☰ Mateo 1
Miad Na Balita
Na Pasugid
Mateo
Pauna Na Mga Ambal Parti Ta Yi Na Libro Na Mateo
Yi na libro una ta appat na libro naan ta Bag-o Na Kasugtanan na nasulat parti ta kabui daw kamatayen Jesu-Cristo. Naan ta yi na libro, Jesus an papakala na kanen papaabot ya na Pinili Ta Dyos Na Mag-ari. Natuman paagi ki kanen mga nasulat naan ta Una Na Kasugtanan na mga pangako ta Dyos ta iya na mga ittaw.
Mga ngaran ta kaapuan na alinan Jesus nalista naan ta yi na libro daw may nasulat man parti ta mga natabo alin ta iya na pagtao asta ta iya na pagbakod. Nasulat man naan ta yi na libro parti ta pagwali Juan na manugbautismo na mga ittaw an dapat magnelsel daw dilian iran na mga sala aged danen an anda en para ta pag-abot Ginuo Jesus. Nasulat man parti ta pagbautismo ki Jesus daw pagtintar Satanas ki kanen. Pagtapos ta pagtintar, Jesus ya galibot naan ta Galilea na gasugid ta miad na balita parti ta pagdumala ta Dyos. Gapaayad kanen an ta mga ittaw na may masakit daw gapagwa ta mga malain na ispiritu naan ta mga ittaw. Katapusan na isturya naan ta yi na libro parti ta pag-alin din ta Galilea munta ta Jerusalem daw parti man ta mga natabo dya ki kanen seled ta pitto na adlaw na nabilin ta iya na kabui. Nasulat man parti ta iya na kamatayen paagi ta paglansang naan ta krus daw pagbannaw ta Dyos ki kanen.
Katamaan ta mga nasulat naan ta yi na libro parti ta pagtudlo Jesus. Paagi ta mga nasulat parti ta iya na pagtudlo, mlaman ta na kanen an maalam daw bantog na manugtudlo parti ta pagdumala ta Dyos. Yon isya ta mga tenaan na yi na libro na Mateo una ta appat na libro parti ta iya na kabui daw kamatayen. Mga patudlo din na nasulat naan ta yi na libro nabetang naan ta limma na grupo. Makita una na grupo ta mga patudlo din naan ta kapitulo singko asta syiti, pangarwa ya naan ta kapitulo dyis, pangallo ya naan ta kapitulo trisi, pang-appat ya naan ta kapitulo disi-utso daw panglimma ya naan ta kapitulo binti-kwattro daw binti-singko.
Mga Tupiko Naan Ta Libro Na Mateo
1. Mga kaapuan na alinan Jesus daw pagtao din (1:1 - 2:23)
2. Pagwali Juan na manugbautismo (3:1-12)
3. Pagbautismo ki Jesus daw pagtintar Satanas ki kanen (3:13 - 4:11)
4. Pagtudlo Jesus daw pagpaayad din ta mga ittaw na naan kanen ta Galilea (4:12 - 18:35)
5. Pag-alin Jesus naan Galilea na munta naan ta Jerusalem (19:1 - 20:34)
6. Pitto na adlaw na nabilin ta kabui Jesus, iya na pagtubang naan ta mga upisyalis daw iya na kamatayen (21:1 - 27:66)
7. Pagbannaw ta Dyos ki Jesus (28:1-15)
8. Pagkitaay Jesus daw mga apustulis (28:16-20)
1
Mga Kaapuan Na Alinan Jesu-Cristo
(Lucas 3:23-38)
1-6 Yi sinulat parti ta mga kaapuan na alinan Jesu-Cristo na isya na linai Ari David, daw Ari David an isya na linai Abraham. Abraham an amay Isaac daw isya ta mga bata din Jacob na amay Juda daw iya na mga utod.* Juda an nangasawa ki Tamar daw darwa iran na bata, Fares daw Zara. Fares an amay Esrom daw iya na bata Aram, Aram an amay Aminadab daw iya na bata Naason, Naason an amay Salmon na nangasawa ki Rahab daw iran na bata Booz. Booz an nangasawa ki Ruth. Obed iran na bata. Obed an amay Jesse daw iya na bata Ari David.
7-11 Ari David an nangasawa ta dati na sawa Orias. Solomon iran na bata. Solomon an amay Roboam daw iya na bata Abias, Abias an amay Asa daw iya na bata Josafat, Josafat an amay Joram daw iya na bata Ozias, Ozias an amay Jotam daw iya na bata Acaz, Acaz an amay Esequias daw iya na bata Manases, Manases an amay Amos daw iya na bata Josias, daw Josias an amay Jeconias daw iya na mga utod. Ta timpo Josias, mga Israelinen pabiag daw padala man naan ta Babilonia.
12-16 Alin ta timpo na mga Israelinen pabiag daw padala naan ta Babilonia asta ta pagtao Jesus, yi mga alinan din na kaapuan: Salatiel na bata Jeconias. Salatiel an amay Zorobabel daw iya na bata Abiud, Abiud an amay Eliaquim daw iya na bata Azor. Azor an amay Sadoc daw iya na bata Aquim na amay Eliud. Eliud an amay Eleazar daw iya na bata Matan, Matan an amay Jacob na amay Jose na sawa Maria. Maria an inay Jesus na paumaw na Pinili Ta Dyos Na Mag-ari.†
17 Gani, naan ta lista i ta mga kaapuan Jesus katursi na sunod-sunuray na mga mag-amay alin ki Abraham asta ki Ari David, daw alin ki Ari David katursi man na sunod-sunuray na mga mag-amay asta ta timpo na mga Israelinen pabiag daw padala naan ta Babilonia, daw katursi man na sunod-sunuray na mag-amay asta ki Jesus na Pinili Ta Dyos Na Mag-ari.
Pagtao Jesu-Cristo
(Lucas 2:1-7)
18 Iling ti pagtao Jesu-Cristo: Iya na inay na Maria nakagunan Jose. Na ula pa danen nakasal daw ula pa gadumaay, Maria i bagnes en paagi ta gaem ta Dyos Ispiritu Santo. 19 Dili inta miag Jose i na dayunon iran na kasal tak Maria i bagnes. Piro, tenged matareng na ittaw Jose i daw dili man kanen miag na magayyaan Maria an, paisip din na belagan‡ ta sikrito nang. 20 Na gaminsar nang pa kanen daw ino buaten din, katunuga kanen i. Nali nang, may angil na alin ta Ginuo Dyos na gapakita naan ta iya na dagammo daw gambal, “Jose na linai Ari David, dili ka magdua-dua na Maria an batunon no na imo na sawa tak ganangken kanen an paagi ta gaem ta Dyos Ispiritu Santo. 21 Magbata Maria ta mama daw bata an ngaranan no na Jesus§ tak kanen an magluwas ta mga ittaw na kalai din* alin ta silot ta iran na mga sala.”
22 Iling tan natabo parti ki Maria aged matuman ambal ta Dyos anay pa sa paagi ta isya na prupita na manugsugid ta kabebet-en ta Dyos. Ambal ta prupita, 23 “Magbagnes dlaga na ula pa natandeg ta mama daw kanen i magbata ta mama. Umawen bata an ta ngaran na Emmanuel.”† na beet ambalen “Dyos an naan ki kiten”.
24 Pagbugtaw Jose, patuman din ambal ya ta angil daw Maria i pabaton din na iya na sawa.‡ 25 Piro, ula din tandega asta na magbata Maria i ta panganay na bata na mama. Pangaranan Jose bata an na Jesus.
* 1:1-6 Juda daw iya na mga utod, na dusi danen tanan, alinan ta nasyon na Israel. Pwidi nyo mabasa parti ki Israel daw nasyon na Israel naan ta Mga Ambal Na Pasaysay. † 1:12-16 Pwidi nyo mabasa parti ta Pinili Ta Dyos Na Mag-ari naan ta Mga Ambal Na Pasaysay. ‡ 1:19 Ta timpo Jesus, kaugalian ta mga Judio na daw gakagon en mama an, pabilang din en na kanen an sawa en ta bai ya. Piro, daw dili en miag mama an na dayunon iran na kasal, kinanglan mag-atag kanen an ta kasulatan naan ta bai na pamatuod na belagan din bai an. Kinanglan man na may darwa na tistigo ta iran na pagbelagay. Pwidi nyo mabasa parti ta kagon naan ta Mga Ambal Na Pasaysay. § 1:21 Ngaran i na Jesus beet ambalen Ginuo i galuwas. * 1:21 Mga ittaw na kalai dinbeet ambalen mga linai Israel na yon man mga Judio. Pwidi nyo mabasa parti ki Israel daw parti man ta mga Judio naan ta Mga Ambal Na Pasaysay. † 1:23 Isaias 7:14 ‡ 1:24 Ta timpo danen Jose, kaugalian ta mga Judio na maskin nakagunan ta mama isya na bai daw pakabig en na danen an magsawa, magtagad pa ta pila na duminggo mama an bag-o bai ya sugaten din na dleen naan ta istaran din. Gani, ambal na Maria i pabaton din na iya na sawa beet ambalen na Maria i pabaton Jose daw padala naan ta istaran din.
☰