प्रेरितां दे कम्म
जानकारी
लुका दा शुभसमाचार जिथू मुकदा है, ओथु ला ही प्रेरितां दे कम्मा दिया कताबा दी शुरुआत होंदी है, शुरूआती कलीसिया दिया तरकिया दे अनुसार यीशु मसीह दे चेले शुभसमाचार जो यरूशलेम शेहरे ला लेईकरी, यहूदिया, सामरिया कने पुरिया दुनिया च लेईकरी गे। कहाणी यीशुऐ दे स्वर्ग जाणे कने पेंतिकुस्त दिया घटना ला शुरू होंदी है। जियां ही होर जातियां शुभसमाचार दा जबाब देणा शुरू करी दितया है, ध्यान पौलुस कने उदियां मिशनरी यात्रा च बदली जांदा है। प्रेरितां दे कम्म चार शुभसमाचारां कने बाकी नोए नियम दे बिच इक पुल बणादां है, जिदे च दसया है की प्रेरितां मसीह दे कम्मा जो कियां अंजाम दिता कने प्रकाशन दे जरिये रोम दे लोकां तांई इक एतिहासिक बुनियाद दिती। प्रेरितां दे कम्मा ऐ लुका दी लिखियो नोए नियम च दुज्जी कताब है। अपणे शुभसमाचार सांई, प्रेरितां दे कम्म भी लुका दे मित्र थियुफिलिस जो इक चिठ्ठी थी, जिसयो करीब ई स 62-64 च लिखया था।
रूप रेखा
यरूशलेम शेहरे च शुभसमाचार सुणाणा 1:1-8
यहूदिया कने सामरिया प्रदेशां च शुभसमाचार 8:4-12
शुभसमाचार दसणे तांई पौलुसे दी पेहली यात्रा 13:1-14
यरूशलेम शेहरे च इक खास फेसला 15:1-35
शुभसमाचार दसणे तांई पौलुसे दी दुज्जी यात्रा 15:36-18:22
पौलुसे दी शुभसमाचार सुणाणे तांई तीजी यात्रा 18:23-21:16
यरूशलेम शेहरे च पौलुसे दी गिरफ्तारी 21:17-23:22
पौलुसे जो कैसरिया शेहरे जो लेई जाणा 23:23-26:32
पौलुसे जो रोम शेहर जो लेई जाणा 27:1-28:31
1
परिचय
प्रिय थियुफिलुस, मैं अपणिया पेलिया कताबा च उना सारियां गल्लां दे बारे च दसया है, जड़ियां यीशुऐ स्वर्ग च जाणे ला पेहले करणा कने सिखाणियां शुरू कीतियां।* 2-3 पर परमेश्वरे दे जरिये यीशुऐ जो स्वर्गे च चुकणे ला पेहले, यीशुऐ दुख झेले कने मरी गिया। उनी मते पक्के सबुतां ला उनी अपणे आपे जो जिन्दा दसया, कने चालियां रोजां दीकर सै उना चुणयां चेलयां जो मिलदा रिया, कने परमेश्वरे दे राज्य दियां गल्लां करदा रिया। यीशुऐ पबित्र आत्मा दिया सहायता ला प्रेरितां जो हुकम दिता कने उदे बाद परमेश्वरे उसयो स्वर्गे च चुकी लिया।
इक बरी यीशुऐ चेलयां ला मिली करी उना जो हुकम दिता की, “यरूशलेमे शेहरे ला बाहर मत जांदे, पर उस दान दी नियाल रखा जड़ा मेरे पिता परमेश्वरे तुहांजो देंणे दा बायदा कितया था, तुसां मिंजो उदे बारे च पेहले भी बोलदे सुणया है। यूहन्ने तां पांणिऐ ला बपतिस्मा दितया है, पर थोड़े रोजा बाद परमेश्वरे तुहाड़े सोगी रेणे तांई पबित्र आत्मा जो भेजणा।”
यीशुऐ दा स्वर्गे जो जाणा
बादे च जालू प्रेरित दोबारा यीशुऐ जो मिल्ले, तां उना यीशुऐ जो पुछया, “प्रभु जी, क्या तू हुण ही इस बकत इस्राएले जो रोमियां दी गुलामी ला अजाद करणे कने साड़े राज्य जो फिरी ला बसाणे दी योजना बणा दा है?” यीशुऐ उना जो बोलया, “ऐ सारियां चिंजा कालू होणियां कने कुस बकत होणियां, ऐ सब कुछ तय करणे दा हक सिर्फ मेरे पिता परमेश्वर जो है, ऐ सब कुछ जाणने दी तुहांजो जरूरत नी है। पर जालू पबित्र आत्मा तुहाड़े पर ओंणा तालू तुहांजो शक्ति मिलणी; कने यरूशलेम शेहरे च कने सारे यहूदिया कने सामरिया प्रदेशां च, कने संसारे दियां हर जगा दे लोकां मेरे बारे च गबाही देंणी है।” ऐ बोली करी उना दे दिखदे-दिखदे ही परमेश्वर यीशुऐ जो स्वर्गे च लेई गिया, कने इक बदले दिया बजा ला सै उसयो दिखी नी सके।§
10 उदे जांदे बेले जालू सै अम्बरे पासे दिखा दे थे, तां अचानक दो माणु चिट्टे कपड़े पाई करी उना बखे प्रगट होए। 11 कने बोलणा लग्गे, “हे गलीली प्रदेशे दे माणुआं, तुसां कजो खड़ोई करी अम्बरे पास्से दिखा दे न? ऐई यीशु, जिसयो परमेश्वर स्वर्गे लेई गिया है, जियां तुसां उसयो स्वर्गे जांदे दिखया तियां ही उनी फिरी ओंणा है।”*
मत्तियाह जो यहूदा दी जगा मिलणा
12 ऐ सारियां गल्लां जैतुन नाऐ दे पहाड़े पर होईयां जड़ा यरूशलेम शेहरे ला लगभग इक किलो मीटर दिया दुरिया पर था कने प्रेरित पहाड़े ला यरूशलेम शेहरे जो बापस आई गे। 13 कने जालू प्रेरित शेहरे च पुज्जे तां सै उपरे बाले कमरे च गे, जिथू सै रे दे थे। जड़े प्रेरित ओथु मोजूद थे सै ऐ न पतरस कने यूहन्ना कने याकूब कने अन्द्रियास कने फिलिप्पुस कने थोमा कने बरतुल्मै कने मत्ती कने हलफईऐ दा पुत्र याकूब, शमौन जड़ा क्रान्तिकारी था कने याकूब दा पुत्र यहूदा थे। 14 ऐ सारे हमेशा गिठे होंदे थे कने सारे इक मन होईकरी लगातार प्राथना करदे थे। उना चे यीशु दे भाई कने यीशुऐ माता मरियम कने कुछ जनानियां भी थियां जिना यीशुऐ दी सहायता कितियो थी।
15 कने उना रोजां च इक रोज, जालू लगभग इक सौ बी मसीह भाई बेहण गिठे थे, तां पतरस उना दे बिच खड़ोई करी बोलणा लग्गा। 16 हे मसीह भाईयो बेहणो, पबित्र आत्मा बड़े पेहले राजा दाऊदे दे जरिये यहूदा दे बारे च दसया था, जिनी यीशुऐ जो गिरफ्तार करणे बालयां दी अगुवाई किती। ऐ जरूरी था की यहूदा दे बारे च पबित्र शास्त्रे च लिखया लेख पूरा हो। 17 बेशक यहूदा सांझो चे इक था, कने इसा सेवकाईया च भी हिस्सेदार बणया।
18 जियां की तुसां जाणदे न की उस पेसे ला जड़े यहूदा यीशुऐ जो चलाकिया ला पकड़ाणे तांई लियो थे, उनी उस पेसे ला इक खेतर लिया। जालू यहूदा फा लेई लिया तां सै थल्ले सिरे भार पेई गिया कने उदा पेट फटी गिया, कने उदियां सारियां आंतड़ियां बाहर आई गियां। 19 कने इसा गल्ला दे बारे च यरूशलेम शेहरे दे सारे लोकां जो पता लगी गिया, इस तांई सै लोक उस जगा जो अपणी भाषा च हलकदमा मतलब की खूने दा खेतर बोलणा लगी पे।
20 क्योंकि राजा दाऊदे भजन संहिता दिया कताबा च लिखया है, “उदा घर उजड़ी जा कने उस घरे च कोई नी बसे,” कने राजा दाऊदे दुज्जी जगा च ऐ भी लिखया है की, “उदी जगा कोई होर लेई ले।”
21-22 इस तांई ऐ जरूरी है की प्रभु यीशु जो मरयां चे जिन्दे होणे दा, साड़े सोगी गबाह बणने तांई इक माणुऐ जो चुणयां जा। सै माणु ऐसा होणा चाईदा जड़ा प्रभु यीशु दे सारे कम्मा दे बकते च मतलब की प्रभु यीशु जो यूहन्ना ला बपतिस्मा लेणे ला लेईकरी उसयो स्वर्गे च जाणे दीकर साड़े सोगी था।
23 तालू उना दों जणयां जो खरेड़या इक यूसुफे जो, जिसयो बरसब्बास बोलदे न, जिदा दुआ ना युसतुस है, कने दुआ मत्तियाह जो। 24 कने ऐ बोली करी प्राथना किती, “प्रभु जी, तू तां सारयां दे मना जो जाणदा है, ऐ प्रगट कर की इना दों जणयां चे तू कुण चूंणया है, 25 की सै इस सेबा दे कम्मे जो कने उस प्रेरित दी सै खाली जगा ले, जिसा जगा जो यहूदा छडी करी चली गिया जिथू उसयो जाणा चाईदा।” 26 तालू उना दोनो दे बारे च चिठियां पाईयां, कने चिठ्ठी मत्तियाह दे नाऐ दी निकली, कने सै उना गयारां प्रेरितां दे सोगी गिणया गिया।
* 1:1 1:1 1:4 1:4 (लूका 24:49) 1:5 1:5 (मत्ती 3:11) § 1:9 1:9 (भज. 47:5) * 1:11 1:11 (1 थिस्स. 4:16) 1:16 1:16 (भज. 41:9) 1:20 1:20 (भज. 69:25, भज. 109:8)