13
Àjàn yìi mə bɨ lɛ ntsɔꞌɔ Barnabas bo Saul ǹtoo waa tsǒ bɨ̀missionari aà
1 Maa noò a nɨ̂ ŋ̀ghotə a Antiokia, ŋ̀gǎŋntoo Nwì bo bɨ̀ ŋ̀gǎŋndɨ̀ꞌɨ ànnù Nwî jî mɔꞌɔ ɨ lɛ ntswe ghu: Barnabas, Simeon yìi mə bɨ lɛ sɨ twoŋ nìi nɨ nîŋgà aa, Lucius yìi mə à lɛ mbə ŋû Cyrene aa, Manaen mə lɛ ŋkwe bo Herod yìi mə à lɛ mbə Gûmnàà aa, nɨ̀ Saul.
2 Maa noò bo lɛ sɨ ghaꞌasə nɨ̂ Nwî ŋ̀kɨɨ ntswe tɨ jɨ̂, Àzwì Nwî a swoŋ a mbo bo mə, “Nɨ̀ tsɔꞌɔ Barnabas bo Saul mfa a mbo mə̀ a mfàꞌâ àfàꞌà yìi mə mə twoŋə waa mə tâ bo ghɛɛ mfàꞌà aà.”
3 Maa ajàŋ bo tɨgə̀ ǹtswe tɨ jɨ, ǹtsàꞌàtə̀ Nwî, ǹnɔŋsə mbô myaa a atu bo, ǹtɨgə ntoo waa.
Àfàꞌà yaa a Cyprus
4 Àzwì Nwî a tòò mə̂ waa laa, Barnabas bo Saul sɨgə ŋghɛ̀ɛ̀ a Seleucia ǹtɨgə ŋkuu abaŋ ghu ŋghɛɛ a kɨ̂ŋ ŋ̀kì a Cyprus.
5 Bo ghɛ̀ɛ̀ mə̂ ŋ̀kuꞌu a Salamis aa, ǹswoŋ nɨghàà nɨ Nwî ghu a mûm ǹdâŋghotə̂ baIsrael. Bo lɛ nlɔ̀gə̀ Jɔn Mark mə tâ à ka ŋkwɛtə waa.
6 Bɨ dàŋsə̀ mə̂ kɨ̂ŋkì wa ŋ̀ghɛ̀ɛ̀ ǹyweꞌe a Paphos, ǹtsiꞌi ŋù majìkə̀ yî mɔꞌɔ mə ɨ̀kǔm yi ɨ lɛ mbə BarJesus, BarJesus ma ghû à lɛ mbə ŋû baYuda yìi mə à lɛ mbə ŋgaŋntoo Nwî m̀bweꞌesə̀ aà.
7 À lɛ mbə nsûkàꞌa Gûmnàà yìi mə ɨ̀kǔm yi ɨ lɛ mbə Sergius Paulus aà, Gûmnàà ma ghû à lɛ mburə mbə tsiꞌì ŋù mɨ̀tsyɛ̀. À lɛ ntwoŋ Barnabas bo Saul mə tâ bo zi nyə yi, ǹloŋ mə à lɛ sɨ lɔ̀ɔ nyuꞌu nɨ̀ghàà nɨ Nwî aà.
8 Lâ Elymas, ŋù ŋ̀ghɨrə majìkə̀ wa (ǹloŋ mə à nɨ̂ ǹjiꞌì ɨ̀kǔm yi nɨ nɨ̀ghàà nɨ Grikia aà) a tuu, ǹlɔ̀ɔ̀ nɨ mə tâ Gûmnàà wa tâ tsuu ànnù yìi mə Saul bo Barnabas lɛ nzì nɨ yuu aa bii.
9 Lâ Saul yìi mə bɨ kɨɨ ntwoŋ nìi nɨ Paul aa, a luu nɨ̀ Àzwì Nwî, ǹtɛꞌɛ nɨliꞌì ni a nu ŋû majìkə̀ wa
10 ǹswoŋ mə, “Mu Devil ghulà! Ò nɨ ŋùkɨ̀bàa ɨ̀nnù tsɨ̀m jìi mə ɨ tsinə aà. Ò luu nɨ̀ ɨ̀bəŋ mbweꞌesə̀ tsɨ̀m nɨ̂ àbɨ̀ꞌɨntɨɨ̀, ǹlɔɔ nɨ̂ ŋ̀ka mbəŋkə ànnù nɨ̂ŋkoŋ Mmàꞌàmbi a nɨ àbǎŋnənnù! Kaa mbə ò waꞌà kɛntə aa ɛ?
11 Tsɨ̂tsɔ̀ŋ, ǹdɔɔ Nwì ɨ̀ ka kuu a atu wò; ò ka fə̀ꞌə, kaa waꞌà nɨ̂nòò bû ŋ̀ka nyə nɨ nòò yî mɔ̀ꞌɔ̂.” À ghɛ̀sə̀ mə̂ ǹswoŋ laà ŋ̀ghəə yu kɨ màŋsə̀, àfə̀ꞌə̀ a kuu ghu miꞌi, a tɨgə̀ m̀mɔɔrə nɨ̂ ɨ̀dɨ̀gə̀ ǹlɔɔ nɨ̂ ŋû mə tâ à tswa abo yi ntɨgə ntsyasə.
12 Gûmnàà wa à yə̀ mə annù yìi mə a lɛ mfɛ̀ꞌɛ̀ aa, ǹnɨŋtɨɨ̀ yi a nu Kristo ǹloŋ mə à lɛ nyɛrə siꞌi siꞌi a nɨ̂ ànnù yìi mə Paul à lɛ ndɨ̀ꞌɨ̀ ǹloŋə Mmàꞌàmbi aà.
Antiokia a mbùꞌu Pisidia
13 Paul bo bɨ̀ ŋ̀gàŋəkòrə̂ ji bo bû ŋ̀kuu abaŋ ŋghɛɛ a Perga, yìi mə à lɛ mbə mûm àlaꞌa yì ŋ̀wè a Pamphilia aà. Bo kùù mə̂ ghu aa, Jɔn Mark a maꞌàtə̀ waa ghu mbu mbɨ̀ɨ̀ fu a Yerusalem.
14 Bo lô a Perga ǹtɨgə ŋghɛɛ nɨ̂ m̀bìì ŋ̀ghɛɛ ŋkuu a Perga, a alaꞌa Pisidia. À bə̀ mə a ǹjwîŋgɔ̀ŋ àlaꞌa aa, bo ghɛɛ̀ ŋ̀kuu a ndâŋghòtə baIsrael, ǹtswe a nsyɛ̂.
15 Bɨ twòŋ mə nɔ̂ŋsə̀ Moses bo bɨ̀ ŋ̀ŋwàꞌànə ŋgǎŋntoo Nwî, ɨtu ndâŋghotə ya ɨ toò ŋ̀kɨ̀ɨ̀ a mbo bo mə: “Bɨ̀lɨ̂m biꞌi, bìꞌi lɔ̀ɔ mə tâ nɨ̀ ghaa a mbo bə̀ bû, mə mbə nɨ̀ tswe nɨ̂ ǹdɨꞌɨtə̀ yìi mə mbə ɨ kwɛtə̀ waa.”
16 Paul a bɨɨ̀nə̀ ǹtəə a ndəŋ, ŋ̀ŋɛntə mbô mi, ntsɨmsə nda, ǹlɔ̀gɨ̀nə̀ ŋ̀ka ŋghaa, ǹswoŋ mə: “Bɨ̀lɨ̂m ba baIsrael nɨ bù bìi mə nɨ bɔꞌɔ nɨ̂ Nwì aa, nɨ̀ yuꞌutə.
17 Nwìŋgɔ̀ŋ baIsrael à lɛ ntsɔꞌɔ bɨ̂tà bɨ bɨ̂taà biꞌinə̀, ŋ̀ghɨrə bo bə ŋ̀gwɛ̀ꞌɛ̀ àlaꞌa yì wè wa noò mə bo lɛ ntswe a alaꞌa Egipto tsiꞌì tsǒ bɨ̀gɨ̀ɨ̀ aà. Nwìŋgɔ̀ŋ à lɛ mfiꞌisə waa a alaꞌa Egipto nɨ mɨ̀dàꞌà mi mya mì wè.
18 Ǹtswa ntɨɨ̀ yi a nu bo a njɨ̌m ɨ̀lòò mɨghum mi nɨkwà a ntaꞌa mɨwɛ̀ɛ̀ mɨ wɛ̀ɛ̀.
19 À lɛ mbwɛsə ɨtoo ji sàmbaa a alaꞌa Kanaan, ǹtɨgə mfa nsyɛ̂ ɨ̀too mà jya a mbo baIsrael.
20 Bo tswê ghu tsǒ ɨ̀lòô ŋ̀khɨ̀ ji nɨkwà nɨ mɨ̀ghum mi ntaà. À tɨ̀ mə tɨ bə a njɨ̀m a fa bɨ̀saꞌa bɨ alaꞌa a mbo bo ŋ̀kɔꞌɔ nyweꞌe a noò ŋ̀gàŋtoò Nwì Samuel.
21 Ma mùu noò bo lɛ mbetə Nwî mə tâ à fa mfɔ̀ a mbo bo, a tɨgə̀ m̀fa Saul yìi mə à lɛ mbə mu Kish, ǹlo a ŋgwɛ̀ꞌɛ Benjamin aa, mə tâ à bə mfɔ̀ wàà nɨ̂ ɨ̀lòò mɨghum mi nɨkwà.
22 Nwì à lɛɛ̀ m̀fiꞌi yi aa, ntɨgə ŋghɨrə David nɨ̂ m̀fɔ̀. Yuà ànnù à nɨ ànnù yìi mə Nwì yumbɔŋ à lɛ nswoŋ nloŋ ŋgaa yì aà: ‘Mə̀ lii nyə mə David mu Jesse à nɨ ŋù yìi mə ǹtɨɨ̀ gha ɨ dorɨtə ghu nu aà, m̀bə ŋû yìi mə à ka ghɨ̀rə ɨnnù tsɨ̀m jìi mə mə lɔ̀ɔ̀ aà.’
23 À lɛ ntɨgə mbə Yesu yìi mə à lɛ mfɛ̀ꞌɛ a ŋgwɛ̀ꞌɛ David aa, mə Nwì à lɛ ŋghɨ̀rə̀ a tɨgə̀ mbə Ŋgàŋywèènsə baIsrael, a ajàŋ yìi mə a lɛɛ̀ m̀foo ŋkàꞌà aà.
24 M̀bɔŋ tâ Yesu à ka nlɔgɨnə ɨfàꞌâ yi, lɛ boŋ Jɔn à kà mə̂ aa nswoŋ nɨ a mbo baIsrael bɨtsɨ̀m mə, tâ bo bəŋkə mɨ̂ntɨɨ̀ myaa, m̀maꞌatə ɨnnù jî bɨ̂ jyaa ŋkwɛrə ŋkì.
25 Nòò yìi mə Jɔn à lɛ ŋka maŋsə ɨfàꞌâ yi aa, ǹswoŋ a mbo bo mə, ‘Nɨ̀ mɔ̀ɔ̀ntə mə mə̀ nɨ aa wò ɛ? Kaa mə̀ sɨ̀ yu wa mə nɨ yuꞌutə aa bə̂. Lâ, yə̂ nɨ̀! Yu wa mə a yòŋə a njɨ̌m mə̀ aa, kaa mə̀ sɨ̀ kuꞌùnə̀ a ajàŋ yìi mə mbə mə̀ fɛɛ̀ mɨ̀kɨ̀rə̀ mɨ ntam jìi ɨ tswe ghu mɨkòrə̀ aà.’
26 “Bɨ̀lɨ̂m ba baIsrael, bɔɔ bɨ ŋgwɛ̀ꞌɛ̀ Abraham nɨ bù bə̀ bìi mə nɨ bɔꞌɔ nɨ̂ Nwî aà, ǹtoo mà yû yìi mə ɨ̀ nɨ yî ǹywèènsə bə̀ aa, ɨ̀ zì mə a mbo bìꞌinə̀ tsɨ̂tsɔ̀ŋ.
27 Ǹloŋ mə bə̀ bìi mə bɨ lɛ ntswe a Yerusalem aa, nɨ bɨ̀tsyàsə̂ byaa kaa bɨ lɛ waꞌà zi mə à nɨ ŋù ǹywèènsə bə̀; kaa waꞌà kɨ̀ɨ̀ nɨ̂ ànnù yìi mə nɨghàà nɨ ŋgǎŋntoo Nwî nìi mə bɨ lɛ sɨ twoŋ a njwiŋgɔ̌ŋ tsɨ̀m nɨ swoŋə̀ ǹloŋ ŋgaa yì aa yuꞌù. Bɨ lɛ ŋghɨ̀rə̀ nɨghàà nɨ ŋgǎŋntoo Nwî nɨ fɛꞌɛ̀ boontə nyoŋə ajàŋ yìi mə bɨ lɛ nzwitə yi aà.
28 Ka mə bɨ lɛ waꞌǎ annù tsu yə yìi mə Yesu à lɛ fànsə̀ mə mbə bɨ zwitə̀ yi aa, bɨ lɛ nswoŋ a mbo Pilato mə tâ à ghɨrə tâ bɨ̀ zwitə yi.
29 Bɨ màŋsə̀ mə a ghɨ̀rə ɨ̀nnù tsɨ̀m jìi mə àŋwàꞌànə̀ Nwî a lɛ nswoŋ nloŋ ŋgaa yì aa, bɨ sɨgɨsə̀ yi wa ati bàŋnə̀ bàŋnə̀ ŋ̀ghɛɛ nlə̀ə̀ yi nɨsyɛ̀.
30 Lâ Nwì a yweensə̀ yi nɨ nɨ̀wô;
31 ǹjwi jì ghàꞌàtə̀ jìi mə ɨ lɛ sɨ tɨgə nyoŋə aa, a dɨꞌɨ̀ ɨ̀bɨ̀ɨ nû yi a mbo bə̀ bìi mə bo bo lɛ nlǒ a Galilea ŋ̀kɔꞌɔ a Yeruselem aa, bìi mə bo tɨgə mbə bɨ̂yəfə̂ bi a mbo bə̀ bɨ̀ tsɨ̀m aà.
32 Bìꞌi zi aa nɨ̀ ǹtoo yì ǹsɨgɨ̀nə̀ ma yû a mbo bù: Ànnù ya mə Nwì à lɛ ŋkàꞌà mə yu ka ghɨ̀rə̀ a mbo bɨ̀tà bɨ bɨ̂taà bìꞌinə̀ aa,
33 à ghɨ̀rə̀ mə a mbo bìꞌinə̀ bìi mə bìꞌinə̀ nɨ bɔɔ̀ byaa a njɨ̀mə àjàŋ yìi mə à ywèènsə Yesu, a bû ǹtswe ntɨ̀ɨ̀ aà. A ajàŋ yìi mə bɨ ŋwaꞌanə nɨ̂ àŋwàꞌànə̀ bɨ̂Psalm bi baa, mə,
‘Ò nɨ mû ghà,
sìi mə̀ tɨgə taà ghò’
34 Yuà a kɨ̂ m̀bə annù yìi mə Nwì à lɛ nswoŋ nloŋ ajàŋ mə yu ka yǐ yweensə yi nɨ nɨ̀wô, tâ à waꞌà a mum nɨ̀syɛ̀ bwɛ̂ aà:
‘Ma ka fa mbɔɔnə ya yìi mə ɨ̀ nɨ̂ yà m̀bə yî ànnù nɨ̂ŋkoŋ yìi mə mə̀ lɛ ŋkàꞌà a mbo David aa, a mbo wò.’
35 Tsiꞌì ànnù nɨ̂ŋkoŋ a ajàŋ yìi mə à kɨ nswoŋ a nɨ̂ àdɨ̀gə aŋwàꞌànə̀ yî mɔꞌɔ aa mə,
‘kaa ò ka waꞌà màꞌàtə̀ tâ ŋ̀gàŋàfàꞌâ ghò, yu wa yìi mə à làa màŋsə̀ aa, tâ à bwɛ nɨsyɛ̀.’
36 Ǹloŋ mə David à lɛ ŋghɨ̀rə annù yìi mə Nwì a lɔ̀ɔ̀ aa, a nɨ yìi ŋgùꞌù aa, ntɨgə ŋkwo, bɨ twiŋə̀ yi bo bɨ̀ bɨ̀taà bi, ɨ̀bɨ̀ɨnû yi ɨ bwɛ̂ a nɨsyɛ̀.
37 Lâ yu wa yìi mə Nwì à lɛ nyweensə nɨ nɨ̀wo aa kaa à lɛ waꞌǎ a nɨsyɛ̀ bwɛ̂.
38 “Bìꞌi lɔ̀ɔ̀ mə tâ nɨ̀ zi mbâ bɨlɨ̂m ba baIsrael, mə bìꞌì tsya aa a njɨ̌m Yesu ma ghû ǹzi a nswoŋ ànnù a mbo bù ǹloŋ ànnǔ lìꞌìnə ɨfansə ɨnnù.
39 Ǹlɔɔ nɨ mə nɨ̀ zi mə ŋù ǹtsɨ̀m yìi mə à nɨ̌ŋ ntɨɨ̀ yi ghu nu aa, ɨ̀nnù tsɨ̀m jìi mə à fànsə a ǹyòŋə nɨ nɔ̀ŋsə̀ Moses aa, kaa ɨ ka waꞌà yi bǔ ntswa.
40 Nɨ̀ tsyɛsə lâ m̀bɨ̀ꞌɨ̀ ɨ̀nnù jìi mə ŋ̀gǎŋntoo Nwî ɨ lɛ nswoŋ aa, ɨ tswâ ghuu;
41 ‘Yə̂ nɨ̀, làꞌà bu bìi mə nɨ tsaꞌa nɨ̂ nɨ̀ghàà nɨ Nwî ŋ̀wyɛ aa, nɨ̀ ka tsɨŋ tsɨŋ hɛɛ kwo!
Ǹloŋ mə ànnù yìi mə mə ghɨ̀rə a nsi bù sii aa,
à nɨ ànnù yìi mə kaa nɨ̀ ka yǐ waꞌà biì, ka mə ŋù tɛꞌɛ ntɔꞌɔtə tɔꞌɔtə a mbo bù!’ ”
42 Nòò yìi mə Paul bo Barnabas lɛ màŋsə̀ ŋ̀ka mfɛꞌɛ wa ndâŋghòtə aa, bə̀ bya bɨ swoŋ a mbo bo mə tâ bo bu mbɨ̀ɨ̀ a njwîŋgɔ̀ŋ yìi mə ɨ bù ǹzi aa, ta bǔ swoŋ ɨnnù ma jû jî ghàꞌàtə̀ a mbo bo.
43 Bɨ kà mə̂ aa nsɛɛnə wa ndâŋghòtə, baYuda bî ghàꞌàtə̀ bo bɨ̀ bə̀ bɨ ɨtoo dàŋ bìi mə bɨ lɛ mbii annù Nwì baYuda aa, bɨ yoŋə̌ Paul bo Barnabas. Bo tɨgə̀ ŋ̀ghaa a mbo bo ndɨꞌɨtə waa mə tâ bo ghɛɛ nɨ̂ m̀bìì a mûm ɨ̀bɔ̀ŋ Nwî.
44 Bə̀ bɨ̀ tsɨ̀m bìi mə bɨ lɛ ntswe wa a mûm àlaꞌa aa, bɨ lɛ nzì a nyuꞌu nɨ̀ghàà nɨ Nwî a nɨ̂ ǹjwîŋgɔ̀ŋ yìi mə ɨ̀ lɛ nyòŋtə̀ aà.
45 Nòò yìi mə baYuda lɛ nyə nnɔ̀ɔ̀ bə̂ wa aa, bɨ lɛ nluu nɨ̂ àghə̀ꞌə̀nə̀; ǹlɔgɨnə ntɨgə nlɨgɨtə nɨ̂ ànnù yìi mə Paul à lɛ sɨ swoŋ aa, ŋ̀kɨɨ mbəgɨtə nɨ̂ yi.
46 Lâ Paul nɨ Barnabas bâŋnə̀ m̀bu ŋghaa bə nɨ̀ mɨ̀tɨ̀ɨ̀ nɨ̂ àtàŋəntɨɨ nswoŋ mə “A lɛ ŋkùꞌùnə̀ mə tâ nɨ̀ghàà nɨ Nwî nɨ̀ foo nzì a mbo bù. Lâ àjàŋ yìi mə nɨ̀ tuu ŋkɨ lentə mə kaa nɨ̀ sɨ̀ kuꞌùnə̀ a njɨ ɨ̀lòŋ yìi mə ɨ tswe nɨ̂ŋkoŋ aa, bìꞌì ka màꞌàtə̀ ghuu tɨgə ghɛ̀ɛ̀ tsɨ̂tsɔ̀ŋ a mbô bɨ̀tɨ̀zî Nwî.
47 Ǹloŋ mə à nɨ ǹdɨꞌɨ yìi mə M̀màꞌàmbî à lɛ mfa a mbo bìꞌì aà, mə:
‘Mə̀ ghɨ̀rə ghuu mə tâ nɨ̀ bə ŋkàꞌà a mbo bɨ̀tɨ̀zî Nwî,
ɨ tɨgə ghɨ̀rə̀ nɨ mə tâ bə̀ bɨ̀tsɨ̀m bɨ̀ yweenə ŋghɛɛ nyweꞌe a nlwìꞌî m̀bî.’ ”
48 Nòò yìi mə bɨ̀tɨ̀zî Nwî bɨ lɛ nyuꞌu ma mùu ajàŋ aa, ǹdorə tsiꞌǐ mbə̂ ànnù, ŋ̀ghaꞌasə Mmàꞌàmbi nloŋ nɨghàâ ni ma nû. Bə̀ bìi mə Nwì à lɛɛ̀ m̀foo ntsɔꞌɔ waa mə tâ bɨ̀ yi njɨ ɨlòŋ yìi mə ɨ lwiꞌi nɨ̀ŋkoŋ aa, bɨ nɨŋ mɨ̀ntɨɨ̀ myaa a nu Kristo.
49 Nɨ̀ghàà nɨ Mmàꞌàmbi nɨ sɛɛ̀nə̀ ŋ̀ghɛɛ ɨdɨgə tsɨ̀m maa m̀bùꞌù.
50 Lâ baYuda ghɛɛ̀ ǹswugɨtə bɨtà bɨ alaꞌa bɨ baYuda bo bɨ bàŋgyɛ̀ bî wè bìi mə bɨ lɛ sɨ bɔꞌɔ nɨ̂ Nwî aà. Bo lɔgɨ̀nə̀ ǹtɨgə ntsɔꞌɔ nɨ̂ àkòrə Paul bo Barnabas, m̀furə waa a mûm àlaꞌa bo.
51 Bo tɨgə̀ ǹyɛtə nsyɛ̂ a mɨkòrə bo, a ndɨꞌɨ mə a fùrə bo furə waa, ǹtɨgə ŋghɛɛ waa a Ikonium.
52 Lâ ŋ̀gǎŋyəgə̂nnù Yesu jìi mə bɨ lɛ ntswe a Antiokia aa, ɨ lɛ nluu nɨ nɨ̀dorə bo Àzwì Nwî.