LABAARI GEA  
NGE MƐ YOHANU U YORUA  
Yohɑnu u kĩ u tɔmbu sɔ̃ɔsi win tire te sɔɔ mɑ Yesu u sɑ̃ɑwɑ Gusunɔn Bii. Wi u nùn nɑɑnɛ doke kpɑ yɛ̃ro u n wɑ̃ɑru mɔ sere kɑ bɑɑdommɑɔ, wiru 20:30-31. Yohɑnu u ǹ mɔn dɑbinu yoruɑ nɡe mɛ Mɑteu kɑ be bɑ tie bɑ yoruɑ. Adɑmɑ u ɡɑrin weenɑsii suɑ u kɑ sɔ̃ɔsi mɛ Yesu u sɑ̃ɑ. U mɑrubu nɔm mɛɛrusen ɡɑri yoruɑ, wiru 3, kɑ nim wɑ̃ɑruɡim ɡɑri, wiru 4, kɑ dĩɑ wɑ̃ɑruɡinun ɡɑri, wiru 6, kɑ hɑnduniɑn yɑm bururɑm ɡɑri, wiru 8. U mɑɑ sun Yesun sɔmburun tore sɔ̃ɔmɔ kɑ win dim dɑ̃ɑkim mɛ bɑ di kɑ win bwɑ̃ɑbu, wiru 13, kɑ ɡɑri dɑ̃ɑki yi u bu sɔ̃ɔwɑ u kɑ bu nukuru yɛmiɑsiɑ, wiru 14-16, kɑ sere mɑɑ kɑnɑ te u kuɑ win tɔmbu kpuron sɔ̃, wiru 17.  
U mɑɑ nɛɛ, Yesu u sɑ̃ɑwɑ Gusunɔn ɡɑri, kɑ dĩɑ wɑ̃ɑruɡinu kɑ hɑnduniɑn yɑm bururɑm kɑ swɑɑ ye yɑ dɔɔ Gusunɔn mi, kɑ ɡem, kɑ wɑ̃ɑru, kɑ tɔ̃ki mɛro.  
Tire te sɔɔ, Yohɑnu u mɑɑmɑɑki nɔɔbɑ tiɑ siɑ ye Yesu u kuɑ ye Mɑteu kɑ Mɑɑku kɑ Luku bɑ ǹ yoruɑ. Adɑmɑ u ǹ Yesun mɑrubu kɑ win sɔmburu te u kuɑ Gɑlileɔ yoruɑ kɑ sere kɔkiri bi Yesu u wɑ kɑ Yinnin dĩɑ domɑruɡinun ɡɑri. Domi tɔn dɑbirɑ tɑ yeni kpuro yɛ̃ kɔ win wɑɑti ye sɔɔ.  
Tire ten kpunɑɑ  
1. Yɑm bururɑm kɑ wɑ̃ɑrun ɡɑri, wiru 1:1-18.  
2. Yesu u tii tɔmbu sɔ̃ɔsi, wiru 1:19n di sere wiru 12:50.  
3. Yesu Kirisin ɡɑri dɑ̃ɑki yi u kɑ win bwɑ̃ɑbu nukuru yɛmiɑsiɑ, wiru 13n di sere wiru 17.  
4. Yesun sɑnɑm dɑ̃ɑkim hɑnduniɑ sɔɔ, wiru 18n di sere wiru 21.  
  
1
Yɑm bururɑm kɑ wɑ̃ɑrun ɡɑri 
 
1 Sɑɑ yee yellun di Gɑri wɑ̃ɑ. Gɑri yi wɑ̃ɑ kɑ Gusunɔ. Gɑri yi, yi mɑɑ sɑ̃ɑwɑ Gusunɔ.  
2 Yi mɑɑ wɑ̃ɑ sɑɑ yellun di kɑ Gusunɔ sɑnnu.  
3 Sɑɑ yin min diyɑ bɑɑyere yɑ tɑkɑ koorɑ, bɑ ǹ ɡɑ̃ɑnu ɡɑnu tɑkɑ kue yin biru.  
4 Gɑri yi sɔɔrɑ wɑ̃ɑrɑ wɑ̃ɑ, wɑ̃ɑ teyɑ tɑ kɑ tɔmbu yɑm bururɑm nɑɑwɑ.  
5 Yɑm bururɑm mɛ, mu bɑllimɔ yɑm wɔ̃kurɔ. Yɑm wɔ̃ku te, tɑ ǹ mɑɑ yɑm bururɑm mɛ ɡo.   
6-7 Durɔ ɡoo rɑɑ wɑ̃ɑ wi bɑ rɑ soku Yohɑnu, wi Gusunɔ u ɡɔsɑ u kɑ tɔmbu yɑm bururɑm mɛn ɑreru diiyɑ, kpɑ ben bɑɑwure u kɑ nɑɑnɛ doke sɑɑ win min di.  
8 N ǹ mɔ wiyɑ yɑm bururɑm mɛ, ɑdɑmɑ bɑ nùn ɡɔrimɑwɑ u kɑ yɑm bururɑm mɛ ɑreru diiyɑ.  
9 Yɑm bururɑm mɛ tɔnɑwɑ mu sɑ̃ɑ yɑm bururɑm ɡem mɛ mu nɑ hɑnduniɑɔ mu tɔmbu kpuro yɑm dɛɛrɑsiɑmmɛ.   
10 Wi u sɑ̃ɑ Gɑri yi, u nɑ u wɑ̃ɑ hɑnduniɑ ye sɔɔ. Win min diyɑ hɑnduniɑ yɑ tɑkɑ koorɑ. Kɑ mɛ, hɑnduniɑɡibɑ kun nùn tubɑ.  
11 U nɑ wiɡibun mi, mɑ wiɡibɑ kun nùn wure.  
12 Adɑmɑ ɡɑbɑ nùn wurɑ mɑ bɑ win yĩsiru nɑɑnɛ doke mɑ u bu dɑm kɑ̃ bu kɑ ko Gusunɔn bibu.  
13 N ǹ mɔ bɑ kuɑ Gusunɔn bibu kɑ tɔnun mɑrubu ǹ kun mɛ kɑ tɔnun yɛm ǹ kun mɛ kɑ wɑsin kĩru, ɑdɑmɑ bɑ mɑrurɑwɑ sɑɑ Gusunɔn min di.   
14 Tɛ̃, Gɑri yi, yi kuɑ tɔnu wi u durom kɑ ɡem yibɑ, mɑ u kɑ sun sinɑ. Sɑ win yiikon ɡirimɑ mɛɛrɑ, yiiko yèn bweseru Gusunɔ Bɑɑbɑ u win Bii teereru wɛ̃.  
15 Yohɑnu u win ɑreru di u ɡbɑ̃rɑ u nɛɛ, wiyɑ mi, wìn ɡɑri nɑ rɑɑ ɡeruɑ, wi u sisi nɛn biruɔ, ɑdɑmɑ u mɑn kere domi u wɑ̃ɑ bɑ sere mɑn mɑrɑ.   
16 Win durom bɑkɑm sɔɔn diyɑ bɛsɛn bɑɑwure u win bɑɑ mwɑ, mɑ sɑ durom wɑ durom mɛnsim wɔllɔ.  
17 Gusunɔ u sun woodɑ wɛ̃ sɑɑ Mɔwisin min di, ɑdɑmɑ durom kɑ ɡem mu nɑwɑ sɑɑ Yesu Kirisin min di.  
18 Goo sɑri wi u Gusunɔ wɑɑre. Adɑmɑ sɑ win Bii teereru wɑ wi u wɑ̃ɑ Bɑɑbɑn mi. Tɛ̃ wiyɑ u sun Bɑɑbɑ sɔ̃ɔsi.   
Yohɑnu Bɑtɛmu kowon wɑɑsu 
 
(I mɑɑ mɛɛrio Mɑteu 3:1-12, Mɑɑku 1:1-8, Luku 3:1-18)  
19 Yeniwɑ Yohɑnu u ɡeruɑ sɑnɑm mɛ Yuu be bɑ wɑ̃ɑ Yerusɑlɛmuɔ bɑ yɑ̃ku kowobu kɑ Lefibɑ ɡɔrimɑ win mi bu kɑ nùn bikiɑ, wiyɑ were.   
20 Yohɑnu u bu wurɑri, u ǹ wisibu yinɛ, u ɡeruɑ bɑtumɑ sɔɔ u nɛɛ, u ǹ sɑ̃ɑ Kirisi wi.   
21 Bɑ nɛɛ, ǹ n mɛn nɑ, wunɑ were. Wunɑ Eli?  
Mɑ u bu wisɑ u nɛɛ, ɑɑwo.  
Bɑ kpɑm nùn bikiɑ bɑ nɛɛ, wunɑ Gusunɔn sɔmɔ wi?  
Mɑ u nɛɛ, ɑɑwo.   
22 Bɑ mɑɑ wure bɑ bikiɑ bɑ nɛɛ, wunɑ were, ɑ sun sɔ̃ɔwɔ kpɑ su wɑ ye sɑ ko bu tusiɑ be bɑ sun ɡɔrimɑ. Seedɑ yerɑ̀ ɑ tii diisimɔ.   
23 Yohɑnu u nɛɛ,  
“nɛnɑ nɔɔ ɡe ɡɑ ɡbɑ̃rɑmɔ ɡbɑburɔ  
ɡɑ mɔ̀, i Yinni swɑɑ dɛndɑsio,”  
nɡe mɛ Gusunɔn sɔmɔ Esɑi u rɑɑ ɡeruɑ.   
24 N deemɑ ɡɔro ben ɡɑbɑ sɑ̃ɑwɑ Fɑlisibɑ.  
25 Bɑ Yohɑnu bikiɑ bɑ nɛɛ, mbɑn sɔ̃nɑ ɑ tɔmbu bɑtɛmu mɔ̀, mɑ ɑ kun sɑ̃ɑ Kirisi wi, ǹ kun mɛ Eli, ǹ kun mɛ sɔmɔ wi.   
26 Yohɑnu u bu wisɑ u nɛɛ, nɛ nɑ kɑ nim bɑtɛmu mɔ̀, ɑdɑmɑ ɡoo u yɔ̃ bɛɛn suunu sɔɔ wi bɛɛ i ǹ yɛ̃.  
27 Wiyɑ u sisi nɛn biruɔ, ɑdɑmɑ u mɑn kere, nɑ ǹ mɑm turɑ n yɛ̃ro win bɑrɑnun wɛ̃ɛ kusiɑ.   
28 Yeni kpurowɑ yɑ koorɑ Betɑniɔ, wuu ɡe ɡɑ wɑ̃ɑ Yuudɛnin ɡuruɔ mi Yohɑnu u bɑtɛmu mɔ̀.   
Yesu, 
 
Gusunɔn Yɑ̃ɑ kinɛ kpɛndu 
 
29 Yen sisiru Yohɑnu u Yesu wɑ u sisi win mi mɑ u nɛɛ, i Gusunɔn Yɑ̃ɑ kinɛ kpɛndu  mɛɛrio te tɑ hɑnduniɑɡibun durum wuuwɑ tɑ kɑ doonɔ.  
30 Win ɡɑriyɑ nɑ rɑɑ ɡeruɑ sɑnɑm mɛ nɑ nɛɛ, durɔ ɡoo u sisi nɛn biruɔ u mɑn kere, domi u wɑ̃ɑ bɑ sere mɑm mɑrɑ.  
31 Adɑmɑ nɑ ǹ dɑɑ nùn tubɑ. N deemɑ nɛ, nɑ nɑwɑ n kɑ tɔmbu bɑtɛmu ko nim sɔɔ, kpɑ n nùn Isirelibɑ ɡiɑsiɑ.   
32 Yohɑnu u mɑɑ ɑre teni di u nɛɛ, nɑ Hunde wɑ u sɑrɑm wee sɑɑ Gusunɔ wɔllun di nɡe kpɑruko, mɑ u sinɑ durɔ win wii wɔllɔ.  
33 Nɑ ǹ nùn tubɑ, ɑdɑmɑ Gusunɔ wi u mɑn ɡɔrɑ n kɑ tɔmbu bɑtɛmu ko nim sɔɔ, win tiiwɑ u mɑn sɔ̃ɔwɑ mɑ wìn wirɔ nɑ wɑ wi Gusunɔn Hunde u sɑrɑmɑ u sɔ̃, wiyɑ u koo tɔmbu bɑtɛmu ko kɑ Hunde Dɛɛro.  
34 Nɑ mɑɑ ye wɑ, mɑ nɑ ɑreru di mɑ durɔ wi, Gusunɔn Biiwɑ.   
Yesun bwɑ̃ɑ ɡbiikobu 
 
35 Yen sisiru Yohɑnu u kpɑm wɑ̃ɑ mi, u yɔ̃ kɑ win bwɑ̃ɑbu yiru.  
36 Sɑnɑm mɛ u Yesu wɑ u sɑrɔ, u nɛɛ, Gusunɔn Yɑ̃ɑ kinɛ kpɛndu wee.  
37 Ye bwɑ̃ɑbu yiru be, bɑ ɡɑri yi nuɑ yerɑ bɑ Yesu swĩi.   
38 Yesu u sĩirɑ u bu wɑ bɑ nùn swĩi, mɑ u bu bikiɑ u nɛɛ, mbɑ i kɑsu.  
Bɑ nɛɛ, wɔɔru mɑnɑ ɑ wɑ̃ɑ, Rɑbi. Yĩsi ten tubusiɑnɑ, keu sɔ̃ɔsio.   
39 U bu sɔ̃ɔwɑ u nɛɛ, i nɑ i wɑ. Mɑ bɑ kɑ nùn dɑ bɑ wɑ mi u wɑ̃ɑ, mɑ bɑ sɔ̃ɔ surɑ win mi. Sɑɑ ye, yɑ sɑ̃ɑwɑ yokɑn kɔbɑ nnɛ.   
40 Andere, Simɔɔ Piɛɛn wɔnɔ, u sɑ̃ɑ tɔmbu yiru yen turo be bɑ Yohɑnun ɡɑri yi swɑɑ dɑki dɔmɑ te, mɑ bɑ Yesu swĩi.  
41 U ɡinɑ ɡbiɑ u dɑ u win mɔɔ Simɔɔ sokumɑ mɑ u nùn sɔ̃ɔwɑ u nɛɛ, sɑ Mɛsi wɑ, wi bɑ sokumɔ Kirisi kɑ Gɛrɛkim.   
42 Mɑ u kɑ Simɔɔ dɑ Yesun mi. Yesu nùn mɛɛrɑ mɑ u nɛɛ, wunɑ Simɔɔ, Yohɑnun bii. Sefɑwɑ bɑ ko n dɑ nun soku. Yĩsi te, kɑ te bɑ mɔ̀ Piɛɛ, ye kpuron tubusiɑnɑ, kperu.   
Yesu u Filipu kɑ Nɑtɑniɛli sokɑ 
 
43 Yen sisiru Yesu u ɡɔ̃ru doke u dɑ Gɑlilen temɔ. Mɑ u kɑ Filipu yinnɑ, u nùn sɔ̃ɔwɑ u nɛɛ, ɑ mɑn swĩimɑ.   
44 Filipu u sɑ̃ɑwɑ Bɛsɑidɑɡii, wi kɑ Andere kɑ Piɛɛ, wuu teuɡibɑ.  
45 Filipu u dɑ u Nɑtɑniɛli kɑsumɑ mɑ u nùn sɔ̃ɔwɑ u nɛɛ, sɑ yɛ̃ro wi wɑ wìn ɡɑri bɑ yoruɑ Mɔwisi, kɑ Gusunɔn sɔmɔbun tirenɔ. Yɛ̃ro wiyɑ, Yesu Nɑsɑrɛtiɡii, Yosɛfun bii.   
46 Nɑtɑniɛli u nùn bikiɑ u nɛɛ, ɡɑ̃ɑ ɡeenu koo kpĩ nu yɑri sɑɑ Nɑsɑrɛtin di?  
Filipu u nɛɛ, u nɑ u wɑ.   
47 Ye Yesu u Nɑtɑniɛli wɑ u sisi win mi, u wi tusiɑ bɑtumɑ sɔɔ u nɛɛ, i mɛɛrio, Isirelin biin tii tiiwɑ u wee mini, wìn nukurɔ tɑki sɑri.   
48 Nɑtɑniɛli u nùn bikiɑ u nɛɛ, mɑn diyɑ ɑ mɑn yɛ̃.  
Mɑ Yesu u nɛɛ, nɑ nun wɑ dɑ̃run nuurɔ Filipu u sere nun sokɑ.   
49 Nɑtɑniɛli u nɛɛ, yinni, wunɛ Gusunɔn Biiwɑ! Wunɛ Isirelibɑn sinɑ bokowɑ!   
50 Yesu u nùn bikiɑ u nɛɛ, ɑ nɑɑnɛ doke yèn sɔ̃ nɑ nɛɛ, nɑ nun wɑ dɑ̃run nuurɔ? Kɑɑ mɑɑ ɡɑ̃ɑnu wɑ ni nu nini kpɑ̃ɑru kere.   
51 Mɑ u bu sɔ̃ɔwɑ u nɛɛ, kɑ ɡeemɑ, nɑ bɛɛ sɔ̃ɔmɔ, i ko wɔllu wɑ tɑ wukiɑrɑ, kpɑ Gusunɔn ɡɔrɑdobɑ bɑ n yɔ̃ɔmɔ bɑ n sɑrɑmɑmɔ Tɔnun Biin wii wɔllɔ.