu gi sɛɛ, ne mɔ-ɔlaako ginyi gi nyaakyɔ, ne o gyi Wurubuaarɛ de anyamesɛ pɛwu ginsi.