12
Umaŋ saaya kãalãmma
(Matie 10.26-33)
1 Yesuŋ taa u piiye baa *Farisĩɛbaa-ba‑i, nuɔŋ baa kũɔl ba-naa jo ji yu-yuɔ. Wuɔ waŋ baa u *hãalãbiemba‑i wuɔ: «Bilaaŋ na fɛrɛ Farisĩɛ ba dawɔruɔ‑i-na; uu dii ŋaa konsiini. Baa na yaŋ ba ji celieŋ-na baa-yo.
2 Nelma maŋ fuyaa hiere, ma ka hel.
3 Da na fiɛ fuo waŋ mamaŋ, ma ka nu.
4 «Mi jɛ̃naaŋ namaa, yaaŋ mi tũnu-nɛi, baa na ta na kãalã umaŋ gbãa ko-na yoŋ aa u siɛ gbãa ce kunaŋgu nɛi.
5 Mi ka pigãaŋ-na naŋ saaya na ta na kãalã umaŋ. Na saaya na ta na kãalã Diiloŋo yaa‑i. Da ŋ ku, u yaa gbãa dii-ni dãamu-na. Coima saa fa, na saaya na ta na kãalã u yaa‑i.
6 Na saa da, ba sa suor tigãlãamba ndii warbieŋa hãi yoŋ wɛi? A ne da u diei maama sa karaanu Diiloŋo‑i.
7 Halle na yukuɔsĩnni maŋ daani‑i, Diiloŋo kãaŋ-ni hiere. Terieŋgu faŋgu-na, baa na ta na tie holle; na bɔyaa tigãlãamba-na titirre.
8 «Mi tũnu-nɛi: Umaŋ duɔ yiɛra-mɛi nuɔmba yaaŋga-na wuɔ mɛi wuoŋo, *Moloŋ-Biɛŋo kaa yiɛra-mɛi *dɔrpɔpuɔrbiemba yaaŋga-na wuɔ kutieŋo‑i fuɔ bi wuoŋo.
9 Ŋga umaŋ duɔ cĩina-miɛ nuɔmba yaaŋga-na, Moloŋ-Biɛŋo kaa bi cĩina kutieŋo‑i dɔrpɔpuɔrbiemba yaaŋga-na.
10 Umaŋ duɔ waŋ noparaaŋ-ãndaaŋgu baa Moloŋ-Biɛŋo‑i, jande gbãa ce kutieŋo-na, ŋga umaŋ duɔ waŋ noparaaŋ-ãndaaŋgu baa *Diiloŋ-Yalle‑i, jande cɛraa u ce kutieŋo-na.
11 Da ba bĩ-na yiiŋgu yiiŋgu *Diilonelhãalãdũnni-na, sisɔ yaataamba wulaa, sisɔ fãamaaŋ ba terieŋ-nu; baa na yaŋ na hɔmmu cu wuɔ na siɛ ka suɔ naŋ ka waŋ mamaŋ a kor.
12 Da na ka hi, Diiloŋ-Yalle ka pigãaŋ-na naŋ saaya na waŋ mamaŋ.»
Wɛiŋo maŋ milãaŋ u gbãnalãaŋgu
13 Yesuŋ taa u piiye, naacolŋo naŋo tĩɛ dii nuɔmba-na aa gbɛ̃-yo wuɔ: «Hãalãtie, waŋ baa mi mɔlɔ̃‑i u yaŋ i calnu i to ciiluŋgu‑i.»
14 Yesu wuɔ cira: «Mi jĩɛ, hai juɔ haa-mi gɛŋgɛrtie muɔ na yuŋgu-na, sisɔ caltie muɔ, mi da mi cal namaa ciiluŋgu?»
15 Aa naa waŋ baa nuɔmba‑i hiere wuɔ: «Bilaaŋ na fɛrɛ, baa na yaŋ gbeiŋ-maama yu na hɔmmu‑i ji cor. Na suyaa wuɔ nɛliɛŋ nuɔ da ŋ fiɛ waa wɛiŋ nuɔ niɛ niɛ, ŋ wɛisĩnni siɛ gbãa haa kunaŋgu ŋ yinni-na.»
16 Aa naa naŋ gbãnalãaŋ daaku‑i baa-ba wuɔ: «Belle nande-na, wɛiŋo naŋo dĩmma naa gbuu ce.
17 U tuɔ piiye u huɔŋ-na wuɔ: ‹Mundiimu sĩ baa-mi, mi ka ce dĩŋ daama‑i niɛ?›
18 Aa ji cira: ‹Mi suyaa miŋ ka ce kumaŋ. Mi ka muonu mi inɔŋgɔ̃baa-ba‑i aa ma bɔ̃mbɔ̃ŋ-baamba a dii-ma baa mi nagãŋ-niini‑i hiere.
19 Da mi gbãa ce mafamma‑i, mi dĩmmaŋ ciinu, mi ka tĩɛna ta mi wuo yoŋ aa ta mi nyɔŋ, aa bi ta mi ce mi bãaŋgu‑i. Mi ka ce bieŋa bɔi, mi siɛ guona.›
20 Diiloŋo gbɛ̃-yo wuɔ: ‹Ŋ milãaŋ ŋ sa cɛ̃, isuɔŋ daaku-na ŋ ka ku. Da ŋ ku, niŋ daa dĩmma maŋ daama‑i ma ka ce hai maama‑i?›»
21 Yesu wuɔ cira: «Kuuduɔŋgu yaa baa bamaŋ gbaraaŋ ba nyaanu miwaaŋ daayo wɛisĩnni‑i aa yaŋ Diiloŋ-niini‑i.»
Hɔcugbãŋgbãlãnde
(Matie 6.25-34)
22 Ku huoŋgu-na, Yesu wuɔ gbɛ̃ u *hãalãbiemba‑i wuɔ: «Da mi ta mi piiye baa-na wuɔ na baa tie holle baa na niiwuoniŋ-kũŋgu‑i, baa na niidiiniŋ-kũŋgu‑i;
23 kuu dii ŋaa nɛliɛŋ nuɔ ŋ yuŋgu bɔyaa niiwuoni-na aa ŋ kũɔma bɔyaa niidiini-na.
24 Niɛŋ huriimba‑i! Ba sa guona, aa inɔŋgɔ̃baa-ba bi sĩ baa-ba, ŋga Diiloŋo hã ba ta ba wuo. Na saa buɔ huriimba-na titirre wɛi?
25 Namaaŋo-na, hai moloŋo‑i baa u hɔculle‑i hiere u gbãa naara kunaŋgu u yinni-na?
26 Ku fɔ̃ŋgũɔ ŋ'a uu si dii-nɛi na da na ce maayilemma famma‑i, bige‑i ciɛ na hɔmmu ta mu cu baa na niiwuoniŋ-kũŋgu‑i baa na niidiiniŋ-kũŋgu‑i?
27 Niɛŋ pũlmaŋ puŋ ma fa dumaa, a ne da ma sa ce maacemma, ma sa bi sũ joŋgorbaa. Mi tũnu-nɛi, halle *Salomɔ‑i baa u wɛisĩnni‑i hiere, u saa ji dii kompaŋga maŋ faa yaŋ pũlma‑i dede.
28 Hĩɛŋgu maŋ hĩɛŋgu, Diiloŋ duɔ diyaa-kuɔ fafamma nyuŋgo‑i-na diyaaŋ daama temma‑i, aa bisĩnuɔ dãamu waa da mu caa-ku; namaa namaŋ nelbilieŋ namaa, u ka diiya-nɛi ka hi hie? Na saa haa na naŋga‑i Diiloŋo-na ku haama.
29 Baa na yaŋ na hɔmmu ta mu cu baa na niiwuoniŋ-kũŋgu‑i. Baa na ta na hel na jɔguɔŋ-ma.
30 Bamaŋ sa suyaaŋ Diiloŋo‑i, ba yaa gbagbaraayaŋ nifanni huoŋ-nu. Namaa To suyaa wuɔ ni maama dii-nɛi.
31 Yaaŋ u maama yaa yu na hɔmmu‑i igɛ̃na, na ka da u hãa-na baa daani‑i naara.
32 «Cɛllɛ-baaŋ namaa namaŋ nuɔ mi babĩmuɔ‑i, baa na yaŋ korma da-na. Ku dɔlaanu na To‑i u hã-na u nelle‑i.
33 Suoraaŋ na nagãŋ-niini‑i aa na hã sũntaamba baa gbeiŋa faŋa‑i. Da na ce mafamma‑i, kuu dii ŋaa na tieraaya gbeibuɔ jĩna *Diiloŋ-nelle-na. Gbeiŋa faŋa sa ji tĩ dede, a sa bi ji kã terieŋgu. Molo si dii duɔ ji biɛ-ya na wulaa terieŋgu-na, nyɛi bi si dii duɔ ji wuo-ya.
34 Nɛliɛŋ nuɔ niŋ tieraaya kusuɔŋ-nu ŋ huɔŋga dii kusuɔŋ-nu'i.»
Baa na gonya duɔfũmmu
35 «Tigiiŋ na fɛrɛ, baa na yaŋ na fitĩmbaa-ba dĩŋ.
36 Na saaya na waa ŋaa maacembiemba maŋ ba yuntieŋo kãa bilohĩyãlle aa ba tĩɛna ta ba cie u jomma‑i wuɔ duɔ jo ba hĩl dumɛlle‑i hã-yo.
37 Ba yuntieŋ duɔ jo ji da ba saa kor duɔfũŋ, ba yunni dɔlaa. Mi tũnu-nɛi, ŋ da ba yuntieŋo biyaa maacemmaŋ-joŋgoruo dii, aa ce ba tĩɛna u hã-ba niiwuoni ba wuo.
38 Duɔ fiɛ jo isuɔholleŋ, sisɔ cuo kaalmaŋ-caaŋ-nu, a jo ji da ba saa duɔfũŋ, ba yunni ka dɔl.
39 Na saa da, da ŋ suɔ cuoyuo uŋ ka suur-niɛ huɔŋgu maŋ nuɔ‑i, ŋ siɛ yaŋ u ji kanu ŋ dũŋgu‑i.
40 Namaa fɛrɛ‑i naŋ'a na saa tĩɛna baa-ma wuɔ *Moloŋ-Biɛŋo ka jo huɔŋgu maŋ nuɔ‑i, u jo huɔŋgu faŋgu'i nuɔ‑i. Terieŋgu faŋgu-na, na saaya na tigiiŋ na fɛrɛ.»
41 Piɛr yuu-yo wuɔ: «Itie, gbãnalãaŋ daaku vii *hãalãbieŋ miɛ yoŋ wɛi, sisɔ ku vii nuɔmba‑i hiere?»
42 Yesu wuɔ cira: «Da ŋ nu wuɔ maacembiloŋo maŋ vii, aa tuɔ cɛ̃, u yaa umaŋ u yuntieŋo kãa nelle aa ce u tuɔ ne u dumɛlle‑i aa tuɔ hã u namaacembiemba namba‑i niiwuoni‑i fafamma.
43 U yuntieŋ duɔ ka bir jo ji da u ciɛ u maacemma‑i maŋ saaya ma ce dumaa, fuɔ yuŋgu dɔlaa.
44 Mi tũnu-nɛi, u yuntieŋo ka haa-yo u nagãŋ-niini yuŋ-nu hiere.
45 Ŋga duɔ da niɛ sĩ u yuntieŋo siɛ bir jo fiɛfiɛ, aa doŋ tuɔ muo u namaacembiemba‑i, ku bɛmba‑i baa ku caamba‑i hiere, tuɔ wuo aa tuɔ nyɔŋ u ye;
46 uŋ ŋ'a u saa tĩɛna baa yiiŋgu maŋ maama‑i, baa huɔŋgu maŋ maama‑i, u yuntieŋo jo huɔŋgu faŋgu'i nuɔ‑i. Duɔ jo ji da-yo dumaaŋo-na, uŋ ka haa kumaŋ yuɔ, u'i ka suɔ-ku. U ka ce-yo ŋaa bamaŋ sa nuɔŋ Diiloŋ-nuŋgu‑i baŋ ceŋ-baŋ dumaa.
47 «Maacembiloŋo maŋ suyaa u yuntieŋoŋ taaraŋ kumaŋ, aa u saa taara u ce-ku, fuɔ temma‑i ba sa muo-yo ce hujarre-yuɔ.
48 Ŋga maacembiloŋo maŋ sa suyaaŋ u yuntieŋoŋ taaraŋ kumaŋ, duɔ ce mamaŋ saaya ba muo-yo, ba sa muo fuɔ temma‑i bɔi. Da ba hã nuɔni maŋ bɔi, ba ka yuu-ni bɔi, da ba hã nuɔni maŋ bɔi ŋ tiera, ba ka yuu-ni cor nuŋgu faŋgu‑i.»
Yesu saa jo baa yaafɛ̃lle
(Matie 10.34-36)
49 «Muɔmi juɔ baa dãamu'i hĩɛma-na. Mi taara dãaŋ daamu ta mu caa.
50 Wɛima dii da ma da-mi, da ma saa da-mi cor, mi huɔŋga siɛ gbãa tĩɛna terduɔŋ-nu.
51 «Na daa niɛ sĩ mi juɔ baa yaafɛ̃lle'i hĩɛma-na wɛi? Coima, mi juɔ baa bɔrɔmma.
52 Nuɔmba ka doŋ ta ba gãŋ dũnni dũnni. Bamaŋ da ba waa ba ndii ba dũŋgu-na, ba siɛi ka ta ba gãŋ baa ba hãi aa ba hãi bi ta ba gãŋ baa ba siɛi.
53 Tonaamba ka ta ba gãŋ baa bɛpuɔmba‑i; bɛpuɔmba bi ta ba gãŋ baa tonaamba‑i. Nyunaamba ka ta ba gãŋ baa ba biemba‑i; biemba bi ta ba gãŋ baa nyunaamba‑i. Hũɔyãamba ka ta ba gãŋ baa ba caamba‑i; caamba bi ta ba gãŋ baa hũɔyãamba‑i.»
(Matie 16.2-3)
54 Yesu wuɔ tiraa waŋ baa nuɔmba‑i wuɔ: «Da na da diiloŋo biilii, na cira: ‹U ka dãa›, aa ma bi ce.
55 Aa da na da fafalmu kã bãpagũŋgu-na, na cira: ‹Babãaŋgu ka waa›, aa ma bi ce.
56 Huhurmantaaŋ namaa temma‑i daana‑i, na ciɛ niɛ ta na suɔ diiloŋo yammu‑i na bɔrɔ-muɔ aa na sa suɔ mamaŋ ciɛŋ fiɛfiɛ‑i ma yuŋgu‑i?
57 Bige‑i ciɛ na sa suɔ-ma ce kumaŋ faa cemma?
58 Moloŋ cɛ̃mɛl da di waa-niɛ, aa kutieŋo bĩ-ni, da na ta na kã hũmelle-na, gbãŋ baa-yo ŋ cãrã-yuɔ. Ni ma'i sĩ, duɔ kã baa-ni fãamaambaa-ba wulaa, ba ka hã kpãŋkpannintaamba baa-ni ba dii-ni kaso.
59 Mi tũnu-nɛi, da ba dii-ni kaso‑i-na, da ŋ saa ji pã ŋ cɛ̃mɛlle tĩ hiere, ŋ cɛraa ŋ da muŋhelmu.»