27
Ejáenum yay yaa Yésu bi ni Ᵽilat
(Maruk 15.1 ; Lík 23.1-2 ; Saaŋ 18.28-32)
M’bujom mej, ufan uteŋenaaw ni ufan Esúif yay ᵽe n’gujoh bugo ᵽooil firim faa jamuh Yésu. N’guhogol guban n’guŋarol iki gusen Ᵽilat, afan ahu o bugaa Rom gubaŋ to me.*
Eteh mahat yay yaa Yudas ak’amugoro
(Mukanay 1.18-19)
No Yudas, aamme áine ahu annomen me Yésu, aun me búoh gujojoh bi emuh Yésu, nateh mahat ban nájaenum síralam sasu saamme ávi ni guñen ak’abbañen ufan uteŋenaaw ni ufan Esúif yay, ban naagil : « Injé ikane, nigengen an akanut waf ibet n’eĉet ! » Bare n’guogol : « Wóli utumóli ulebo ! Dáru barokeri ! » Ñer Yudas nabelen dó ni gávi-Aláemit gagu síralam sasu aban najow akay, ᵽúrto nak’amugoro árien.
Ufan uteŋenaaw n’gumuken síralam sasu ban n’guoh : « Gúboñolal gusenut min mbi síralam sausu sitegori ni saa gávi-Aláemit gagu, mata dáuru bacam baa físim bom. » Ñer n’gujoh firim fanur min guŋar so gunnom galah gagu go guvoge me "galah ateᵽa-sibara", mbiban n’gúbahen go gukan guyah gaa sijaora. Yo eĉile galah gaugu n’guvogi "galah gaa físim" bi funah faa jama. Mo ñer gurim aboñer ahu Séremi gukanoe gaah me : « Guŋare síralam ávi ni guñen, saamme bacam babu baa funnomenol bo bugal Israel gujamor me min gubet bo mola, 10 ban n’guŋar so iki gunnom galah ateᵽa-sibara ahu, ti may Atúla alob mo me. »
Yésu bújoŋor Ᵽilat
(Maruk 15.2-5 ; Lík 23.3-5 ; Saaŋ 18.33-38)
11 Ñer n’gújaenum Yésu bújoŋor afan mof mamu aamme Ᵽilat. Ume narorenol aah : « Aw uomme ávi ahu ala Esúif yay ? » Naagol : « Aw faŋai nulob yo uban. » 12 Ᵽúrto, ufan uteŋenaaw ni ufan Esúif yay n’gunamo mul etegol sulob, bare ábalut hani jatiito. 13 Ñer Ᵽilat naagol : « Aw ᵽiaŋ uunut sulob sause so gutegei maa ? » 14 Min Yésu ábalutol me hani ñanur, Ᵽilat najahali nár.
Fítiman fafu fo n’erondopen Ᵽilat min abbaŋ Yésu n’ekurua
(Maruk 15.6-32 ; Lík 23.13-43 ; Saaŋ 18.39–19.27)
15 Emít-émit no gaggan gagu gaa Paak guĉilo, afan mof mamu nah’ahalenilhalen amigel ni bugo gukul me, ahu o fítiman fafu fumaŋ me ahanulil. 16 Ban bajene ni gunah gaugu amigel ace o gajaol guunoe faŋ, gajaol Yésu Barabas. 17 Nemme fítiman fafu ufu min fuomunore, Ᵽilat naagil : « Ay ni ubuge gaamme gúuba jimaŋe ihanulul ? Yésu Barabas, ter Yésu o guvoge me Kirista ? » 18 Nalob mee mata naffase búoh físil fiĉile min gújogul Yésu gusenol.
19 Ᵽilat o min anave dó gutaliŋe me bugan, aarol náboñul guogol : « Jamb’unogen me n’elob yay yal an ahumu akanut mee maarat mánoman ! N’efuga yauye nílalam faŋ ni síyeut so níyeute iya ni o. »
20 Ni tinah tautu, ufan uteŋenaaw ni ufan Esúif yay n’gutuñen fítiman fafu min fuoh Ᵽilat ahalenil Barabas, ban nakan Yésu naĉet. 21 Ᵽilat nabbañ narorenil naagil : « Ay ni bugo gúuba jimaŋe ihanulul ? » N’guogol : « Barabas. » 22 Natajen arorenil aagil : « Ñer Yésu, o guvoge me Kirista ahu, ikanol bu ? » Bugo ᵽe n’guoh : « Abbaŋi n’ekurua ! » 23 Naagil : « Min maarat may nakane ? » Bare bugo n’gufaŋ n’gúᵽibe fatiya guoh : « Abbaŋi n’ekurua ! » 24 No Ᵽilat ajuh me búoh ájuut to wáfowaf, ban éᵽib yay efaŋefaŋ gájalo, naŋar mal naᵽos guñenol bújoŋor fítiman fafu naah : « Guñenom gukure ni físim fafu fal an ahume akanut mee wáfowaf. Babu ñer buru ! » 25 Ñer bugan bugagu ᵽe n’guoh : « Wáfowaf wajae to me éᵽurul n’eĉelol mbi uya ni wóli ni gabugoróli ! » 26 Ñer Ᵽilat nahanulil Barabas. Mbiban, naboñ guteh Yésu gusoh gal ubaŋ, aban nasenil o bi eke ebbaŋ n’ekurua.
27 Ekosombil yay n’gújaenum Yésu bi ró ni yaŋ afanil Ᵽilat, ban fuyoŋ fafu ᵽe fal ekosombil yay ni fúgolol fúharo. 28 N’gúᵽurenol wañol ban n’gukanol uce újugah. 29 Ᵽúrto, n’guŋar ulaliŋ waa sijeŋ gueĉ fugaŋ guoᵽol ni fuhow, ban n’gusenol egol átuh n’gañenol gárib. Guban n’guya gújulil bújoŋorol min gúfohulol guoh : « Jisafi, ávi Esúif yay ! » 30 N’gumasenol guban n’guyab egol yay gutegol ni fuhow. 31 No gúfohulol me iki guᵽilo, n’guram wañ waw újugah waw wo gukanenol me, guban n’gubbañenol bisimool, mbiban n’gúᵽunnulol dó gújaenum bi eke ebbaŋol n’ekurua.
32 Bugo n’éᵽur ésuh yay, n’guemor n’ace áine ala ésuh yay yaa Siren gajaol Simoŋ ; n’gukanol ni sembe nateb ekurua yay yaa Yésu. 33 No guĉih me tiñ talu to guvoge me Golugota (dóemme "tiñ taa gasen"), 34 n’gusen Yésu bíñu yáguñori n’erem yátalie bi marem ; no naĉoen yo me, nalat yo marem.
35 N’gubbaŋol n’ekurua yay, guban n’gulukor bisimool.§ 36 Mbiban, n’gunamo n’gúniol n’gapoy. 37 N’guŋar jibabar n’guhiĉ ró waĉil me Yésu namugi, waamme uwe : « Ume aamme Yésu, ávi ahu ala Esúif yay. » Mbiban n’guŋar jibabar jauju gubbaŋ n’ekurua yay fatiya fuhool. 38 Baje ᵽoᵽ ukana-maarat gúuba bugo gubbaŋe ni sukurua manur ni o, ahu n’gañenol gárib, ahuo n’gamayol.
39 Bugan bugagu gaamme n’égat nihi gúlis guhoil n’gujelol nímoro n’guoh : 40 « Aw áju me ufum gávi-Aláemit gagu mbiban nubbañ uteᵽ go ni gunah gúfaji, uᵽagenoro ᵽaa fuhoi ! Iní maagen aw uomme Añol Aláemit, kan úavul n’ekuruai ! » 41 Ufan uteŋenaaw, úᵽajula gúboñ Aláemit bugagu ni ufan Esúif yay, bugo ᵽe may n’gunamo éfohulol guoh : 42 « Nah’aᵽagen bugan aban ájuut aᵽagenoro ! Let aĉila ávi Israel nam ? Ñer áavul n’ekuruaol min úinenal ni o. 43 Let gafiumol n’Aláemit gom ? Kan ñer maer Aláemit ákail aᵽagenol, íni me namaŋol ! Let naage o Añol Aláemit nam ? » 44 Ukana-maarat bugagu bugo gubbaŋor me manur ni o n’gunamo may ejelol ti bugagu gujeleol me.
Eĉet yay yaa Yésu
(Maruk 15.33-41 ; Lík 23.44-49 ; Saaŋ 19.28-30)
45 No tinah tirih me, emoĉ néavul ni mof mamu ᵽoomo, ban néni to iki títigo. 46 No títigo me maa, Yésu náᵽib fatiya ni sembe aah : « Elí, Elí, lama sabahtani* ? » Dóemme « Aláemilom, Aláemilom, wa uĉile nujundenom ? » 47 Guce ni gaamen to me n’guunol ban n’guoh : « Aboñer ahu Elí navoge mee ! » 48 Ace ni gaam to me natey to baenah ak’aŋar jurocob, nájeben jo bíñu yafire, aban naŋar gapil nahoh jo ró añuren Yésu min mb’acot jo. 49 Bare bugagu n’guogol : « Unah, umundumal ujugal ter Elí ᵽan ájoul ákiil aᵽagenol. »
50 Yésu nabbañ aya gáᵽib gámah, aban naĉet.
51 Ni tinah tautu, gábil gagu gaminden me tiñ talu táñai me dó ni gávi-Aláemit gagu n’guĉaĉo kábiriŋ fatiya go bi n’ettam go gukan uᵽeŋ úuba. Ni tinah talu tanur tatu, ettam yay negoror, ban sival sasu ni sireñ. 52 Ñer guyah gagu n’gúfogulo ban gammeŋe ni gáinen me n’Aláemit gaĉelen me n’gúbbañul gúni m’buroŋ, 53 ban n’gúᵽurul n’guyagil. (Ᵽúrto gailo Yésu ni gaĉet me, n’gunogen dó Yérusalem, yaamme ésuh yay yanab me, dó bugan gammeŋe gujugil.)
54 Afan ekosombil yay ni buganol gaamme n’gapoy Yésu manur ni o n’gujuh gagoror ettam yay ni wabaj me ᵽe ; ñer n’gúholi náar, ban n’guoh : « Maagen mamu aĉila aamme Añol Aláemit ! »
55 Bajene ᵽoᵽ waare gammeŋe gaiye ráli n’gúni n’eluj ; bugo gulagenulo me Yésu kábiriŋ Gálile nihi gucokorol nímoro. 56 Ni baj ni bugo Mari ala ésuh yay yaa Magudala, ni Mari jaw Saak bugo ni Susef, ni may jaw guñol Sebede.
Gafoh Yésu
(Maruk 15.42-47 ; Lík 23.50-56 ; Saaŋ 19.38-42)
57 No tinah tujon me, ni baj ace áine gajaol Susef áᵽullo Arimate ájoul ; áine ahumu nasanumetsanumet, ban o ᵽoᵽ alagora Yésu aamene. 58 Najow ak’atoh Ᵽilat min ácinol efuluŋ yay yaa Yésu. Ñer Ᵽilat naboñ gusenol yo. 59 Susef naŋar gábil gajaha min ággub efuluŋ yay, 60 aban nabaŋ yo ñáraru fuyah fuvugul fo naoge bi ni o faŋaol faam n’gacaĉ erijaŋ ; mbiban nábaken fuval fámah atoj gánonum fuyah fafu, aban nakay. 61 Mari ala Magudala ni Mari ahuo ubugien to n’gurove gúᵽimbor fuyah fafu.
62 Tihalen fo, faamme fíiyay Esúif yay, ufan uteŋenaaw ni Eᵽárisie yay n’gujow manur bi nende Ᵽilat 63 guĉih n’guogol : « Afanóli, wóli juosene búoh abija ahumu, no naamen me m’buroŋ, naage tale gunah gúfaji ᵽan ailo ni gaĉet me. 64 Aᵽ’umaŋ ᵽaa usen búoh fuyah fafu fupoi bi ni funah fúfatten ! Kanut mo, ulagorol gújue gújoul iki gúkuet efuluŋ yay, mbi ᵽúrto n’guoh ésuh yay nailoe n’gaĉet me, ban jibij jauju júsola jo jijae me efaŋ gaarat jítiar jaju. » 65 Ᵽilat naagil : « Yoo. Jiŋar ekosombil bugaubuge bi gapoy gagu. Jujow, ban jikan min fuyah fafu fupoyi ti júju me. » 66 Ñer n’gujow iki gukan gapoy gagu gaa fuyah fafu : n’gumundum guŋar fuval fafu gutoj fíᵽ gánonum fo, guban n’gukan to fúffasum mbi an agor n’guffas. Mbiban n’gubaŋ to upoya.
* 27:2 Juluj bagitener babu baa Mácie 22.17 27:10 Juluj Séremi 32.9 ; Sakari 11.12-13 27:35 elukor : dóemme eñagor usos. § 27:35 Ni bahiĉer bice bítinar, firim faufe may ufu ró : Mamu firim fafu fo aboñer ahu alob me n’fukano faah me : « Gugabore bisimoom, ban gulukore gañom gaa fatiya. » (Juluj Ufóñ 22.19.) * 27:46 Juluj Ufóñ 22.2 27:60 fuyah faam n’gacaĉ erijaŋ : No, Esúif yay ndi guoh n’ettam min gufoh sufuluŋil. Ᵽan guoh ni gacaĉ fuval fámah gasun dó gujae me ebaŋ efuluŋ yay, mbiban n’gúfakenul fuval fice gutoj gánonum gagu. 27:63 Juluj Mácie 12.40 ; 16.21 ; 17.23.