23
Ri Jesús kuqꞌalajisaj taq ri kimak ri fariseos y raj kꞌutunel re ri tzijpixabꞌ
(Mr. 12:38-40; Lc. 11:37-54; 20:45-47)
Ekꞌuchiriꞌ, ri Jesús xubꞌiꞌij chike ri winaq y chike rutijoꞌn:
«Raj kꞌutunel re ri tzijpixabꞌ y ri fariseos yaꞌtal pakiqꞌabꞌ kakiqꞌalajisaj taq rutzijpixabꞌ kan ri Moisés. Ruma kꞌu riꞌ, riꞌix chiꞌana janipa ri kakibꞌiꞌij puwi wa tzijpixabꞌ; noꞌj miꞌan kꞌu iweꞌix ri na utz taj kakiꞌan rike, ma junwi ri kakiꞌan rike chwa ri kakikꞌutu.
»Ri kitaqanik rike e pachaꞌ nimaq taq eqaꞌn lik al y lik kꞌayew rukꞌaxik; kekitaq kꞌu ri winaq chaꞌ kakeqaj bꞌi yey rike na kakaj tane kꞌana ketoꞌbꞌ rukꞌ waꞌ.
»Ronoje taq ri kakiꞌano xew e chaꞌ kebꞌilitaj kuma ri winaq. Kakiꞌan che kibꞌ pachaꞌ lik e jusukꞌ chwach ri Dios; ruma kꞌu laꞌ, e ri kifilacterias* ximital chukurusil ri kipalaj y che ri kiqꞌabꞌ, lik kakiꞌan nim che; yey taq ri cordón karabꞌabꞌ che ri kiqꞌuꞌ, kakiꞌan lik naj raqan che. Pa taq ri sinagogas y pa taq waꞌim, lik e kukꞌul kikꞌuꞌx ketzꞌuyiꞌ chupa ri tzꞌulibꞌal ke ri lik kꞌo kiwach. Yey lik kukꞌul kikꞌuꞌx kayaꞌ rutzil kiwach pa kebꞌilitaj wi y kabꞌiꞌx chike: “¡Lal tijonel!”
»Ekꞌu riꞌix miwoyꞌej kabꞌiꞌx “¡Lal tijonel!” chiwe, ma xa jun ri tijonel iwe, waꞌ e ri Cristo. Yey ruma Rire xixuꞌan iwatz-ichaqꞌ iwibꞌ. Mibꞌiꞌij “Nuqaw” che junoq wara che ruwachulew, ma xa jun Riqaw kꞌolik, y waꞌ e Riqaw kꞌo chilaꞌ chikaj. 10 Miya luwar kabꞌiꞌx “¡Lal Aj Kꞌamal Qawach!” chiwe, ma xa jun ri Aj Kꞌamal Iwach, waꞌ e ri Cristo.
11 »Ekꞌu ri kꞌo uwach chixoꞌlibꞌal riꞌix e chuyaꞌa ribꞌ kuꞌan nimanel iweꞌix. 12 Ma china ri lik kuꞌan nim che ribꞌ, ri Dios kuqasaj uwa uqꞌij; noꞌj china ri kuꞌan chꞌutiꞌn che ribꞌ, ri Dios kuyak uqꞌij.
13 »¡Lik kꞌu toqꞌoꞌ wach ralaq alaq aj kꞌutunel re ri tzijpixabꞌ y alaq fariseos! ¡Xa kebꞌ palaj alaq! E tzꞌapim alaq ri okibꞌal re rutaqanik ri Dios petinaq chilaꞌ chikaj chaꞌ na jinta kꞌo kebꞌok bꞌi; ma na kok tane ubꞌi ralaq y na kaya tane alaq luwar chike jujun chik kebꞌok bꞌi.
14 »¡Lik toqꞌoꞌ wach ralaq alaq aj kꞌutunel re ri tzijpixabꞌ y alaq fariseos! ¡Xa kebꞌ palaj alaq! Ma kamaj alaq ri kocho rixoqibꞌ e malkaꞌnibꞌ. Yey chaꞌ na kaqꞌalajin ta ri na utz taj kaꞌan alaq, e kawererej alaq unimal chꞌabꞌal echiriꞌ kaꞌan alaq orar. Ruma kꞌu wa kaꞌan alaq, lik unimal kꞌaxkꞌolil kakꞌul na alaq echiriꞌ kaqꞌat tzij pawiꞌ alaq ruma ri Dios.
15 »¡Lik toqꞌoꞌ wach ralaq alaq aj kꞌutunel re ri tzijpixabꞌ y alaq fariseos! ¡Xa kebꞌ palaj alaq! Ralaq kaqꞌaxuj alaq uwi taq mar y kabꞌinibꞌej alaq taq ri luwar che ruwachulew chaꞌ juna tikawex kuꞌan tijoꞌn alaq. Yey echiriꞌ uꞌanom chi tijoꞌn alaq, kaꞌan alaq che ri tikawex kalaj más itzel uwachlibꞌal chiwach ralaq.
16 »Lik toqꞌoꞌ wach ralaq alaq pachaꞌ potzꞌ kꞌamal kiwach jujun chik, ma kabꞌiꞌij alaq: “We kꞌo junoq kujikibꞌaꞌ uwach juna tzij pa rubꞌiꞌ ri Rocho Dios, riꞌ na chirajawaxik ta che kuꞌan ri ubꞌiꞌim; noꞌj we kujikibꞌaꞌ uwach juna tzij pa rubꞌiꞌ ri oro re ri Rocho Dios, riꞌ chirajawaxik che kuꞌan janipa ri ubꞌiꞌim” kacha alaq.
17 »¡Na jinta naꞌoj alaq y alaq potzꞌ! ¿Pachike ri más kꞌo uwach? ¿E ri oro o e ri Rocho Dios, ri kuꞌan santo che ri oro? 18 Jenewaꞌ ri kabꞌiꞌij ralaq: “We kꞌo junoq kujikibꞌaꞌ uwach juna tzij pa rubꞌiꞌ raltar, na chirajawaxik ta che kuꞌan ri ubꞌiꞌim; noꞌj we kujikibꞌaꞌ uwach juna tzij pa rubꞌiꞌ ri qasaꞌn kꞌo chwi raltar, riꞌ chirajawaxik che kuꞌan janipa ri ubꞌiꞌim” kacha alaq.
19 »¡Sachinaq ri naꞌoj alaq y alaq potzꞌ! ¿Pachike ri más kꞌo uwach? ¿E ri qasaꞌn o e raltar ri kuꞌan santo che ri qasaꞌn? 20 Ma china ri kujikibꞌaꞌ uwach juna tzij pa rubꞌiꞌ raltar, riꞌ na xew ta kuꞌan pa rubꞌiꞌ raltar, ma kuꞌan pa rubꞌiꞌ ronoje ri kꞌo chwi raltar. 21 Jekꞌulaꞌ, china ri kujikibꞌaꞌ uwach juna tzij pa rubꞌiꞌ ri Rocho Dios, na xew ta kuꞌan pa rubꞌiꞌ ri Rocho Dios, ma riꞌ e kuꞌan tzij pa rubꞌiꞌ ri Dios, ri Jun jeqel chiriꞌ. 22 Jekꞌulaꞌ, china ri kujikibꞌaꞌ uwach juna tzij pa rubꞌiꞌ ri kaj, riꞌ kuꞌan pa rubꞌiꞌ ri tzꞌulibꞌal pa kataqan wi ri Dios y kuꞌan pa rubꞌiꞌ ri Jun tzꞌul chupa.
23 »¡Lik toqꞌoꞌ wach ralaq alaq aj kꞌutunel re ri tzijpixabꞌ y alaq fariseos! ¡Xa kebꞌ palaj alaq! Ma kaya alaq che ri Dios ri diezmo alaq re ri arweno, re ri anix y re ri kominox. Noꞌj na kok ta alaq il che rukꞌuꞌxibꞌal ri Tzij Pixabꞌ re ri Dios: Waꞌ e ri kaꞌan alaq ri usukꞌ, ri kakꞌut alaq ri kꞌaxnaꞌbꞌal kꞌuꞌx alaq chike jujun chik y ri kakubꞌiꞌ kꞌuꞌx alaq rukꞌ ri Dios. Lik chirajawaxik kꞌu riꞌ kaꞌan alaq taq waꞌ, junam rukꞌ ri kaya ri diezmo alaq.
24 »¡Alaq pachaꞌ potzꞌ kꞌamal kiwach jujun chik! Ma ri kaꞌan alaq e pachaꞌ junoq lik kuchajij ribꞌ chaꞌ na kubꞌiqꞌ tubꞌi tobꞌ xa juna ralko us, pero kubꞌiqꞌ bꞌi ri nimaq taq awaj pachaꞌ ri camello.
25 »¡Lik toqꞌoꞌ wach ralaq alaq aj kꞌutunel re ri tzijpixabꞌ y alaq fariseos! ¡Xa kebꞌ palaj alaq! Ma xew kachꞌaj alaq chi utz ri rij ri vaso y ri laq, pero na kok ta alaq il che uchꞌajik rupa. Jekꞌuriꞌlaꞌ ralaq lik kok alaq il che ri josqꞌinik re ri cuerpo, pero lik kꞌo chꞌulil pa animaꞌ alaq ruma releqꞌ y ri na usukꞌ taj ꞌanom alaq. 26 ¡Rilal fariseo, lal potzꞌ! Nabꞌe na chꞌaja la rupa ri vaso y ri laq; jekꞌuriꞌlaꞌ kuꞌan chom rupa y ri rij.
27 »¡Lik toqꞌoꞌ wach ralaq alaq aj kꞌutunel re ri tzijpixabꞌ y alaq fariseos! ¡Xa kebꞌ palaj alaq! Ma ralaq alaq pachaꞌ muqubꞌal ke animaꞌ xew ꞌanom saq che ri rij; chom katzuꞌnik, noꞌj kꞌu rupa nojinaq che kibꞌaqil animaꞌ y che ukꞌiyal chꞌul. 28 Jekꞌulaꞌ ri ꞌanom ralaq, ma ri bꞌinik silabꞌik alaq e kilitajik pachaꞌ lik jusukꞌ chikiwach ri winaq; noꞌj xa kebꞌ palaj alaq, ma ri kꞌuꞌx alaq nojinaq che ukꞌiyal chꞌulil.
29 »¡Lik toqꞌoꞌ wach alaq aj kꞌutunel re ri tzijpixabꞌ y alaq fariseos! ¡Xa kebꞌ palaj alaq! Ma kayak alaq chomilaj muqubꞌal chike ri qꞌalajisanelabꞌ re ojertan y kawiq alaq ri muqubꞌal ke ri tikawex lik jusukꞌ xebꞌinik. 30 Yey kabꞌiꞌij kꞌu alaq: “We ta oj kꞌo chi riꞌoj echiriꞌ xekꞌasiꞌ ri qatiꞌ-qamam ojertan, na kaqaꞌan ta qeꞌoj riꞌ kukꞌ ri xekamisan ri qꞌalajisanelabꞌ” kacha alaq. Pero ¡na e ta kꞌana uꞌanom! 31 Rukꞌ kꞌu ri katajin alaq che uꞌanik, kaqꞌalajinik alaq kalkꞌoꞌal kan ri xekamisan ke ri qꞌalajisanelabꞌ. 32 ¡Kꞌisa kꞌu alaq uꞌanik riꞌ ri na utz taj xkijeq lo uꞌanik ri chuꞌqaw alaq ojertan!
33 »¡Ralaq pachaꞌ alaq jupuq chi kumatz! ¿Suꞌanik kesaj ibꞌ alaq chuxeꞌ ri qꞌatbꞌal tzij re ri Dios echiriꞌ kutaq bꞌi alaq chi xibꞌalbꞌaꞌ? 34 E uwariꞌche riꞌin kebꞌenutaq lo ukꞌ alaq qꞌalajisanelabꞌ, waj chak lik kꞌo kinaꞌoj y aj kꞌutunel re Rutzij Upixabꞌ ri Dios. Pero ralaq kekamisaj alaq jujun chike rike. E kꞌo ne ri kekamisaj alaq chwa cruz, jujun chik kajichꞌ alaq kipa pa taq sinagogas y jujun chik keternabꞌej alaq rukꞌ kꞌaxkꞌobꞌik pa taq tinamit. 35 Ruma kꞌu riꞌ kape pawiꞌ alaq ronoje ri kꞌaxkꞌobꞌik taqal chike ri xekamisan ke rachijabꞌ jusukꞌ xebꞌinik, ujeqebꞌem lo chwi rukamik ri Abel* ri jun ala lik jusukꞌ, kꞌa chwa rukamik ri Zacarías,* rukꞌajol ri Berequías, ri xkamisaj alaq chuxoꞌl raltar y ri Rocho Dios. 36 Paqatzij wi kambꞌiꞌij che alaq: Ronoje waꞌ kape pakiwi ri winaq e kꞌo waqꞌij ora» xchaꞌ.
Ri Jesús koqꞌ puwi ri tinamit Jerusalem
(Lc. 13:34-35)
37 Tekꞌuchiriꞌ, xubꞌiꞌij:
«¡Jerusalem, Jerusalem, riꞌix kebꞌikamisaj ri qꞌalajisanelabꞌ y kebꞌiꞌan paꞌbꞌaj janipa ri ebꞌutaqom lo ri Dios iwukꞌ! E riꞌin, ukꞌiyal laj lik xuaj xinmol kichiꞌ riwalkꞌoꞌal riꞌix, jelaꞌ pachaꞌ kuꞌan juna atiꞌ akꞌ chike taq ruwiꞌch echiriꞌ kumol kichiꞌ chuxeꞌ taq ruxikꞌ; pero riꞌix na xiwaj ta kꞌenoq.
38 »Chitape kꞌut: Kꞌo jun qꞌij ri iwocho riꞌix kawulix kanoq. 39 Kambꞌiꞌij kꞌu chiwe riꞌix: Chwi kꞌu woꞌora na kiwil ta chi kꞌana nuwach riꞌin kꞌa echiriꞌ kopon na ruqꞌijol kibꞌiꞌij riꞌix:
Lik nim uqꞌij ri jun petinaq
chupa rubꞌiꞌ ri Dios Qajawxel Sal. 118:26
kixchaꞌ.»
* 23:5 Kil “filacteria” pa vocabulario. 23:32 Ri kichu-kiqaw ojertan xekikamisaj taq ri qꞌalajisanelabꞌ re ri Dios; jekꞌulaꞌ ri fariseos xkitzukuj rukamik ri Jesús. * 23:35 Gn. 4:8 * 23:35 2 Cr. 24:20-21