5
Fanu ae ri Kalok Tekentu
Luk 6:20-23
Aunbiing Iesu ka par tara gur na fanu, ka tatkau una baban nenge pungpung. Ka kiis, ke berberat na fafausum kia ri ka la unaisa ma ka tipes fausum ri aragii:
“Ri kalok e fanu ae ri usum le ri lauu na tanwa,
wara le kiri e matanfuntih na kukulii.
+Ri kalok e fanu ae ri teng,
wara le God in famor ri.
+Ri kalok e fanu ae ri fapu ri la,
wara le God in ta piklinbat tikii usuf ri.
+Ri kalok e fanu ae ri fitol ma ri ka metdan isi tortores na sinang,
wara le nami rin mas.
Ri kalok e fanu ae ri famais la,
wara le God in mais ri.
+Ri kalok e fanu ae i kalkaluu e balri,
wara le rin par God.
Ri kalok e fanu ae ri fatapiek siaroh la,
wara le God in foteng ri arae berberat kia tom.
10  +Ri kalok e fanu ae ri kep fangungut sing fanu wara na tortores na sinang,
wara le kiri e matanfuntih na kukulii.
11  +“Gam kalok aunbiing fanu ri nes gam, ri ka ta fangungut sing gam ke ri ka use foron orek laulau ulo gam ae biil i tekentu, wara lo iau. 12  +Gamen gesges ma gamek laes, wara le i laumet kanaka e fifiil kimi buuii na kukulii. Foron profet sabin ae ri liu famu ta lo gam ri kep ta fangungut arae sing fanu.
Tes ke Malal
Mak 9:50; Luk 14:34-35
13 “Gam arae tes an fanu tikii na piklinbat. Isau male in rop e musmus lo, ke arafa sabin rin famusmus fafis u arae? Biil mang i rokap una tel ti tier, i rokap sau le rin fore ufu ma fanu rik fose u.
14  +“Gam arae malal na piklinbat. Nenge maleh ae i kiis na olon pungpung biil ifasi in mumun. 15  +Fanu biil ri fasok lam la ke ri ka luun u la na piklin paket, biil. Ri luun u la tom na sala, isi ik ta malal usuf fanu tikii na palgan fel. 16  +Pesu gam sabin, malal kimi in popos una matan fanu, isi rik par foron rokap na sinangu gam ma rik usefages Tama gam buuii na kukulii.”
Iesu i Tapiek isi Fasuut foron Nagogon
17 Iesu ka use u sabin aragii, “Gong gam wol le ia la isi tel ufu nagogon ke Moses turan orek ken foron profet. Biil ia la isi tel ufu ri, biil. Ia la isi fasuut ri. 18  +Tekentu kanaka ia fas gam, papang na aunbiing kukulii turan piklinbat run mangmangal, biil ti fabiro sisiit ke biil ti fabiro tok na pen in mangmangal tina nagogon ke Moses, papang na aunbiing foron tier tikii ik suut. 19 Se i lek ti fabiro nagogon na foron nagogon tikii igii, ma ka fausum fanu isi rin mi na sinangu, rin foteng u le i fabiro kanaka na matanfuntih na kukulii. Isau le se i misuut na foron nagogon igii, ma ka fausum fanu isi rin mi lo, rin foteng u le i laumet na matanfuntih na kukulii. 20 Ia fas gam, male tortores na sinangu gam biil i liu ufu tortores na sinangun foron Farasi turan foron tom fafausum ini nagogon, ke biil tom ifasi gamen kau na matanfuntih na kukulii.
Sinangun Fatortores Orek
Luk 12:57-59
21  +“Gam ka ongen ta u le foron tubutamat kerer ri kep ta orek aragii, ‘Gong o siimete tikas, male se i siimete tikas in ti na nagogon.’+ 22 Isau le ia fas gam, le se i ngaliaf ulo tualik, in ti na nagogon. Se sabin i orek laulau ulo tualik, in ti na nagogon na matan foron famfamu. Isau le se i tara le, ‘O talos’ ifasi in la una tara yiif ae biil i met la.
23 “Pesu, male o ier isi ta fafen kiam usuf God na salan tunmapek, ma aiwa o ka wol tafe ti tier laulau ae o tel ta u ulo tuamlik, 24 ke on sok ufu fafen kiam usuf God aiwa na baban salan tunmapek. La famu bii ok pose na lima tuamlik, ke nami ok fis ma ok ta fafen kiam mang usuf God.
25 “Male tikas i ier isi luun o na nagogon, ke on fatortores sape orek tura aunbiing kamu toltole sal la, kiliis ta biil biitom o ti na mata tom nagogon. Tarama ka ta ufu o una liman tom nagogon, ke tom nagogon ka ta ufu o una liman tom parpar kale felun kamkabet, ke ka fakau o na felun kamkabet. 26 Tekentu kanaka ia fas o, biil ifasi on suuh, papang na aunbiing on ta tikii ifis e pitkalang ae on fiil u.”
Iesu i Tikale Sinangun Puur
27  +Ke Iesu ka tara sabin aragii, “Gam ka ongen ta nagogon ae i tara le, ‘Gong o tel sinangun puur.’ 28 Isau le ia fas gam, male tikas i par nenge fifin ma ka mel e wolwol laulau isi, ka tel ta sinangun puur turan fifin ae na wolwol kia. 29  +Male kolson matam na miam i faluut o na sinang laulau, au ufu ke ok lin u. In rokap le nenge irin pununfom in mangmangal, isi biil rin lin pununfom kuruur una tara yiif ae biil i met la. 30  +Ke, male miam i faluut o na sinang laulau, bus ufu ke ok lin u. In rokap le nenge irin pununfom in mangmangal, isi biil rin lin pununfom kuruur una tara yiif ae biil i met la.”
Iesu i Tikale Sinangun Puk Fakekel
Metiu 19:9; Mak 10:11-12; Luk 16:18
31  + “Pakanini ri use ta u le, ‘Kaltu i lin antu, in ta ti aun buk una puk fakekel usuf antu.’ 32  +Isau le ia fas gam, nenge kaltu ae i lin foes antu, ae biil i tel ta sinangun puur, i tel fifin ae ka tel sinangun puur, aunbiing i fakekel sabin. Ma kaltu sabin ae i telpes u, ka tel sinangun puur.
Iesu i Ororek isi Sinangun Falimlim
33  +“Gam ka ongen ta u ri fas ta fanu pakanini le, ‘Gong o lek falimlim kiam, isau le on tel fasuut u tom e falimlim kiam usuf Kumguui.’ 34  +Isau le ia fas gam, gong gam falimlim ini ti tier. Gong gam falimlim ini kukulii, wara le kukulii i e nian kiiskiis ke God. 35  +Ke gong gam falimlim ini piklinbat, wara le piklinbat i e nian fefes ke God. Ke gong sabin gam falimlim ini Ierusalem, wara le i e maleh ken Tara King. 36 Ke gong gam falimlim ini paklu gam, wara le biil ifasi gamen tel ti olmi ik kor le ik pulpulu. 37 Male gam somangat, ke gamen tara sau le, ‘Iuu.’ Ke male gam fakawe, ke gamen tara sau le, ‘Auuh.’ Ti orek sabin ae gamen falimlim ini, i la tom sing kaltu laulau.
Gong gam Kiliis Sinang Laulau ini Sinang Laulau
38  +“Gam ka ongen ta u ae ri tara le, ‘Male nenge kaltu i fabor kolson matan tikas, ke rin tel fabor kolson mata sabin. Ke male nenge kaltu i bayi ngisan tikas, ke rin bayi ngisa sabin.’ 39 Isau le ia fas gam, gong gam kiliis sinang laulau ae neng i tel u ulo gam. Male tikas i pose peum na miam, tamikis isi ik pose nenge baba sabin. 40 Ke male tikas i ier isi luun o na nagogon isi in kep kolos kiam, ta dolon kaen kiam sabin usuf i. 41 Male tikas i fangongos o isi on kekep sing i na nenge kilomita, ke on kekep sing i na in u e kilomita. 42 Male tikas i sising o isi ti tier, ke on ta u usuf i. Ke male tikas i ier isi kep ti tier ta bii sing o, gong o rut u.”
Gamen Ier isi foron Tuui kimi
Luk 6:27-28,32-36
43 “Gam ka ongen ta u ae ri tara le, ‘On ier isi ier ae na fatat o,+ ma ok ememse tuui kiam.’ 44 Isau le ia fas gam: Gamen ier isi foron tuui kimi ke gamek sising isi fanse ae ri ta fangungut usuf gam, 45 isi fanu rik iliim u le gam berberat ke Tama gam buuii na kukulii. I tel pisiih kia ka popos ulon fanu laulau ke ulon fanu rokap sabin. Ke ka tel us ka luut na olon foron tom tortores ke na olon fanu sabin ae biil ri foron tom tortores. 46 Male gam ier la sau isi fanse ae ri ier isi gam, ke fifiil arafa gamen kep u? Matngan sinang ae foron tom kep takiis sabin ri tel u la. 47 Ke male gam faorek pes foron tualik gam la sau, ke arafa gam neng keskes arae lon fal? Fanu sabin ae biil ri usum lo God, ri tel u la arae. 48  +Pesu, gamen tapiek tortores, arae Tama gam buuii na kukulii i tortores kanaka.
+ 5:4 Aisaia 61:2 + 5:5 BukSong 37:11 + 5:6 Aisaia 55:1,2 + 5:8 BukSong 24:3,4 + 5:10 1Pita 3:14 + 5:11 1Pita 4:14 + 5:12 2Stori 36:16; Aposel 7:52 + 5:14 Jon 8:12; 9:5 + 5:15 Mak 4:21; Luk 8:16; 11:33 + 5:16 1Pita 2:12 + 5:18 Luk 16:17 + 5:21 KisimBek 20:13; Lo 5:17 + 5:21 KisimBek 20:13 + 5:27 KisimBek 20:14; Lo 5:18 + 5:29 Metiu 18:9; Mak 9:47 + 5:30 Metiu 18:8; Mak 9:43 + 5:31 Lo 24:1-4; Metiu 19:7; Mak 10:4 + 5:32 1Korin 7:10,11 + 5:33 WokPris 19:12; Namba 30:2; Lo 23:21 + 5:34 Jems 5:12; Aisaia 66:1; Metiu 23:22 + 5:35 Aisaia 66:1; BukSong 48:2 + 5:38 KisimBek 21:24; WokPris 24:20; Lo 19:21 + 5:43 WokPris 19:18 + 5:48 WokPris 19:2; Lo 18:13