14
Dáa bɛ namɛt Yezu nɛ ɛgó nyɛ ɛ
Mɛlu mɛmbá ɛsok nɛ ɛbyoŋ ɛ Pak nɛ yii bɛ nadi ededɛ emapa ààbɛ nɛ leviid ɛ kan, eboo bɛghaa-Zɛɛb nɛ bɛghaŋ ɛ mɛkana mɛ etsi nadi esaa mɛpek étɛp bɛ neemɛt Yezu tyee syaab, étɛp bɛ neegó nyɛ. Bɛ nadi eke ɛ́ náá: «Yɛ ààgoka nɛ ɛsɛ́ɛ é dwoo ɛ ɛbyoŋ, ekaab náá, yɛ ɛ́ zɛkɛkus ɛghuub tɔ zukamwaa nɛ mot dwoo ɛbyoŋ.»
Dhiiti moma eezɛso mɛnanas kɔ lo ɛ Yezu
Dáa nyɛ nadi pɛ Bhetani tɔ ndjaŋ ɛ Simɔŋ na ɛbɛ́ ɛ zezam ɛ, tin bɔɔ kɔ mesa edɛ edee, wɔ gwaa, dhiiti moma zɛni tɔ ndjaa tak nɛ bɛɛb nasael nɛ ɛkok ɛ albat ɛ, «tɔɔɔ» nɛ mɛnanas na boo mɛtaŋ. Mɛnanas mɛ tak nasael ɛ́, nɛ mɛdii mɛ dhiiti le na mbɛɛ mɛnuub di djóoaa naad ɛ. Ye nabɛ ɛ́, ààpuuzaaa nɛ dhiiti sonok. Wɔ gwaa, moma tak zɛkɔ ɛlas ɛ tak, so kɔ lo ɛ Yezu. Bɛdhiiti bot ɛ nadi bɛ nɛ bɛ nɔɔ ɔ, naadyeebabyen sa tak. Bhii tak, bɛ moo nyiiŋela pak'ɔɔ: «Yak ɛ́ yaa puluk mɛnanas? Ye waagoka ɛ́ náá, bɛ bɔmsa mɛnanas mɛ tak nɛ epata mɛkam-mɛtɛn nɛ wat*, da ɛ́ nɔɔ epata e tak, djɛ bɛdjel ɛ bot!» Tin, bɛ moo byak moma yenɔk ɛbiyoɛpe. Wɔ gwaa, Yezu zɛke náá: «Betka moma yak gwyem. Étɛp yé bi di ezɛm nyɛ? Sa nyɛ sa kɔ ɛsu ɛ lam ɛ, ye ɛ́ ɛnyɔɛpe. Etɛɛ náá, bi nɛ bɛdjel ɛ bot ɛ́ waadi mɛlu djas é di wat. É sok djas bi aakwyɛl ɛlyaal bɛ ghwyikwyee ɛ, bi ɛ́ nɛ ghwyil ɛsa. Yɛ kabɛ mam ɔ, bi aanàkwaakabaadi nɛ nam mɛlu djas é di wat. Moma yak eesa tseŋa nyɛ sa ɛ: nyɛ eelɔɔb mɛ mul é nyel, mam dinaa ààgwyɛ, ekoobal ndela yam. Tsɛɛtsɛ nɛ tsɛɛtsɛ, mɛ lɛɛ bin ɛ́ náá: Kɔ edi djas Mbɛɛ Bhaadal aadi egoolaa kɔ bɔs ɛ, tɛp moma yak ɛ́ waakaadaaa mɛdhik nɛ mɛdhik. Tin, bot ɛ́ waataala mɛnyɔ mɛ mɛsa mɛ.»
Yudas Iskaliɔt ɛpekwyɛl ɛzɛka Yezu gha
10 Yudas Iskaliɔt, ngɔt tɔ bɛdjekel kam nɛ bɛbá ɛ Yezu, naazɛtɔ́ pɛ daa eboo bɛghaa-Zɛɛb étɛp nyɛ neekɛka Yezu. 11 Tin, ye nabɛ ɛ́ eboo bɛghaa-Zɛɛb naadyeebamyaala é ghɛŋ bɛ nagwak lɛŋ tak ɛ. Wɔ gwaa, bɛ zɛkɛk Yudas epata. É di'enek, Yudas kadi tin ɛ́, nyɛ moo saa mɛpek étɛp nyɛ neeka bɛ Yezu.
Yezu eezɛdɛ ɛbyoŋ ɛ Pak bɛ nɛ bɛdjekel bɛ
12 É dwoo mɛkɛn mɛ ɛbyoŋ ɛ emapa ààbɛ nɛ leviid, dwoo tak ɛ́ bɔn ɛ ebhata e Pak di etsakaa, bɛdjekel ɛ Yezu zɛke nɛ nɛ náá: «Wɔ kwyɛl náá, bis kɛkoobal wɔ di mena aadɛka edee e ɛbyoŋ ɛ Pak wo é?» 13 Tin, Yezu ɛ́ boozɛkyeed dhiiti bɛdjekel bɛ bɛbá pɛ sok. Nyɛ nɛ nɔɔ náá: «Tɔ́ka pɛ dɛl. Bi ɛ́ waaboma nɛ dhiiti mot ebɛp bhe mɛdii. Duka nyɛ. 14 É di nyɛ aadjɛl ɔ, lɛɛka nakuma ndjaa náá: “Lyoel ke ɛ́, bis dji náá, di bi ekoobal nyɛ yɛ ɛ étɛp nyɛ neezɛdɛ ɛbyoŋ ɛ Pak, bɛ nɛ bɛdjekel bɛ tɔ tak ɛ́ wo é?” 15 Tin, nyɛ waalyaal bin pɛ ɛko ɛ ndjaa, boo koo koobela nɛ esa djas tɔ tak. Tin ɛ, bi aasa esesɛɛ e ɛbyoŋ ɛ Pak.» 16 Bɛdjekel eezɛtɔ́ pɛ dɛl ɛ tak. Bɛ kabela djas ɛ dáa Yezu nalɛɛ bɛ ɛ. Bhii tak, bɛ eezɛkan ɛkoobal ɛ ɛbyoŋ ɛ Pak.
Yezu eelɛɛ náá, Yudas ɛ́ aapaaka nyɛ
17 Bikoko Yezu eezɛzyɛ, nyɛ katuula lɔɔg wat nɛ bɛdjekel bɛ kam nɛ bɛbá. 18 Dáa bɛ nadi kɔ mesa edɛ ɛ, Yezu ɛ́ boozɛke náá: «Tsɛɛtsɛ nɛ tsɛɛtsɛ, mɛ lɛɛ bin ɛ́ náá, ngɔt pak'en ɛ́ waaka mɛ. Ye ɛ́ mot bis nɛ nɛ di duu mbɔ tɔ saan wat ɔ.» 19 Bɛdjekel djas moo tin nɛ ghoŋ tɔ elyem, bhii tak, bɛ ɛ́ boozɛdji nyɛ ngɔt-ngɔt náá: «Ye ɛ́ mam é?» 20 Yezu eezɛbɔɔza nɛ nɔɔ náá: «Ye ɛ́ mot ngɔt pak'en, tɔ biyɔ kam nɛ bɛbá. Ye ɛ́ mot di eduu mbɔ tɔ saan wat nɛ nam ɔ. 21 Ye ɛ́ tsɛɛtsɛ náá, Sɛɛŋɛlɛ Mɔn Mot ɛ waagwyɛ, dáa ekwyala di elɛɛ kɔ ɛsu ɛ lɛ ɛ. Tinaak, ha kpaa-ghoŋ nɛ mot aakɛka nyɛ é mɛmbɔ mɛ bɛmbee ɛ bot ɔ. Ye nabɛ ààgoka náá, mbi mot deenek byel-byelak!»
Nyel nɛ ghiya ɛ Yezu: kɔminyɔŋ
22 É ghɛŋ bɛ nadi edɛ ɛ, wɔ gwaa Yezu zɛnɔɔ mapa, zɛghaapɛɛ Zɛɛb tɔ mendjaala. Bhii tak, nyɛ eezɛpyak mapa, djɛ bɛdjekel bɛ. Nyɛy nɛ nɔɔ náá: «Nɔɔka yɛ. Bi ɛ́ dɛ etɛɛ náá, ye ɛ́ nyel'am.» 23 Bhii tak, nyɛ eezɛnɔɔ bɛɛlɛ nadi nɛ vin tɔ tak ɛ, baaghaapɛɛ Zɛɛb. Nyɛ eezɛdjɛ bɛdjekel bɛ, bɛ dɛ. Tin, bɔɔ djas eezɛdɛ. 24 Nyɛy nɛ nɔɔ náá: «Yak ɛ́ ghiya yam, ghiya ɛbhɛŋ aasee étɛp bot ɛbuɛpe ɛ. 25 Tsɛɛtsɛ nɛ tsɛɛtsɛ, mɛ lɛɛ bin ɛ́ náá: Mɛ aanàkwaabaadɛ mɛdii mɛ bhum vin, kana mos, kɛyaka nɛ dwoo mɛ aabaadɛ dɛa sis tɔ Ɛyoŋ ɛ Zɛɛb ɛ.» 26 Bhii tak, bɔɔ zokazɛduwal Zɛɛb nɛ mɛdjeeb. Wɔ gwaa, bɛ zɛtɔ́ pɛ Ɛtsok ɛ pyeeb oliv.
Yezu eezɛlɛɛ nɛ Pyɛɛd náá, nyɛ waaswonal nyɛ
27 Yezu eezɛke nɛ bɛdjekel bɛ náá: «Biyɔ djas ɛ́ waakaab mɛ mos, etɛɛ náá, tɔ mɛkana mɛ Zɛɛb, ye kwyalaa ɛ náá: “Mɛ waamyak mbaalel etaa, ɛsaa djas ɛ́ waawyɛɛza na gwyiiŋ.”» 28 Tin, Yezu baabil náá: «Bhii mɛ aagom ɛ, mɛ waatɔ́ kɛbwood bin pɛ sok, pɛ Ghalile.»
29 Pyɛɛd zokake nɛ nɛ náá: «Yɛ bɛ náá, bot djas ɛ́ waakaab wɔ ɔ, mam aanàkwaakaab wɔ.» 30 Wɔ gwaa Yezu zɛbɔɔza nɛ nɛ náá: «Tsɛɛtsɛ nɛ tsɛɛtsɛ, mɛ lɛɛ bin ɛ́ náá: E pum'ak mos, ɛsok nɛ bɛkuu nɛ kɔk esok ebá, yɛ aabela ɛ́, wɔ eezeswonal mɛ esok elɛl.» 31 Pyɛɛd eezɛben gwood, lɛɛ nɛ Yezu náá: «Mɛ tok nɛ ghwyil ɛke nɛ bot náá, mɛ ààgu wɔ. Yɛ bɛ ɛsyee ɔɔ, mɛ ɛpemyaal náá, menabɛl bɛbá gwyɛ.» Tin, bɛdjekel djas nabɛ ɛ́ ɛkpa ɛ wat.
Yezu ɛpedjaala pɛ Ghetɛsemani
32 Bhii tak, bɛ eezɛkum pɛ dhiiti mɔɔ sum di, din ɛ di tak nabɛ ɛ́ Ghetɛsemani. Dáa bɛ nakum ɛ, Yezu ɛ́ booke nɛ bɛdjekel bɛ náá: «Dika si wak. Mɛ pookotiila poon, kɛdjaala Zɛɛb.» 33 Tin, nyɛ kanɔŋ ɛ́ Pyɛɛd, nɛ Zak, zɛnɔɔ Zaŋ, tɔ́ nɛ nɔɔ. Ye nabɛ ɛ́, kɛŋ nɛ bwoo moo sa nyɛ. 34 Nyɛ eezɛke nɛ nɔɔ náá: «Sisim'am ɛ́ tɔ ghoŋ, kana nenak, kɛyaka nɛ ɛwala ɛsyee. Likeka wak, nàdjaka gɔ, djaalaka Zɛɛb.» 35 Bhii tak, nyɛ eezɛtiila ba ɛtsetaɛpe pɛ sok, zɛduma mɛboŋ si, nyɛ moo djaala nɛ Zɛɛb náá, Zɛɛb dis mezuk menek sok bhwoob'ɛ, nyɛ kwyɛl ɔɔ. 36 Nyɛ nadi eke ɛ́ náá: «Bhaaba saag'am, mɛ nɛ gu náá, wɔ ɛ́ nɛ ghwyil ɛsa esonok djas. Disa pɛ sok bhwoob'am baka mezuk mak. Tin, ye goka ɛ́ náá, ɛkwosak ɛ lɔ sael, ààkabɛ ɛkwosak ɛ lam.» 37 Bhii tak, nyɛ eezɛnɔɔ nyel, sik pɛ nyɛ nalik bɛdjekel bɛ ɛ. Nyɛ kazɛbela ɛ́, bɔɔ é egɔ. Nyɛ ɛ́ boozɛke nɛ Pyɛɛd náá: «Simɔŋ, wɔ eedja gɔ! Wɔ ààpakodi mis membek ɛwala ɛ wat é? 38 Djemka, dika dwooz, djaalaka Zɛɛb, etɛɛ náá, bi ɛ́ zɛkɛkwyɛ tɔ mɛbhowal. Sisim ɛ́ nɛ ghwyil ɛlooba, kabela ɛ́ náá, epuud nɛ sa elɛtɛ.»
39 Nyɛ eebaasik pɛ kyee nyɛ nadi sok ɛ. Nyɛ eebaazɛdjaala dáa nyɛ nadjaala Zɛɛb sok ɛ. 40 Yezu eebaazɛbula pɛ nyɛ nalik bɛdjekel bɛ ɛ. Nyɛ kabaazobela bɛ ɛ́ é egɔ, etɛɛ náá, mis mɔɔ nadi ɛ́, ɛdilɛpe. É di'enek, bɛ moo «yooo», ààkabaabɔɔza nɛ Yezu. 41 Yezu baazɛbula yak kɔkɔ tyee esok elɛl, bɔɔ é gɔ. Nyɛ eezɛke nɛ nɔɔ náá: «Bi dinaa edja gɔ? Bi dinaa ewala? Yɛ eedjala! Ɛwala ɛ Sɛɛŋɛlɛ Mɔn Mot moo zɛseebaa é mɛmbɔ mɛ bot ɛ mesyem ɛ, yɛ eezedjala. 42 Wyɛlka, ghɛɛka mɛnyel. Mena tɔ́ka, etɛɛ náá, mot aaka mɛ ɔ moo zɛkunaa nɛ nena.»
Yezu eezɛmɛtaa
43 Ye nabela ɛ́, Yezu dinaa elii, é di tak wat, Yudas, ngɔt tɔ bɛdjekel bɛ kam nɛ bɛbá eezɛtuula nɛ ɛdhuu ɛ bot nɛ epɛl nɛ ebhil e ele é mɛmbɔ. Ye nabɛ ɛ́, eboo bɛghaa-Zɛɛb, nɛ bɛghaŋ ɛ mɛkana mɛ etsi, zɛnɔɔ bɛpaa ɛ eYuda nalwom bɛ ɔ. 44 Kabela tin ɛ́ náá, Yudas, mot naka bɛ Yezu ɔ, nabɛ ɛ́, nyɛ naalyaal bɛ geka bɛ nawaagwyak Yezu nɛ yɛ ɛ. Nyɛ nabɛ ɛ́, nyɛ eezelɛɛ nɛ nɔɔ náá: «Bi zobee ɛ́, mot mɛ aakɛbeedal ɔ, ye ɛ́ nyɛy. Mɛtka nyɛ “gbak”, da bi ɛ́ tɔ́ nɛ nɛ.» 45 Dáa Yudas nɛ bot bɛ natuula ɛ́, nyɛ eezɛtiila pɛ daa Yezu. Nyɛ eezɛke nɛ nɛ náá: «Lyoel!» Bhii tak, nyɛ eezɛbeedal nyɛ. 46 Bhii tak, bot ɛ nazyɛ bɛ nɛ Yudas ɔ, bɛ eezɛmɛt nyɛ. 47 Tin, mot ngɔt tɔ bot ɛ nadi é di tak ɔ, naazɛwaal pɛl tɔ pɛp, tsaal ɛlɔ ɛ mot nadi esesa mɛsa pɛ daa boo ghaa-Zɛɛb ɔ. 48 Wɔ gwaa, Yezu zɛlii nɛ nɔɔ náá: «Mɛ kabɛ ɛ́ mot ɛzɛm étɛp bi neezyɛ, zɛmɛt mɛ nɛ epɛl nɛ ebhil e ele é? 49 Mɛ tok wak mɛlu djas tɔ len elyo tɔ kok Ndjaa-ebuwa, bi nadi ààmɛt mɛ étɛp yé? Sa bi sa'aak, ye ɛ́ etɛɛ náá, etɛp ee nakwyalaa tɔ mɛkana mɛ Zɛɛb, dum nɛ nam ɛ neebela ɛsuk.» 50 Tin, bɛdjekel djas eezɛghuma nɛ ekaab «gbes», lik Yezu é mɛmbɔ mɛ bot binɔk. 51 Dhiiti ngbaaz ngɔt nadi edu bɛ pɛ bhis, zuka nɛ kaad nyɛ nabɛ nɛ yɛ é nyel ɛ, ye nabɛ ɛ́ kaad ɛsoa kɔ goŋ. Wɔ gwaa bot ɛ tak zɛsuu ɛmɛt mɔɔ ngbaaz tak, 52 nyɛ eezɛkaab, lik bɛ kaad tak é mɛmbɔ, nɔɔ nyel'ɛ, tɔ́ ben toto «syɛɛɛ».
Yezu sok bhwoob boo kwan eYuda
53 Bɛ eezɛtɔ́ nɛ Yezu pɛ kɔ ɛbɛsɛɛ ndjaa boo ghaa-Zɛɛb, pɛ di bhoma bot ɛ nadi kɔ elo e bɛghaa-Zɛɛb ɔ, nɛ bɛpaa ɛ eYuda, zɛnɔɔ bɛghaŋ ɛ mɛkana mɛ etsi. 54 Pyɛɛd nadi edu-du nyɛ ɛtsetaɛpe, batakɛni tɔ ɛbɛsɛɛ ɛ boo ghaa-Zɛɛb. Nyɛ eezɛdisi egɔɔl du, bɛ nɛ bot ɛ nadi ebaal ndjaa tak ɔ.
55 Eboo bɛghaa-Zɛɛb nɛ bɛdhiiti bot ɛ boo kwan eYuda nadi esaa embee etɛp di náá, ye ɛ́ nɛ ghwyil ɛdjɛ Yezu ndjɛ ɛ, étɛp bɛ neegó nyɛ, bɛ kadi ɛ́, ààbela sonok. 56 Etɛɛ náá, bot ɛbuɛpe nadi ezezyɛ, zɛsu etɛp e mɛkɔŋ kɔ ɛsu ɛ lɛ. Saabɛgɔs kabɛ ɛ́ náá, bɔɔ djas kadi ɛ́, ààbɛ lɛŋ wat. 57 Bɛdhiiti wyɛl, zokazyɛ, zɛsu nyɛ tɛp. Bɔɔ náá: 58 «Bis naagwak nyɛy eke náá: “Mɛ waabo kok Ndjaa-ebuwa bot nasum'aak. Bhii tak, mɛ kasum ɛ́, dhiiti ndjaa sis. Zumal tak aabɔya mɛlu mɛlɛl. Yiizaag aanàkabaadi zumal mɛmbɔ mɛ bot.”» 59 Ye kabela tin ɛ́, bɛtɛ nɛ bot ɛ́ napookozyɛ sok, zɛpit nyɛ ɔ, nabɛ ɛ́ ààbɛ nɛ taŋal wat.
60 Tin, boo ghaa-Zɛɛb eezɛwyɛl kuku ɛdhuu ɛ bot binɔk, zɛdji Yezu náá: «Tɔ mɛpita mɛ bot bak zepit wɔ ɛ, wɔ ààkataŋal yɔ é!» 61 Yezu zokadi ɛ́ gwyem, ààlii.
Boo ghaa-Zɛɛb baazɛdji nyɛ náá: «Yɛ wɔy ɛ́ di Mɛsia, Mɔn Zɛɛb sɛɛ mɛtel é?» 62 Tin, Yezu eezɛbɔɔza náá: «Hɛɛɛ, ye ɛ́ mam. Bi ɛ́ waabee Sɛɛŋɛlɛ Mɔn Mot ndiindil pɛ mbɔ eghɛŋ mɛbwala ɛ Zɛɛb, ezyɛ tɔ eguud tɔ gwoo.» 63 Tin, wɔ gwaa, boo ghaa-Zɛɛb zɛnyaa ekaad bɛ. Nyɛ eezɛke náá: «Dum nɛ yak, menaka ɛ́ nɛ gwyes náá, bot zɛlɛɛ mena sa nyɛ di esa ɛ? 64 Bi eegwak dáa nyɛ di ebyasal Zɛɛb ɛ! Bi bee dáa?» Bɔɔ djas eezɛbɔɔza náá, nyɛ ɛ́ nɛ ndjɛ, nyɛ goka ɛ́ nɛ ɛsyee. 65 Bɛdhiiti bot moo tin esɛɛ Yezu mɛtel é nyel. Bɛ moo tin é zɛbutal nyɛ bhwoob, nɛ tu nyɛ nɛ ekuta. Bɔɔ nɛ nɛ náá: «Naŋa! Ɛzɛ sa wɔ deenek!» Tin, bɛbaalel ɛ Ndjaa-ebuwa, moo tin epak nyɛ mɛbhɛɛz.
Pyɛɛd eezɛkɛla Yezu
66 É ɛwala ɛ Pyɛɛd nadi pɛ si kɔ ɛbɛsɛɛ ɛ, dhiiti moma nadi esa mɛsa tɔ ndjaŋ ɛ boo ghaa-Zɛɛb ɔ zɛzyɛ tin. 67 Dáa nyɛ nabee Pyɛɛd egɔɔl du é di tak ɛ, nyɛ eezɛgwyak Pyɛɛd. Bhii tak, nyɛ eezɛke nɛ nɛ náá: «Dɔɔ nɛ wɔy pe, wɔ nagyegyee ɛ́, bi nɛ Yezu, mot Nazalɛt é?» 68 Wɔ gwaa Pyɛɛd zɛkɛla. Nyɛy náá: «Mɛ ààgu sa wɔ di elii'enek. Mɛ àànyɔ ɛgwak yɛ.» Bhii tak, Pyɛɛd eezɛswoola di, tɔ́ pɛ peeb ɛbɛsɛɛ, tɔ́, kɛtyaa pɛ ɛniel. [Tin, wɔ gwaa kuu zɛkɔk.] 69 É di'enek, moma tak eebaazɛbee nyɛ, nyɛ moo tin elɛɛ bot ɛ nadi tin ɔ, náá: «Mot tak ɛ́ ngɔt tɔ bɛdjekel bɛ.» 70 Pyɛɛd eebaazɛkɛla nyɛ, kɛla sis. Bhii tak, dɔɔ nɛ bot ɛ nadi bɛ nɛ bɛ nɔɔ tin ɔ, baazɛke nɛ Pyɛɛd náá: «Ye ɛ́ tsɛɛtsɛ! Wɔ ɛ́ mot'ɔɔ etɛɛ náá, wɔ ɛ́ mot kyee dik Ghalile.» 71 É di'enek, Pyɛɛd tɔ ɛkɛla tɛp. Wɔ gwaa, nyɛ moo tin etsaal tsuŋ é mis ɛ Zɛɛb: «Zɛɛb pɛ ɛko! Mɛ ààgu mot bi di eke nɛ nam'enɔk.» 72 Batsa deenek, kuu eebaakɔk tyee kɔka esok ebá. Tin, wɔ gwaa Pyɛɛd zɛtaala sa Yezu nalɛɛ nyɛ ɛ. «Ɛsok nɛ bɛkuu nɛ kɔk esok ebá, yɛ aakabela ɛ́, wɔ eezekɛla mɛ esok elɛl.» Bhii tak, Pyɛɛd eezɛkɛk nɛ ɛgwyɛ yenek.
* 14:5 Epata mɛkam-mɛtɛn nɛ wat lyaal ɛ, mɛtaŋ mɛ etuud ee mot di egoka nɛ ɛdjɛaa bhii mɛsa mɛ tu mbu ɛ 14:27 Zal 13.7 14:63 Tɔ etsi e Moiiz, ye nabɛ ɛ́ ààgoka náá boo ghaa-Zɛɛb nyaa ekaad é mis mɛ bot deenek.