13
NJé kaw-naa je ɨndəi Barnabasɨ əi kɨ Sol ta dangɨ mbata kɨlə lə Ɓaɓe
1 *NJé kəl ta je kɨ ta Luwə tɨ kɨ njé ndo nḛ je lə Luwə ɨsi dan njé kaw-naa je tɨ kɨ A̰tɨyosɨ tɨ no̰o̰. Adɨ e: Barnabasɨ kɨ Sɨmo̰ kɨ ɓari-e Nɨjər, kɨ Lɨsɨyusɨ kɨ ɓe lie e Sɨrən tɨ, kɨ Manaye kɨ oti-de naa tɨ kɨ *Erodɨ kɨ ɨsɨ dɔ dɔnangɨ tɨ kɨ Galile, kɨ Sol tɔ.
2 NDɔ kare be ɔsi məkəsɨde nangɨ no̰ Luwə tɨ ə əli ta sie kɨ kɔgɨ rɔ nḛ kuso tɔ. Nɨngə NDɨl kɨ kay njay əl-de nə: «Kadɨ ɔri Barnabasɨ əi kɨ Sol ɨndəi-de ta dangɨ mbata kɨlə kɨ m-ɓar-de kadɨ rai.»
3 NGata ə, lokɨ ɔgi rɔde nḛ kuso ə əli ta kɨ Luwə nɨngə, ɨndəi jide dɔde tɨ ə ɨyə̰i-de adɨ awi,
4 təkɨ NDɨl kɨ kay njay əl-n-de. E be ə, Barnabasɨ əi kɨ Sol awi me ɓe tɨ kɨ Sələsi. Nɨngə ai no̰o̰ gangi awi Sɨpɨr tɨ.
5 Lokɨ kɨ tḛḛi Salamɨn tɨ nɨngə, əli ta lə Luwə me kəy kaw-naa tɨ lə *Jɨpɨ je. Ja̰ Markɨ e kadɨde tɨ tə nje ra səde tɔ.
6 Lokɨ ɨndəi dɔ dər je kɨ ɓe tɨ kɨ Sɨpɨr tɨ gangi nɨngə, awi tḛḛi me ɓe tɨ kɨ Paposɨ. Loe tɨ no̰o̰, ɨngəi Jɨpɨ kare be kɨ tɔe nə Bar-Jəju kɨ e nje ra mbəli, kɨ ə nə ne nje kəl ta kɨ ta Luwə tɨ.
7 Ɨsi naa tɨ kɨ dəw kɨ boy kɨ tɔe nə Sərjɨyusɨ Polusɨ kɨ e nje nḛ gər. Sərjɨyusɨ Polusɨ ɓar Barnabasɨ əi kɨ Sol ɔjɨ-de adɨ gəri təkɨ n-aw kɨ ɓo koo ta lə Luwə tade tɨ.
8 Nə Elɨmasɨ kɨ kɔr gɨn tɔe nə nje mbəli ta̰-de rɔ. Ge kadɨ dəw kɨ boy kɨn adɨ mene Kɨrɨsɨ al.
9 Be ə, Sol kɨ ɓari-e Pol NDɨl Luwə rose adɨ ur kəmne kɨ dɔe tɨ,
10 əl-e ə nə: «Ḭ ngon lə su, tə dəw kɨ kədɨ kəm dɨje rosɨ mei. Ḭ nje kɔsɨ ta nḛ ra je kɨ dana pətɨ. A ɨyə̰ go rəbɨ ndor ta lə Luwə al a?»
11 Kɨ ɓasɨne kɨn, Ɓaɓe a ɨndəi ɔji, kəmi a oo lo al, nɨngə a o kəm kadɨ al bɨtɨ dɔkagɨlo madɨ. Nɨngə ta naa tɨ no̰o̰ par ə kəme ndul kururu adɨ oo lo al, a mam lo. Sangɨ dəw kɨ kadɨ ɔr-e ta rəbɨ.
12 Lokɨ dəw kɨ boy oo nḛ kɨ ra nḛ kɨn nɨngə, adɨ mene, mbata nḛ ndo kɨ dɔ Ɓaɓe tɨ kɨ adi-e, əte ɓəl ngay.
Pol əl ta Lə Luwə me ɓe tɨ kɨ A̰tɨyosɨ kɨ Pɨsɨdi tɨ
13 Pol əi kɨ madɨne je ali me bato tɨ me ɓe tɨ kɨ Paposɨ, awi me ɓe tɨ kɨ Pərjɨ kɨ Pampɨli tɨ, nɨngə Ja̰ Markɨ ɨyə̰-de ə təl aw Jorijaləm tɨ gogɨ.
14 Lokɨ ɔti me ɓe tɨ kɨ Pərjɨ nɨngə, awi tḛḛi me ɓe tɨ kɨ A̰tɨyosɨ kɨ Pɨsɨdi tɨ, awi me kəy kaw-naa tɨ lə *Jɨpɨ je kɨ ndɔ taa kə̰ə̰, ɨsi nangɨ.
15 Lokɨ njé tɨdə makɨtɨbɨ je, tɨdəi makɨtɨbɨ ndu-kun kɨ makɨtɨbɨ lə njé kəl ta je kɨ ta Luwə tɨ nɨngə, kɨ boy je kɨ njé ngəm kəy kaw-naa ɨləi əli-de əi nə: «NGako̰je je, kɨn ə awi kɨ ta kadɨ əli dɨje, ə kadɨ əli.»
16 Ə Pol ḭ taa, yəkɨ jine tade tɨ kadɨ ɨsi kekeke, nɨngə əl-de ə nə: «Səi *Isɨrayəl je kɨ dɨje kɨ njé ɓəl Luwə, kadɨ oi dɔ ta ləm.
17 Luwə ləje, j-əi kosɨ Isɨrayəl je, kɔtɨ bawje je, nɨngə ra səde adɨ oji naa kɨ kəte kəte, lokɨ ɨsi me ɓe tɨ kɨ Ejɨpɨ tɨ. Ɔr-de tḛḛ səde kɨ taga kɨ takul tɔge kɨ ngay.
18 Asɨ ɓal dɔsɔ kɨ adɨ-de nḛ usoi dɨlə lo tɨ.
19 Lokɨ tɔ ko gɨn dɨje sɨri kɨ dɔnangɨ tɨ kɨ Kana no̰de tɨ nɨngə, təl kɨ dɔnangɨ ka kɨn adɨ-de tə nḛ nduwə.
20 Nḛ je pətɨ kɨ ra nḛ kɨn, a ra ɓal asɨ ɓu sɔ kɨ dɔmi. Go tɨ nɨngə, adɨ-de njé gangɨ ta je bɨtɨ tḛḛ-n dɔ nje kəl ta kɨ ta Luwə tɨ Samɨyəl.
21 Nɨngə, dəji ngar adɨ Luwə adɨ-de Sawul kɨ ngon lə Kɨsɨ, kɨ e gɨn ka tɨ lə Bənjame, adɨ o̰ ɓe dɔde tɨ ɓal dɔsɔ.
22 Lokɨ ɔr-e kɔ nɨngə, ɨndə *Dabɨdɨ ngar tɨ toe tɨ. Dabɨdɨ kɨ ma najɨ lie ə nə: “M-ɨngə Dabɨdɨ kɨ e ngon lə Jəse, kɨ e dəw kɨ go me ndɨgɨ tɨ ləm. A tɔl kon nḛ je pətɨ kɨ mem ndɨgɨ.”
23 E gɨn ka tɨ lie ə, Luwə adɨ Jəju kɨ nje kajɨ Isɨrayəl tḛḛ tɨ, kɨ go kun mɨndɨ tɨ lie.
24 Kəte no̰ re Jəju tɨ, Ja̰ ɨlə mbḛ kadɨ dɨje tɔri ndude, nɨngə kadɨ rai batəm. Ɨlə mbḛ kɨn kɨ rɔ kosɨ Isɨrayəl je tɨ ba pətɨ.
25 Lokɨ Ja̰ aw kadɨ tɔl ta kɨlə ləne nɨngə, əl ə nə: “Mi dəw kɨ ɨsɨ ɨgai ta dɔe tɨ kɨn al. Nə e a re gom tɨ no̰o̰ kɨ kɨlə sa kɨ njae tɨ ka mi m-asɨ tutɨ al.”
26 «NGakom je kɨ gɨn ka tɨ lə *Abɨrakam, kɨ njé ɓəl Luwə kɨ dansi tɨ, e j-əi je ə Luwə ɨlə kɨ ta kajɨ kɨn rɔje tɨ.
27 Dɨje kɨ njé kɨsɨ Jorijaləm tɨ əi kɨ kɨ boy je ləde gəri dəw kɨ e Jəju kɨn al, taa gəri me ta je lə njé kəl ta je kɨ ta Luwə tɨ, kɨ ɨsɨ tɨdəi kɨ ndɔ taa kə̰ə̰ je pətɨ kɨn al tɔ. Be ə lokɨ gangi ta dɔ Jəju tɨ, tɔli ta ta je kɨ njé kəl ta kɨ ta Luwə tɨ ndangi.
28 Ɨngəi nḛ madɨ kare kɨ asɨ kadɨ tɔli-e-n al, nə dəji *Pɨlatɨ kadɨ tɔl-e par.
29 Lokɨ tɔli kon nḛ je pətɨ kɨ ndangɨ me makɨtɨbɨ tɨ ɔjɨ dɔe nɨngə, adɨ rɨsi-e dɔ kagɨ-dəsɨ tɨ nangɨ, ɨle me ɓe nɨn tɨ.
30 Nə Luwə ade ḭ dan njé koy je tɨ.
31 Asɨ ndɔ ngay kɨ tḛḛ kɨ rɔ dɨje tɨ kɨ ḭḭ sie dɔnangɨ Galile tɨ nu, ə rəi sie bɨtɨ Jorijaləm tɨ, əi je kɨn ə əi njé ma najɨ lie kɨ no̰ kosɨ dɨje tɨ.
32 Je ka j-ɨsɨ j-ɨlə səsi mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ kɨn tɔ. Poy Ta kɨ Majɨ kɨ e ta kun mɨndɨ kɨ Luwə un mɨndɨne dɔ tɨ adɨ bawje je.
33 Luwə tɔl ta kun mɨndɨ kɨn kɨ rɔje tɨ j-əi ngande je kɨ go rəbɨ tḛḛ kɨ adɨ Jəju tḛḛ lo koy tɨ təkɨ ndangi me makɨtɨbɨ pa je tɨ əi nə:
“Ḭ NGonm,
Kɨ m-oji ɓone.”
34 «Luwə ade ḭ lo koy tɨ ɓɨ ade ndum me ɓe tɨ al, təkɨ əl-n ə nə:
“M-a m-adɨ səsi nḛ,
Kɨ m-un mɨndɨm dɔ tɨ m-adɨ Dabɨdɨ,
Kɨ e nḛ kɨ asɨ kadɨ ɨndəi mesi dɔ tɨ.”
35 «E mbata kɨn ə, əl-n me makɨtɨbɨ tɨ lo madɨ tɨ ɓəy ə nə: “A ɨyə̰ dəw ləi kɨ ay njay kadɨ ndum al.”
36 Nə Dabɨdɨ, lokɨ ra kɨlə dɔkagɨlo tɨ ləne kɨ go kɔjɨ ta ra tɨ lə Luwə nɨngə, oy adɨ dɨbi-e gədɨ kae je tɨ, nɨngə ndum me ɓe tɨ.
37 Nə e kɨ Luwə ade ḭ lo koy tɨ ndum me ɓe tɨ al.
38 «Kadɨ ɨgəri majɨ ngakom je, təkɨ e kɨ takule ə ɨsɨ oi dɔ Poy Ta kɨ Majɨ kɨ ɔjɨ dɔ kɨyə̰ go majal kɔ, kɨ kɔr ta dɔ tɨ kɨ asi kadɨ ɨngəi me ndu-kun lə *Mojɨ tɨ al.
39 E kɨ takule tɔ ə, re dəw kɨ adɨ mene nɨngə, a ɨngə ta kɨ kɔr dɔ tɨ.
40 MBata kɨn ə, kadɨ oi go rɔsi majɨ nə tə ta kɨ njé kəl ta kɨ ta Luwə tɨ əli kɨn tae tɔl dɔsi tɨ:
41 *NJé kəl ta je kɨ ta Luwə tɨ əli əi nə:
“Səi njé kɔjɨ rɔsi,
Kadɨ oi go rɔsi majɨ,
A oi nḛ kɨ a ətɨ səsi ɓəl bɨtɨ kadɨ a gotoi kɔ.
Tadɔ dɔkagɨlo tɨ ləsi, m-a m-ra nḛ madɨ.
Nḛ kɨ re dəw ɔr səsi poye ka, a adi mesi dɔ tɨ al.”»
42 Lokɨ Pol əi kɨ Barnabasɨ ɨsɨ tḛḛi taga nɨngə, dəji-de kadɨ ndɔ taa kə̰ə̰ kɨ gogɨ ə kadɨ təli rəi ndoi-de ta kɨn ɓəy.
43 Lokɨ kosɨ njé kaw-naa je sanəi-naa nɨngə, Jɨpɨ je kɨ dɨje kɨ təli Jɨpɨ je, dani Pol əi kɨ Barnabasɨ, a wali-naa ta səde. Nɨngə Pol əi kɨ Barnabasɨ ɨləi dɨngəm mede tɨ kadɨ uwəi rɔde ba me me-majɨ tɨ lə Luwə kɨn.
Pol əi kɨ Barnabasɨ yəti rɔde kɨ rɔ gɨn dɨje tɨ kɨ əi Jɨpɨ je tɨ
44 *NDɔ taa kə̰ə̰ tɨ kɨ gogɨ nɨngə, kosɨ dɨje ngay kɨ me ɓe bo tɨ kawi-naa kɨ naa tɨ kadɨ n-ooi dɔ ta lə Ɓaɓe.
45 Lokɨ *Jɨpɨ je ooi kosɨ dɨje nɨngə, ni ra-de adɨ taji Pol, ə əli ta je kɨ mal dɔ ta tɨ lie.
46 Pol əi kɨ Barnabasɨ əli-de kɨ me kɨ tḭ katɨ əi nə: «E səi je ə kadɨ j-ɨlə səsi mbḛ ta kɨn kəte, nə təkɨ ɨmbati ə oi təkɨ səi je asi ta kajɨ kɨ bɨtɨ kɨn al, je j-a jɨ təl jɨ yətɨ rɔje kɨ rɔ gɨn dɨje tɨ kɨ əi Jɨpɨ je al tɨ.
47 Tadɔ Ɓaɓe ləje un ndune adɨ-je ə nə:
“M-ɨndə-i kadɨ ḭ kunjɨ kɨ mbata gɨn dɨje kɨ dɔnangɨ tɨ,
Kɨ mbata kadɨ aw kɨ ta kajɨ bɨtɨ kɨ dɔbəy dɔnangɨ tɨ.”»
48 Lokɨ gɨn dɨje kɨ əi Jɨpɨ je al ooi dɔ ta kɨn nɨngə, rai rɔnəl ngay dɔ tɨ, adɨ ɨləi tɔjɨ dɔ ta tɨ lə Ɓaɓe, adɨ dɨje pətɨ kɨ Luwə kɔtɨ-de kɨ mbata kajɨ kɨ bɨtɨ kɨ no̰ tɨ, adi mede.
49 Ta lə Ɓaɓe sane kɨ dɔnangɨ kɨ A̰tɨyosɨ tɨ kɨ tae ba.
50 Nə Jɨpɨ je suləi dəne je kɨ əi dəne je kɨ njé tɔɓa kɨ me ɓe tɨ, kɨ njé kɔsɨ məkəsɨde nangɨ no̰ Luwə tɨ, kɨ dɨje kɨ boy kɨ me ɓe tɨ adɨ ɨndəi kəm Pol əi kɨ Barnabasɨ ndoo, nɨngə tɨbəi-de me ɓe tɨ ləde kɔ.
51 Pol əi kɨ Barnabasɨ ɨndəi bu kɨ njade tɨ kɨ dɔ ɓe tɨ ləde nɨngə, ɔti awi me ɓe tɨ kɨ Ikonɨyom.
52 Kɨ rɔ njé ndo je tɨ lə Jəju ɓa, rɔde nəl-de ngay, taa NDɨl Luwə ka rosɨ mede tɔ.