11
Yeesu caacaahhamisu gu firoo da Iliitleemu
(Mataayo 6:9-13; 7:7-11)
Letu waka, Yeesu yaa daqa wakay wana firiirina Iliitleemu. Qatlay giyaa ilii hheꞌesi firoo, leẽ tla⁄aã gu sirakoomiisee dosii gi kaay sa ina tuba, “Looimoo gu Goõ, handi caacaahhamiside, idoo ga ilii firiirine Iliitleemu, Yohaana Hiinunqudimiisay gooay, idoo giyaa ilii caacaahhamisi sirakoomiisee dosi.”
Yeesu gi kaay sa inay tuba, “Qatlay ga ilii firiirintee kakaama tuba,
‘Taataa,* uma googu dugu muriidiye.
Tawaaloo doogu yaa khayde.
Balalu sliimaa sandi hadiside ⁄agoo doori, da balotee.
Handi ilamooyinte tlakwaroo doori,
dandiray see hoó ilamooyina, hhakira goõ goó dakumisee daqa doori.
Kara handi hhanti hiilu⁄uda koimisuge, ma dandi hhanti hiidafidi tlakwarooge.’ ”
Da hheꞌesi, Yeesu gi kaay sa inay tuba, “Ilahudeesa, bere tla⁄aã googunay, leẽ hadakay daqa danaꞌa gosii hari amasidiira, gi kaay daqa dosii tuba, ‘Ye hhia! Aare sinaa qayde mukaatee tami da iinaa. Wana danaꞌa gooi gu hhiyumaamida yaanii slakhadi aya gooii. Inkoo ana koomaaba ⁄agoo da haysaraa sa ina.’ Danaꞌakee kosi gwaa mara gosii waara gwaagi ilaki⁄isi ina tuba, ‘Hani hhanti ilahufita! Afamaraa duguũ hheꞌesi, duguũ khiidimi! Ana haa yaꞌay koi haã qaaqaatani. Ana hayii dahhasaaba hiitlawaraa, sugugi hadisa idoo lensee!’ Sangu kaay, bere heedikee gimati may see hiitlawa, haa gi hadisi mukaatee maꞌaana ina ti danaꞌa gosi, sa gimba danaꞌa gosi gwaa ilakoomi firoo hari ⁄atlimaa, hiitlay haa gi hadisi idadu sliimaa gi slaiye.
Teesaaqay, ana sangu kaawa ambee, ‘Unkuray firiirima Iliitleemu sangu qay ha ina, dabimida ha slayday, guutuumisa, sangu afiiooyina afamaraa.’ 10 Ina goó firiirima, sugoó qay. Kara ina goó dabiida, yoó slay. Slime ina goó guutuusa afamaraage, sugoó afiiooyina.
11 Gu lou, wanaa taataa lensee tla⁄aã googunay, hiĩ bere nankosi guũ firimi samaakimoo,§ ina sugugi hadisi deesu? 12 Baku, bere nankosi guũ firimi qanaiya, sugugi hadisi nyeraw? 13 Inkoo, gimati unkuray ti hida gu koomee tlakwaroo, ha khuꞌuday hadimisu sa yaꞌay kokuna idadu gu hhoi. Teesaaqay, Taataa goó rawaa gu rawge waara, ilakona hari khisla hadimisu Muuna gosi sa hida hhakee goó firiirime ina.”
Yeesu sitaakiru gosi tuba ⁄uuru gu Sataanimoo girinoó yondiidi
(Mataayo 12:22-30; Maariko 3:22-27)
14 Letu waka, Yeesu yaay ca⁄aa⁄amisi gieeri gu afana⁄ada, gwaa ⁄isimu heedi wakuu gi afana⁄adi. Gieeri hhakee giyaa ilii ca⁄iri daqa dosaa, gi tosaa tlaatleesi cocoꞌomoo. Raqatee da hida yaati bakaꞌadi.
15 Teꞌesii, wakinay gi kaayri tuba, “Ina, gieeri giyoótii ca⁄amisi hari ⁄uuru gu Belisebuuli, hiĩ gu didiri sa gieeri goõ!” 16 Hida wakinay gwaa slaiyay koisa Yeesu, gugi firiniri, ma sigi laqami gimba gu bakaꞌasa gwaa rawaa gu raw dahha.
17 Inkoo, Yeesu yaa caahhi ilahudaa koina, gi kaay sa inay tuba, “Bere hida gu hhapee leẽ hingi deehhiniri raqoo haa raqoo, gi qwaqwatlinay, hhapee dooina gi hhamisiyay. Kara, bere hida gu mara leẽ hingii deehhiihhiniri raqoo haa raqoo, ⁄uuru gu hida gu marakee see hiikaaiyaaba, ti faaki goõ. 18 Bere tawaaloo da Sataanimoo hingi deehhimi ina lenkosi, tawaaloo dosi malee qadita? Ana taqay kakaakama, sa gimba ha kakaakantay tuba, ana hoótii ca⁄amisa gieeri harii dahhasa da Belisebuuli! 19 Inkoo, bere guti lou, ana hoótii ca⁄amisa gieeri harii dahhasa da Belisebuuli, hida kokuna see yoótii ca⁄amisiyay gieeri hari hiidahhasa dosi! Teesaaqay, inay loi himaa hukunay unkuray. 20 Bere ana gieeri giyoótii ca⁄amisa hari ⁄uuru gu Iliitleemu, gimbaki ti laqaaqana tuba, unkuray dangwaani ilii khay ha Tawaaloo da Iliitleemu.”
21 Yeesu gi ilakoomi gimba tuba, “Heedi gu kooma ⁄uuru, giyoó ilii ga⁄aye aya gosi hari khasima, dugunoó ilii may afanangusa khooslaykee kosi. 22 Qatlay heedi waku gu kooma ⁄uuru hari khisla ba⁄ay da ina, bere gwaa iliitlai haa gugi kaba⁄i, kwanda gu afii⁄utliye khasimakee kosi giyoó iliipaꞌane. Da hheꞌesi, gi fiisi khooslay goõ gu waara, haa gigi deehhina sa hida wakinay.
23 Heedi gu hhaku hari bara dooi, hikee hinoóti kanimisi. Kara heedi goóba hiikurunkura hida daqa dooii, yoóti pasidimisi.
Gieerimoo ki⁄a dosi daqa hidage
(Mataayo 12:43-45)
24 Qatlay gieeri giyoó ilii ca⁄iye daqa heedigo, yoóti niini⁄imidi hhapee da kaaruuge, dabiidi daqa da ilii fiifisa. Ina yoó slayaaba daqa, yoóti kaay tuba, ‘Inkoo, ha ki⁄a mara gooii, gaa ilii ibimaamide.’ 25 Qatlay giyoó iliiki⁄iye teꞌesii, yoóti slay mara gosi duguũ fiici haa duguũ tlemi naraꞌa. 26 Da hheꞌesi gieerimoo gi waaudi, hiraagi khay gieeri wakinay fanqu gu tlakwi hari khisla ba⁄ay da ina see. Gieeri hhakee goõ gugi iliigunay heedikee, gi ibiidiyay daqa dosii. Teesaaqay, heedikee ibinaa dosi yoóti tlakwaakwayda hari khisla ba⁄ay da tlaatleesoo see.”
⁄aafaraa da loi da itatiimisu gimba gu Iliitleemu
27 Yeesu giyaa ilii giimaamisiye gimbakee, hadee leẽ tla⁄aã gu raqateesaa gi maahhadi, gi kaadi tuba, “Dagaa ⁄aafi hadetaꞌa daay daadi ugu haa gugi ruꞌumisidi!”
28 Teꞌesii Yeesu gi ilaki⁄isi tuba, “Hari bara waka, digaa ⁄aafi hari khisla hida hhakaꞌa goó itatiimisee gimba gu Iliitleemu haa gugi iliikonay!”
Laqaru gu gimba gu bakaꞌasa gu Yoona
(Mataayo 12:38-42; Maariko 8:12)
29 Qatlay raqoo gu hida giyaa ilii ilaqinciri ilii kurunkurida Yeesu, ina gi kaay tuba, “Laqwaloti ti laqwaloo da tlakwi hari khisla! Inay ti slaiyay, ma sigi laqami gimba gu kaaru. Inkoo, inay sigi laqanaaba gimba lensee gu kaaru, sigi hikira kilesi laqana gu tletimiisay Yoona.” 30 Wakaꞌalee Yoona yaa laqami gimba gu kaaru, daa yondiidi daqa hida gu yaamu gu Ninaawige. Teesaaqay, Nanku Heedi see, laqaru gu gimba gu bakaꞌasa tleehhidi daqa laqwalotii.
31 Baloo da hukumuu malikiyaa da hhapee da Seeba,* maa qadita sliimaa haa hida gu laqwaloti, ina tay gi kaada tuba, laqwaloti daga ilawaamisiye sa dakoo dooina. Malikiyatee, yaa hhiyuti yadaa hhapee da segeẽ loaa, ma itatiisidi waaway gu Solomooni. Inkoo, tiꞌii wana heedi gu didiru ba⁄ay da Solomooni see, teesaaqay see unkuray goó itatiisidaaiiba!
32 Slime balotee da hukumuu hida gu Ninaawi, maa qadidiyay sliimaa haa hida gu laqwaloti, gi kaayay tuba, hida gu laqwaloti digi ilawaasiye. Sa gimba hida hhanki gu Ninaawi, qatlay sigaa ilii kaay gimba gu Iliitleemu ha Yoona, gii fookidiri daqa Iliitleemuge tlakwaroo dooinaa! Inkoo, tiꞌii wana heedi gu didiru ba⁄ay da Yoona see!
Caaꞌasiya da slaqwa
(Mataayo 5:15; 6:22-23)
33 Hhaku heedi goó ooyisa caaꞌasiya, da hheꞌesi gigi yakwi daqa wakay baku gigi ilakhupisi hari ⁄alu. Bere giĩ ooyisi, giyoóti qaasi rawaa gu kalagaa dosii, hida gwaa hiiguumee waꞌay gu marage, ma aniri cencee. 34 Ilaa ti caaꞌasiya da slaqwa pahha. Bere ilaa koku guti hhoi, slaqwa doogu sliimaa ti hacida cencee. Bere ilaa koku guti tlakwi, slaqwa doogu gonkosaa ti hacida hhantee. 35 Inkoo, hangu khuꞌunte naraꞌa tuba, cencee da daqa dooguu waara hhanti hhantee tleehhita! 36 Bere slaqwa doogu goõ konta cencee, hhantee see hhaka, ti hacida cencee, qatlay gooay slaqwa goõ, dagoó ilii cencuudisiye ha cencee da caaꞌasiya.
Yeesu ilii⁄oo⁄araa Farisaayoo haa maarimamaa da sariyaa
(Mataayo 23:1-36; Maariko 12:38-40)
37 Yeesu giyaa ilii hheꞌesi kaawaraa gimbakee, Farisaaymoo waku gugi kwahhasuusi aya gosii sa ⁄agoo. Yeesu gi hadakay haa gi ibiidi ilaciyaa haa meesa, ma ⁄agimi ⁄agoo haa ina. 38 Farisaaymokee gi arimi tuba, Yeesu yaa hhunciiba dabaiĩ kosi ou gooinay, giyaa ilii kahhiye ibinaa meesaage, gi bakai hari khisla.
39 Da hheꞌesi, Looimoo gu Goõ sugugi kaay ina tuba, “Unkuray Farisaayoo, hoótii hhunciday qulu⁄uu haa saanii hari khooroo kilesi. Teesaaqay see, unkuray waꞌay gu muunaiĩ kokunay haati hacidiri tlakwaroo haa slahhaahhaau idadu, afii⁄utlidu see ti slaꞌaday. 40 Unkuray haa bawmitiri! Iliitleemu gwaa tleehhu idoo haa slaqwa hari khooroo, caba naa tleehhi waꞌay slime? 41 Unkuray qaqaw hari muunaiĩ idadu gu waꞌayge waaree sa kwaeeli, yuꞌudiyaa, idadu kokuna goõ digi ilabuusli daqa doogunay.
42 Hoo antayi, unkuray Farisaayoo! Sa gimba hoó hadimisiday sa Iliitleemu daqa leẽ da mibi da idadu daroó hhandahhandeesiye ⁄agooge haa naanu gu naa⁄a paslaapasloo. Teesaaqay see, hoó iliiqaasidaaiiba haaki haa slaꞌamuu gu Iliitleemu! Hiĩ na gimba gu kaaru gaã aloo yonditee, da hheꞌesi dangugi may afahhama yondiida hikee see waku gu digidaku.
43 Hoo antayi unkuray Farisaayoo! Sa gimba sinagoogige hoóti slaꞌaday ibinaa kiteeri gu pandaage, haa danguma cehheemisi ha hida hari muree sokooniige. 44 Hoo antayi, sa gimba unkuray ti ayisasu pahha, doóba arimaa ti ayisasu, doó kala⁄ane ha hida, caahharaa see guba.”
45 Cirakiray, maarimuu waku gu sariyaa, gi kaay sa Yeesu tuba, “Maarimuu, ga ilii giimaamiside gimbakee, dandiray see handiiti wahanti slime.”
46 Yeesu gugi ilaki⁄isi ina tuba, “Unkuray see maarimamaa da sariyaa, Laoo dooguna, sa gimba hida giyoóti ilii tleke⁄emisiday khooslay guy loou, goóba hiidahhasaraa geregedaraa. Kara unkuray loi, hagiyoó iliiaydaaiiba geregedaraa ma hari dinca see! 47 Hoo antayi, sa gimba unkuray hoó tleehhiday ayisasu gu hhoi gu tletimiisetira, daa cu⁄i ha okookoiĩ kokuna! 48 Teesaaqay, unkuray ha ilatlatlaatlayday haa haã ⁄imbidiri gimbakee, daa yondiidi ha okookoiĩ kokuna. Maꞌaana inay naa cu⁄iri tletimiisetee, kara unkuray tlehhaahhitay ayisasu koina.
49 Sa gimbaki Iliitleemu hari waaway gosi siginaa kaay taqay tuba, ‘Sigi ya⁄aba tletimiisee haa ya⁄abimiisee, wakinay tla⁄aã gooinay gi cu⁄iyay haa wakinay gi labaꞌasiyay.’ 50 Inkoo, hida gu laqwaloti, kwanda digi ilii ⁄aa⁄iye ceedeti da tletimiisee goõ, daa cu⁄i, yadaa loaa tlaatleesoo daa ilii tleehhi khooroo. 51 Gimbakee, maati tlaatleesi ceedee da Abeeligo da Sakariyaa naqatloo, hiĩ daa gaasi tla⁄aã gu masabaahuge haa mara gu didiru gu Iliitleemu. Gu lou, sangu kaay laqwaloti daga ilii⁄aa⁄i sa gimbakee goõ.
52 Hoo antayi, unkuray maarimamaa da sariyaa! Sa gimba haa tlaatlahhasidiri hida, ma slayri gimba gu lou gu Iliitleemu. Unkuray ti hida hhakaꞌa pahha goó yakwee fungoo gu afamaraa gu caahharaa Iliitleemu. Kara unkuray see hay guntiriiba hari afamaraki. Hida hhakira gwaa hiiguumaguume, hagiyaa tlaatlahhasidiri, ma mayri hiiguuma.”
53 Yeesu giyaa iliica⁄i khoorooge teꞌesaa, Farisaayoo haa maarimamaa da sariyaa gugi tlaatleesiri kanimisu hari dihhay. Slime inay gugi maamisiri gimba wa⁄a paslaapasloo, 54 tay gugi koisiri hatliru, magu ooyiri hari gimba gosi.
* 11:2 11:2 Handikaa waka da Yunaanaisoo yaa hiiroogisidi tiꞌii Taataa goori gu rawge waara. 11:2 11:2 Handikaa waka da Yunaanaisoo yaa hiiroogisidi tiꞌii Slaꞌamuu koku digii gaasiye, tiꞌii khoorooge taysi pahha rawge. 11:4 11:4 Handikaa waka da Yunaanaisoo yaa hiiroogisidi tiꞌii inkoo handi ilabuꞌunte haa Biriisimokira. § 11:11 11:11 Handikaa waka da Yunaanaisoo yaa hiiroogisidi tiꞌii nankosi bere hiĩ firimi mukaatimoo, sugu tlaa⁄u hadisi, baku nankosi bere guũ firimi samaakimoo. * 11:31 11:31 malikiyaa da hhapee da Seeba: Malikiyaa da bara da wayee da hhapee da Seeba, ti laqaaqanta malikiyaa daa ilakhookhociicima mutemi gu Solomooni. Yuꞌudii kitaabuu gu 1 Watemi 10:1-13. 11:51 11:51 tla⁄aã gu masabaahuge haa mara gu didiru gu Iliitleemu: Tla⁄aã gu masabaahuge haa mara gu didiru gu Iliitleemu tiꞌii ti daqa da tla⁄aã gu masabaahu haa daqa, daa tlintiꞌisi sa Iliitleemu daqa mara gu didiruge gu Iliitleemu.