21
Àjàŋ yìi mə Yesu à lɛ ŋkuu a Yerusalem tsô m̀fɔ̀ aà
(Mk. 11.1-11; Lk. 19.28-40; Jn. 12.12-19)
Bô ghɛ̀ɛ̀ mə̂ ŋ̀ka yweꞌe a Yerusalem ŋ̀kuu a Betfage yìi à lɛ ntswe a njiꞌì ǹtaꞌa Olive aà. Yesu a toò ŋ̀gǎŋyəgə̂nnù ji ji baa a mbìì ǹswoŋ a mbo bo mə, “Nɨ̀ ghɛɛ fìi a nɨ mû àlaꞌa yì a mbìi bù, àjàŋ yìi nɨ̀ ka ghɛ̀ɛ kɨ kuu aa, ɨ yə jàkasì yìi bɨ tɨŋnə bo mu yì. Nɨ̀ yə, nɨ̀ fɛɛ̀ ǹzi nɨ ju mfa a mbo mə̀. Bɛɛ ŋù a betə annù a mbo bù, nɨ̀ swoŋ ghu mbo mə, ‘A lɔ̀ɔ Mmàꞌàmbî,’ boŋ à ka tɨgə ghɛ̀sə swoŋ tâ nɨ̀ lɔgə.”
Ma yû ànnù a lɛ mfɛ̀ꞌɛ̀ aa a nlwensə̂ ànnù ya yìi mə ǹtoò Nwì à lɛ nswoŋ aa mə,
“Swoŋ a mbo bɔɔ bɨ Zion mə,
‘Yə̂ nɨ̀, m̀fɔ̀ ghùù à ghuà mə a zì a mbo bù aà!’
À sɨ̀gɨ̀sə ɨ̀bɨ̀ɨnû yi a nsyɛ, ŋkɔꞌɔ a atu jàkâsì,
a bə tsiꞌì mu jàkâsì yî ŋ̀kə̀gə̂.”+
Ŋ̀gǎŋyəgə̂nnù ji jya ɨ lɛ ntɨgə ghɛɛ ŋkɨ ŋghɨrə tsiꞌì ànnù ya mə à lɛ nswoŋ mə tâ bo ghɨrə aà; Bo lɛ nzì nɨ jàkâsì wa bo mû yì, ǹnɔŋsə ɨtsə̀ꞌə̂ jyaa a njɨ̌m nnàà jya a tɨgə̀ ŋ̀kɔꞌɔ ntswe ghu. Bə̀ bî ghàꞌàtə̀ wa a tɨtɨ̀ɨ nnɔ̀ɔ̀ wa lɛ nsàŋtə ɨtsə̀ꞌə̂ jyaa a mânjì, bǐ mɔꞌɔ kwyɛ̂ ǹtaa ɨti ŋkɨ saŋtə wa a mânjì. Ǹnɔ̀ɔ̀ yìi ɨ lɛ sɨ ghɛ̀ɛ a mbìì bo bɨ̀ yìi ɨ lɛ sɨ yòŋə a njɨ̀mə̀ aa ɨ lɛ nlɔ̀gɨ̀nə̀ ŋ̀ka ntɔŋnə mə,
“Hosiana, a mbo Mu David! Bìꞌinə̀ ghaꞌasə yu wa yìi mə a zì nɨ̂ ɨ̀kǔm Mmàꞌàmbi aà!
Hosiana a mbô Nwì Àkɔꞌɔ̀ntsɨrə!”+
10 Yesu à kɔ̀ꞌɔ̀ mə̂ ŋkuu a mûm ǹjɔ̀ꞌɔ̀ àlaꞌà Yerusalem aa, ɨ̀dɨ̀gə tsɨ̀m ghu ɨ tɨgə̀ tsɨgɨnə tsiꞌì ǹtsɨ̀gɨ̀nə̀, bə̀ tɨgə̀ m̀betə nɨ mə, “Àâ wòô ghûlà aa ɛ?”
11 Ǹnɔ̀ɔ̀ wa ɨ kwiꞌi mə, “Àa Yesu, ŋ̀gàŋntoò Nwì yìi mə à lo a Nazareth a mbùꞌu Galilea aà.”
Àjàŋ mə Yesu à lɛ ŋkuu a mûm ǹdâmàꞌanwì aà
(Mk. 11.15-19; Lk. 19.45-48; Jn. 2.13-22)
12 Yesu à lɛ ŋghɛ̀ɛ̀ ŋ̀kuu a mûm ǹdâmàꞌanwì, m̀furə bə̂ bɨ̀tsɨ̀m bìi bɨ lɛ ntswe ghu mfee nɨ̂ ǹjoo ŋkɨɨ nyuu aà. À lɛ ntii ɨtɛtə̌ bə̂ bìi mə bɨ lɛ sɨ kwensə nɨ̂ ŋ̀kabə bo bɨ̀ ɨ̀lə̀ŋ bə̀ bìi mə bɨ lɛ sɨ fèè nɨ̂ bɨ̀ bugɨrəmɨ̀kuu aa mmàꞌànə̀ a nsyɛ̂. 13 Ǹswoŋ a mbo bo mə, “Bɨ ŋwaꞌanə a mûm àŋwàꞌànə Nwì mə,
‘Bɨ ka yǐ kɨ twoŋ ndâ yà aa nɨ̂ ǹdâ ǹtsàꞌàtə Nwì.’+
Lâ nɨ̀ ghɨ̀rə̀ mə̂ ɨ tɨgə̀ m̀bə a adɨgə nlə̀ə̀ntə bɨ̀yə̀rə̂!+
14 Bɨ̀fə̀ꞌə̀nə̀ bo bɨ̀ bɨ̀bwènkə̀ lɛ nzì ǹtsiꞌi yi wa ndâmàꞌanwì, a ghurə̀ waa. 15 Bɨ̀lɨɨ bɨ ŋgǎŋmàꞌanwì bo bɨ̀ ŋ̀gǎŋndɨꞌɨ nɔ̀ŋsə̀ yə̀ mə ɨnnǔtsyâmbo jya jìi mə à lɛ ghɨ̀rə̀ aa, ŋkɨ nyə bɔɔ bya mə bɨ lɛ ntswe wa ndâmàꞌanwì ǹtɔŋnə nɨ mə, “Hosiana a mbo Mu David!” aa mɨ̀tɔ̀ŋə̂ myaa bâŋnə̀ ǹlwi lwì, 16 bo swoŋ a mbo Yesu mə, “Ò yùꞌû ànnù yû mə bɔɔ bù swoŋə aa ɛ?”
Yesu a kwiꞌi mə, “Ɨ̀ɨ̀ŋə; nɨ̀ lɛɛ̀ ŋ̀waꞌà twoŋ, a mûm àŋwàꞌànə Nwì mə,
‘Wò Nwì ò ghɨ̀rə̀ mə mə tâ bɔɔ bì bɔrə bo bɨ̀ bìi bɨ burə aa kɨ nɔŋsə aa
tâ bɨ̀ ka mfa nɨghaꞌa nìi nɨ bɔŋ màŋsə̀ aa a mbo wò’+ aa ɛ?”
17 Yesu à lɛ ntɨgə mmaꞌatə waa, m̀fɛꞌɛ ŋghɛ̀ɛ a alaꞌa Bethany, ǹlɛ ghu.
Àjàŋ yìi mə Yesu à lɛ nnɨŋ ndɔ̀ɔ̀ a atu àtì figə̀ aà
(Mk. 11.12-14,20-24)
18 À bə̀ mə a tɨ̀tugə a noò yìi mə à lɛ mbù ŋ̀ka ŋkuu ŋghɛɛ a Yerusalem aa, ǹjì ɨ yaŋə̀ yi. 19 A yə̂ àtì figə̀ yî mɔꞌɔ a mbɛ̀ɛ̀ mânjì, ŋ̀ghɛɛ ghu, kaa waꞌà fɨ̂ntà ghu yə a njɨ̂, a bâŋnə̀ ǹluu tsiꞌì ɨ̀yə̀ŋ ghu. A swoŋ a mbô àtì ya mə, “Tâ ò yǐ ntsùù fɨ̂ntà ɨ lǒ bǔ koonə!” Àtì ya lɛ kɨ mburə ŋghɛnsə nyoo ŋkwo.
20 Ŋ̀gǎŋyəgə̂nnù ji ɨ lɛ nyə ma yaà ànnù, ǹyɛrə, ǹswoŋ mə, “A ghɨ̀rə̂ àkə̀ àtì yû a burə̀ ŋ̀ghɛsə ŋkwo tsiꞌì lâ aa ɛ?”
21 Yesu a kwiꞌi a mbo bò mə, “Mə̀ swoŋ tsiꞌì ànnù nɨ̂ŋkoŋ a mbo bù mə, nɨ̀ bə tswe nɨ̂ àbìintɨɨ ɨ tsuu kɨ jɨ̀ŋkə̀ bəə boŋ mbə nɨ̀ ghɨrə̀ ànnù yù mə mə̀ ghɨ̀rə a nû àtì figə̀ yû aà. Kaa waꞌǎ aa tsiꞌì ma yû ghɨrə̀ bə̂, boŋ m̀bə nɨ̀ tɛꞌɛ̀ ǹswoŋ bə a mbô ǹtaꞌa ghû mə, ‘Tsɔꞌɔnə nlò faà ŋ̀ghɛɛ nnàŋə a mûm ŋ̀kì mɨyaa,’ boŋ wa ɨ ka kɨɨ lǒ ghɛ̀ɛ nnàŋ ghu. 22 Nɨ̀ bə tswe nɨ̂ àbìintɨɨ boŋ nɨ ka kɨ kwɛrə nɨ̂ ŋ̀gɔ̌ŋ ɨnnǔ tsɨ̀m jìi mə nɨ betə nɨ a mûm àtsàꞌàtə̀ Nwî aà.”
Àbetə̀ ǹloŋ adaꞌa yìi Yesu à lɛ ntswe nɨ yu aà
(Mk. 11.27-33; Lk. 20.1-8)
23 Yesu à ghɛ̀ɛ̀ mə̂ ŋ̀kuu a ndâmàꞌanwì bɨ̀lɨ̀ɨ bɨ ŋgǎŋmàꞌanwì bo bɨ̀ bɨ̀tà bɨ alaꞌa zî ǹtsiꞌi yi ghu a noò yìi à lɛ sɨ dɨ̀ꞌɨ annù Nwî aà, m̀betə yi mə, “O ghɨ̀rə ɨnnù juà jìi mə o ghɨ̀rə̀ aa nɨ̂ àdaꞌa wo aa ɛ? A adàꞌà ma yû a mbo wò aa, a fa wò aa ɛ?”
24 Yesu a kwiꞌi mə, “Mə̀ ka kɨɨ betə ghuu nɨ̂ àbetə̀, bɛɛ mə nɨ̀ fa akwiꞌi a mbo mə̀ bəə boŋ mə̀ ka kɨɨ swoŋə a adɨgə yìi mə mə̀ lɔ̀gə adaꞌa ya mə mə̀ tswe nɨ yu a ŋka ŋghɨ̀rə̂ ɨ̀nnù jû ghu aà.
25 “Jɔn à lɛ nlɔ̀gə adaꞌa aa fə a ŋka mmurə bə̌ ŋkì aa ɛ? A lɛ nlò aa a mbo Nwì kə̀ a mbo bə̀ aa ɛ?”
Bo lɛ nlɔ̀gɨ̀nə̀ ŋ̀ka nswuŋnə bo nɨ bo nswoŋə nɨ mə, “M̀bə bìꞌinə̀ swoŋ mə ‘A lɛ nlò aa a mbo Nwì,’ boŋ à ka swoŋ a mbo bìꞌinə̀ mə, ‘Nɨ̀ lɛɛ̀ ǹtɨgə waꞌǎ annǔ yìi mə àlɛ sɨ swoŋ bii aa a ya aa ɛ?’ 26 Kə̀ m̀bə̂ bìꞌinə̀ swoŋ mə ‘A lɛ nlò aa a mbo bə̀,’ boŋ bìꞌinə̀ aa kɨ bɔꞌɔ nnɔ̀ɔ̀ bə̂ bù; ǹloŋ mə bə̀ bɨ̀tsɨ̀m bii mə Jɔn à lɛ mbə aa ŋ̀gàŋntoò Nwì.” 27 Maa ajàŋ bo lɛ ntɨgə ŋkwiꞌi mə, “Kaa bìꞌì sɨ̀ zî.”
A tɨgə̀ ǹswoŋ a mbo bo mə, “Kaa mə̀ ka waꞌà ŋû yìi mə̂ à fa adaꞌa mə̀ ghɨrə̀ nɨ̂ ɨ̀nnù jû ghu aa a mbo bù kɨ nswoŋə.”
Nɨ̀ghàà nî nàà ǹloŋ bɔɔ mbâŋnə̀ bi baà
28 “Nɨ̀ mɔ̀ɔ̀ntə mə akə aa ɛ? Ŋù yì mɔ̀ꞌɔ à lɛ ntswe nɨ bɔɔ mbâŋnə̀ bi baa, ŋ̀ghɛɛ nswoŋ a mbo yì ǹtsyàmbìì mə, ‘Mû ghà, ghɛ̀ɛ mfàꞌà wa mûm àkò mɨlùlù siì.’ 29 Mu wa a kwiꞌi mə, ‘Kaa mə̀ ka waꞌà ghɛ̀ɛ̀.’ Lâ m̀bu ŋkwàꞌàtə̀ atû yi ŋghɛɛ. 30 À lɛ mbù ŋ̀ghɛɛ ntoo mu yì yìi à yweꞌe bi baa tsiꞌì maa ajàŋ; a kwiꞌi mə, ‘Wa mə̀ ka ghɛ̀ɛ̀, taà,’ la kaa waꞌà yi bâŋnə̀ ŋ̀ghɛɛ. 31 Àa ghuu mu a tɨtɨ̀ɨ bɔɔ bya bi baa mə à lɛ ŋghɨ̀rə annù yìi mə taà yì à lɛ sɨ lɔ̀ɔ̀ aa ɛ?”
Bo swoŋ mə, “Àa yì ǹtsyàmbìì wâ.”
Yesu a swoŋ a mbo bo mə, “Mə̀ swǒŋ tsiꞌì ànnù nɨ̂ŋkoŋ a mbo bù mə, ŋgǎŋkwɛrə bɨ̀tax bo bɨ̀ ɨ̀kwàrə̀ ka yǐ fòo kuu a mûm ànnù nɨfɔ̀ Nwî tɨ bù. 32 Ǹloŋ mə Jɔn à lɛ nzì a mbo bù ǹdɨꞌɨ nɨ mânjì yìi à tsìnə̀ aa kaa nɨ̀ waꞌǎ annǔ yi biì. Lâ ŋ̀gǎŋkwɛrə bɨ̀tax bo bɨ̀ ɨ̀kwàrə̀ ɨ bâŋnə m̀bii. Ka mə nɨ̀ lɛ nyə annù ma yû aa, kaa nɨ̀ lɛ ŋwaꞌà mɨ̂ntɨɨ̀ muu kɨ mbəŋkə mbii annû yi.
Nɨ̀ghàà nî nǎnaa nloŋ bɨ̂lɛnsə bɨ akò mɨlùꞌù
(Mk. 12.1-12; Lk. 20.9-19)
33 “Nɨ̀ yuꞌutə nɨghàà nî nanaa nî mɔꞌɔ. Ŋù yî mɔ̀ꞌɔ à lɛ mbě akò mɨlùꞌû yi, ǹjiꞌi ŋkya ŋ̀karɨsə ghu, ŋkɨ toŋ nɨgho nɨ nɨ̌ŋ mɨ̀lùꞌù wa mûm ŋ̀kyâ, m̀bɔɔ ndânɨ̀kàŋ yìi bɨ ka kɨ tswe ghu ɨ bɛ nɨ̂ àkò ya aà. À lɛ ntɨgə nlɛnsə akò ya a mbo bə̀, m̀fɛꞌɛ ŋghɛ̀ɛ̀ yi a atoo dàŋ. 34 Nòò ŋ̀kya mɨ̀ntà mɨ ati mɨ̀luꞌu mya à kùꞌù mə̂ a toò ŋ̀gàŋəfàꞌâ ji mə tâ bɨ̀ ghɛɛ ŋkwɛrə mɨ̂ntà mɨ ati mɨlùꞌù mya mi mɔꞌɔ a mbo bɨ̀lɛnsə bɨ akò byâ. 35 Bɨ̀lɛnsə bɨ akò bya lɛ ntswa ŋgàŋəfàꞌâ ji jya, ŋ̀ghɔɔ yî mɔ̀ꞌɔ, ǹzwitə yî mɔ̀ꞌɔ, ŋkɨ ntumntə yî mɔ̀ꞌɔ nɨ̀ ŋ̀gɔ̀ꞌɔ̀. 36 À lɛ mbù ǹtoo ŋgàŋəfàꞌà jìi ɨ lɛ ŋghaꞌatə ntsya ji mbìì jya. Bo bû ŋ̀ghɨrə tsiꞌì ŋgɨ̌ŋgɨ̀ŋ a nu bo. 37 A nlwìꞌìsə, a tɨgə̀ ǹtoo a mû yì m̀bâŋnə̀, ǹswoŋə nɨ mə, ‘Bo ka bɔꞌɔtə mû ghà ghû.’ 38 Lâ bə̀ byâ yə̀ mə mu wa, nswoŋ bo nɨ bo mə, ‘Àâ ǹjɨ̂ndâ yì à ghûlà mə, nɨ̀ zi bìꞌinə̀ zwitə yi tǎ tɨgə jɨ njoò ji jû.’ 39 Bɨ lɛ ntɨgə nlɔgə mu wa mmaꞌa a abɛɛ wa njɨ̀m ŋ̀kya mɨlùꞌù ǹzwitə yi.
40 “Ma mùu ajàŋ nɨ̀ mɔɔ̀ntə̀ mə nòò yìi mə mbɔ̂ŋ àkò mɨlùꞌù wa à ka yǐ bɨ̀ɨ̀ aa, àa yǐ ghɨ̀rə mə akə nɨ bɨ̀lɛnsə bɨ akò bya aa ɛ?”
41 Bo kwiꞌi mə, “Tsiꞌǐ annù nɨ̂ŋkoŋə̀, à ka yǐ naŋsə zwitə bɨ̂ku bɨ kweꞌèfɔ̀ ma bya, ɨ tɨgə lɛnsə akò mɨlùꞌù ya a mbo bǎdàŋ bìi mə bɨ ka kɨ fa mii mɨ̂ntà mɨ ati mɨlùꞌù mya a nɨ nòò yìi à kùꞌùnə aà.”
42 Yesu a bû ǹswoŋ a mbo bo mə, “Nɨ̀ lɛɛ̀ waꞌǎ nɨghàà nɨ Nwî nya twoŋ mə nɨ swoŋə mə:
‘Tsiꞌì ŋ̀gɔ̀ꞌɔ̀ ya mə bɨ̀bɔɔ bɨ nda bɨ lɛ ntuu aa,
ɨ̀ bə̀ŋ mə̂ ǹtɨgə ŋgɔ̀ꞌɔ̀ nɨ̀buu nɨ nda yì ŋ̀wè;
a ma yû ànnù aa a ghɨ̀rə Mmàꞌàmbî,
a bə̂ ànnù yî yɛ̌yɛrə a mbo bìꞌì.’+
43 “Ma mùu ajàŋ mə̀ tɨgə̀ ǹswoŋ a mbo bù mə, ‘Bɨ ka yǐ kwɛrə annǔ nɨfɔ̀ Nwî a mbo bù, ɨ fa a mbo bə̀ bɨ atoo dàŋ bìi bɨ ka kɨ koonə mɨ̂ntà mìi mɨ kuꞌunə a mûm ànnù nɨfɔ̀ aà.’ [ 44 Ŋù yìi à ka wǒ a nɨ̂ ŋ̀gɔ̀ꞌɔ̀ ma yû aa, à ka bəgɨkə; kə̀ bɛɛ mə ɨ wo a nu ŋù bəə boŋ ɨ̀ ka ghɔ̀ꞌɔ̀ yi.”]*
45 Bɨ̀lɨɨ bɨ ŋgǎŋmàꞌanwì bo bɨ̀ baFarɨsai lɛ nyuꞌu mɨghàà mî nàà mû aa, ǹzi mə Yesu à lɛ sɨ ŋghàà ǹloŋ aà ŋ̀gaà yàà. 46 Bo lɛ ntɨgə ŋka nlɔɔ a ntswâ yi, lâ m̀bɔꞌɔ nnɔ̀ɔ̀ wa, nloŋ mə nnɔ̀ɔ wa ɨ lɛ mbii mə Yesu à bə aa ǹtoò Nwì.
+ 21:5 Zech. 9.9 + 21:9 Ps. 118.25-26 + 21:13 Yes. 56.7 + 21:13 Yer. 7.11 + 21:16 Ps. 8.2 + 21:42 Ps. 118.22-23 * 21:44 Kaa bə̀ bî mɔꞌɔ sɨ atɨɨ mà yû nɨŋə.