22
[Pamuka-pamuka agama/tokoh-tokoh agama] basakungkul handak mamatiꞌi Nabi Isa.
22:1-2
Wayah itu, parayaan hari raya Ruti Kada Baragi nang disambat Paskah sudah parak wayahnya.* Imam-imam kapala wan guru-guru agama parahatan barundingan mancari akal kaya apa caranya [handak] mamatiꞌi Nabi Isa. Sualnya bubuhannya takutan kalu pina tajadi karusuhan wayah rakyat malihat Nabi Isa ditangkap ulih bubuhannya.
Yudas bahianat.
22:3-6
Yudas Iskariot tamasuk saikung/saurang dari dua balas pangikut Nabi Isa. Yudas [dirasuki/dimasuki] Iblis wan inya bahianat wan Nabi Isa. Imbah itu, Yudas mandatangi imam-imam kapala wan kapala-kapala panjaga kaamanan Bait Allah gasan [marundingakan/barunding] kaya apa caranya pamuka-pamuka/tokoh-tokoh agama kawa manangkap Nabi Isa. Bubuhannya himung banar Yudas hakun bahianat. Lalu bubuhannya bajanji [maunjuki/mambari] duit lawan Yudas sabagai imbalannya. Inya akur haja lawan mancari waktu nang baik gasan maunjuk Nabi Isa pada tokoh-tokoh agama sakira kada katahuan urang banyak.
Parsiapan gasan Hari Raya Ruti Kada Baragi
22:7-13
Lalu sampai ai harinya Parayaan Hari Raya Ruti Kada Baragi nang wayah itu hewan korban wajib disumbalih gasan dimakan. Lalu Nabi Isa mandatangi Pitrus wan Yahya wan baucap,
“Pitrus ikam badua lawan Yahya tulakan ja basasadi makanan gasan Aku wan sabarataan pangikutKu gasan marayaakan Paska.”
“Di mana garang Pian handak kami manyiapakannya kaina?” ujar nang badua tu batakun.
10 Nabi Isa baucap, “Wayah ikam masuk ka kuta kaina ikam badua malihat ada saurang/saikung lalakian nang mambawa sabuah kandi nang baisi banyu. Umpati ja urang tu masuk ka rumahnya. 11 Lalu ucapakan ka ampun rumah, ‘Guru manyuruh kami batakun. Di mana yu tempatnya nang cagar dipakai Sidin wan pangikut-pangikut Sidin gasan makan makanan Paska? Kawalah kami umpat malihat?’
12 Maka [si ampun rumah/nang ampun rumah] manampaiakan tempat nang legar di loteng nang sudah langkap parabotannya. Siapakan ja samunyaan makanan di situ.”
13 Lalu tulakan ai buhannya badudua. Samunyaan nang didapati bubuhannya pas banar lawan napa nang [dipadahakan/disambat] Nabi Isa tadi. Lalu disiapakan bubuhannya ai samunyaan nang diparluakan.
Nabi Isa manyuruh pangikut-Nya mangganang wapatnya kaina.
22:14-23
14 Lalu, wayah Hari Raya Paskah, Nabi Isa lawan pangikut-pangikut Sidin makanan basama-basama di atas loteng tadi.
15 “Aku handak banar makan makanan Paskah ini basama-basama wan bubuhan ikam sabalum Aku mandarita. 16 Parcaya ja! Aku kada makan nang kaya ini lagi sampai arti parayaan Paska ini manjadi nyata wan dirayaakan dalam Karajaan Allah” ujar Nabi Isa.
17 Imbah itu Sidin maambil cawan, maucap sukur lalu baucap, “Ambil nah, lalu kinum ja banyu anggur ni bagantian. 18 Parcaya ja! Aku kada [manginum/tanginum lagi pang] banyu anggur lagi sampai Karajaan Allah datang.
19 Imbah itu, Sidin maambil sabuting ruti, maucap sukur, disibit-sibit Sidin lalu dibagiakan ka bubuhannya.
“Ruti nang ini [malambangakan/sabagai lambang]awak-Ku nang Kusarahakan gasan bubuhan ikam. Jadiakan kabiasaan nang ini gasan mangganang wapatnya Aku!”
20 Nang kaya itu jua, imbah makanan, diambil Sidin sabuting cawan nang baisi banyu anggur lalu baucap, “Banyu anggur nang ini [malambangakan/sabagai lambang] parjanjian nang hanyar matan Allah gasan manusia. Parjanjian itu disahakan lawan darahku nang pacang dicucurakan gasan bubuhan ikam. 21 Tapi buhan ikam tahulah, nang cagaran mahianati aku, urangnya ada lawan kita di sini. 22 Sabujurnya Nang Datang Matan Di Surga, cagaran mati kaya nang ditakdirakan Allah. Tapi cilaka tu pang nang mahianati Inya,” ujar Nabi Isa manutup panjalasan tadi.
23 “Siapa yulah urangnya nang wani mahianati Sidin?” ujar bubuhan pangikut Sidin batakun-takun lawan papadaannya saurang. xxxxxxxxx
Nang manjadi tuan [samustinya/mustinya] malayani nang kaya palayan.
22:24-30
24 Imbah itu, bubuhannya bamula bahualan manganai siapa nang [dianggap paling tahurmat/cagaran dituhaakan].
25 Lalu Nabi Isa baucap, “Raja-raja urang-urang manyiksa rakyaknya. Tapi rakyaknya tu disuruhnya bapadah [panguasanya tu ‘pambela rakyat.’/panguasannya tu malindungi] ”
26 “Tapi jangan bakalakuan nang kaya itu. Amun handak dihurmati urang musti bakalakuan nang kaya urang anum sualnya urang nang anum tu bakawajiban malayani nang tuha-tuha. Nang handak manjadi tuan samustinya malayani nang kaya palayan. 27 Siapa nang labih tahurmat? Nang dilayanikah atawa nang malayani? Nyata ay nang dilayani! Tapi wayah ini, Aku nang malayani bubuhan ikam. 28 Bubuhan ikam ni pang nang tatap satia wan Aku wayah [Aku maalami kasusahan/Aku tapiasat]. 29 Nang kaya AbahKu Nang Di Atas mambari kuasa lawan Aku gasan mamarintah dalam karajaan-Ku, nang kaya itu jua Aku mambari kuasa lawan bubuhan ikam. 30 Bubuhan ikam kaina kawa makan wan nginum samija lawan Aku di dalam karajaanKu. Bubuhan ikam cagaran duduk di atas takhta gasan mamarintah lawan Aku kadua balas suku juriat Nabi Ibrahim§.
Nabi Isa baucap bahawa Pitrus cagar bakulim jadi pangikut Nabi Isa.
22:31-38
31 Nabi Isa baucap lawan Simun Pitrus, “Simon! Simon! Tahulah ikam Iblis cagaran mauji bubuhan ikam?* Iblis handak mangguda bubuhan ikam supaya bubuhan ikam kada baiman lagi wan Aku. 32 Tapi Aku sudah [mandoaakan ikam/badoa gasan ikam] supaya jangan murtad. Imbah ikam batobat, [kuatakan/ingatakan] dangsanak-dangsanak ikam nang saiman.”
33 “Junjungan, ulun siap dipanjaraakan wan ulun siap mati gasan Pian!” ujar Pitrus manyahut.
34 “Tiga kali ikam cagar bakulim manjadi pangikutKu sampai hayam [bakungku'uk/batangku'uk]” ujar Nabi Isa bahimat.
35 “Wayah bubuhan ikam disuruh tulakan bacaramah, kada disangui napa-napa, kakurangan lah?” ujar Nabi Isa manakuni bubuhan pangikut Sidin.
“Kada! Asanya kada pang!” ujar bubuhannya manyahut.
36 “Tapi wayah ini, amun bubuhan ikam baisian ipok atawa kadut, dibawa haja. Amun bubuhan ikam kada baisian pedang, baju dijuali gasan manukarnya. 37 Sualnya samunyaan musti tajadi nang kaya ditulisakan bubuhan nabi dahulu, tamasuk tulisan nang ini:
‘Inya pacang dianggap nang kaya panjahat.’
Nang tatulis tantang Aku tadi pacang jadi nyata,” ujar Nabi Isa manjalasakan.
38 “Anu Junjungan ai! Ini nah dua bilah padang!”
“Sudah gin” ujar Nabi Isa manyahut.
Nabi Isa badoa di Bukit Zaitun.
22:39-46
39 Nabi Isa wan pangikut-Nya tulakan matan kuta Yarusalem ampah ka Bukit Zaitun nang kaya rajin.
40 Pas sampai di sana, Sidin baucap, “Bubuhan ikam, badoa taruslah supaya jangan baulah dusa wayah digudai Iblis.”§
41 Imbah itu, Nabi Isa bajauh kira-kira sajauh tawakan batu. Imbah itu, Sidin balutut lalu badoa.
42 “Abah, amun Pian hakun, jauhakan siksaan nang pacang ulun tanggung. Tapi jangan kahandak ulun nang jadi. Tapi kahandak Pian haja nang jadi,” ujar Nabi Isa badoa ka Allah.
43 Parahatan Sidin badoa, datang malaikat matan surga manguatakan Sidin. 44 Sidin bujuran mandarita sacara batin sampai Sidin badoa magin husu. Paluh Sidin bacampur darah lalu batitikan ka batu. 45 Imbah tuntung badoa, Nabi Isa babulik ka pangikut Sidin. Sakalinya bubuhannya taguringan, kauyuhan lantaran sadih.
46 Nabi Isa baucap, “Jangan guringan! Bangunan barataan! Badoa tarus supaya ikam jangan baulah dusa wayah digudai ulih Iblis.”.*
Nabi Isa ditangkap.
22:47-53
47 Wayah itu sudah landung malam. Sagalumukan urang mandatangi Nabi Isa di Bukit Zaitun. Wayah itu, Sidin bapandiran lawan pangikut Sidin. Bubuhannya tadi dipimpin ulih Yudas nang dahulunya pangikut Sidin. Nabi Isa diparakinya, lalu diciumnya.
48 Nabi Isa baucap, “Yudas, ikam purun banar mahianati Nang Datang Matan Di Surga, apalagi lawan ciuman bakakawalan.”
49 Pas malihat kajadian nang itu, bubuhan pangikut Sidin hanyar paham bahawa Nabi Isa satumat lagi handak ditangkap.
“Guru, biar kami haja nang malawaninya!” ujar bubuhan pangikut Sidin.
50 Lalu saikung pangikut Sidin langsung mahantam [kapada/saikung] hamba katua imam-imam. Talinga kanan urang tu ditataknya.
51 “Ampih ja ikam mahantam!” ujar Nabi Isa managur pangikut Sidin tadi. Lalu dijapai Sidin talinga urang tadi. Langsung waras. 52 Nang dibawa Yudas ka sana adalah imam-imam, panjaga-panjaga kaamanan Bait Allah, wan tatuha-tatuha agama. Bubuhannya datangan gasan manangkap Nabi Isa.
Nabi Isa baucap wan bubuhannya, “Aku ni lain panjahat. Kada usah mambawa parang wan pamangkung! 53 Saban hari, Aku ada lawan bubuhan ikam di Bait Allah. Tapi bubuhan ikam, kadada nang handak manangkap Aku. Tapi hanyar am ini, wayah landung malam, bubuhan ikam manangkap Aku sakakahandak hati ikam haja, sualnya Iblis sudah manguasai ikam barataan.”
Pitrus bakulim jadi pangikut Nabi Isa.
22:54-62
54 Lalu Nabi Isa ditangkap urang, lalu dibawa masuk ka rumah imam basar. Sanunuhan Pitrus maumpati, inya maumpati matan jauh haja. 55 Di patangahan halaman rumah imam basar, ada api nang ganal nang sudah dilikitakan. Bubuhannya dudukan mahangatakan awak di sakulilingnya. Sakalinya Pitrus umpat jua lawan bubuhannya. 56 Saikung hamba babinian malihat Pitrus nang hanyar duduk parak api nang ganal tadi. Inya maminandui Pitrus lalu baucap, “Asanya urang nang ini pangikut Sidin.”
57 “Lain aku Bu ay! Aku kada patuh wan Sidin” ujar Pitrus bakulim.
58 Kada lawas imbah itu, ada pulang nang pinandu lawan Pitrus, lalu baucap, “Ikam gin pangikutnya.”
“Bah! Lain Aku Pa ay!” ujar Pitrus bakulim pulang.
59 Kira-kira sajam limbah nitu, ada pulang nang mamaraki Pitrus. “Dasar bujur urang nang ini pangikut Sidin sualnya inguhnya kaya urang Galilea” ujarnya banyaring.
60 “Kada, ikam tu dasar salah!” ujar Pitrus bakulim pulang.
Tapi pas wayah Pitrus lagi bapandir tadi, saikung hayam bakungkuꞌuk. 61 Imbah tu, Nabi Isa manulih lawan Pitrus. Hanyar Pitrus kaingatan napa-napa nang diucapakan Nabi Isa samalam, “Talu kali ikam cagar bakulim jadi pangikutku. Hanyar, hayam cagar bakungkuꞌuk”
62 Imbah itu kaluar ai Pitrus lalu manangis lantaran basadih banar.
Panjaga-panjaga kaamanan Bait Allah mahulut-hulut Nabi Isa.
22:63-65
63 Imbah itu, urang-urang nang [manahan/manangkap] Nabi Isa bamula mahulut-hulut Sidin lawan [mamukuli/mamupuhi] Sidin. 64 Mata Sidin ditukupinya. Lalu bubuhanya minta tangguh, “Tangguhi pang! Siapa garang nang [mamukuli/mamupuhi] ikam?” 65 Lalu Sidin [dihina/diwada] tarus ulih bubuhannya.
Nabi Isa diadili di Makamah Agama.
22:66-71
66 Wayah parak subuh, imam-imam, guru-guru agama, wan tatuha-tatuha agama bakumpulan. Nabi Isa dihirit ka hadapan Mahkamah Agama.
67 “Bujurlah ikam ni Al Masih§?” ujar bubuhan hakim batakun.
Nabi Isa manyahut, “Amun Ulun bapadah Ulun ni Al Masih, [pian gin kada parcaya jua/kada parcaya jua pian]. 68 Amun Ulun batakun wan pian, ‘Kanapa maka pian kada parcaya?’, musti pian [badiam/baranai] haja. 69 Tapi kaina Nang Datang Matan Di Surga* duduk batatai di subalah kanan Allah nang bakuasa.”
70 Lalu bubuhannya batakun pulang, “Amun kaya itu, ikam ni bujuran kah Anak Nang Di Atas?”
“Inggih. Bujur tu nang pian sambat tadi” ujar Nabi Isa [manyahut/manyahuti] pulang.
71 “Nah! Amun kaya itu, kita samunyaan sudah mandangarnya. Kita kada parlu saksi lagi gasan mambuktiakan Inya tu basalah. Inya [maakuinya/maakui] saurang. Sadang sudah! Inya ni dimatiꞌi haja lantaran mahujat Allah!” ujar bubuhannya.
* 22:1 parayaan ...Paskah: Parayaan nang ini bamula pada parayaan hari raya Ruti Kada Baragi dan balangsung salawas lapan hari— di mana ada dua kali Hari Sabat. Kadua parayaan dirayaakan sacara basamaan. Lihati Kel. 12 dan catatan di Luk. 22:16. 22:16 arti parayaan Paska... Karajaan Allah: Paskah dalam bahasa aslinya baarti “balalu.” Pada parayaan Paskah nang ini, bubuhan pangikut Nabi Isa masih taingat waktu malaikat maut melewati rumah-rumah juriat Nabi Ibrahim nang sudah baciri lawan darah domba dan masuk ke dalam setiap rumah orang Mesir (nang kada baciri lawan darah domba) gasan mambunuh satiap anak lalakian nang panuhannya. Imbah malihat mujijat paampihan nang itu, maka raja Mesir manyuruh juriat Nabi Ibrahim kaluar dari Mesir. (Kel. 2:1-51) Pada malam Perayaan Paskah nang panambaian di Mesir, juriat Nabi Ibrahim sudah maciri'i lawan darah domba pada lawang rumah bubuhannya. Nabi Isa bagaikan domba Paskah gasan kita. Nang kaya malaikat maut melewati rumah-rumah juriat Nabi Ibrahim di Mesir, nang kaya itu jua kita diselamatakan dari hukum Allah akibat dosa-dosa kita karena darah Nabi Isa. Waktu juriat Nabi Ibrahim makan domba Paskah, manurut paraturan Nabi Musa tulang domba itu kada boleh dipatahakan. Bubuhan panulis Kitab Suci Injil manulisakan bahwa tulang Nabi Isa jua kada dipatahakan wayah Sidin masih di kayu bapalang. Jadi wayah ini Hari Raya Paskah malambangakan kasalamatan kita dengan pangurbanan Nabi Isa dan kabaikan hati Allah. Dan kaina wayah kita bapistaan pada bamulanya karajaan Allah, arti dari Hari Raya Paskah cagar manjadi nyata. 22:21 Mzm. 41:10. 22:22 Nang Datang Matan Di Surga: Nang ini adalah makna sambatan Nabi Isa gasan Inya saurang. Lihati Luk. 5:24. § 22:30 mamerintah … kadua balas suku juriat Nabi Secara harfiah, “mangadili kadua balas suku juriat Nabi Ibrahim.” [Kemungkinan besar/Kaluay] artinya ‘kadua belas suku juriat Nabi’ di sini tamasuk barataan umat Allah nang masuk karajaan Allah kaina— artinya tamasuk bangsa manapun. (Gal. 3:26-29; 6:16; Luk. 13:29). * 22:31 Teks asli: ...Iblis sudah dibari ijin ulih Allah gasan manampi'i bubuhan ikam nang kaya urang manampi'i gandum pakai nyiru. 22:35 Teks asli: ...disuruh tulakan, kada disangui epok, kadut atawa sandal... 22:36 Ada dua tafsiran gasan kalimat nang ini. Tafsiran nang panambaian adalah bubuhan pangikut Sidin harus basiap-siap gasan pandaritaan lantaran Nabi Isa pacangan dimatiꞌi urang. Tafsiran nang kadua adalah Nabi Isa lagi mancerminakan pikiran bubuhan pangikut Sidin, artinya bubuhannya nang handak mambawa padang, ipok, lawan kadut. 22:37 Yes. 53:12 § 22:40 Teks asli: Badoa tarus supaya jangan gugur dalam pancubaan. * 22:46 Teks asli: Badoa tarus supaya jangan gugur dalam pancubaan. 22:47 diciumnya: Cara nang ini wajar haja dalam kabudayaan urang Ibrani gasan basalaman. 22:48 Nang Datang Matan Di Surga: Nang ini adalah makna sambatan Nabi Isa gasan Inya saurang. Lihati Luk. 5:24. § 22:67 Al Masih: Istilah 'Al Masih' adalah suatu jabatan nang baarti Raja Panyalamat Manusia. Istilah ini lain sabuah ngaran. Lihat catatan di Luk. 2:11. * 22:69 Nang Datang Matan Di Surga: Nang ini adalah makna sambatan Nabi Isa gasan Inya saurang. Lihati Luk. 5:24.