8
Sises Pokon Tonpa Pe Uri'sami'si Amʉ' Esi'pʉ
1 Tʉron nɨ a'tai, Sises utɨpɨtʉ'pʉ tʉron nɨ eke iwa ton pata kaisa rɨ'ne wakʉ Papa e'to' esa' wannɨ pe ekareei ekama pɨ' iyesi'pʉ. 12 kaisaron kon ipoitorʉ ton esi'pʉ iya'kɨrɨ.
2 To' tonpa pe kanan upinin nɨ pɨ' uri'sami'si amʉ' makoi a'kwarʉ yen ton nʉ'san mɨrɨ awonsi'kɨ e'ne' ton nʉ'san Sises nepi'tɨ'san esi'pʉ: Meri, Matara pon, 7 kaisaron kon makoi a'kwarʉ epa'kasa' iyapai rʉ'pʉ;
3 mɨrɨ awonsi'kɨ Isowana, Kusa no'pʉ (Kusa esi'pʉ Era' esen o'non pe), mɨrɨ tʉpo Susana; mɨrɨ awonsi'kɨ tu'ke rɨ tʉron kon esi'pʉ. Pʉsamoro uri'sami'si amʉ' esi'pʉ mɨrɨ Sises pokon pika'tɨ pɨ' to' e'to' i'se ke rɨ tiwano' kon pe te'sen apai.
Umɨ Pɨ' Te'sen Pantomʉ
(Ma'siu 13:1-17; Ma' 4:1-12)
4 Tu'ke kuru rɨ anpisin pe rɨ ka'pon amʉ' amʉra koro'tau mɨrɨ awonsi'kɨ ka'pon amʉ' uyee'pʉ Sises piya' ɨse'ma'pʉ pe'ne rɨ eke iwa ton pata ton apai'ne, serɨ panton ekama'pʉ iya:
5 “Umɨ pɨ' te'sen utɨ'pʉ kiyari ye' pɨnse'na tʉpa'karakai'. Ipa'karaka iya koro'tau, tʉron nɨ ton uta'pokʉ'pʉ asanta ta'. Mɨrɨpan ka'pon amʉ' usarɨ uya iwasa'kapɨtʉ'pʉ, mɨrɨpan ɨku'pʉ toron amʉ' uya.
6 Tʉron nɨ ton uta'pokʉ'pʉ tɨ' pona. Iya'ta koro'tau, iyaipʉtapɨtʉ'pʉ, apʉne pʉra tuna eporo iya pʉra iyesi wenai.
7 Tʉron nɨ ton uta'pokʉ'pʉ tikʉkenan nʉ'ta', mɨrɨpan a'ta'pʉ ipokon pe, mɨrɨpan uya ɨwɨtanʉkʉ'pʉ.
8 Mɨrɨ e'tane rɨ, tʉron nɨ ton uta'pokʉ'pʉ wakʉ non ya'. Mɨrɨpan a'ta'pʉ, iyepeta'pʉ. Iyepeta'pʉ eke pe rɨ, 100 kaisa rɨ ite'kwa e'to' airɨ inpɨmɨ'pʉ entai rɨ,” ta'pʉ iya.
Serɨ ta'pʉ iya a'tai, ikɨ'pɨ'nʉmʉ'pʉ, “Kʉrɨ tʉpana ke na'ne' etato' ike, tɨwɨ netai!” ta'pʉ iya.
9 Ipoitorʉ ton uya ekama'po'pʉ ɨ'rɨ ta e'kwa pe serɨ panton esi tukai'.
10 Ta'pʉ iya to' pɨ', “Ɨnʉ' ni'tunʉ pen nɨ ama'aino Papa e'to' esa' wannɨ pe i'tu kon pa ɨyena'nokon itʉsa', e'tane tʉron kon pana ya' panton yai usaurokʉ, ‘Enei'ma rɨ to' uya ene pʉra iye'to' pe; etai'ma rɨ to' uya ito'ka'nʉkʉ pʉra iye'to' pe.’
Ɨ'rɨ Ta E'kwa Pe Te'pɨnsen Pantomʉ Esi
(Ma'siu 13:18-23; Ma' 4:13-20)
11 “Se nin si ta iya e'kwa pe, panton esi mɨrɨ, ite' pe na'ne' mɨrɨ, Papa Maimu.
12 Kamoro asanta tau na'ne' nan esi Papa Maimu etanin nan. Mɨrɨpan nin si, makoi uyepʉ to' ewan yawon main mo'kai', to' uya apurɨ namai', mɨrɨpan kon epika'tɨ namai'.
13 Kamo tɨ' pon kon kamoro main anʉnnin nan pori' pe eta tʉuya'nokon a'tai, e'tane to' mi' pʉra rɨ to' esi. Aka'ne' pe rɨ to' uya apurɨ, e'tane ekamʉn uya teposa' kon a'tai, to' uya inonka.
14 Ite' tikʉkenan nʉ'ta' ita'po'sa' na'ne' mɨrɨ kamoro etanin nan, e'tane to' uko'mamʉ koro'tau, non eseru uya to' anpokʉma tʉuko'mamʉ kon yau tu'kan pɨ' rɨ to' usenuminka, imaminke' pe te'to' kon pɨ' rɨ, wakʉ pe tʉuko'manto' kon pɨ' rɨ. Mɨrɨpan kon akʉ'pʉ pʉra iyesi.
15 E'tane si wakʉ non po na'ne' ite' kamoro wakʉ pe te'san, wakʉ itewan ton. Main etanin nan, anʉnnin nan, mɨrɨpan ko'manʉkʉ to' uya epeta.
Raan'pu E'nʉn Nɨto' Apon O'koi' Itʉsa'
(Ma' 4:21-25)
16 “Ɨnʉ' uya rɨ raan'pu po'tɨ pʉra iyesi onanto' pe tʉuya wai ya' mɨrɨ pe pʉra te'nʉnto' apon o'koi' rɨ itʉrʉ iya. E'tane ru'ku, itapon pona itʉrʉ iya kamo tewonsan uya iweyu ento' pe.
17 “Mɨrɨ a'tai nin si tɨ, tanporon nɨ usene; ama'ai na'ne' serɨ pe usenpoikato' oton kɨpo'pona.
18 “Mɨrɨ pe iyesi pɨ', wakʉ pe tʉusenuminkai' e'tɨ' etato' auya'nokon pɨ'. Ɨnʉ' rɨ itesa' pe te'sen repa mɨrɨ miyarɨ rɨ; ɨnʉ' rɨ ɨ'rɨ esa' pen nɨ enapai imo'ka mɨrɨ itesa' pe tesi tukai' rɨ iye'ku'to',” ta'pʉ Sises uya.
Sises San Mɨrɨ Awonsi'kɨ Iyakon Non
(Ma'siu 12:46-50; Ma' 3:31-35)
19 Mɨrɨ a'tai Sises san mɨrɨ awonsi'kɨ iyakon non uyee'pʉ ense'na, e'tane a'ko pe ipiya' to' utɨ poken pʉra rɨ iyesi'pʉ, apʉne pʉra anpisin esi wenai.
20 Ka'pon uya ipana'tɨ'pʉ, “Asan mɨrɨ awonsi'kɨ ayakon non e'soto'pɨ'sa' man pʉroroi po, ɨyenpai to' esi,” ta'pʉ iya.
21 Eikʉ'pʉ iya, “Usan mɨrɨ awonsi'kɨ uyakon non kamoro Papa Maimu eta pɨ' te'san, mɨrɨ awonsi'kɨ ikupʉ pɨ' te'san,” ta'pʉ iya.
A'setun Tʉ'nɨ'pʉ Sises Uya
(Ma'siu 8:23-27; Ma' 4:35-41)
22 Tʉron nɨ a'tai, Sises uya tʉpoitorʉ ton pɨ', “Parau ku'pɨri ratoi pona e'kwɨrɨ'nɨpai'nokon,” ta'pʉ. Mɨrɨpan kon ekanwa'tɨsa' utɨ'pʉ.
23 To' e'kwɨrɨtʉ koro'tau, Sises e'nʉmʉ'pʉ. Mɨrɨ a'tai, ɨsɨ pe a'setun uyepʉ parau ku'pɨri ka' uya, to' kanwa rawoirawoima'pʉ to' kuruuka poken.
24 Ipoitorʉ ton uya enpaka'pʉ, “Uyepuru, uyepuru! Aputan pe man!” tai'ma.
Mɨrɨpan upakasa' uya e'se'ne' pe a'setun pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ sipa'sipa pɨ', “E'tʉ'nɨkɨ!” ta'pʉ. Mɨrɨpan ton si e'tʉ'nɨ'pʉ, imaimu awɨrɨ.
25 “Nai apurɨto' auya'nokon ike?” ta'pʉ iya tʉpoitorʉ ton pɨ'.
Tetʉipɨtʉ kon pe rɨ, tʉusewansiuka kon pe rɨ to' usekama'po'pʉ, “Ɨnʉ' si pʉse? A'setun mɨrɨ awonsi'kɨ tuna esereme'nin, mɨrɨpan ton esi imaimu awɨrɨ!” ta'pʉ to' uya.
Makoi A'kwarʉ Yen Epi'tɨ'pʉ Sises Uya
(Ma'siu 8:28-34; Ma' 5:1-20)
26 Mɨrɨpan kon si utɨ'pʉ Kerasa nono pona serɨ si parau ku'pɨri Kiyarari ratoi pona.
27 Sises ekanwaka koro'tau, ka'pon, makoi a'kwarʉ yen uya eporo'pʉ pata winɨpai. Inke pʉse rɨ uko'mamʉ'pʉ tʉpon ke pʉra, ɨutɨ tau pʉra rɨ, e'tane uruwai' yau'ne rɨken.
28 Sises ensa' tʉuya a'tai, ipirorʉmʉ'pʉ eke pe, mɨrɨpan useremuruku'pʉ Sises rau. Mɨrɨpan ukɨ'pɨ'nʉmʉ'pʉ eke pe, “Ɨ'rɨ pe ukupʉ i'se ɨwesi, Sises, Papa Mumu? Apʉne, ukota'makapʉi!” ta'pʉ iya.
29 Serɨ ta'pʉ iya, apʉne pʉra Sises uya epa'kakɨ iyapai taka'sa' pɨ' tʉpɨ'. Sises uya eporo rawɨrɨ, inke rɨ sa'ne makoi a'kwarʉ uya a'sisa' ko'manʉ'sa' esi'pʉ. To' uya rɨ temiyatʉ, ti'ta rɨ auronpɨ'sa' e'tane i'sen ke, tʉpa'simanin ke rɨ te'tane, i'kɨrɨpɨtʉ'pʉ iya rɨ, mɨrɨpan apɨtʉ'pʉ makoi a'kwarʉ ton uya tʉ'kena'pɨ ya'.
30 Sises uya si ekama'po'pʉ, “Ɨnʉ' ɨyese'?” ta'pʉ iya.
“Anpisin,” ta'pʉ iya ipɨ', apʉne pʉra anpisin yen pe rɨ tesi pɨ'.
31 Mɨrɨpan a'tai, ipan pe rɨ Sises pawana'tɨ'pʉ to' uya, “Ina kʉsennokoi ta'mu kenan pen nɨ ya'!” ta'pʉ to' uya.
32 Tu'kan kon peiruku amʉ' esi'pʉ enta'nan pɨ' i'kʉrʉ po a'ko pe rɨ. Makoi a'kwarʉ ton uya Sises pawana'tɨ'pʉ tenno'to' kon pe iya peiruku amʉ' ya'. “Ewai',” ta'pʉ iya to' pɨ'.
33 Mɨrɨpan kon utɨ'pʉ si peiruku amʉ' ya' ɨsentɨi'. Mɨrɨpan kon si e'tʉrʉ'kwa'pʉ parau ku'pɨri ka', mɨrɨpan kon aputa'pʉ.
34 To' esanon uya serɨ ensa' a'tai, to' utɨ'pʉ pata pona ekare'tɨse'na siya rɨ pata kaisarɨ rɨ.
35 Ka'pon amʉ' uyee'pʉ iye'ku'sa' rʉ'pʉ ense'na. To' uye'sa' a'tai Sises piya', to' uya kʉrɨ rɨ ka'pon eporo'pʉ, makoi a'kwarʉ enpʉ'pʉ. Sises piyau iyereutasa' esi'pʉ iyepontɨsa', wakʉ pe nin si iya'kwarʉ, mɨrɨpan pɨ' to' enari'nʉmʉ'pʉ.
36 Kamoro ennin nʉ'san uya ekama'pʉ ka'pon amʉ' pɨ', “Makoi a'kwarʉ yen pe te'sen epi'tɨ'pʉ Sises uya,” tukai'.
37 Mɨrɨ a'tai, tanporo Kerasa nono pon kon uya Sises ennoko'pʉ tʉpiyapai'nokon, apʉne pʉra enari'ke' pe tenasa' kon pɨ'. Mɨrɨpan ekanwa'tɨsa' utɨ'pʉ.
38 Itɨ koro'tau, kʉrɨ rɨ ka'pon uya Sises pawana'tɨ'pʉ iya'kɨrɨ tʉutɨto' pe, e'tane Sises uya ta'pʉ,
39 “Ɨtunta' apata'se' ya' Papa nʉkupʉ'pʉ ɨpɨ' ekamata ɨtonpa ton pana ya',” ta'pʉ iya. Mɨrɨpan si utɨ'pʉ mɨrɨ, Sises nʉkupʉ'pʉ tʉpɨ' ekamase'na mɨ awɨrɨ rɨ.
Iyeri'sa' Uri'san Mʉre, Takuru'kenan Uri'san
(Ma'siu 9:18-26; Ma' 5:21-43)
40 Sises enna'posa' a'tai, anpisin ka'pon amʉ' epori'ma'pʉ ipɨ'. Iyenna'po enupɨkɨrɨ te'sa' kon pɨ'.
41 Mɨrɨ a'tai si, ka'pon Isairas itese', Esuwerʉ amʉ' usenupato' iwʉ' epuru pe te'sen uyee'pʉ Sises piya'. Mɨrɨpan useremuruku'pʉ Sises pʉta piyau inama tʉuya ekamanin pe, ipawana'tɨ'pʉ iya tiwʉ' ta' iye'to' pe,
42 apʉne pʉra tikin nan nʉ'kwɨ tensi 12 kaisaron iwʉipiyaai erikʉ pɨ'.
Sises utɨ koro'tau Isairas iwʉ' winɨkʉi', anpisin ka'pon amʉ' uya iwontɨ'pʉ, i'ta pata'se' pʉra rɨ.
43 Mɨrɨpan kon koro'tau, uri'san esi'pʉ mʉn pɨ' tʉutɨsen, iko'mansa' 12 kaisa rɨ wʉipiya mɨrɨ pɨ', e'tane ɨnʉ' uya epi'tɨ pʉra rɨ iyesi'pʉ.
44 Mɨrɨpan uyee'pʉ Sises a'poi winɨ ipon e'pi pɨ' a'pɨ'se'na. Mɨrɨ a'tai rɨ, imʉnʉ utɨ ereuta'pʉ.
45 “Ɨnʉ' uya'pɨtʉi?” ta'pʉ Sises uya.
Ka'pon amʉ' e'wapu'tɨ pɨ', Pi'ta uya ta'pʉ, “Uyepuru, anpisin nɨ ne' ka'pon amʉ' aya'pɨ'pɨtʉ pɨ' ko,” ta'pʉ iya.
46 E'tane Sises uya ta'pʉ, “Ka'pon uya kuru sa'ne uya'pɨ'sa' i'tu uya, meruntɨ epa'kasa' pɨ' upiyapai,” ta'pʉ.
47 Kʉrɨ rɨ si uri'san uya ti'tusa' iya i'tusa' a'tai, iyee'pʉ ɨsi'nʉkʉi'ma rɨ, mɨrɨpan tetʉipɨtʉ pe rɨ iseremuruku'pʉ Sises pʉta piyau. Tu'kan kon koro'tau, isekama'pʉ, mɨrɨ wenai, “Aya'pɨ'sa' uya tukai', mɨrɨpan usepi'tɨsa',” ta'pʉ iya.
48 Mɨrɨpan pɨ' Sises uya ta'pʉ, “Ma'non, Papa apurɨ auya uya rɨ ɨyepi'tɨsa' man. Enta tʉusewankamai' pʉra,” ta'pʉ iya.
49 Sises usaurokʉ koro'tau, ka'pon uyee'pʉ, Isairas iwʉ' tapai, mɨrɨpan uya ta'pʉ ipɨ', “Ɨyensi eri'ka'sa' man. Tɨwɨ nesii ti'sa kʉsanpokʉmai,” ta'pʉ iya.
50 Serɨ eta tʉuya a'tai, Sises uya ta'pʉ Isairas pɨ', “Kɨsewankamai. Uyapurɨkɨ rɨken, mɨrɨ a'tai Papa uya ito'panʉkʉ rɨ mɨrɨ,” ta'pʉ iya.
51 Isairas iwʉ' ta' tʉuye'sa' a'tai, ɨnʉ' rɨ ewomʉ i'se pʉra iyesi'pʉ ta'kɨrɨ, Pi'ta, Isens, mɨrɨ awonsi'kɨ Isaan nɨken mɨrɨ awonsi'kɨ kʉrɨ rɨ si mʉre sanon.
52 Mɨrɨ koro'tau, tanporo ka'pon amʉ' ukaramʉ esi'pʉ tʉuta'kwarʉkai' iwenai. “E'pana e'tɨ'. Iyeri'sa' pen mɨrɨ, e'tane iye'nʉmʉ rɨ nin,” ta'pʉ iya to' pɨ'.
53 To' uta'kɨrɨ'pʉ ipɨ', iyeri'sa' tukai' i'tu tʉuya'nokon pɨ'.
54 Mɨrɨpan iwʉ' ta' iyewomʉ'pʉ, itemiyatʉ pɨ' nin si ta'sii', “Uri'san mʉre, e'mʉ'sa'ka'!” ta'pʉ iya mɨrɨ.
55 Ita'kwarʉ si uyee'pʉ mɨrɨ, mɨrɨpan e'mʉ'sa'ka'pʉ mɨrɨ a'tai rɨ. Mɨrɨpan Sises uya to' pɨ' ta'pʉ, “Ewe'tɨ',” ta'pʉ iya.
56 Mɨrɨpan pɨ' isanon usewansiuka'pʉ, e'tane si tɨ, “Kʉsekamatʉu ɨnʉ' pana ya' rɨ,” ta'pʉ iya to' pɨ'.