8
Tai wela keni ne da lea kwaimani ki fai sa Disas
1 'I burina ki lau guu, sa Disas ka lea naa uri maefera baita ki ma maefera tu'uu ki sui gu 'ana uri faarongo lae 'ana faarongoa diana sulia 'initoaa God. Ma na akwala ma roo waa sarenga nia baki daka lea kwaimani lau gu fai nia.
2 Na wela keni baki sa Disas taria anoedoo ta'aa ki faasi kera ma tai ai bae nia guraa tai mataia 'e'ete ki lau faasi kera, da lea kwaimani lau gu fai nia. Ai nai ki ne: ni Meri faasia maefera 'i Magdala bae sa Disas taria fiu anoedoo ta'aa baki faasia,
3 ni Dioana, 'afe sa Kusa waa baita kera bae toaa da rao lao beu sa Herod waa 'inito, ni Susana, ma tai ai 'oro lau gu 'uri nai. Wela keni nai ki da falea si malefo faasia suadooa kera ki tala'ada, fua ka 'adomia sa Disas fai waa kwairooi nia ki.
Ununua 'ana tarifula lae sulia waa afusia migana wiiti
(Matiu 13:1-9; Maak 4:1-9)
4 Kada toaa da lea ki mai fasi maefera baita nai ki sui gu 'ana da koni sia sa Disas, nia ka unu sulia tii si tarifulaa ka 'urii,
5 “Totoo tii waa nai lea ka fasia naa ola wiiti nia. Kada nia afutaa migana wiiti nia ki, tai miga doo ka 'asia lao taale ni liu lae lao ole. 'Uri nai, waa ki liu daka dalia gu 'ada, ma tai doo ai na saaro lolofo ki 'i mamangaa koso mai daka 'ani lau gu 'ada.
6 Aia, tai miga doo daka 'asia gu 'ada lao si saegano 'e faula, daka bulao mai daka tae guu sulia si kada kukuru, sui 'ali'ali daka kuku lau gu 'ada, sulia si saegano nai 'e lalangafikoa.
7 Ma tai miga doo daka 'asia gu 'ada matangana lalano kwakware ki, ma lalano nai ka buru na 'ana ki faafida.
8 Ma sui, tai miga doo lau daka 'asia fafona si saegano diane, ma daka tae diana daka fungu naa 'ana fuaedoo 'oro ki.”
Sa Disas 'e faasuia si ununua nai 'i seeri, ka bae 'urii, “'Oe waa ne 'o too 'ana alingamu uri rongo lana doo ki, 'o rongo doo nai ki 'oko rongo diana ai.”
Doo ne adea sa Disas ka tarifula kada kai falebaea ki
(Matiu 13:10-17; Maak 4:10-12)
9 Aia, waa kwairooi sa Disas ki da ledi nia uri ka 'inifitaa malutana si tarifulaa nai fuada.
10 Nia luu kera ka bae 'urii, “Kada 'i nao God nao si faatai folaa 'ua 'ana dongana 'initoaa nia fua toaa 'i nao. Ma sui 'i tari'ina God nia faatai folaa naa 'ana dongana 'initoaa nai fuamolu waa kwairooi nau ki. Ma toaa neki sui gu 'ana, na tarifulaa neki naa ne kwai unu sulia fuada kada kwai falebaea sulia dongana 'initoaa nai. Uria kera ka bubungia boroi doo neki da fuli ki ka nao dasi liofiloda guu, ma daka fafurongo boroi nao dasi rongo filoa guu si doo ne God ilia ki nee.”
Sa Disas, nia 'inifitaa tarifula laa bae fuana waa kwairooi nia ki
(Matiu 13:18-23; Maak 4:13-20)
11 Sa Disas ka bae lau 'urii, “Na malutana tarifulaa bae nia 'urii bae: Na migana wiiti ni fasi lana baki, kera talafana si baea nia God.
12 Ma miga doo baki da 'asida lao taala ni liua lao ole, kera talafana toae ki kada kera rongoa si baea nia God, ma sui Saetan lea mai ka taga lau gu 'ana ai fasi lao manata lada uri ka nao dasi faamamanea lau God ade ka faamauri kera.
13 Ma na migana wiiti bae da 'asia lao si saegano 'e faula, kera talafana toae ki kada kera rongoa si baea nia God, ma kera 'ali'ali daka ala faafia daka ele nada sulia ma sui ka nao si lalisusu 'ua guu lao mauria kera ki. Ma kera ka faamamanea guu sulia si kada kukuru. Ma si kada kera dao toi 'afitaia ki faafia, kera daka luka lau gu 'ada ai.
14 Na miga doo baki da 'asia 'i matangana lalano kwakware baki, kera talafana toae ki kada da rongoa si baea nia God, sui da oli kau na manata lada ka isifufuli lau gu 'ana sulia doo 'e'ete 'oro lao molaagali, mala 'ana malefo ma elelea sala. Ma doo nai ki ka adea mauria kera ki ka nao si rafo uri fungu lae 'ana ta fuaedoo fua God.
15 Aia, na miga doo baki da 'asia lao si saegano diana, kera talafana toae ki kada kera rongoa si baea nia God, ma daka dau ngasi faafia fai manata dianaa ma manata mamanaa lao lioda. Ma daka noni maabe daka susuu ta'aa na fainia lelea daka dao toi guu dianaa 'oro ka tasa 'i gwauna.”
Rongo lana si baea God, ma ade lae sulia
(Maak 4:21-25)
16 Sa Disas ka bae lau 'urii, “Doo nao toae ki si ilia ne faasaru lana kwesu ma sui lea daka agwaa 'ada fara ta tiu ma nao fara ifitai. Doo dai ilia 'ada ne faasaru lana kwesu sui daka urungaa ka uu 'i langi, uri ka saru folaa fua toaa da ruu ki mai luma daka suai.
17 “Nau ku bae 'uri nai sulia totoo tafa dani, doo tio saufini neki dai alu faatai ai, ma doo agwa neki dai too folaa fua toae ki daka suai.
18 “Nia 'uri nai, kamolu molu ka fafurongo diana 'ua guu uria si baea nee sulia 'initoaa God, sulia waa ne susuu ka dau fafo 'ana ta kaa kula tu'uu boroi 'ana si baea mamana neki ku faarongo kamolu ai, God kai faa 'ana ka 'idu lau 'i fafona. Ma waa ne nao si dau fafo guu 'ana ta kula ai, ta kaa saitomadooa ne nia kwaifii 'ana sae sa nia too boroi ai, God kai tagalangainia lau gu 'ana faasia.”
Waa ade sulia bae lana God, nia na toolana sa Disas
(Matiu 12:46-50; Maak 3:31-35)
19 'Ana kada nai guu, gaa nia fai saasina sa Disas ki daka dao na mai. Kera daka doori bae fai nia, sui ma ka 'afitai fuada uri lea karangi lana mai, sulia toaa 'oro 'asia naa da koni kalia sa Disas 'i seeri.
20 Ma tii waa lao konia nai ka bae 'urii fuana, “Gaa 'oe fai saasimu ki loko da dao daka nii gu 'ada mai maa, ma daka doori bae fai 'oe.”
21 Sa Disas abulo ka bae 'urii fua konia nai tiifau, “Toaa ne kera rongoa si baea nia God ma daka ade sulia, kera 'ana ne gaa nau ki ma toolaku ki.”
Sa Disas too 'ana tetedea fua faa enoeno lana koburu fai nanafo
(Matiu 8:23-27; Maak 4:35-41)
22 Tii si kada, sa Disas fai waa kwairooi nia ki da tae lao tii baru nai nia ka bae 'urii fuada, “Kolu toofolo naa uri bali 'osi loko nai.” Nia bae 'uri nai sui, kera ka lea na kau.
23 Ma kera lea kau 'uri nai lelea guu sa Disas 'asi nia tio ka maleu na 'ana. Kada nia maleu 'ana, tii mae taba'elo nai ka tae lao 'osi talingai nai ma koburu ka too naa. Ma baru kera nai ka fungu 'ana kafo lelea karangi kera da kai kuruu naa.
24 'I seeri, waa kwairooi nia ki lea daka faa ada nia daka bae 'urii, “Arai nee 'ae, ma kolu kai funu naa ne wala!”
Sui sa Disas nia tatae ka ngatafia koburu nai fai nanafo nai, ma kera daka ade na suli nia ma 'i seeri lao 'osi nai ka aroaro naa.
25 Sui sa Disas liu ka ledia waa kwairooi nia ki ka bae 'urii fuada, “Nee rowaa, ma tee ne adea ka nao molu si faamamane nau 'amolu?”
Ma kera daka kwele daka mau 'asia naa, ma daka bae 'urii, “Toa nee 'ae, ma waa ai tee nee? Tee koburu ma nanafo nee boroi daka ade nada sulia bae lana nee!”
Sa Disas, nia taria anoedoo ta'aa fasi tii waa
(Matiu 8:28-34; Maak 5:1-20)
26 Sui sa Disas fai waa kwairooi nia ki daka faafolo lau kau daka dao naa 'ana bali fera nai 'i Gerasa, ne too ai daka liofolo lau gu kau uri Galilii 'ana bali 'osi loko 'ana 'osi nai.
27 Kada sa Disas dao ka koso 'i sara, nia ka todaa naa tii waa fasi maefera nai 'i seeri, ne anoedoo ta'aa ki da burosi nia ka tau na mai, ma nia ka too dadara ki gu 'ana. Ma waa nai ka nao si tio guu 'i fera, ka tio ki gu 'ana lao faaluma ni alu wane ki.
28-29 'Ana kada 'oro, toaa nia ki da daua daka kania 'abana fai 'aena ki daka alua waa ka lio suli nia. Ma sui boroi 'ana, nia ka muusia gu 'ana seni ma 'oko ngasi neki da kani nia ai. Ma anoedoo ta'aa nai ka laetainia ka liufia gu 'ana lao fera kwasi ki.
Aia, kada nia suana sa Disas 'e dao mai 'uri nai, nia ka kokoo baita, ka 'asi nia ka booruru naa 'i saegano maa 'aena sa Disas, ka bae 'urii, “'Oo Disas, 'oe 'alakwa nia God ne 'initoa ka tasa. Tee naa ne 'oi ilia 'ani nau nee? Nau ku ledi 'oe, nao 'osi falea 'ua nonifiia baite fuaku.” Sa Disas ka bae 'urii fuana, “'Oe na anoedoo ta'aa nee, 'otolangai 'oe lea 'amu fasi sa wala nee.”
30 Sa Disas ka ledi 'urii 'ani nia, “Satamu sa tii nee?”
Nia luua ka bae 'urii, “Sataku sa omee baite.” Nia bae 'uri nai, sulia waa nai nia too 'ana anoedoo ta'aa 'oro 'asia naa.
31 Na anoedoo ta'aa nai ki daka ledia sa Disas uri ka nao si odu kera lau fua lao kilu liu 'ana kwakwaea.
32 Ma kada nai lau guu, tii ferae boso nai kai 'eli gu 'ana sulia si raofaia nai. 'I seeri, anoedoo ta'aa nai ki, kera daka ledia naa sa Disas uri nia ka odu kera 'ana fua lao boso nai ki. Sa Disas ka kwaifaolomai fuada.
33 Na anoedoo ta'aa baki da lea gu kau fasi sa wala bae, daka ruufia naa ferae boso bae tiifau. Aia, na ferae boso bae tiifau kera tii fa gwasule laa daka liutoli tiifau sulia 'oba 'afitai bae daka lofo tiifau lao 'osi koso fubae, daka kuu daka mae tiifau.
34 Toaa ni sangoni boso nai ki daka suai doo nai fuli 'uri nai, kera tiifau daka tafi naa uri lao maefera baite nai. Lea kau dao daka faarongo talo naa sulia doo nai fua toae ki lao maefera nai ma 'ana kasi maefera tu'uu ki kalia 'i seeri.
35 Toaa nai ki da rongoa si doo nai, kera ka lea na mai uri kula nai si doo nai fuli kau ai fua lio 'isi lae ai. Ma kada da lea mai dao seeri sia sa Disas, daka suana waa nai anoedoo ta'aa nai ki lea faasi nia nai, 'e manata naa ka ofi ka gooru ngado too kai fafurongoa 'ana sa Disas ma kera daka mau lau gu 'ada.
36 Ma toaa ne da tala suana mai sa wala nai nia too 'ana anoedoo ta'aa ki ma daka tala suana sa Disas taria anoedoo ta'aa nai ki faasi nia, kera unu sulia fuli lana doo nai ki siana toaa ne da koni mai 'i seeri.
37 Sui guu, toaa nai ki sui gu 'ana bali lolofaa nai Gerasa daka odua naa sa Disas uri ka lea 'ana fasi seeri, sulia da mau 'asia naa 'ana doo nai 'e fuli nai. Sa Disas ka raa lao baru daka oli lau gu 'ada uri bali loko 'ana 'osi.
38 Kada nai kera tatae dau lea naa, waa nai na anoedoo ta'aa ki lea na faasia nai, nia lea mai ka radi na kalia sa Disas uri ka lea na 'ana fai nia.
Sui ma sa Disas ka faaolitai nia ka bae 'urii fuana,
39 “'Oe oli 'amu sia toaa 'oe fera kamu. Lea kau dao 'oko faarongo kera 'ana doo talingai ne God nia ilia fuamu nai.” Sa wala nai ka oli naa 'i fera kera, ka lea kau dao ka ununu na sulia doo nai ki sa Disas ilia fuana nai.
Sa Disas, nia guraa wela keni 'abusure saungia fai ka tataea saari sa Daeras
(Matiu 9:18-26; Maak 5:21-43)
40 Kada sa Disas oli mai ka dao 'i bali 'osi nee, konia baita bae daka maasi nia ma daka ele 'asia naa uri sua lana ne nia dao mai.
41 Tii waa baita ni sua lae sulia beu ni ofu laa kera toaa Diu ki seeri, ne satana sa Daeras, nia lea mai ka dao sia sa Disas. Nia dao ka booruru maa 'aena sa Disas, ka bae fifii naa fuana sa Disas uri ka lea fainia 'i luma kera,
42 sulia tii kafa wela keni saimamana nia nai 'e matai baita 'asia naa ka tio naa uri mae lana. Wela keni nai 'e baita ka dao guu 'ana taafuli fa ngali ma roo fa ngali sarenga ki.
Ma kada sa Disas tatae ka lea kau fai nia, toaa 'oro nai sui gu 'ana daka kwalengai kera lau gu kau fai nia.
43 Aia 'i seeri lau guu, tii wela keni na 'abusure saungi nia mai sulia taafuli fa ngali ma roo fa ngali sarenga ki, 'e nii lau gu lao konia nai. Na wela keni nai 'e tauwelaa sui na mai suadooa nia ki tiifau fua waa ni gura mataia ki, sui boroi nao mataia nai si sui guu faasi nia.
44 'Afa dani nai, wela keni nai 'e fali mai burina sa Disas ka samo toi kau tatagwarana maku sa Disas. 'Uri nai, na 'abu nai 'ana 'abusure nai ka lalanga naa faasi nia asi kada nai 'ua guu.
45 Sa Disas ka ledi 'urii, “Tii 'amolu bae dau toku kau bae?”
Toaa nai ki sui gu 'ana daka saea kera nao.
Sa Bita ka bae 'urii fua sa Disas, “Wala arai, na konia baita nee gu 'ana ne beresi 'oe nai!”
46 Sui boroi sa Disas ka bae 'urii, “Nao, waa bae dau toku kau, nau ku saitomana ku guraa na kau wane 'ana mamanaa nau bae.”
47 Kada wela keni bae 'e saitomana naa ne sa Disas 'e filoa gu 'ana doo ne fuli 'ani nia, nia ka mau 'asia naa ka lelebe mai ka dao na siana sa Disas ka booruru naa maa 'aena. Ma kada konia nai da bubu tetee 'ani nia, nia ka faarongo naa 'i maada sui guu 'ana doo ne adea nia ka samo toi kau tatagwarana maku sa Disas. Ma ka faarongo kera lau guu ne nia samo tona maku sa Disas ma nia ka 'akwaa 'ali'ali 'i seeri.
48 Ma sa Disas ka bae 'urii fua wela keni nai, “'Oe wela keni nee, God nia faa 'akwaa 'oe naa, sulia 'oe faamamana nau. Oli 'oko lea 'amu, nao 'osi manata 'oroa lau.”
49 Kada sa Disas kai bae gu 'ana 'uri nai, waa 'e too mai luma sa Daeras ka lae mai uri nia ka dao naa. Waa nai ka bae 'urii fua sa Daeras, “Saari 'oe bae, nia nao'ana na mai. 'Oe nao 'osi faa 'abaruaa lau waa ni toolangaidoo.”
50 Sa Disas 'e rongo alinga 'ana faarongo laa nai, ka bae 'urii fua sa Daeras, “Nao 'osi mau, 'o faamamane nau 'amu tari'ina saari 'oe nia kai 'akwaa na.”
51 Kada sa Disas fai kera da lea kau daka dao naa maa luma kera sa Daeras, sa Disas ka luia kera sui guu daka too 'ada 'i maa, nia fai sa Bita, sa Dion, sa Demes, fainia maa nia fai gaa nia wela keni nai gu 'ana daka ruu kau 'i luma.
52 Toaa nai sui guu da angi baita daka isisigwau guu asi kada nai. Sa Disas ka bae 'urii fuada, “Nao molu si angi lau 'urii, sulia wela keni nee nia nao si mae, nia maleu gu 'ana ne!”
53 Kera da rongo si doo nai sa Disas saea, daka waelsi nia 'ada sulia da saitomana 'e mamana 'ua guu ne wela keni nai 'e mae naa.
54 Sa Disas 'e fali kau ka rao uri 'abana wela keni fuu ka 'ai naa, ka bae 'urii, “'Oe wela keni nee, 'o tatae 'amua!”
55 'I seeri, wela keni nai mangona ka alatafa lau, ka tatae ka gooru naa. Sa Disas ka saea fuada lea daka fale tasi fanga nia ka 'ani.
56 Na maa nia fai gaa nia wela keni nai, daru suai si doo nai daru ka kwele daru ka mae. Sui, sa Disas ka luia nao dasi unu sulia doo nai ki sia ta waa.