12
Yesu Bo Ɔlon Gɛkɛ Kyoolasɛ So
1 Gɛnen nkɛ nbono dɔ imɔ gɛkɛ kyoolasɛ gɛko mɔ, Yesu mɔ‑rɛ mɔ-akasɛbo mɔ mɛ kya kpe gɛtɛɛko, ne mɛ baa loo awayu ndɔɔ nko dɔ. Mɛ kya kyon mɔ, akon a dɛ mɔ-akasɛbo mɔ, ne mɛ yii gɛsɛ mɛ kya kyadɛ awayu mɔ, mɛ kya fɔlɔgɛ mɛ kya wɛ.
2 Farasii gikpen mɔ dɔ ako mɛ wu mɔmɔ gɛnen mɔ, mɛ tɔgɛ sa Yesu yɛɛ, “Kerɛ, fo-akasɛbo mɔ mɛ kya kyadɛ awayu adɛ faa, gɛsun ne mɛ kya wɔra aye-gɛkɛ kyoolasɛ mɔ faa. Aye-nbara mɔ giŋ kya sa ɔkpa gɛnen.”
3 Yesu gi lɛɛ gɛnɔ sa mɔmɔ yɛɛ, “Fɛ nyi yɛɛ iŋ dɛ ɔkpa gɛnen faa mɔ, imɔso fɛŋ ti kalɛ Deefidi mɔ‑rɛ mɔ-nanboana ilaa Wurubuaarɛ agyɛbi mɔ dɔ kerɛ? Mɛ ŋmarasɛ nno yɛɛ owi ɔko dɔ mɔ, akon a dɛ Deefidi mɔ‑rɛ mɔ-nanboana.
4 Imɔso ɔ loo Wurubuaarɛ ɔson panpan mɔ dɔ kpaa puru bodobodo ɔbono asa mɛ kyu bara Wurubuaarɛ mɔ, ne o gyi ne o kyu iko kee sa mɔ-nanboana mɔ. Naafo aye-nbara mɔ giŋ kya sa ɔkpa yɛɛ fo nyamesɛ giyan foꞌ nyɛ gyi gɛnen bodobodo ɔbono, gɛnen mɔ, aye Gyuda awura asunbi alɛɛbo wolɛ.
5 Ne fɛŋ ti kalɛ Wurubuaarɛ agyɛbi dɔ nfono mɛ ŋmarasɛ Wurubuaarɛ asunbi alɛɛbo gɛsun wɔrasɛ ilaa mɔ? Nno i kya nyiile yɛɛ Wurubuaarɛ asunbi alɛɛbo mɔ mɛ bo mɔmɔ-gɛsun wɔrasɛ mɛ kya wɔra Wurubuaarɛ ɔson obu mɔ dɔ gɛkɛ kyoolasɛ, ne Wurubuaarɛ mɛŋ kya kyu imɔ yɛɛ mɛ tɔrɔ gɛkɛ kyoolasɛ nbara.
6 N kya tɔgɛ mi‑i sa fɛye yɛɛ, me ɔbono n yelɛ fɛye asɛ gɛrɛnaa faa nɛ don Wurubuaarɛ ɔson obu mɔ.
7 Wurubuaarɛ gi tɔgɛ yela mɔ-agyɛbi ɔwolɛ dɔ yɛɛ,
‘Me Wurubuaarɛ, n kya laarɛ fɛꞌ su asa gitolon;
i mɛŋ gyɛ asunbi abono fɛ laa lɛɛ sa me mɔ
ne nꞌ kya laarɛ.’
Fɛmɛn nu agyɛbi adɛ gɛsɛ mɔ, nkana fɛ maŋ bun me-akasɛbo adɛ gipuɛɛ. I lii fɛɛ mɛ mɛŋ wɔra ilaa nyɛnyɛn iko.
8 Imɔso fɛꞌ nu yɛɛ me, anyamesɛ pɛwu mɔmɔ-daa mɔ, n bo ɔlon dabɔlɛ gɛkɛ kyoolasɛ mɔ so.”
Yesu Gi Kyɛ Gibaa Wusɛ Wura Gɛkɛ Kyoolasɛ
9 Yesu gi lii nfono ne ɔ naa kpaa loo Gyuda awura gikyangbon giko dɔ.
10 Ɔnyen ɔko bo nno, mɔ-gibaa giko gi wuꞌ. Ne asa abono mɛ bo gɛnen gikyangbon gibono dɔ mɔ ako mɛ kya dii Yesu de mɛꞌ nyɛ kyu mɔ wɔra nbɛlɛ dɔ. Imɔso mɛ taasɛ mɔ yɛɛ, “Aye-nbara gi kya sa ɔkpa yɛɛ aꞌ kyɛ alɔbo gɛkɛ kyoolasɛ?”
11 Yesu gi lɛɛ gɛnɔ taasɛ mɔmɔ yɛɛ, “Ne fɛɛ fɛye ɔko bo sandɛ ne ɔ tɔrɔ ɔbɔ dɔ gɛkɛ kyoolasɛ mɔ de‑e? Ɔ maŋ kpaa lɛɛ mɔ lii gɛnen ɔbɔ mɔ dɔ?
12 Ne nyamesɛ mɔ mɛŋ tiri don sandɛ gbaa bun? Imɔso fɛꞌ bii yɛɛ aye-nbara gi kya sa aye ɔkpa de aꞌ wɔra idɛnsɛ gɛkɛ kyoolasɛ.”
13 Nfono mɔ ɔ tɔgɛ sa ɔnyen gibaa wusɛ wura mɔ yɛɛ, “Tengɛ fo-gibaa mɔ.” Gɛsintin mɔ, ɔ tengɛ gimɔ, ne gibaa mɔ gi kii kyingi wɔra fɛɛ gidɛnsɛ mɔ.
14 Farasii gikpen mɔ dɔ awura mɛ wu gɛnen mɔ, mɛ lii kpaa da gɛdɛ gɛnɔɔbono mɛ laa nyɛ Yesu mɔɔ mɔ.
Yesu Mɛŋ Laarɛ Mɛꞌ Sola Mɔ-Ginyen Yɛɛ Ɔ Kya Kyɛ Alɔbo
15 Yesu gi nu yɛɛ mɛ da gɛdɛ mɛ kya laarɛ mɔ-imɔɔten mɔ, ɔ lii nfono kpe gɛten pobɔrɔ. Ɔ kya kpe mɔ, sakpii belɛ ɔko gi buu mɔ. Ɔ kyɛ abono pɛwu mɛ kya lɔ mɔ,
16 ne ɔ ka sa mɔmɔ yɛɛ mɛŋ sa mɛꞌ tɔgɛ isa ɔbono ɔnan ɔ gyɛ mɔ sa asa.
17 Ɔ ka sa mɔmɔ gɛnen daa de mɔ Yesu ilaa ibono Wurubuaarɛ gi tɔgɛ kyu naa de mɔ-ikalan ɔtɔgɛbo Isaya so mɔ iꞌ nyɛ ba gɛsintin. Ɔ tɔgɛ yɛɛ,
18 “Fɛꞌ kerɛ ɔbono nɛ lɛɛ gibaa yii yɛɛ ɔꞌ wɔra me-gɛsun mɔ.
Mɔ-ilaa i bo me-gisen dɔ; ɔ tansi ɔ kya gyi me-ginsi.
Nan yɛgɛ me-Oduduu mɔ ɔꞌ kyena mɔ dɔ,
de ɔꞌ tɔgɛ sa gɛsinkpan so asa kpɛi-kpɛi yɛɛ
nan gyi mɔmɔ pɛwu nbɛlɛ gɛsintin ɔkpa so.
19 Ɔ maŋ lɔgedɛ de ɔko, ne ɔ maŋ puiidɛ asa so.
Asa mɛ maŋ nu yɛɛ mɔ ne n naa ɔ kya kpen de ikpa faa.
20 Abono mɛ gyɛ afɔlɛbo de abono mɛŋ ti sɔɔ Wurubuaarɛ gyi dandan mɔ,
ɔ maŋ ŋaala mɔmɔ ne ɔ maŋ yɛgɛ iꞌ yɔɔ mɔmɔ-nyoro.
Ɔ maŋ lɛɛ ansi yɛgɛ mɔmɔ kpaa fo gɛkaabono ɔ laa yɛgɛ gɛsintin gɛꞌ gyi ilaa kamaasɛ so mɔ.
21 Mɔ so ne gɛsinkpan so asa kpɛi-kpɛi mɛ laa kyu mɔmɔ-ansi gyanꞌ.”
Yesu Gi Gyi Ilaa Nyɛnyɛn Pɛwu Gɛmu So
22 Imɔ idɛ gɛmara mɔ, asa ako mɛ kyu ɔnyen ɔko kyu bara Yesu. Gɛnen ɔnyen mɔ gyɛ gyaatanbo ne o kii ɔ gyɛ omuumuu. I kya nyiile yɛɛ ilaa nyɛnyɛn oduduu tɛ mɔ so. Yesu gi kosorɛ gɛnen oduduu nyɛnyɛn ɔbono lii ɔnyen mɔ so, ne ɔ taalɛ ɔ kya tɔngɛ ne ɔ kya wu ilaa.
23 Asa abono mɛ koola nfono mɔ mɛ wu gɛnɔɔbono Yesu gi kosorɛ ilaa nyɛnyɛn oduduu mɔ lii ɔnyen mɔ so mɔ, i dɛ mɔmɔ pɛwu gɛnɔ. Mɛ san ma‑a taasɛ abara yɛɛ, “Itɛfaa ɔdɛ ne n gyɛ Wura Deefidi ɔnaanabi ɔbono a kerɛ mɔ-ɔkpa mɔ do‑o?”
24 Farasii awura mɛ nu ilaa idɛ mɔ, mɛ lɛɛ gɛnɔ yɛɛ, “Mɔ ɔdɛ berɛ, ilaa nyɛnyɛn oduduu pɛwu gɛmu mɔ ɔbono mɛ kya terɛ mɔ-ginyen giko yɛɛ Besibuli mɔ ne n kya sa mɔ ɔlon. Imɔso ne ɔ taalɛ ɔ kya gya ilaa nyɛnyɛn oduduu kpɛi-kpɛi koso asa so gɛnen.”
25 Yesu, mɔ, gi bii mɔmɔ-nwɔnsa dɔ, ne ɔ tɔgɛ sa mɔmɔ akpalɛ dɔ yɛɛ, “Nengyene ilaa nyɛnyɛn gɛmu mɔ ne n kya yɛgɛ nꞌ kosorɛ mɔ-adɛ mɔ, i laa wɔra fɛɛ wura mɔ‑rɛ mɔ-adɛ ne n kya kɔ de abara. Mɛ kya kɔ gɛnen mɔ, mɔ-gɛwuragyi mɔ gɛ laa nyida. Ɔsowolɛ kolon dɔ asa abɛɛ gɛten kolon dɔ asa mɛ yɛ mɔmɔ-nyoro dɔ mɛ kya kɔ mɔ, gɛnen ɔsowolɛ ɔbono abɛɛ gɛten gɛbono gɛ laa boori.
26 Imɔso nengyene i gyɛ gɛsintin yɛɛ ilaa nyɛnyɛn pɛwu gɛmu mɔ kya kosorɛ mɔ-adɛ ilaa nyɛnyɛn oduduu kpɛi-kpɛi mɔ, mɛ yɛ mɔmɔ-nyoro dɔ ne. Nnɛ so ne mɔ-gɛwuragyi gɛ laa dɛ kpe?
27 “Fɛye yɛɛ Besibuli ɔlon dɔ ne nꞌ kya kosorɛ ilaa nyɛnyɛn oduduu asa so? Ne ibono fɛye-adɛ ako, mɔ, kee mɛ kya kosorɛ ilaa nyɛnyɛn oduduu asa so faa mɔ de‑e? Anɛ ɔlon dɔ ne mɛ kya kosorɛ imɔ gɛnen daa? Fɛye gbaa-gbaa adɛ mɔ mɛ laa kyɔɔlɛ fɛye yɛɛ iŋ gyɛ Besibuli ɔlon dɔ ne isa laa taalɛ kosorɛ ilaa nyɛnyɛn oduduu kpɛi-kpɛi.
28 Gɛnɔɔbono i dɛ faa mɔ, Wurubuaarɛ Oduduu mɔ ne nꞌ dɛ mi‑i kosorɛ ilaa nyɛnyɛn oduduu asa so. Imɔso i kya lɛɛ i kya nyiile fɛye yɛɛ Wurubuaarɛ gɛwuragyi dɔ akyenabi a ti a bo fɛye dɔ ne.”
29 Ne Yesu gi kii da gikpalɛ sa ɔmɔ yɛɛ, “Ilaa nyɛnyɛn pɛwu gɛmu mɔ dɛ daa fɛɛ ɔnyen bolonsɛ ɔbono ɔ kya dii mɔ-gɛten dandan. Nnɛ ne fo ɔko fo laa wɔra de foꞌ loo gɛnen gɛten gɛbono dɔ yuuri mɔ-atɔ? Pɛi ne fo laa yuuri mɔ-atɔ mɔ, gɛnen mɔ, fo ŋminde mɔ.
30 “Fɛꞌ nu yɛɛ ɔbono ɔŋ kya buu me mɔ kya sɔɔ akyɔɔlɛ de me ne. Ɔbono ɔŋ kya kpaa me de nꞌ koola asa mɔ, ɔ kya yaasɛ mɔmɔ ne.
31 N kya tɔgɛ mi‑i sa fɛye yɛɛ, ilaa nyɛnyɛn kpɛi-kpɛi kamaasɛ ibono fo nyamesɛ fo laa wɔra mɔ de asebi kamaasɛ abono fo laa saalɛ Wurubuaarɛ mɔ, i laa sa de Wurubuaarɛ oꞌ kyu imɔ kyu kyɛɛ fo. Ibono ɔko laa saalɛ Wurubuaarɛ Oduduu mɔ berɛ, Wurubuaarɛ maŋ kyu imɔ ibono kyu kyɛɛ mɔ.
32 Fo ɔbono fo tɔgɛ me, anyamesɛ pɛwu mɔmɔ-daa mɔ, nyoro so ilaa nyɛnyɛn mɔ, i laa sa de Wurubuaarɛ oꞌ kyu kyɛɛ fo. Ɔbono, mɔ, ɔ laa saalɛ Wurubuaarɛ Oduduu mɔ berɛ, Wurubuaarɛ maŋ kyu kyɛɛ mɔ gɛkyena gɛdɛ dɔ ne ɔ maŋ kyu kyɛɛ mɔ gɛkyena pobɔrɔ gɛbono gɛ laa baa ba gɛkaako mɔ dɔ.
Nyamesɛ Laawɔra Ne N Kya Nyiile Mɔ-Gidebi
33 “Fɛꞌ kerɛ nyamesɛ ilaa wɔrasɛ de fɛꞌ kyu bii mɔ-gisen dɔ ilaa. I dɛ daa fɛɛ gɛnɔɔbono oyii bo alanfiya ne mɔ-abi sɔrɔsɛ kee mɔ a boran mɔ. Ne fɛɛ ɔŋ bo alanfiya mɔ, mɔ-abi kee aŋ boran. Oyii abi ne mɛ kya kyu bii mɔ-alanfiya. Nyamesɛ ilaa wɔrasɛ kee ne mɛ kya kyu bii mɔ-gisen dɔ ilaa.
34 Fɛ dɛ fɛɛ awɔɔ abono a bo gibɔrɔ mɔ gikpen. Fɛye ilaa nyɛnyɛn awura adɛ, ilaa dɛnsɛ imɔ ne nan lii fɛye-nnɔ dɔ? Ilaa ibono i bo nyamesɛ gisen dɔ mɔ, imɔ ne ɔ kya lɛɛ tɔgɛ.
35 Nyamesɛ dɛnsɛ berɛ, ilaa dɛnsɛ ne n bo mɔ-gisen dɔ, ne ilaa dɛnsɛ ne nan lii mɔ-gɛnɔ dɔ. Ne nyamesɛ nyɛnyɛn, mɔ, ilaa nyɛnyɛn ne n bo mɔ-gisen dɔ, ne ilaa nyɛnyɛn kee ne nan lii mɔ-gɛnɔ dɔ.
36 N kya tɔgɛ mi‑i sa fɛye yɛɛ gɛkɛ gɛbono Wurubuaarɛ laa gyi anyamesɛ pɛwu nbɛlɛ mɔ, anyantɔgɛ kamaasɛ abono fo ɔko fo tɔgɛ mɔ fo laa yelɛ Wurubuaarɛ ansi dɔ lɛɛ fo-gɛnɔ ilaa ibono so fo tɔgɛ amɔ mɔ.
37 Fo nyamesɛ fo-gɛnɔ dɔ ilaa tɔgɛsɛ ibono fo laa tɔgɛ gɛsinkpan so mɔ ne Wurubuaarɛ laa kyu gyi fo-nbɛlɛ de oꞌ bun fo gipuɛɛ abɛɛ ɔꞌ sa fo aso.”
Asa Mɛ Laarɛ Ilaa Lɛɛnyiilesɛ Lii Yesu Asɛ
38 Nfono mɔ nbara aŋmarasɛbo ako de Farasii gikpen mɔ dɔ asa ako mɛ tɔgɛ sa Yesu yɛɛ, “Ɔbelɛnsɛ, a kya laarɛ foꞌ wɔra ilaa ibono i laa lɛɛ nyiile aye yɛɛ Wurubuaarɛ ne n sa fo ɔlon ɔbono fo dɛ mɔ.”
39 Yesu gi lɛɛ gɛnɔ sa mɔmɔ yɛɛ, “Fɛye ndɛ asa adɛ! Fɛ bo ilaa nyɛnyɛn ne fɛŋ kya son Wurubuaarɛ gɛsintin ɔkpa so! Gɛnen so ne fɛ kpɛ fɛ kya laarɛ fɛꞌ wu ilaa lɛɛnyiilesɛ faa. Ilaa kolon guan‑n ne Wurubuaarɛ laa wɔra sa fɛye de fɛꞌ wu. Gɛnen ilaa ibono mɔ i laa wɔra daa fɛɛ ibono i ba Wurubuaarɛ ikalan ɔtɔgɛbo Gyoona so mɔ.
40 Fɛɛ gɛnɔɔbono Gyoona gi gyi nkɛ nsa toloowi kalaadɛ ɔken belɛ ɔtɔ dɔ mɔ, gɛnen kee ne me, anyamesɛ pɛwu mɔmɔ-daa mɔ, nan gyi nkɛ nsa toloowi kalaadɛ gɛsinkpan ɔbɔ dɔ ne.
41 “Owi ɔbono Wurubuaarɛ laa gyi anyamesɛ pɛwu nbɛlɛ mɔ, Ninifa awura mɛ laa koso yelɛ tɔgɛ yɛɛ i kaaborɛ Wurubuaarɛ oꞌ bun fɛye ndɛ asa gipuɛɛ. I lii fɛɛ Gyoona owi mɔ, Gyoona gi tɔgɛ Wurubuaarɛ ɔkalan sa Ninifa awura mɔ, mɛ nu mɔmɔ-nyoro gɛsɛ ne mɛ kyɛɛgɛ lii mɔmɔ-ilaa nyɛnyɛn giwɔra dɔ. Fɛye berɛ, fɛ nyɛ me ɔbono nɛ don Gyoona mɔ n bo fɛye asɛ gɛrɛ ndɛ faa, ne fɛ maŋ sɔɔ gyi.
42 Gɛkaabono kee mɔ wura kyiisɛ ɔbono o gyi gɛwura Siiba gɛsinkpan so dedaa mɔ laa koso yelɛ tɔgɛ yɛɛ i kaaborɛ Wurubuaarɛ oꞌ bun fɛye ndɛ asa adɛ gipuɛɛ. I lii fɛɛ Wura Solomon owi mɔ, gɛnen ɔkyii baarɛ gi nu mɔ-ɔlaako ginyi mɔ so, ne ɔ koso lii ko‑o mɔ-gɛwi gɛten bogɛtasɛ kpaa nu Wura Solomon ɔlaako ginyi ilaa nyiilesɛ mɔ. Fɛye berɛ, fɛ nyɛ me ɔbono nɛ don Wura Solomon mɔ, n bo fɛye asɛ gɛrɛ ndɛ, ne fɛ kine fɛ mɛŋ sɔɔ me gyi.
43 “Nengyene ilaa nyɛnyɛn oduduu i koso isa so mɔ, i kya naa kingi, ne i kya wɔra imɔ fɛɛ i naa gɛsinkpan so nfono nkyu giŋ bo mɔ. I naa i naa i kya laarɛ ɔkyoolaten. Nengyene iŋ nyɛ ɔkyoolaten mɔ,
44 i kya tɔgɛ sa imɔ-nyoro yɛɛ, ‘Nan kii kpaa kyena isa ɔbono n wolaa n tɛ mɔ so mɔ.’ I kii kpe isa mɔ asɛ mɔ, i kya kpaa wu yɛɛ isa mɔ gi wɔra fɛɛ gɛten gɛbono mɛ kpa gɛmɔ lɔrɔ, gɛ wɔra ɔdan, ne ɔko mɛŋ tɛ gɛmɔ dɔ mɔ.
45 Nfono mɔ, ilaa nyɛnyɛn oduduu mɔ i kya kpaa terɛ imɔ-nanboana sono ibono i bo ilaa nyɛnyɛn don imɔ-nyoro mɔ kyu baa bɔla imɔ-nyoro so de iꞌ kii kpaa kyena isa mɔ so. Nengyene i ba gɛnen mɔ, i kya lɔrɔ wɔra nyɛnyɛn sa isa mɔ don gigyangbarasɛ mɔ. Gɛnen ne i laa wɔra sa ndɛ nkɛ ndɛ dɔ asa abono mɛ bo ilaa nyɛnyɛn mɔ ne.”
Yesu Gi Nyiile Asa Abono Ɔnan Mɛ Gyɛ Mɔ-Subuana Mɔ
46 Yesu san ɔ kya tɔngɛ de asa mɔ mɔ, mɔ-nyi de mɔ-tedɛana mɛ ba, mɛ yelɛ nŋmaŋman mɛ kya laarɛ mɛꞌ wu mɔ.
47 Ɔko gi tɔgɛ sa Yesu yɛɛ, “Kerɛ, fo-nyi de fo-tedɛana mɛ yelɛ nŋmaŋman mɛ kya laarɛ mɛꞌ wu fo.”
48 Yesu gi lɛɛ gɛnɔ taasɛ mɔ yɛɛ, “Anɛ ne n gyɛ me-nyi? Anɛana ne n gyɛ me-tedɛana?”
49 Nfono mɔ ɔ lɛɛ gibaa nyiile mɔ-akasɛbo mɔ ne ɔ tɔgɛ yɛɛ, “Me-nyi de me-tedɛana ne!
50 Isa ɔbono ɔ kya wɔra me-sɛ Wurubuaarɛ ɔbono ɔ bo soso mɔ gɛlaarɛ mɔ, mɔ ne n gyɛ me-tedɛ, mɔ ne n gyɛ me-pikyii, mɔ ne n gyɛ me-nyi.”