6
Sabbath arltiperra
(Matthew 12:1-8; Mark 2:23-28)
Sabbath arlta arrpunhala, Jesuanha, kurtungurla ekuranha ntjarra turta, tnukulpanga tjananhaka. Tnukulpa ekurala marna wheat urnma itnaka. Jesuaka kurtungurla ntjarralantama marna mpakaka, iltjala thurrumala ilkuka turta.
Artwa Pharisee urrputjalantama etnanha pmarraka, “Iwunhangala rrangkarra Sabbath arltala marna wheat mpakama, iltjala thurruma turta? Nhanha kunha itja arratja nama.”
Jesuala etnanha pmarraka, “Rrangkarra itjala David-iperra kaltja? Era ngaiyala naka, artwa ekuralela namala ntjarra turta. David-anhantama Altjirraka ilthurna irrpunhaka. Iltha ekurala marna intaka, Altjirranha tjauwerrilya nthakala. Nhanha priest-akanta naka ilkutjika. David-ala pula marna nhanha ilkukala, ngaiyalala warta. Era turta marna nhanha artwa ekuralela namala ntjarranha nthaka, ilkutjika. Lakinha David-anha Altjirraka mpaarangarangaka itja kangkwerraka.”
Kurunga Jesuala etnanha nhanha ilaka, “Arai, Relhaka 'Lira era Sabbath arlta ekura turta Ingkarta nama.”
Jesuala artwa iltja ntjirrkakartanha marrilaka
(Matthew 12:9-14; Mark 3:1-6)
Sabbath arlta arrpunhalantama, Jesuanha synagogue-urna irrpuka, relha ntjarranha kaltjinthitjika. Artwa arrpunha synagogue ekurala naka, iltja akwa ntjirrkakarta. Artwa Intarrangaltha ntjarrala, artwa Pharisee ntjarrala turtantama Jesuanha montjala ararlanaka. Etna eterraka, “Era paka artwa nhanhaka iltja marrilamanga, nurna erinha ilparnitjina.”
Jesuanha pula eterrintja etnakanhaka kaltjala naka. Erantama artwa iltja ntjirrkakarta erinha ilaka, “Pitjai, nukanga kuta itnatjika.” Artwa era kamerramala Jesuanga kuta itnaka. Jesualantama relha etnanha pmarraka, “Nhanha arratjama nama Sabbath arltala relhaka tangitjala nitjika, relhanha marrilitjika turta? Nhanha arratjama nama relhanha Sabbath arltala nakapakarlilitjika, kornilitjika turta?”
10 Erantama etnanha ingkarraka tjoraraka. Kurunga era artwa erinha ilaka, “Iltja ungkwanganha imarnai!” Erantama iltja ekuranha imarnaka. Iltja ekura kala marrerrakantama.
11 Artwa Intarrangaltha ntjarra, artwa Pharisee ntjarra turtantama Jesuaka antjakunya inthorrerraka. Etna lakinha pmarrarraka, “Artwa nhanha erinha nurna nthakinhilamarama?”
Jesuala kurtungurla 12 urraraka
(Matthew 10:1-4; Mark 3:13-19)
12 Kala arlta arrpunhalantama Jesuanha partaka ntjika Altjirrurna ingkitjika. Erantama ingwa ntjapara Altjirrurna ingkaka. 13 Kala arlterrakalangantama, era kurtungurla ekuranha ntjarraka ntangkalhaka, etnakanga artwa 12 turta urraraka Apostle ekuranha nitjika. 14 Artwa nhanha etna naka Simon, erinhala Jesuala rretnya Peter turta alpmelakala. Tjia ekuranha Andrew-anha turta. James-anha John-anha turta. Philip-anha Bartholomew-anha turta. 15 Matthew-anha Thomas-anha turta. James arrpunha nhanga, Alphaeus-aka worra. Simon-anha, artwa nhanga erala Roman Government-aka irrpaltherritjata. 16 Judas-anha, James-aka worra. Judas Iscariot-anha turta, erala Jesuanha anma leltjaka lanthakala.
Jesuala relha ntjarranha kaltjinthaka, menta ntjarranha turta marrilaka
(Matthew 4:23-25)
17 Kurunga Jesuanha apostle ekuranha ntjarrakarta partanga tnanpuka, arna karrurna. Kurtungurla ekuranha ntjarra arrpunha, relha ntjarra arrpunha turta ekura kala kaaralhaka, katha lenha ekurala. Relha nhanha etnataka Judea ntjaparanga pitjikala, Jerusalem-anga, Tyre-anga, Sidon-anga turta. Pmara Tyre Sidon tharrataka kwatja laiyanga kutala naka. 18 Relha nhanha etnataka pitjika Jesuanha wutjika, Jesuala turta tjina menta etnakanha marrilitjika. Jesualantama relha menta etnanha marrilaka, relha enka kornakarta ntjarranha turta. 19 Relha ingkarraka inthorrala Jesuanha anputjika antja naka. Etna kaltja naka era ekarlta inthorra namanga, relha menta arrpunha ntjarra marrerrakalanga warta, erinha anpumala.
Relha arrkana etna
(Matthew 5:1-12)
20 Kurtungurla ekuranha ntjarranha tjoraramalantama, Jesuala etnanha ilaka,
“Rrangkarra arrkana nama, rrangkarra ilkngara namanga, Altjirranha kala Ingkarta rrakangkarra namanga warta.
21 “Rrangkarra arrkana nama, rrangkarra lyarta ngaiyala namanga, Altjirrala rrangkarranha ntuthilitjinanga warta.
“Rrangkarra arrkana nama, rrangkarra lyarta nthorrkngerramanga, Altjirrala rrangkarranha alkngolkngilitjinanga warta.
22 “Thunga relha arrpunha ntjarra rrakangkarra yirrkngerritjina. Thunga etna rrangkarranha synagogue etnakanhanga unputjina, arrampowutjina turta. Thunga etna rrangkarranha lolowutjina, iltha etnakanhanga turta unputjina. Etna paka rrakangkarra lakinha ntelalhamanga Relhaka 'Lirakakwia, rrangkarra arrkana nitjika. 23 Awa, rrangkarra kala arrkana kngarranta nitjika, Altjirrala rrangkarranha anma alkirala kngarra kwartiwutjinanga warta. Arai, relha etnala rrangkarranha kornilitjina, kaarta etnakanhala kunha Altjirraka urrpia imankinya ntjarranha lakinhantema kornilakala.
24 “Relha netaneta rrangkarra kala ltarrperritjikantala. Altjirrala kunha rrangkarranha itja wotha kwartiwutjina.
25 “Relha rrangkarrala lyarta marna kngarra ilkurlanama, rrangkarra turta kala ltarrperritjikanta. Rrangkarra kunha anma ngaiyala nitjina.
“Relha rrangkarrala lyarta arrkana kngarra nama, rrangkarra turta kala ltarrperritjikanta. Rrangkarra kunha anma itnitjina, nthorrkngerritjina turta.
26 “Relha ingkarrakala paka rrangkarranha tnantjamanga, rrangkarra kala ltarrperritjikanta. Lakinha kunha kaarta rrakangkarranhala urrpia orrtjaltha ntjarranha tnantjakantema.”
Rrangkarra leltjaka kangkitjika
(Matthew 5:38-48; 7:12a)
27 “Rrangkarranha pula, rrangkarrala nuka kangkwerrama, atha lakinhala ilama. Rrangkarra leltja rrakangkarranhaka kangkintja ntelalhitjika. Relha rrakangkarra antjakunya namala ntjarraka, rrangkarra tangitjala nitjika. 28 Relha etnala rrangkarranha kornilamanga, rrangkarra etnaka kangkintja ntelalhitjika. Relha etnala rrangkarranha iltamanga, etnakakwia rrangkarra Altjirrurna ingkitjika. 29 Thunga arrpunhala ilkaiya ungkwanganha tuma. Ilkaiya arrpunha ungkwanganha turta ekura imarnai, era tutjika. Thunga arrpunhala coat ungkwanganha inama. Erinha impurlarrarnai shirt ungkwanganha turta initjika. 30 Thunga arrpunha ungkwanga yulthaka enkama. Erinha kala nthai. Thunga nyintala yultha ungkwanganha nyilkngala kngaka. Unta erinha itja pmarritjika yultha etnanha wotha nthitjalputjika. 31 Rrangkarrala antja namanga ngerra relha arrpunha ntjarra rrakangkarra ntelalhitjika, lakinha ngerra rrangkarrakimparra etnaka ntelalhai.
32 “Iwunhangama Altjirrala rrangkarranha kwartiwutjika, rrangkarra paka tjina rrakangkarranhakanta kangkamanga? Relha kornarintja ntjarra pula tjina etnakanhaka kangkamantemala. 33 Iwunhangama Altjirrala rrangkarranha kwartiwutjika, rrangkarra paka relha etnakanta tangitjala namanga, etnala rrakangkarra turta tangitjala namanga? Relha kornarintja ntjarra pula tjina etnakanhaka tangitjalantema namala. 34 Iwunhangama Altjirrala rrangkarranha kwartiwutjika, rrangkarra paka etnanhanta yultha lyartaka wara nthamanga, etnala rrangkarranha yultha nthitjalputjinala? Relha kornarintja ntjarrala pula tjina etnakanha yultha lyartaka wara nthamantema, etnakanga yultha wotha initjinala warta.
35 “Rrangkarra pula leltja rrakangkarranhaka kangkitjika, etnaka tangitjala nitjika, etnanha yultha lyartaka wara turta kapanhanta nthitjika. Altjirralantama rrangkarranha kngarra kwartiwutjina. Rrangkarra turtantama Altjirra Kngarra ekura 'lira nitjina. Era kunha relha korna ntjarraka kangkintja ntelalhama. Era turta relha etnaka kangkintja ntelalhama, etnala erinha itja dangkilama. 36 Rrangkarrataka relha arrpunhaka montjamontja ntelalhitjika, Kaarta rrakangkarrala montjamontja ntelalhamanga ngerra.”
Itja relha arrpunhanha ilitjika era korna namanga
(Matthew 7:1-5)
37 “Rrangkarra itja relha arrpunhanha ilitjika, ‘Unta relha korna nama.’ Unta erinha lakinha ilamanga, Altjirrala ilitjina unta relha kornantema namanga. Rrangkarra itja relha arrpunhanha imilitjika, kurunga Altjirrala rrangkarranha itjantema imilitjina. Rrangkarra relha arrpunhaka korna iwutjika, kurunga Altjirrala korna rrakangkarranha iwutjinantema. 38 Rrangkarra relha ilkngara ntjarranha ntuthilitjika. Kurunga Altjirrala rrangkarranha ntuthilitjina. Rrangkarra paka etnanha marnalka kngarra kuta nthamanga, Altjirrala rrangkarranha kngarra kutantema nthitjina. Rrangkarra paka etnanha yulthalka nthamanga, Altjirrala rrangkarranha yulthalka nthitjinantema. Rrangkarra paka relha arrpunhaka montjamontja ntelalhamanga, Altjirranha rrakangkarra montjamontja ntelalhitjinantema.”
39 Jesuala etnanha yia nhanha turta ilaka, “Relha pangala kunha relha panga arrpunhanha yarna arratja rretjingama. Eratharra kala tharrantema ipartaka tnyitjina.
40 “Relha erala kaltjerrama, era itja kaltjinthanhinthanha ekuranhanga kaltjalkura nama. Anma turta, era kala ekuranga ingkarraka kaltjerrakalanga, era kala kaltjinthanhinthanha ekuranha ngerranta wara nitjina.
41 “Nthakinhala unta lyaka kurrka erinhanta katha arama, erala tjina tnakanhakanha ungkwanganhaka alkngala intamanga? Kanha irna thaaka erala alknga ungkwanganhala intamanga, unta itjala arama? 42 Nthakinha turtama unta tjina ungkwanganhurna angkama, ‘Tjinai, yinganha impurlarrarnai lyaka kurrka erinha alknga ungkwanganhanga urlpuntjitjika?’ Arai, unta irna thaaka erinha alknga ungkwanganhala itja arama. Nthakinhantama unta lyaka kurrka erinha tjina ungkwanganhaka alkngala arama? Relha pmathai, unta irna thaaka erinha alknga ungkwanganhangarrka urlpuntjai. Kurunga unta lyaka kurrka erinha, erala tjina ungkwanganhaka alkngala intamanga, katha aritjina, erinha irrpalthala urlpuntjitjina turta.”
Irna pa annga ekuranha
(Matthew 7:17-20; 12:34b,35)
43 “Irna marrala yarna annga korna lhalhelama. Irna kornala turta yarna annga marra lhalhelama. 44 Relhala irna marra lhangkarama, era annga marrakarta namanga. Relhala turta irna korna lhangkarama, era annga kornakarta namanga. Arai, relhala itja tjurrka lyakanga kotjima, marna lalitja paka irna ilakwanga. 45 Relha marra era kunha marra ntelalhama, eterrintja ekuranha marra namanga warta. Kanha relha korna, era kornala ntelalhama, eterrintja ekuranha korna namanga warta. Arai, relha erala eterramanga ngerra, lakinha era kala angkama.”
Iltha itanha tharriperra
(Matthew 7:24-27)
46 “Iwunhangala rrangkarra yinganha ‘Ingkartai, Ingkartai’ anparnama? Rrangkarra itjama nuka kangkwerrama. 47 Arai, thunga relha nukurna pitjima, angkatja nukanha wuma, angkatja nukanhaka kangkwerrama turta. Relha ngunha ngerrama era nama? Era relha nhanha ngerra nama. 48 Iltha ekuranha ititjinala, era arrkurla arna erinha tnyamala foundation arrarnama, parta theintakarlaka. Kurunga roa kngarra pitjimalanga, kwatjala turta iltha erinha twentjimanga, iltha era itja ngalhama paka, erinha parta theintakarlaka itakalanga warta. 49 Relha era pula, erala angkatja nukanha wuma, itja pula angkatja ekura kangkwerrama, era kala artwa arrpunha nhanha ngerrala nama. Era kala iltha ekuranha arna urlpaiyakarlakala itama, foundation-akunya. Kwatjalantama iltha erinha twentjimalanga, iltha era kala taakalhama, ungkwaltja turta intama, ipmintjerrakala.”