10
Yesu à dɨ̀ꞌɨ̂ ànnù ǹloŋ nsàꞌànə nɨ̀yɔꞌɔ̀
(Mt. 19.1-12; Lk. 16.18)
Yesu à lɛ mbù ǹlo maa adɨgə ŋghɛɛ a mbùꞌu Yudea, ǹtoo ŋghɛɛ a njii ŋ̀kǐ Jordan. À ghɛ̀ɛ̀ mə̂ ǹtswe ghu, àkùrə̀ bə̂ a bû m̀boontə ghu mbɛ̀ɛ̀. À bû ŋ̀ka ndɨꞌɨ waa nɨ̂ ànnù Nwi tsiꞌǐ ajàŋ yìi mə à lɛ sɨ ghɨ̀rə a ŋgaa ŋgaa aà.
BaFarɨsai bɨ lɛ nzì ǹtsitə yi, ǹlɔɔ mə bɨ kwàꞌànə̀ yi, m̀betə yi mə, “Nɔ̀ŋsə̀ à bìi mə tâ ŋù à fiꞌi ŋgwɛ yì a nda yu aa ɛ?”
A betə̀ waa mə, “Moses à lɛ nswoŋ a mbo bù mə akə nloŋ ma yu ànnù aa ɛ?”
Bo swoŋ mə, “Moses à lɛ nlə̀ə mə mbə ŋù a tswe nɨ̂ m̀fìꞌi ŋ̀gwɛ̂ yì a nda yu, a ŋwàꞌànə̀ àŋwàꞌànə nsàꞌa nɨ̀yɔꞌɔ m̀bɔŋ furə yi.”
Lâ Yesu a swoŋ a mbo bo mə, “Moses à lɛ ŋŋwàꞌànə nɔ̂ŋsə̀ mà ghu a mbo bù aa nloŋ mə mɨ̀ntɨɨ̀ muu lɛ ntɨ̀ɨ̀ aà. Lâ ǹlɔgɨnə a noò yìi mə Nwì à lɛ nnaŋsə mbi yù aa, àŋwàꞌànə̀ Nwî a swoŋ mə, ‘Nwì à lɛ nnaŋsə waa aa, ŋùmbâŋnə̀ nɨ màŋgyɛ̀.’+ ‘Tsǒ mə a bə laà aa, ŋùmbâŋnə̀ à ka kɨ màꞌàtə̀ taà yì bô ǹdè yì, ɨ zî bòònsə̀ bô ŋ̀gwɛ̂ yì, tâ bo bì baa tɨgə mbə njyǎnu yì m̀fùùrə̀. Maa ajàŋ kaa tâ bo waꞌà bə̂ bî baa bù m̀bə, ntɨgə mbə njyǎnu yì m̀fùùrə̀.’+ Ma mùu ajàŋ àyoo yìi mə Nwìŋgɔ̀ŋ à bòònsə̀ mə̂ aa, tâ ŋù tsù à tsuu lǒ yàtə̀.”
10 Yesu à bù mə̂ ǹlo ŋkuu ŋghɛɛ a nda, ŋ̀gǎŋyəgə̂nnù ji ɨ bû m̀betə ɨnnù ghu mbo nloŋ annù ma yû. 11 A kwiꞌi a mbo bo mə, “M̀bə ŋùmbâŋnə a fiꞌi ŋgwɛ̂ yì a nda yu mbu nyɔꞌɔ yî dàŋ boŋ à ghɨ̀rə aa annǔ mâghàbə̀; m̀fansə annù a mbô ŋ̀gwɛ̂ yì. 12 Kə̀ bɛɛ mə mâŋgyɛ̀ a tuu ndoò yì, m̀fɛꞌɛ ŋghɛ̀ɛ̀ ǹyɔꞌɔ yî dàŋ boŋ à ghɨ̀rə aa annǔ mâghàbə̀.”
Àjàŋ yìi mə Yɛ̀ɛso à lɛ nnɨŋ mbɔɔnə a nu bôŋkhə̂ aà
(Mt. 19.13-15; Lk. 18.15-17)
13 Bə̀ bî mɔꞌɔ bɨ lɛ nzì nɨ bôŋkhə ghu mbo mə tâ à nɔŋsə mbô mi a atu bo, lâ ŋ̀gǎŋyəgə̂nnù ji ɨ wenə̀ waa. 14 Bɨ kà mə̂ aa ŋwenə waa aa, Yesu a yə, ǹtɔ̀ŋə̂ yi ɨ lwî, a swoŋ a mbo bo mə, “Nɨ̀ maꞌatə bɔɔ bya tâ bɨ̀ zi a mbo mə̀, ǹtsuu waa kɨ kɨ̀ŋə̀ bə̂; ǹloŋ mə ànnù nɨfɔ̀ Nwî a tswe aa a mbo bə̀ tsǒ bo. 15 Mə̀ swòŋə a mbo bù tsiꞌǐ annù nɨ̂koŋ mə, ŋù yìi mə à sɨ annǔ nɨfɔ̌ Nwî tsiꞌì tsǒ mûŋkhə kwɛrə aa, kaa à ka yǐ waꞌà ghu kuù.” 16 À swòŋ mə laà aa, ŋŋɛɛ bɔɔ bya ŋkweꞌe, nnɔŋsə mbô mi a atu bo, ǹnɨŋ mbɔ̀ɔnə a nu bo.
Ànnǔ Mûŋgwàꞌà ŋ̀gàŋkabə̀
(Mt. 19.16-30; Lk. 18.18-30)
17 Yesu à lɛ mfɛ̀ꞌɛ̀ ŋ̀ghə̀ə kɨ ghɛ̀ɛ̀ nɨghaa, ŋùmbâŋnə̀ yî mɔ̀ꞌɔ a khə̂ ǹzi nswɛ̀ɛ̀tə̀ mɨkuꞌutə̂ mi ghu nsi, m̀betə yi mə, “Ǹdɨ̀ꞌɨ̂nnù yî ǹsɨgɨ̀nə̀, m̀bə mə̀ ghɨrə̀ aa mə akə m̀bɔŋ jɨ ɨlòŋ yìi mə ɨ tswe nɨ̂koŋə aa ɛ?”
18 Yesu a betə̀ ghu mbo mə, “Ò twòŋə gha nɨ ŋù yî ǹsɨgɨ̀nə̀ aa a ya aa ɛ? Kaa ŋù yì ǹsɨgɨ̀nə̀ à sɨ ghu tswê, ǹtsyatə Nwî yuyu. 19 Ò zî ǹdɨꞌɨ Nwî: ‘Tsuu ŋû zwitə. Tsùu annǔ mâghàbə̀ ghɨ̀rə. Tsùu yə̀rə̀. Tsùu abǎŋnənnù tswɛɛ. Tsùu ŋkòbə̀ a nu ŋù jɨtə. Ka nyuꞌunə taà ghò bo ǹdè ghò.+’ ”
20 Ŋù wa a swoŋ a mbo Yesu mə, “Ǹdɨꞌɨ̂nnù, mə lə̀ə mə ndɨꞌɨ mà jû tsiꞌì tsɨ̀mə̀, ǹlɔgɨnə aa a mûŋkhə̂.”
21 Yesu a liì yi, ŋ̀kɔŋə yi, ǹswoŋ ghu mbo mə, “Àyoo yì fùùrə̀ a boŋə a mbo wò: Ghɛ̀ɛ mfèe njoò tsɨ̀m jìi mə ò tswe nɨ ju aa, ǹlɔgə ŋkabə yìi mə ò fèe ghu aa, nyàtə̀ a mbô ŋ̀gàŋə̂fumə, boŋ ò ka bàŋnə tswe nɨ̂ àfùꞌù a aburə. Ò ghɛɛ ŋghɨ̀rə̀ ma mùu ajàŋ, ò bû m̀bɨɨ nzì ŋ̀ka nyoŋə nàâ.” 22 A yuꞌù ànnù ma yû, nû yì ɨ bɔrə, a lô ǹtɨgə ŋghɛɛ nɨ̂ àjəŋnə̀, ǹloŋ mə a lɛ mburə mbə ŋgàŋkabə yî ŋwè aà.
23 Yesu a karɨkə̀ yi nlii ŋgǎŋyəgə̂nnù ji nswoŋ mə, “A burə ǹtsyànə̀ siꞌi a mbo ŋ̀gàŋkabə a ŋkuu a mûm ànnù nɨfɔ̀ Nwî.”
24 Ànnù ma yû a lɛ mburə ŋghaꞌa ŋ̀gǎŋyəgə̂nnù Yesu. La a bû ŋkuꞌusə nswoŋ a mbo bo mə, “Bɔɔ̀ bâ, a burə ntsyànə̀ siꞌi siꞌi a ŋkuu a mûm ànnu nɨfɔ Nwî. 25 A fwaatə a mbo kamɛl a ntsurə a nɨliꞌi nɨ saꞌa ntsyatə a mbo ŋ̀gàŋkabə a kuu a mûm ànnù nɨfɔ̀ Nwî.”
26 Bo yùꞌù mə̂ nuà nɨ̀ghàà nɨ burə̀ ǹtsya waa tsiꞌǐ a mbə̂nnù bo tɨgə̀ m̀betə bo nɨ bo mə, “Ŋù yìi mbə a yweenə aa a tɨgə mbə aa wò aa ɛ?”
27 Yesu aliì waa nswoŋ mə, “Ànnù a tsya aa bə ŋùmɨ̀sɔ̀ŋə̀, kaa a sɨ Nwî tsya, ǹloŋ mə mbə Nwì à tse ghɨ̀rə ɨnnù tsɨ̀mə̀.”
28 Peta a lɔgɨ̀nə̀ ŋ̀ka nswoŋ ghu mbo mə, “Tɨgə ò yə mə bìꞌì mmàꞌàtə̌ njoò tsɨ̀m tǎ kɨ yòŋə̀ nòô?”
29 Yesu a swoŋ mə, “Mə̀ swoŋ tsiꞌì ànnù nɨ̂ŋkoŋ a mbo bù mə, ŋù ǹtsɨ̀m yìi mə à màꞌàtə nda yi, kə̌ bɔɔ bɨ maà bi bi mbâŋnə̀ kə̀ bì bâŋgyɛ̀, kə̌ ndè yì, kə̀ taà yì, kə̌ bɔɔ̀ bi, kə̌ ɨbwensyɛ ji nloŋ ŋgaa yà kə̀ ǹloŋ ntoo yì ǹsɨgɨ̀nə̀ aa, 30 à ka yi kwɛrə, tsɨ̂tsoŋ fàa atu nsyɛ, nda bo bɨ̀ bɔɔ bɨ maà bǐ bi mbâŋnə̀ bo bɨ̀ bì bâŋgyɛ̀, nɨ bɨ̀ndè, nɨ bɔɔ, nɨ̂ ɨ̀bwěnsyɛ, ŋgaa ŋkhɨ̀, tâ bə̀ kɨɨ ntsɔꞌɔ nɨ̂ àkòrə̂ yi. Lâ bɛɛ a yi tɨ bə a noò ǹjɨm, a jɨ̂ ɨ̀lòŋ yìi mə ɨ lwiꞌi nɨ̂ŋkoŋ aà. 31 Lâ bə bî ghàꞌàtə̀ bìi mə bɨ nɨ bɨ̀tsyà bɨ mbìì tsɨ̂tsɔ̀ŋ aa ka yi tɨgə bə bɨ̀tsɨrə bɨ njɨ̀mə̀, tâ bɨ̀tsɨrə bɨ njɨ̀m tâ bɨ̀ yi mbàŋnə̀ ǹtɨgə bɨ̂tsyà bɨ mbìì.”
Àjàŋ mə Yesu à lɛ mbù ŋghaa a ŋgaa yìi ɨ yweꞌe ji tarə nloŋ annù nɨwô yi aà.
(Mt. 20.17-19; Lk. 18.31-34)
32 Yesu à lɛ nswoŋ ma juù ɨ̀nnù aa a noò yìi mə bo lɛ ntswe a mânjì, ŋ̀kɔꞌɔ ŋghɛɛ nɨ a Yerusalem aà. À lɛ sɨ ghɛ̀ɛ̀ nɨ a mbìì ŋ̀gǎŋyəgə̂nnù ji jya ɨ yoŋə̀ nɨ a njɨ̀m, ànnù a burə̀ ǹtsya waa tsiꞌì tsyà; nɨ̀bɔꞌɔ nɨ tswâ bə̀ bya bìi mə bɨ lɛ sɨ yòŋə̀ nɨ̂ waa laà. Yesu a lɔgə̀ ŋ̀gǎŋyəgə̂nnù ji jya nɨ̀ghûm ǹtsò baa bo bo ghɛ̂ntə a mbìì, a bû ŋ̀ka ŋkwatə nswoŋ nɨ̂ ɨ̀nnù jìi mə ɨ ka fɛ̀ꞌɛ̀ a nu yu aà. 33 A swoŋ a mbo bo mə, “Yə̂ nɨ̀, tsǒ mə bìꞌinə̌ kɔꞌɔ ŋghɛɛ a Yerusalem aa, bìꞌinə̂ ka kɔꞌɔ ghɛɛ ghu, tâ bɨ̀ tswa Mu Ŋù m̀fa a mbo bɨ̀lɨ̀ɨ bɨ ŋgǎŋmàꞌa Nwì bo bɨ̀ a mbô ŋ̀gǎŋndɨ̀ꞌɨ nɔ̀ŋsə̀ tâ bo tsɔꞌɔtə ɨsaꞌà yi ntsərə mə tâ bɨ̀ zwitə yi. Bɛɛ bo tsərə laà boŋ bo ka tɨgə lɔ̀gə̀ yi fa a mbo bɨtɨ̀zi Nwî, 34 tâ bo ka ŋwyɛ nìi, ntutə mɨ̀twyɛ ghu nu, ŋ̀ghɔɔ yi, mbɔŋ nzwitə yi. Bɛɛ mə̂ ǹjwi ɨ tsya ji tarə, a bû mbɨɨnə nɨwô.”
Ànnù yìi mə Jɛms bo Jɔn lɛ mbetə a mbo Yesu aà
(Mt. 20.20-28)
35 Jɛms bo Jɔn, bɔɔ bɨ Zebedee, bo lɛ nzì ǹtsiꞌi Yesu ǹswoŋ ghu mbo mə, “Ǹdɨ̀ꞌɨ̂nnù, bìꞌi lɔ̀ɔ mə ta ò ghɨrə annù yî mɔꞌɔ a mbo bìꞌì.”
36 A betə a mbo bo mə, “Nɨ lɔ̀ɔ mə ta mə̀ ghɨrə aa annǔ kə a mbo bù aa ɛ?”
37 Bo swoŋ ghu mbo mə, “Bìꞌi lɔ̀ɔ mə ta ò bii mə, nòò yìi mə ò ka yǐ kuu a mûm ànnù nɨfɔ̀ wò aa, ta biꞌi bi baa tswe, yì mɔ̀ꞌɔ a mbɛ̀ɛ̀ nɨ̀kwɛɛ wò nî màꞌà, yì mɔ̀ꞌɔ, a mbɛ̀ɛ̀ abô ŋ̀kwàbə̀.”
38 Lâ Yesu a swoŋ a mbo bo mə, “Kaa nɨ̀ sɨ̌ annù yìi mə nɨ betə aa zî. M̀bə nɨ̀ nô ǹdɔŋ yìi mə mə̀ tswe nɨ̀ ǹno aa, kə̀ m̀bə nɨ̀ bii mə bɨ̀ m̀murə ghuu a mûm ŋ̀kì a ajàŋ yìi mə bɨ tswe nɨ̀ m̀murə mə̀ ghu aa ɛ?”
39 Bo bii mə, “Ɨ̀ɨ̀ŋə.”
Yesu a swoŋ a mbo bo mə, “Tsiꞌǐ annù nɨ̂ŋkoŋə̀, nɨ̀ ka no ndɔŋ yìi mə mə̀ tswe nɨ̀ nno aà, tâ bɨ̀ kɨ mmurə ghuu a mûm ŋ̀kì a ajàŋ yìi mə bɨ tswe nɨ̀ m̀mùrə mə̀ ghu aà. 40 La kaa à sɨ adɨgə ya bə̂ a ntsɔꞌɔ bə̀ bìi mə bɨ ka yǐ tswe a mbɛ̀ɛ̀ nɨ̀kwɛɛ mə̀ nî màꞌà kə̀ nî ŋ̀kwàbə̀ aà, a nɨ̂ ɨ̀dɨ̀gə̀ ma jû aa a ka yǐ tswe bə̂ bìi mə bɨ naŋsə ɨləŋ ghu a mbo bo aà.”
41 Àbùgə ngǎŋyəgə̂nnù jya nɨ̀ghum bô yùꞌù mə annu ma ya, ǹlwisə ntɔŋ a nu Jɛms bo Jɔn. 42 Yesu a twoŋə̀ waa bɨtsɨ̀m, bo zi a mbɛ̀ɛ yu, a swoŋ mə, “Nɨ̀ zi mə bə̀ bìi mə bɨ saꞌa bɨ̀tɨ̀zî Nwî aa, bɨ nɔŋ aa atu bo, m̀buꞌutə nɨ̂ waa; bə̀ bî wè byaa bɨ tswê nɨ̂ àdàꞌà a atu bo. 43 Kaa m̀bə waꞌǎ maa ajàŋ a tɨtɨ̀ɨ bù bə̂; ŋù yìi mə a lɔ̀ɔ mbə ŋù yî ŋ̀wè a tɨtɨ̀ɨ bù aa, tâ à bə ŋgàŋàfàꞌâ ghùù, 44 tâ ŋù yìi mə a lɔ̀ɔ mbə ǹtsyàmbìì aa, tâ à bə abùꞌû yuu bɨtsɨ̀mə̀. 45 Ǹloŋ mə, tsiꞌì Mu Ŋù, kaa à lɛ ŋwaꞌà zì aa mə tâ bɨ̀ ka mfaꞌa ghu mbô. À lɛ nzì aa a mfàꞌa a mbo bə̀, ɨ kɨɨ fa ntswêntɨ̀ɨ̀ yì a ntsuꞌu atu bə̂ bî ghàꞌàtə̀ ghu.”
Àjàŋ yìi mə Yesu à lɛ ŋghùrə mfə̀ꞌə̀nə̀ Batimeo aà
(Mt. 20.29-34; Lk. 18.35-43)
46 Yesu bo bɨ̀ ŋ̀gǎŋyəgə̂nnù ji bo lɛ zì ǹyweꞌe a Yeriko, bô lò mə̂ ghu ŋka mfɛꞌɛ bo bɨ àkùrə̀ bə̂ bî ghàꞌàtə̀, ǹyə Batimeo, m̀fə̀ꞌə̀nə̀ mu Timeo, a tswê a mbɛ̀ɛ̀ mânjì, ǹlɔɔ nɨ̂ ǹjoò. 47 À yùꞌù mə̂ mə à nɨ Yesu mu Nazareth, ǹlɔgɨnə ŋka ntɔŋnə nswoŋə nɨ mə, “Yesu, Mu David, ko mɨlɨ̀ŋnə̀ ghà!”
48 À kà mə̂ aa ŋghaa laà, bə̀ bì ghàꞌàtə̀ bɨ ka ŋghaantə nswoŋə ghu mbo mə tâ à kutə ntsù yi; la a bâŋnə̀ ŋ̀kuꞌusə ŋghɛ̀ɛ̀ bə nɨ̀ mbìì ǹtɔŋnə nswoŋə nɨ mə, “Mu David, ko mɨlɨ̀ŋnə̀ ghà!”
49 Yesu a təə, ǹswoŋ mə, “Nɨ̀ twoŋə yi tâ à zi.”
Bɨ twoŋə̀ m̀fə̀ꞌə̀nə̀ wa nswoŋ ghu mbo mə, “Gaansə mɨtɨ̀ɨ̂ mô m̀bɨ̀ɨ̀nə̂, wâ a twoŋə nòô!”
50 A burə̀ m̀furə atsə̀ꞌə̀ yìi mə à lɛ ŋwabətə a nu yu aa, mmaꞌa, ǹlɨ mbɨɨnə ŋghɛɛ a mbɛ̀ɛ Yesu.
51 Yesu a betə ghu mbo mə, “O lɔ̀ɔ mə tâ mə̀ ghɨrə aa akə̀ a mbo wò?”
M̀fə̀ꞌə̀nə̀ wa a swoŋ mə, “Taà, ghɨ̀rə tâ mə̀ bu ŋka nyə ɨdɨgə!”
52 Yesu a swoŋ ghu mbo mə, “Tɨgə nlǒ ŋka ŋghɛ̀ɛ̀ nòô m̀bà, wa àbìintɨɨ̀ yo a ghɨ̀rə̀ mə̂ ò tɨɨ̀.”
À swòŋ mə̂ laà, miꞌi mɨ m̀fə̀ꞌə̀nə̀ wa mɨ kɨ̂ ŋ̀ghɛnsə nlaa, ǹtɨgə nyə nɨ̂ ɨ̀dɨ̀gə̀, a tɨgə̀ ǹlo ŋka nyoŋə nɨ̂ Yesu.
+ 10:6 Gen. 1.27; 5.2 + 10:8 Gen. 2.24 + 10:19 Exod. 20.12-16; Deut. 5.16-20