LUKE
1
Ngurruka Altjirrala lhelintja imankinya ekuranha mangkilaka. Artwa arrpunha ntjarrala turtantama nhanhiperra yia intalhelaka, itja pula yia ingkarraka. Kurtungurla ntjarrala alknga etnakanhala araka Altjirrala lhelintja ekuranha mangkilamanga. Etnantama nurnanha nhanhiperra kaltjinthaka. Yinga turta artwa nhanha etnakanga montja kaltjerrakalanga, yinga eterraka yia etnanha ungkwangurna arratja inthorra intalhelitjika, Theophilus, tjina nukai. Kurunga unta turta kaltja nitjina yia nhanga etnala nganha kaltjinthakala, era yia arratja inthorra namanga.
Angel Gabriel-ala Zechariah-anha ilaka, John-anha Jesuaka tjaiya urrkapunha, alkngerritjinala
Antala ekurala Herod-anhala pmara Judea-aka king namanga, priest nyinta Judea-ala naka, rretnya ekura Zechariah. Noa ekuranha Elizabeth-aka kaarta priest-ntema nakala. Zechariah era Abijah-aka ramarama naka. Zechariah Elizabeth tharra Altjirranga urlarra arratja kuta ntelalhaka. Eratharra Altjirraka turnintja ingkarrakaka arratja kangkwerraka, Altjirraka mpaarangaranga ingkarrakaka turta. Eratharra pula katjiakunya naka, Elizabeth-anha lheaka namanga. Eratharra kala kngarripatanta tharrantama narraka.
Kala arlta arrpunhalantama lakinherraka. Zechariah-akathakantama naka temple kwanala irna unpa marra altar kurrkala etitjika. Erinha urrkapuntja nhanhaka arrkurlantema urrarakala priest ntjarraka mpaarangarangamalkura. Zechariah erantama temple kwanurna irrpuka irna unpa marra erinha etitjika. 10 Kanha relha ntjarra etnala temple-urna pitjikala, Altjirrurna ingkitjika, etna kathalala kaaralhaka.
11 Zechariah-ala irna unpa marra erinha etamalanga, Altjirraka angel ekururna rumerraka irna unpa marraka altar-anga akwampinyala itnatjalhamala. 12 Angel erinha aramala, Zechariah-anha yarna eterritjikerraka, era trerraka turta.
13 Angel era pula ekururna angkaka, “Unta trerritjala nai, Zechariah-ai. Altjirrala nganha wuka unta ekururna katjiaka ingkamalanga. Noa ungkwanganha Elizabeth-anha katjiakartantamerritjina, ekura turta worra katjia intitjina. Katjia era alkngerramalanga, unta erinha rretnya John alpmelitjika. 14 Unta arrkana inthorra nitjina era alkngerramalanga. Relha arrpunha ntjarra turta arrkana nitjinantema. 15 Altjirranga urlarra era artwa tjiparra inthorra nitjina. Erantama itja wine ntjutjika, ngkwarla arrpunha paka. Era kala Enka Alkngaltarakarta nitjina era itjantema alkngerrakalanga.
16 “Erantama Israel-arinya ntjarranha Ingkarturna topalhelitjina, Altjirra etnakanhurna. 17 Era turta Ingkartnga arrkurla lhitjina. Lakinha era relha ntjarranha alkngampulhelitjina, etna Ingkartaka ilporatha kaaralhitjika. Elijah-ala ngerra turta, era relha korna ntjarranha angkatja ekarltala tjatjatutjina arratja ntelalhitjika.”
18 Zechariah-alantama angel erinha pmarraka, “Nthakinhantama atha angkatja ungkwanganha tnakamara? Yinga kala kngarripatakwia nama, noa nuka, era turta ingkwiantema nama.”
19 Angel erantama erinha ilaka, “Yinga Gabriel nama. Yingataka Altjirralela nanhananha. Altjirra erarrpa turta yinganha ungkwangurna yairnaka, nganha yia marra nhanha ilitjika. 20 Yingala angkakala nhanha kala nthurrperritjina. Unta pula angkatja nukanha itja tnakakalanga, unta itja irrpalthala angkitjina nhanha nthurrperrakalalpula.”
21 Relha ntjarra, etnala kathala itnarlanakala Zechariah-aka kaaralhamala, etna yarna eterritjikerraka, Zechariah era kuta yirramanga. 22 Kurunga Zechariah era nthurrpantama temple-anga rrataka, era pula etnakurna yarna angkaka. Nhanha aramala, relha ntjarrala lhangkaraka era altjirrarakala. Zechariah-anha etnaka kwerraka. Era pula etnakurna yarna angkaka.
23 Arlta ekuranha ntjarra temple-ala urrkaputjika mangkilamaliperra, Zechariah-anha kala pmara ekuranhurna alpukantama. 24 Kala anmantama noa ekura Elizabeth-anha katjiakarterraka. Elizabeth-anhantama 5 months iltha ekuranhala lauwulhaka. Era eterraka. 25 “Nthurrpathoa Altjirranha nukurna tangitjala pitjika. Lyartanga relha arrpunha ntjarrala yinganha yarna wotha arrampowutjina, etnala yinganha lyartalpula arrampowukala ngerra, yinga katjiakunya nakalanga.”
Angel Gabriel-anha wonka Mary-urna pitjika, erinha ilaka turta era Jesuaka mia nitjinala
26 Elizabeth, Zechariah-aka noa era kala 6 months-ntama katjiakarta namanga, Altjirrala angel Gabriel-anha Nazareth-urna yairnaka. Nazareth erataka town naka pmara Galilee-ala. 27 Altjirrala Gabriel-anha urrpia yairnaka kwarra wonkurna, rretnya ekura Mary. Mary-anhataka Joseph-aka lhelakala, eratharra pula itjantema noa inarrakala. Joseph era David-aka ramarama naka. 28 Angel erantama Mary-aka ilthurna irrpumala, erinha ilaka, “Arrkana nai! Ingkartanha ungkwanga kangkama, era turta ungkwangalela nama.”
29 Angkatja nhanha wumala, Mary-ala yarna etarlaraka, “Iwunhama angel era yinganha ilama?”
30 Angel erantama ekururna wotha angkaka, “Mary-ai, unta itja trerritjika. Altjirranhataka ungkwanga kngarra kangkama. 31 Arai, untataka katjiakarterritjina, worra katjia turta ungkwanga intitjina. Untantama erinha rretnya Jesua alpmelitjika. 32 Era Altjirranga urlarra tjiparra inthorra nitjina, Altjirra Kngarra ekura 'Lira turta. Ingkarta Altjirrala erinha ingkairnitjina king nitjika, David-aka kathala. 33 Erantama Jacob-aka ramaramaka tjitjarterritjina ngampakala. Erarrpa turta ngampakala Ingkartakngarra nitjina.”
34 Mary-alantama angel erinha pmarraka, “Nthakinhantama nuka katjia intitjina? Yingataka artwaka kotna.”
35 Angel era pula erinha ilaka, “Enka Alkngaltara era ungkwangurna irrputjina. Altjirra Kngarra era turta ungkwanga ntelalhitjina era ekarlta inthorra namanga. Lakinhanga katjia ungkwanga alkngaltara nitjina, Altjirraka 'Lira. 36 Unta tjina ungkwanganha Elizabeth-anha etarlarama, arrkutja ingkwia nhanganha? Relha ingkarraka angkaka era lheaka namanga. Lyarta pula era kala 6 months inpora nama, worra katjiakarta. 37 Arai, nhanha kala Altjirrakathaka nama. Era kala arrkutja lheakalka katjia nthama.
38 Mary-anhantama angkaka, “Yinga Altjirraka kangkwerrama. Angkatja ungkwanganha kala nthurrperriai.” Angel erantama alpuka.
Mary-anha Elizabeth-urna yatjarra lhaka
39 Kala arlta arrpunhalantama, Mary-anha tjaiyakerraka Zechariah Elizabeth tharraka pmarurna lhitjika. Zechariah tharraka ilthataka pmara Judea-aka naka, parta mpinyala. 40 Mary-anhantama Zechariah-aka ilthakerraka. Ilthaka irrpunhamala, era Elizabeth-anha anparnaka, “Tjina nukai.”
41 Mary-aka angkatja wumala, Elizabeth-aka katjia ngalhalalhaka, tnarta ekuranhala. Enka Alkngaltara era turtantama Elizabeth-urna irrpuka.
42 Elizabeth erantama kangkamala angkaka, “Mary-ai, Altjirranha kunha ungkwanga kngarralkura kangkaka arrkutja ingkarraka arrpunhangatjina. Era turta katjia ungkwanganhaka kngarra kangkitjina. 43 Yingantama arrkana inthorra nama Ingkarta nukanhaka mia nukurna yatjarra pitjikalanga. 44 Nganha wumala ngerra, katjia nukanha arrkanerramala ngalhalalhaka. 45 Arai, unta arrkana kngarra nitjina, unta Altjirraka angkatja tnakakalanga, angkatja nhanga angel-alala nganha ilakala.”
Mary-ala Altjirranha tnantjaka
46 Mary erantama angkaka,
47 “Atha Ingkartanha kngarra tnantjama,
Yinga turta arrkana nama Altjirrala yinganha tangkalhelakalanga.
48 Arai, era nuka, relha kornakornaka ilpangkaka.
Lyartanga relha ingkarraka angkitjina,
‘Altjirra kunha ekuranta kngarralkura kangkaka.’
49 Altjirra ekarlta era nuka kngarra tangitjala naka.
Altjirra era alkngaltara kuta nama.
50 Relha etnala Altjirriperra arratja etarlaramanga,
etnaka era montjamontja ntelalhitjina ngampakala.
51 Era ntelalhaka era ekarlta namanga,
relha irrpaltherramala ntjarranha ekngekngilamala.
52 Tjitjarta kngarra ntjarranha era unpurlenaka,
relha kornakorna ntjarranhatitjantama era ingkairnaka tjitjarterritjika.
53 Relha ngaiyala ntjarranha era marna ilkutjika nthaka,
kanha relha netaneta ntjarranha era rapala yairnarlenaka.
54 Erala errilkngipata nurnakanha ntjarranha lhelakala ngerra,
era Israel-aka ramaramaka tangitjala pitjika.
55 Era ilpangkaka Abraham-aka, Abraham-aka
ramaramaka turta kutatha montjamontja ntelalhitjika.”
56 Mary-anhantama Elizabeth-alela 3 months kuterraka. Kurunga era wotha pmara ekuranhurna alpuka.
John, Jesuaka tjaiya urrkapunha, alkngerraka
57 Anma Elizabeth-aka worra katjia alkngerrakantama. 58 Relha pmararinya ntjarrala nhanhiperra wuka, Elizabeth-aka tjina ntjarrala turta. Etnantama arrkana kngarra naka Altjirranha Elizabeth-aka ilpangkakalanga erinha worra katjia nthamala.
59 Worra era arlta 8 ingkwia namalangantama, tjina ntjarra pitjika Zechariah tharralela nitjika etna worra erinha artwilamanga. Tjina etnantama antja naka worra erinha rretnya Zechariah alpmelitjika, kaarta ekuranha ngerra. 60 Mia ekuranha pula angkaka, “Itja! Erinha rretnya John alpmelitjika.”
61 Etna pula erinha ilaka, “Tjina ungkwanganha arrpunha itjama rretnya lenhakarta nama.” 62 Etnantama Zechariah-aka kwerraka, erinha pmarraka turta, “Rretnya ngunhama unta antja nama worra erinha alpmelitjika?”
63 Kwerramala Zechariah-anha enkaka, etna erinha irna intalhelanhakanha nthitjika. Irna ekurakarlakantama era intalhelaka, “Era nama rretnya John.” Nhanha aramala etna ingkarraka tnolkaka. 64 Kurunga Zechariah-aka linya wotha ilulhaka. Erantama angkaka, Altjirranha tnantjaka turta. 65 Relha ekuralela namala ntjarra etna kngarra tnolkaka, etna turta yia nhanha relha ingkarrakanha ilaka, etnala Judea-aka partala namanga. 66 Relha nhanha etnantama yia nhanhiperra kuta eterralanaka. Etna turta pmarrarraka, “Katjia nhanha nthakinhama erritjina?” Etna lhangkarakakwia Ingkartala erinha kaaramanga.
Zechariah-ala Altjirranha tnantjaka
67 Enka Alkngaltara erantama Zechariah-urna irrpuka. Erantama etnanha Altjirraka angkatja ilaka,
68 “Nurna Ingkartanha tnantjitjika, relha
Israel-arinya ntjarraka Altjirranha.
Era nurnakurna, relha ekuranha ntjarrurna tangitjala pitjika,
nurnanha tangkalhelaka turta.
69 Era artwa tangkalhelanha ekarlta nurnakurna yairnaka.
Era David-aka ramarama nama.
70 Imankantema, urrpia ekuranha
ntjarrarlarlanga era nurnanha lhelaka,
71 era nurnanha leltja nurnakanhanga tangkalhelitjinala,
relha lenha ntjarranga turta,
etnala nurnaka yirrkngerramanga.
72 Era nhanga errilkngipata nurnakanha ntjarranha ilaka,
era etnaka montjamontja ntelalhitjinala,
era turta lhelintja ekuranhaka ilpangkitjinala.
73 Angkatja ekarltala era Abraham-anha lhelaka,
74 era nurnanha leltja nurnakanhanga tangkalhelitjinala.
Nurnantama ekura tnoatnoa urrkurrkintja nitjinanga.
75 Nurna turta kutatha arratja ntelalhitjinanga,
ekura arltamarlta eterramala.
76 “Worra nukai, unta pula Altjirra Kngarra ekura urrpiala nitjina.
Untantama Ingkartnga arrkurla lhitjina, ekura tjaiya urrkaputjika.
77 Unta relha ekuranha ntjarranha ilitjina
Altjirrala etnanha tangkalhelitjinala, korna etnakanha iwumala,
78 era kangkintja montjamontja namanga warta.
“Altjirrala Tangkalhelanha erinha nurnakurna alkiranga yairnitjina.
79 Arai, nurna relha errilknga ngerra nama, pmara thapathapala turta.
Altjirraka Tangkalhelanhala nurnanha parrtjilitjina, lirnngala ngerra.
Era turta nurnanha kaltjinthitjina, urlarrakurlarra rilhera ntelalhitjika.”
80 John era mangkakantama, eterrintja ekuranha turta arratja kuta ekarlterranhaka. Erantama worritjala kuterraka arlta lenhalpula era urrkapuntja ekuranha tjontitjinala.