11
I Jesus xu cʼutu wach u tzʼonoxic caka ʼan che i Dios
I Jesus ʼo che jun lugar, ca tijin chu tzʼonoxic che i Dios. Are xutzinic, ʼo jun chique u tijoxelab xu bij che:
—Kajwal, cha cʼutu chake wach u tzʼonoxic caka ʼan che i Dios. Cha ʼana pacha i ma Wan, aj kajsanel ya; ire xu cʼut chique u tijoxelab wach u tzʼonoxic che i Dios quiqui ʼano. (Queje ile xu bij che i Jesus.)
I Jesus xu bij:
Yix, are qui tzʼonoj che i Dios, queje iri chi bij:
Ka Kajaw chicaj, chocsax u ʼij a bi. Cha petsax a ʼatbal tzij pakawi; cha ʼana na waral chuwach i jyub taʼaj xak jun ruʼ pacha i ca ʼani chila chicaj.
Cha ya na chake i ka wa re woʼor.
Cha cuyu ni ka mac man xak yoj caka cuy ni qui mac niʼpa i je macun-nak chikij.
Ma ya chake coj tzak chupam i mac atzalal, xui-ri, choj awesaj puʼab itzel.
(Queje ile chi tzʼonoj che i Dios —xu bij i Jesus chique.)
Teʼuri xak xu bij chique:
—We ʼo jun chiwe yix, tiqʼuil aʼab cupon jun rulaʼ, pent n-tu wa tzukbal-re. Rumal ʼuri ca ʼe ruʼ jun u loʼcʼanij y cu bij che: “Cuyu in mac, quin jal oxib a wa,” cu bij che, “man xcʼun jun wulaʼ y n-ti quin ya che, wach i cu tijo.” (Pent queje ile cu bij che.) I u loʼcʼanij chi ʼo paja pent cu bij che, “Min a cʼascʼa. I uchija ʼo chic lawe che; i wacʼal je ʼo wuʼ chuwi chʼat, cʼax quin walij cumal. Rumal-i, n-ti quin ya chawe,” pent cu bij che. Pent ire n-ca walij ta chu ʼanic jun pawor che u loʼcʼanij; xui-ri, we i jun n-cu mayij tu tzʼonoxic, i rajaw ja cawalij na ʼuri. Cu ya na che, wach i rajwaxic, man n-xu mayij tu tzʼonoxic che. ʼO jun tzij quin bij na chiwe: we ʼo rajwaxic chiwe, chi tzʼonoj, y Dios cu ya na chiwe; chi tzucuj, y qui rik na; chi cʼojcʼa i porta, y ca jak na chiwe. 10 Queje ile chi ʼana, man we jun lic cu tzʼonoj, ca yaʼ na che; we lic cu tzucuj, cu rik na; we lic cu cʼojcʼa i porta, ca jak na che.
11 Yix chi ix kajawxel, we ʼo jun iwacʼal cu tzʼonoj u wa chiwe, ¿xataba qui ya jun abaj che, pu qʼuexel u wa? N-queje ti ile. Xak we cu tzʼonoj car chiwe, ¿xataba qui ya jun cumatz che, pu qʼuexel? Xak n-queje taj. 12 Xak we cu tzʼonoj sakmol chiwe, ¿xataba qui ya jun sinaj che? N-queje taj. 13 Yix, chi n-kas ta ix ʼutz, lic ix sicʼaj chu yaʼic i ʼutz chique iwacʼal. Bay, we queje yix ile, chi xa ix winak, mas ʼutz coʼon i Ta chicaj chuwach ile. Lic cu tak li u Tewal chique pachin i que tzʼonow che. (Queje ile xu bij i Jesus chique i je teren chirij.)
Xqui bij i aj Fariséo chi u choʼab i Jesus, xa ruʼ itzel petnak wi
14 I Jesus ca tijin chi relsaxic jun itzel tew che jun mem; are xelic, i achi xchʼawic. I winak lic xqui bisoj ile. 15 Xui-ri, ʼo jujun xqui bij:
—I achi-le cresaj i itzel tew chique i winak xa rumal u choʼab itzel ʼo ruʼ. I choʼab ʼo ruʼ, xa re i Beelzebu chi cajʼatzil itzel tak tew —xe cha.
16 ʼO juban chic cacaj quiqui cʼam u pam. Xqui tzʼonoj jun milágro che, cʼutbal-re chique we Dios ʼo ruʼ. 17 Ire retaʼam chic wach que tijin chu chʼobic, rumal-i xu bij chique:
—Jun tinimit, we quiqui ʼan tak tzobajil che quib, quiqui ʼanbej chʼoʼoj chiquiwach, xa quiqui sach qui wach ʼuri. Xak queje juban alcʼwalaxel, we n-junam ti qui wach, we quiqui jach quib chiquiwach, ca sach qui wach. 18 Xak queje queʼel ile che i Satanas; we ʼo jujun itzel quiqui ʼan chʼoʼoj chiquiwach je itzel, n-que najtin ta ʼuri. Qui bij yix chi ruʼ u choʼab itzel* xwesaj bi itzel tew. 19 Bay, i tijoxelab yix xak caquesaj bi itzel tew chique i winak; ¿pachin ʼuri yawnak ile piquiʼab ique? Ruʼ ile, chi quiqui ʼan i tijoxelab yix, ca ʼalijin ʼuri chiwe chi n-usucʼ taj wach i xi bij. 20 Are i u choʼab i Dios ʼo wuʼ, are i quelsaw bi itzel tak tew. Queje ile ca ʼalijinsax chiwe chi i ʼatbal tzij re i Dios ya ʼo chic chiwach.
21 (Qui bij yix chi ruʼ u choʼab itzel, xwesaj bi itzel tew, péro n-ruʼ taj.) Iwetaʼam yix iri: we ʼo jun achi ʼo u choʼab, we lic cu chajij i rachoch, we xak ʼo ni rucʼam tobal-rib, n-ca sach ta ʼuri ubitak-re. 22 Xui-ri we ca cʼun jun chic mas nim ni u choʼab, ca tiqui na ʼuri che i rajaw ja. ʼIs cu maj na che wach i rucʼam, chajbal re i rachoch; cu maj na che wach i cul u cʼux che, tobal rib. Teʼuri cresaj niʼpa ubitak-re, y cu ʼan na che pacha craj ire. (Are i tijojbal tzij ile xu bij i Jesus chique, cʼutbal-re chique chi nim ni u choʼab ire chuwach itzel.) Teʼuri xu bij chique:
23 —Pachin n-cu ya tu wach wuʼ, ire aj chʼoʼoj ʼuri chwij. Xak pachin jun n-quin u to ta chi qui molic in chij, xa que u quichersaj bi ʼuri qui wach chwe —xu bij chique.
Jun itzel tew cu tzucuj wach tan chic u tzalijbal che jun winak
24 I Jesus xak xu bij i tzij-i chique:
—Jun itzel tew, we xel che jun winak, xa ca bin pa chakij jyub chu tzucuxic pa cuxlan wi, y n-cu rik taj. Teʼuri cu bij pu jolom: “Quin tzalij chic che i wachoch pa i xin pe wi,” cu bij, y ca tzalij chic ʼuri. 25 Are cupon tan chic ruʼ achi, cu rik i pu cʼux i achi-le pacha jun ja lic josʼim, lic yijbam na che jun rajaw cʼacʼ. 26 Teʼuri i itzel tew que u tzucuj bi i rachiʼil; que u rik je wukub, mas je mal chuwach ire. Que u cʼam bi ruʼ, y conojel que oc che achi. Chila que jeki wi. Teʼuri i achi-le, lic mas mal queʼel chuwach li ujer. (Queje xu bij i Jesus ile chique.)
ʼUtz que ique chi quiqui coj u tzij i Dios
27 Are xutzin u bixquil ile chique, ʼo jun ixok ʼo chiquixol i uqʼuial winak, co xu bij:
—¡ʼUtz re ixok chi xat alax ruʼ! ¡ʼUtz re ixok chi xat u tzʼumansaj! —xu bij.
28 I Jesus xu laʼ u wach che:
—Mas ʼutz que ique chi quiqui ta u tzij i Dios y quiqui cojo —xu bij.
I winak xa cacaj rilic jun milágro
29 I winak lic ca tijin qui moltajic chirij i Jesus. Ire xu jek u bixquil chique:
—I winak je re woʼor lic je mal na: xa quiqui tzʼonoj jun milágro chiquiwach, cʼutbal re u choʼab i Dios, péro n-ta jun milágro ca ʼan na chiquiwach, xui ile pacha ʼantal che i ma Jonas, chi ajbil u tzij i Dios ujer; are i milágro-le quiquil na. 30 Wach xa ʼani che i ma Jonas ujer are ʼilbal re i Dios chique i winak aj Nínive. Xak queje ile, wach quin ʼan ni yin, chi in Achi aj Chicaj, are i cʼutbal na re chique i winak re woʼor chi Dios ʼo wuʼ. 31 Cu rik ni ʼij, i winak je re woʼor, ca ʼat ni tzij piquiwi, wach i qui ʼanom. Are ʼuri, i ixok chi ʼatol tzij re i pa Sur ujer, ire cu coj ni qui mac rumal wach que tijin chu ʼonquil woʼor. Ire, ujer lic naj xpe wi chu tayic u nojbal i mam Salomon, chi mas ʼo u noʼoj. Péro i winak re woʼor n-cacaj ta quiqui ta i Jun cʼun-nak chi, chiquixol; nim ni u noʼoj chuwach i mam Salomon. 32 Are ca pe i ʼij chi ca ʼat ni tzij piquiwi i winak je re woʼor, i ujer aj Nínive winak quiqui coj ni qui mac i je re woʼor. Man i aj Nínive xqui jalwachij qui cʼaslemal are xqui ta u tzij i Dios rumal i ma Jonas; xui-ri, i winak re woʼor n-quiqui coj ta i Jun cʼun-nak cuʼ, chi nim ni u ʼij chuwach i ma Jonas. Rumal-i, cocsax ni qui mac —xu bij chique i uqʼuial winak.
We lic caka takej i Dios, queʼel chake pacha lic ʼutz i ka baʼwach
33 —Jun, we cu tzij jun cantil, n-cruwaj taj, xak n-cu min ta chuxeʼ jun cajon. Are i cu ʼano, cu ya ʼan chicaj, man niʼpa i que oc bic que tzun na. 34 I baʼwach pacha jun cantil chiwe; rumal i baʼwach coc i sak che i chʼacul. We lic ʼutz i baʼwach, lic coc i sak ʼuri pi cʼux. Xui-ri, we i baʼwach n-coʼon ti u chac, ix ʼo ʼuri pa ʼekumal. 35 Chi ʼana cwent che i sak ʼo iwuʼ, mokxa toʼ coʼon ʼekumal. 36 We lic ocnak i sak iwuʼ, ronojel i cʼux, ronojel i nojbal, we n-ta pichʼ ʼekumal chiwe, ronojel ʼuri ʼis sak chiwe, pacha coʼon jun cantil lic chom u tzunbal —xu bij chique.
I Jesus xu sakij wach i qui mac i aj Fariséo xak i nimak tak tijonel
37 I Jesus, are xu qʼuis u bixquil chique, are ʼuri ʼo jun aj Fariséo xu siqʼuij ruʼ chi rachoch man cu tij u wa ruʼ. I Jesus xa ʼec, xoc pa ja, y xcubi chi mexa. 38 I aj Fariséo xu bisoj wach xu ʼan i Jesus, man n-xu chʼaj ti u kul u ʼab cʼa pu chʼuc are xoc chi waʼim, pacha quiqui ʼan ique. 39 Are ʼuri i Kajwal xu bij che:
—Yix chi ix aj Fariséo winak, lic qui chʼaj i rij i tuʼbal ya, i rij i lak; xak lic qui ʼan pen u chʼajic i ʼab. Xui-ri i pi cʼux, lic tzʼil, niʼpa i ʼo i wuʼ ʼis iwelʼam, lic ix mal. 40 ¡Yix n-ta i noʼoj! ¿N-iwetaʼam ta ba-ri chi n-xui ta i chʼacul u yijbam i Dios? ¡Xak u yijbam i pi cʼux! 41 Che i to i nibaʼib ruʼ u bitak iwe, chi ʼana i ʼutz ruʼ i cʼux; teʼuri xak i pi cʼux, chʼam na queʼelok; n-xui ta i ʼab, chʼam.
42 ¡Toʼ i wach yix, ix aj Fariséo! Niʼpa i ʼo iwuʼ chi n-ta kas u chac, ile ʼut qui ʼan pen i relsaxic jun tant che i lajuj, qui ya na che i Dios. Queje qui ʼan ile ruʼ i arawen, ruʼ i aruta, xak ruʼ i ral tak ʼes chi cu ya ni u jelal i comída. Xui-ri, n-qui ʼan ta pen u ʼanic i sucʼulic chuwach i Dios, xak mi ne i cʼaxnabal i cʼux che. Are ile ʼo u chac qui ʼan na, xak ʼo u chac chi qui jach i nabe tant che i Dios che i qui chʼaco.
43 ¡Toʼ i wach yix, ix aj Fariséo! Cʼax qui na i cubibal ʼo u ʼij pa tak i molbalʼib. Cʼax qui na i tioxixic cumal i winak pa qʼuebal, cojbal re i ʼij.
44 ¡Toʼ i wach yix, ix tijonel re i ʼatbal tzij, xak yix chi ix aj Fariséo! ¡Xa queb i palaj! Ix pacha jul re camnak, n-ca ʼalijin taj we ʼo camnak chupam. Toʼ que bin i winak puwi, y n-quetaʼam taj chi que quitzix na rumal. (Queje xu bij i Jesus ile chique.)
45 ʼO jun tijonel re i ujer ʼatbal tzij xak xu ta wach xu bij i Jesus. Xu bij ʼuri che:
—Tijonel, yet are xa bij i tzij-le, xak xoj a chʼachʼa ni yoj. Cʼax caka ta yoj ile —coʼono.
46 I Jesus xu laʼ u wach che:
—Xak yix, ¡toʼ ni wach, ix aj tijonel! Yix, qʼui ni ʼatbal tzij qui ya chiquikul i winak, chi quiqui ʼan na; pacha jun ekan lic nim, chi mi jun ca chʼijawic, y yix mi xa ta jubiʼ que i to ruʼ.
47 ¡Toʼ i wach yix! Yix qui yijba i chom laj qui pantion i ujer ajbil u tzij i Dios, xui-ri, lic are iwatit i mam yix xe qui camsaj. 48 Queje ile qui ʼalijinsaj chi yix iwetaʼam wach qui ʼanom, xak i yom ni wach cuʼ. Ique xe qui camsaj; y yix qui yijba qui pantion.
49 I Dios, mas ʼo u noʼoj; retaʼam li ujer wach i qui ʼan ni yix woʼor. Rumal-i xu bij: “Que in tak bi i je ajbil in tzij cuʼ, xak i je wapostelab. Xui-ri, ʼo jujun chique que camsax na; xak je ʼo jujun ca ʼan ni cʼax chique,” xu bij. 50 I winak re woʼor, quiqui toj na i qui camsaxic i je ajbil u tzij i Dios ujer. Je niʼpa i je camsam na cʼa chu xebal ʼij sak, i winak re woʼor quiqui tojo. 51 ʼIs quiqui toj na: quiqui toj ni nabe, chi u camsaxic i a-Abel; queje ile xpetic cʼa are xcamsax i mam Zacarías chi xqui camsaj pa rachoch i Dios, chuwach i lugar ʼo u ʼij. I winak re woʼor, ʼis quiqui toj ni ronojel, niʼpa i petnak lok cʼa chu xebal ʼij sak.
52 ¡Toʼ i wach yix, ix tijonel re i ujer ʼatbal tzij! Yix lic chikul ʼo wi u cʼutic i sak laj tzij chique i winak, xui-ri, n-qui ʼan taj. Queʼel chiwe pacha ʼo jun lawe piʼab, xui-ri n-qui jak ti uchija. Mi tene quix oc bi yix, xak mi ne qui ya chique i juban que oc bic. (Queje ile xu bij i Jesus chique.)
53 Teʼuri lic xpe coywal i je tijonel re i ʼatbal tzij, xak i je aj Fariséo rumal wach i xu bij. Xe oc chu toʼtaxic, y xe oc chu tzʼonoxic uqʼuial tzij che. 54 Quiqui tzucuj tzaksabal-re che u tzij, cojbal re u mac.
* 11:18 I mer tzij xu bij are iri: ruʼ u choʼab i Beelzebu. (Are itzel.) 11:49 Cuʼ i aj Israel.