13
Pi chuʼɔ Banaba pugu Shɔɔ ntaoŋ vugu
Moŋ chɔshi Antiɔ, pa pichəɨ pa njəɨlɨʼɨ Minnwi pugu pa masha ni mbɔ fɔ. Ɔ ni mfāʼo Banaba, Shimioŋ, ŋa pi ni mɛ̄iŋ vi ni Yishhi nɛ, Lushiɔ llɔ Shiriŋ, Maneŋ, ŋa a ni ŋkuʼɔ pugu Hɛrɔ ŋa a shaʼa krao Roma nɛ, ni Shɔɔ. Ndɨɨ ŋa pugu ni nthɔ ŋgaʼo Taathɔ ndɔ njī ŋkhǐ nɛ, Jijwɛ Minnwi chhu ni pugu ŋa, “Chuʼɔ Banaba pugu Shɔɔ nūʼɔŋ vugu nɔ chwīe nu fàʼa ŋa ŋ̀gɛ̄ vugu ŋa pugu chwīe nɛ.” Pugu jī ŋkhǐ ndɔ nduoŋ Minnwi, nūʼɔŋ mbhɔ yugu mbɨŋ pugu, ntaoŋ vugu kiʼɛ.
Banaba pugu Shɔɔ ghə̄ɨ Shaipru
Jijwɛ Minnwi gha ŋkwo taoŋ vugu, pugu ghə̄ɨ Shɛlushia, nshāʼa ŋkhǐ ntaoŋ Shaipru. Pugu ni ŋga nchəɨŋ Shalami, nchīi chrà Minnwi moŋ pa nda luoŋ Minnwi pa Juu. Pugu ni ndɔ̄gɔ Jouŋ Maaku ŋa a ghɛ̄rɛ vugu ni fàʼa ghɔ.
Pugu ni ŋga nyīeŋ ŋguoŋ lɨʼɨ moŋ muuŋ ŋkǔnu ghɔ tri ŋkhǐ nɛ, ti nchəɨŋ Pafɔ, mbāoŋ pugu pa ŋgaŋ fhɔ̌ chəɨ, ligi yi pɔ Baa-Jishɔ, mbɔ ŋoŋ Juu ŋa a ni mbɔ njəɨlɨʼɨ mifɨɨ. A ni mbɔ nuʼɔŋthɔ Shɛgiu Pɔɔ, ŋa a ni nthɔ shaʼa Shaipru nɛ, ndɔ mbɔ ŋgaŋ lɨna nɛ. Ŋoŋ vei ni ŋgɛ̄ Shɔɔ pugu Banaba nthɛ ŋa a ni ntāʼa nu njaʼo chrà Minnwi. Ndɔ Elima, mbɔ ntouŋgaŋ (nthɛ ŋa a njiŋ ligi yi), tāra vugu mbaʼo nu ŋa kiʼi ŋgaŋ shaʼa ŋgwa ghɔ piŋ.
Ndɔ Shɔɔ, ŋa pi ni mɛ̄iŋ vi ni Pɔɔ nɛ, ni ŋga ŋkwo lɨnaoŋ ni Jijwɛ Minnwi, nchaoŋ ligi yi mbɨŋ yu, 10 nchhu ghɔ ŋa, “Ɔ muuŋ Shata, mbɔ mbɨ̌na ŋguoŋ nnu ŋa a yi ndɨndɨ nɛ. Ɔ lɨnaoŋ ni ŋguoŋ ŋkwaŋ mifɨɨ pugu pa nnu pɨphɨ. Ɔ ghà ŋguʼɔ ŋkɨna nchhɔ ŋkāa nu nɔ kara nu nnu shini Taathɔ a pɔ nɔ lɛʼiŋgiɛŋ! 11 Ndɔ līi njəɨ, mbhɔ Taathɔ gū nɛ mbɨŋ ghɔ, ɔ shi ŋgū nchriligi, ki lɔ nuʼuŋ njəɨ liʼɛ nɔ yichəɨ fɨʼɨ ndɨɨ.”
Wuʼɔ ndɨɨ mbaʼa pugu pa njiŋnjiŋ gū mbɨŋ Elima, a nyīeŋ nthɔ ntāʼa ŋoŋ ŋa a wɛ̄iŋ mbhɔ yi nōoŋ ndaoŋ ghɔ. 12 Nɛnnɛ, ŋgaŋ shaʼa ŋgwa ghɔ piŋ Minnwi ndɨɨ ŋa a ni njəɨ nnu ŋa a lɔ̄gɔ lɨʼɨ nɛ, nthɛ ŋa a ni ŋgrāo pa nnu ŋa pi yɛʼi nɔ ligi Taathɔ nɛ.
Pɔɔ chīi ŋkɨ̀nɨ pwa pishaʼakhɔ Antiɔ moŋ Pishidia
13 Pɔɔ pugu pa pakwo pi shāʼa llɔ Pafɔ ntaoŋ Pega, mbɔ yichəɨ mmɛ lɨʼɨ Pamfilia. Jouŋ Maaku mieŋ vugu hɛnɛiŋ kəʼɨ ghɔ, mbɨ̄nɨ Jerushalɛiŋ. 14 Ndɔ pugu tɔgɔ llɔ Pega ŋgə̄ɨ Antiɔ moŋ Pishidia.
A gha mbɔ llɛ́ ji pa Juu, pugu ghə̄ɨ moŋ nda luoŋ Minnwi nchɔchhɔ fɔ. 15 Ndɨɨ ŋa pi ni ŋkwo mɛ̄iŋ Ŋwaʼaŋlɨ Gɨ́ ŋa Mushi ni nāʼaŋ nɛ, pugu pa yɛ ŋa pa Njəɨlɨʼɨ Minnwi ni nāʼaŋ nɛ, pa thishɨ moŋ nda luoŋ Minnwi māʼaŋ ŋkɨ̀nɨ ni pugu, nchhu nu ŋa, “Lǐŋ paŋ, p̈əɨ mfāʼo sheshe chrà nɔ māʼaŋ nu ghrɨ́ ŋgwa nɔ ghɔ, pəɨ chrā.”
16 Nɛnnɛ, Pɔɔ lɔllɔ tɔthɨ, nōoŋ ni mbhɔ yi nchhu ŋa, “Ŋgwa Ishrae pugu pa ŋgwa taoŋ nduoŋ ŋa pugu pɔgɔ Minnwi nɛ, pəɨ yaʼo nnu ŋa ǹchhu nu nɛ!
17 “Minnwi ŋgwa Ishrae ni nchuʼɔ pa tǎa pia nchwīe pugu yiɛŋ ndɔ ntɨnɨ ndɨɨ ŋa pugu ni ndaʼa nu Ijipti nɔ pa ghɨ̀nɨ nɛ, ndɔ Minnwi fuʼu vugu fɔ ni mbhɔ tɨtɨnɨ. 18 A ni ŋgwɛ̄iŋ njùʼɔ yi, ndɨna ni pugu nɔ khwɛ wuŋ ŋgaʼo moŋ ŋkǔnu njó. 19 A ni nchwīe pi pɨgɛi khwachəɨ taoŋ moŋ laʼataoŋ Kanaŋ, mfɛ shhɛ ghɔ ni ŋgwa pi nɔ yugu. 20 Ŋguoŋ nnu pei ni ndɔ̄gɔ lɨʼɨ nɔ khwɛ ŋkɨɨ ni tiɛŋ wuŋ ŋgaʼo.
“Ndɨɨ yei ni ŋga ntɔgɔ, Minnwi chuʼɔ pa thishɨ mfɛ ni pugu ti ŋgə̄ɨ nchəɨŋ ndɨɨ njəɨlɨʼɨ Minnwi, mbɔ Shamuɛ. 21 Nɛnnɛ, pugu pie Minnwi ŋa a fɛ fùoŋ ni pugu, a fɛ Shɔɔ, muuŋ Kishi, ŋoŋ llɔ moŋ ŋgwrɛiŋoŋ Bɛnjamɛiŋ, a shaʼa nɔ fùoŋ vugu nɔ khwɛ wuŋ ŋgaʼo. 22 Minnwi ni ŋga mbɨʼɨ vi, nūʼɔŋ Devi nɔ fùoŋ vugu. Yei pɔ nnu haʼaŋ Minnwi ni nchhu nthɛ Devi nɛ, ‘Ǹjəɨ ŋa Devi, muuŋ Jeshe ŋoŋ ŋa a ghà nchwīe njùʼɔ a pwa nɛ, mbɔ ŋoŋ ŋa a shi nchwīe ŋguoŋ nnu haʼaŋ ǹtāʼa nu ŋa a chwīe nɛ.’
23 “Wuʼɔ llɔ moŋ ŋgwrɛiŋoŋ Devi yei, Minnwi fɛ ŋkwe ni Ishrae mbɔ Jishɔ wuʼɔ nɔ haʼaŋ a ni ŋkāʼa nɛ. 24 Ŋkaoŋ Jishɔ maa njɛ̄ fàʼa yi, Jouŋ ni nchīi chrà Minnwi ni ŋguoŋ ŋgwa Ishrae ŋa pugu pāʼa ŋkǔnu yugu ni phɨ, a fɛ ŋkhǐ ni pugu. 25 Nɔ haʼaŋ Jouŋ ni nthɔ mīʼɛŋ fàʼa yi nɛ, a pie ŋa, ‘Pəɨ pīʼi ŋa mi pɔ pi gɔ̌? Ǹdɔ njiʼi mbɔ ŋoŋ ŋa pəɨ ywɛrɛ nu nɛ. Vie ŋoŋ wuʼɔ mbɔ njiŋ nthɔ nu, paʼa ǹdɔ njiʼi ŋkāʼo nɔ kɨ̄gɛi nu ŋkɨɨ tra yi, mfuʼu nɔ kwò yi.’
26 “Lǐŋ paŋ, mbɔ ndaaŋoŋ Abrahaŋ, pugu pa ŋguoŋ ŋgwa taoŋ nduoŋ ŋa pugu pɔgɔ Minnwi nɛ, pi taoŋ ŋkɨ̀nɨ yei ni pia ŋa a fɨʼɨ ŋkwaŋ haʼaŋ Minnwi kwe ŋgwa pi nɛ. 27 Nthɛ ŋa pa ŋgwa pɛ ŋa pugu laʼa nu Jerushalɛiŋ, pugu pa thishɨ pugu, shini ndɔ nji ŋa a Jishɔ vei mbɔ ŋkwe, ndɔ ki lɔ mfāʼo shiethɔ ŋkuoŋ chrà pa njəɨlɨʼɨ Minnwi ŋa pi ni mɛ̄iŋ nu ŋguoŋ llɛ́ ji nɛ, moŋ fɛ nu njɔ́ gu ghɔ, pugu ka chwiechwie chrà pa njəɨlɨʼɨ Minnwi pighɔ chəɨŋ. 28 Ti mfɛ pi nɔ haʼaŋ pugu shini ndɔ njəɨ sheshe fàŋ mbɨŋ yu ŋa a pie ŋa pi jwi vi nɛ, pugu wuʼɔ nchuchu ni Pailɛ ŋa a chwīe pi jwi vi.
29 “Pugu ni ŋga ŋkwo chwīe ŋguoŋ pa nnu haʼaŋ chrà Minnwi ni nchhu nthɛ vi nɛ ti mīʼɛŋ, nshwiʼi vi ŋkuoŋ wáʼa, niʼiŋ vi moŋ fúŋ. 30 Ndɔ Minnwi kuʼɔ ni ju moŋ gu, 31 nɔ pa ntou llɛ́, a nōoŋ noŋ yi ni pa ŋgwa pɛ ŋa pugu pugu ni ndhɔ Galili nthɔ Jerushalɛiŋ nɛ, mbɔ pa ŋgwa pɛ ŋa pugu pa miŋkwentie pi ndwɛ ni ŋgwa Ishrae nɛ.
32 “Pigi thɔ ndwɛ ni ŋkɨ̀nɨ pwa pishaʼakhɔ ni pəɨ, ŋa nnu ŋa Minnwi ni ŋkāʼa ni pa ŋkhu tǎa pigi ŋa a shi nchwīe nɛ, 33 a chwīe nɛ ni pigi, mbɔ pa puoŋ pugu, ŋkie pi ŋkuoŋ kuʼɔ nu ni Jishɔ moŋ gu. Wuʼɔ nɔ haʼaŋ pi nāʼaŋ moŋ mbra njiɛŋ Ŋwaʼaŋlɨ Ŋkhǐ* ŋa,
‘Ɔ Muuŋ a,
shiʼa ŋ̀gū Tǎa ghɔ.’
34 Yei pɔ pi nnu ŋa Minnwi chhu nthɛ kuʼɔ nu ni ju moŋ gu ki a lɔ njiʼi mfɔ̄rɔ moŋ fúŋ nɛ: ‘Ǹshi mfɛ mbɔrɔ taoŋtaoŋ, mbɔ yi kàʼa ki fɨ̄ɨ, ŋa ŋki ŋkāʼa Devi nɔ nɛ vɛ.’ 35 Wuʼɔ nɛnnɛ, a chhu moŋ yichəɨ lɨʼɨ Ŋwaʼaŋlɨ Ŋkhǐ ŋa, ‘Mbaʼa ɔ yiʼi mieŋ Muuŋ Fàʼa yɔ yi Taoŋtaoŋ fɔ̄rɔ moŋ fúŋ.’ 36 Nthɛ ŋa Devi ni ŋga mfāʼa fàʼa ŋa Minnwi ni nūʼɔŋ ŋa a fāʼa nɛ, moŋ ndɨɨ ŋa a ni mbɔ ŋkuoŋ mbhi nɛ ti mīʼɛŋ nɛ, ŋkhu, pi twei vi lɨʼɨ haʼaŋ pi ni ntwei pa tǎa pi nɛ, a fɔ̄rɔ moŋ fúŋ. 37 Ndɔ ju ŋa Minnwi ni ŋkuʼɔ nɔ moŋ gu nɛ shini ndɔ mfɔ̄rɔ.
38 “Nthɛ yie ghɔ, ma lǐŋ paŋ, a pie ŋa pəɨ ji ŋa ntɔgɔ njiŋ Jishɔ vei, pi chīi ŋkɨ̀nɨ līʼɛ phɨ ni pəɨ. 39 Ndɔ ntɔgɔ pi mbhɔ yu, shesheŋoŋ ŋa a piŋ nɛ shi ndūgu moŋ ŋguoŋ phɨ ŋa a kaŋ ni nthɛ paʼa gɨ́ Mushi lɔ ndūgu ni ju moŋ ghɔ nɛ. 40 Pəɨ lɨna nu nɛ ŋa kiʼi pa nnu haʼaŋ pa njəɨlɨʼɨ Minnwi ni nchhu nɛ lɔ̄gɔ lɨʼɨ mbɨŋ pəɨ:
41 ‘Līi njəɨ, pa ghaŋ nchɨʼəshə,
p̂əɨ ghrāo ndɔ ŋkhu,
nthɛ ŋa nnu haʼaŋ ǹchwīe nu shiʼa,
a kaŋ ni fɛ paʼa pəɨ lɔ mbiŋ
nɔ haʼaŋ pi kaŋ ni ndɔ nchuchu ni pəɨ ŋa a shi mbɔ.’ ”§
42 Nɔ haʼaŋ Pɔɔ pugu Banaba ni ntaoŋ nu moŋ nda luoŋ Minnwi nɛ, pa ŋgwa pighɔ lɨ̄gəɨ vugu ŋa pugu pɨnɨ mbɨnɨ llɛ́ ji kaʼashiʼa, mfɨ̄ʼɨ mooŋ nnu pei ni pugu ŋgə̄ɨ shhɨ. 43 Ndɨɨ ŋa pi ni nshāaŋ moŋ nda luoŋ Minnwi nɛ, ntou pa ŋgwa Juu pugu pa ŋgwa taoŋ nduoŋ, ŋa pugu ni ŋkara mbiŋ nnu Minnwi pa Juu nɛ, yōu njiŋ Pɔɔ pugu Banaba. Pɔɔ pugu Banaba chrā ni pugu nthɔ ŋkwɛ̄nɛ vugu ŋa pugu ghə̄ɨ shhɨ nthɔ njɨʼə noŋ yugu ŋkuoŋ pwapuŋ Minnwi.
Pɔɔ kara ŋgə̄ɨ ni ŋgwa taoŋ nduoŋ
44 Mbra llɛ́ ji nduoŋ ni ŋga nthɔ, a piʼi shɨgɛi yi ŋguoŋ ŋgwa moŋ laʼataoŋ ghɔ thɔ lɨʼɨ yaʼo chrà Taathɔ. 45 Pa ŋgwa Juu ni ŋga njəɨ yú ŋgwa pighɔ, ndɨnaoŋ ni kighɨʼə, ndāa nnu ŋa Pɔɔ ni nchhu nu nɛ ndɔ ŋgwɛʼi vi.
46 Ndɔ Pɔɔ pugu Banaba chrā ni tɨnɨnjuʼɔ, nchhu nu ŋa, “A ni mbie ŋa pi fǔoŋ nchhu chrà Minnwi pi ni pəɨ. Ndɔ ndwɛ ŋa pəɨ lāa, ki lɔ ndīi noŋ pəɨ ŋa pəɨ kāʼo nɔ fāʼo nu chɔmbhi ki mmɛ nɛ, pigi shi mieŋ vəɨ ŋkara nchhu ni ŋgwa taoŋ nduoŋ. 47 Nthɛ ŋa a haʼaŋ Taathɔ fɛ gɨ́ ni pigi nɛ, nchhu nu ŋa,
‘Ǹūʼɔŋ vəɨ ŋa pəɨ pɔ líʼɛ ni pa ŋgwa taoŋ nduoŋ,
nɛnnɛ ŋa a nthɛ pəɨ ghə̄ɨ ni lūgu nu ti nchəɨŋ ŋguoŋ lɨʼɨ ghao ŋkuoŋ mbhi.’ ”
48 Pa ŋgwa taoŋ nduoŋ ni ŋga njaʼo yei, mfāʼo pwanjuʼɔ, ŋgaʼo chrà Taathɔ. Nnɛ, pa ŋgwa pɛ ŋa Minnwi ni ŋkwo chuʼɔ vugu ŋa pugu fāʼo chɔmbhi ki mmɛ nɛ, gu pa ghaŋ piŋ. 49 Chrà Taathɔ nyīeŋ moŋ ŋguoŋ yie ŋgei lɨʼɨ.
50 Ndɔ pa Juu niʼiŋ puŋ pa mɛmmɛ piŋgɛ pugu pa thishɨ pimbia moŋ laʼataoŋ ghɔ, pugu jɛ̄ nthɔ mfɛ ŋgəʼɨ ni Pɔɔ pugu Banaba, njōu vugu moŋ yugu lɨʼɨ ghɔ. 51 Ndɔ pugu krū pru nɔ kwò muŋu nɔ fɛ nu nduoŋ yugu thɔ pugu, ŋgə̄ɨ kiʼɛ Ikoniuŋ. 52 Pa ghaŋ piŋ moŋ Antiɔ ni ndɨnaoŋ ni pwanjuʼɔ pugu pa Jijwɛ Minnwi.
* 13:33 13:33 Ŋwaʼaŋlɨ Ŋkhǐ 2:7. 13:34 13:34 Ishaya 55:3. 13:35 13:35 Ŋwaʼaŋlɨ Ŋkhǐ 16:10. § 13:41 13:41 Habaku 1:5.