26
Ba saa Yesu belmaŋ-maama‑i
(Marke 14.1-2; Like 22.1-2; Nsãa 11.47-53)
1 Yesuŋ juɔ waŋ nel daama‑i hiere tĩ, wuɔ waŋ baa u *hãalãbiemba‑i wuɔ:
2 «Ma sĩ na suyaa wuɔ yinni hãi tĩyãa aa *kɔrsĩnni tĩmmaŋ-ponsaaŋgu da ku hi kɛ? Da ku hi, ba ka bel *Moloŋ-Biɛŋo‑i a hã ba gbu-yo *daaŋ-nu ko-yo.»
3 Yibieŋa faŋa-na, *Diilojigãntaamba yuntaamba‑i baa nelle bĩncuɔŋ baa tigiiŋ ba-naa *Diilojigãntaamba yuntieŋo dumɛlle-na, ba taa ba bĩ-yo Kayifu,
4 a saa-ma baŋ ka ce dumaa bel Yesu‑i ko-yo.
5 Ba taa ba piiye wuɔ: «I saa saaya i bel-o ponsaaŋgu yinni-na ni ma'i sĩ ku ka du.»
Ciɛŋo naŋo kũɔna natikolo-hũmma Yesu yuŋgu-na
(Marke 14.3-9; Nsãa 12.1-8)
6 Huɔŋgu faŋgu-na, Yesu waa Betani, *jardãamaŋ waa Simɔ maŋ nuɔ‑i u dumɛlle-na.
7 Ciɛŋo naŋ wuɔ kã u wulaa baa sukpekpelluŋ-natikolo naŋo *alabati-kamoeleŋ. Yesubaa-ba waa ta ba wuo niiwuoni. Wuɔ kã ka kũnna-yuɔ Yesu yuŋgu-na.
8 *Hãalãbiembaŋ daa kufaŋgu‑i, ba hɔmmu gbuu pãŋ guɔla. Baa ta ba piiye wuɔ: «Bige‑i ciɛ u bĩɛna natikolofɛfɛiŋ daayo‑i?
9 Uu naa gbãa suor-o a da gbeibuɔ a calnu hã sũntaamba‑i do!»
10 Yesu wuɔ suɔ baa-ba; wuɔ cira: «Bige‑i ciɛ na ta na piiye na guɔla ciɛŋo huɔŋga‑i? Uŋ ciɛ kumaŋ miɛ daaku‑i, ku faa.
11 Na saa da, sũntaamba dii baa-na bãaŋgu‑i baa isuɔŋgu‑i, ŋga muɔmi siɛ tĩɛna baa-na gbula.
12 U kũɔna natikolo daayo‑i miɛ tuɔ cie mi kuliiŋ-yiiŋgu yaa‑i.
13 Mi waŋ ninsoŋo‑i baa-na: *Neldɔdɔl daama da ma waŋ terieŋgu terieŋgu hĩɛma-na bande‑i-na, ciɛŋ daa uŋ ciɛ mamaŋ daama‑i, ma ka bi waŋ nuɔmba suɔ-ma.»
Yuda suoraa Yesu‑i
(Marke 14.10-11; Like 22.3-6)
14 Ku huoŋgu-na, Yesu *hãalãbieŋ cĩncieluo ba hãi baamba-na, baŋ bĩŋ umaŋ *Yuda‑Isikaro‑i, fuɔ wuɔ sire kã *Diilojigãntaamba yuntaamba wulaa
15 ka yuu-ba wuɔ: «Da mi kãyã-nɛi na bel Yesu‑i, na ka hã-mi bige‑i?» Baa kãŋ bafamba warbieŋ komorre baa cĩncieluo a hã-yo.
16 A doŋ huɔŋgu faŋgu-na, Yuda wuɔ doŋ tuɔ ne uŋ ka ce dumaa ba bel Yesu‑i.
Kɔrsĩnni tĩmmaŋ-ponsaaŋgu tigiima‑i
(Marke 14.12-16; Like 22.7-13)
17 *Baŋ'a ba sa dii siini‑i *buruo maŋ nuɔ‑i u ponsaaŋgu yidĩɛlãŋgu-na, Yesu *hãalãbiemba yuu-yo wuɔ: «Itie, ŋ taara i ce *kɔrsĩnni tĩmmaŋ-ponsaaŋgu niiwuoni‑i hie a hã-ni?»
18 Yesu wuɔ cira: «Kãaŋ nelleŋ-huɔŋga-na mɛlŋ daayo wulaa, na ka waŋ baa-yo wuɔ: ‹Hãalãtieŋ wuɔ ku hii u wulaa tĩ, u ka ce kɔrsĩnni tĩmmaŋ-ponsaaŋgu‑i naŋ terieŋ-nu'i baa u hãalãbiemba‑i.›»
19 Hãalãbiemba ta kã nelleŋ-huɔŋga-na ŋaa Yesuŋ bi waaŋ-ma dumaa ka ce kɔrsĩnni tĩmmaŋ-ponsaaŋgu niiwuoni‑i.
Kɔrsĩnni tĩmmaŋ-ponsaaŋgu niiwuoni wuoma‑i
(Marke 14.17-21; Like 22.14; Nsãa 13.21-30)
20 Bãaŋguŋ juɔ suur huɔŋgu maŋ nuɔ‑i, Yesu‑i baa u *hãalãbieŋ cĩncieluo ba hãi baamba kã ka tĩɛna ta ba wuo niiwuoni‑i.
21 Yesu wuɔ waŋ baa-ba wuɔ: «Yaaŋ mi waŋ ninsoŋo‑i baa-na: Na hɔlma-na unaa ka hel mi huoŋ-nu.»
22 Ba yammu pãŋ vãa hiere; baa doŋ ta ba yuu-yo, wulawula wuɔ: «Itie, muɔmɛi wɛi?»
23 Yesu wuɔ cira: «Umaŋ wuyaaŋ baa-mi kaladuɔŋgu-na u yaa ka hel mi huoŋ-nu.
24 *Moloŋ-Biɛŋo ka ku ŋaa maŋ nyɛgãaŋ Diiloŋ-nelma-na dumaa; ŋga umaŋ ka hã-ba baa-yo ba ko-yo, sũlma haraa-yuɔ! Bɔlbɔl uu naa baa hoŋ.»
25 *Yuda wuɔ suuye u yufieŋa‑i aa naa cira: «Hãalãtie, muɔmɛi wɛi?»
Yesu wuɔ cira: «Ŋ suɔ-ma ŋ yaŋ muɔ.»
(Marke 14.22-25; Like 22.15-20; Kor. dĩɛ. 11.23-25)
26 Baŋ waa ta ba wuo niiwuoni‑i, wuɔ biɛ *buruo aa jaal Diiloŋo‑i aa bũlnu-yuɔ hã u hãalãbiemba‑i aa cira: «Hũyãaŋ mi kũɔma yaa‑i daama na wuo.»
27 Ku huoŋgu-na, wuɔ biɛ duvɛ̃ŋo ciiŋ-na, aa jaal Diiloŋo‑i aa hã-ba baa-yo aa cira: «Nyuɔŋ hiere,
28 mi tãmma yaa‑i, *tobisĩnniŋ-tãmma yaa‑i. Ma ka kũnna pir nuɔmba bɔi ãmbabalma.
29 Mi tũnu-nɛi: Da ma hel fiɛfiɛ‑i-na, ni mi To nelleŋ sĩ, mi siɛ tiraa nyɔŋ duvɛ̃ŋo baa-na.»
30 Ku huoŋgu-na, baa hãl nɛini gbɛliɛŋ Diiloŋo‑i aa sire ta ba kã *Olivi-tibinni-tãnuŋgu-na.
Yesu gboya Piɛr wuɔ u ka cĩina-yuɔ
(Marke 14.27-31; Like 22.31-34; Nsãa 13.36-38)
31 Baŋ kãŋ hũmelle-na, Yesu wuɔ gbɛ̃ u *hãalãbiemba‑i wuɔ: «Mamaŋ nyɛgãaŋ Diiloŋ-nelma-na wuɔ:
‹Mi ka ko ãncĩinaŋo‑i
aa yaŋ tũlmba pisãllã hiere›
ma yaa ka da-mi isuɔŋ daaku-na. Na ka nanna-miɛ na hieroŋo‑i hiere.
32 Ŋga da mi sire, mi ka kã ka cie-na *Galile‑i-na.»
33 Piɛr wuɔ cira: «Banaŋ da ba fiɛ nanna-niɛ hiere, muɔ fuɔ, mi cɛraa mi nanna-niɛ gbula.»
34 Yesu wuɔ cira: «Piɛr, mi waŋ ninsoŋo‑i baa-ni: Isuɔŋ daaku-na, kɔhɔldĩɛlãŋo siɛ hi bu, ŋ ka cĩina-miɛ da i siɛi wuɔ naŋ sa suɔ-mi.»
35 Piɛr wuɔ dii u naŋga‑i dãamu-na wuɔ da ba fiɛ'a ba ka ko-ba ba hãi‑i-na, fuɔ cɛraa u cira u sa suɔ-yo. Hãalãbiemba namba‑i hiere baa bi waŋ maaduɔma.
Yesubaa-ba hii Getisemane
(Marke 14.32-42; Like 22.39-46; Nsãa 18.1)
36 Yesubaa-ba kaa hi terieŋgu naŋgu‑i ba bĩ-ku Getisemane. Yesu wuɔ gbɛ̃ u *hãalãbiemba‑i wuɔ: «Tĩɛnaanaŋ bande aa mi kã dii daalɛi ka cãrã Diiloŋo‑i aa bir jo.»
37 Aa naa kã baa Piɛr baa Sebede bɛpuɔmba‑i ba hãi‑i-na. Uŋ kãa terieŋgu-na, u huɔŋga doŋ ta ka guɔla aa korma tiraa ta ma da-yo.
38 Wuɔ gbɛ̃-ba wuɔ: «Mi huɔŋga si dii huɔŋga, tĩɛnaanaŋ bande‑i-na na cie-mi; baa na duɔfũŋ.»
39 Aa kã yaaŋ-na cɛllɛ ka dũuna nisĩŋ u yuŋgu‑i hĩɛma-na aa cira: «Baba, da ŋ'a ŋ ka gbãa, hiel-muɔ yaahuolo daayo‑na. Ŋga baa cira ŋ fer-muɔ, ce-ma niŋ taaraŋ ma ce dumaa.»
40 Ku huoŋgu-na, wuɔ bir jo u hãalãbiemba siɛi baaŋ daaba wulaa, a jo ji da ba kuraa duɔfũŋ. Wuɔ pĩŋ-ba aa naa tuɔ piiye baa Piɛr wuɔ: «Halle na saa gbãa tĩɛna da huɔŋgu cɛllɛ baa-mi!
41 Baa na duɔfũŋ, taa na cãrã Diiloŋo‑i wɛima baa gbãa tãal-na dii-na kuubabalaaŋgu cemma-na. Ãnfafamma cemmaŋ-maama dii nelbiloŋo huɔŋga-na, ŋga ku fɔ̃ŋgũɔ yaa si dii-yuɔ.»
42 Uŋ waaŋ mafamma‑i, wuɔ bir ta ka cãrã Diiloŋo‑i. Uŋ waaŋ mamaŋ gboluoŋgu faŋgu-na, u ciɛra: «Baba, da kuɔ yaahuolo daayo saaya u da-mi, wɛima sĩ, ma ce niŋ taaraŋ ma ce dumaa.»
43 Aa naa bir jo u hãalãbiemba wulaa jo ji da duɔfũmmu kuure-bɛi.
44 Wuɔ bir ta ka tiraa cãrã Diiloŋo‑i baa ãndaduɔŋ daaku yaa‑i. Ku ce i siɛi.
45 Uŋ juɔ kufaŋgu‑i, wuɔ jo ji gbɛ̃ u hãalãbiemba‑i wuɔ: «Na saa ye dumaa duɔfũmmu-na wɛi? Ku piyaa. Ba ka hã ãmbabalmanciraamba‑i baa *Moloŋ-Biɛŋo‑i.
46 Siireŋ i ta! Umaŋ ka hã-ba baa-mi u'i juɔŋ daayo, u saa maa!»
Yesu belma hii
(Marke 14.43-50; Like 22.47-53; Nsãa 18.2-12)
47 Nelma saa tĩ Yesu nuŋgu-na; ba'a ba ne da baŋ bĩŋ umaŋ *Yuda‑i u *hãalãbieŋ cĩncieluo ba hãi baamba-na, u juɔ ji tuɔ yiɛra baa nelpũŋgu naŋgu u huoŋgu-na. Banamba waa baa jigãmmu, banamba bɔ̃ɛŋa. *Diilojigãntaamba yuntaamba‑i baa nelle bĩncuɔmba yaa puɔraa-ba.
48 A ne da baŋ'a ba jo, Yuda naa gboya-bɛi wuɔ: «Da mi ka pũrã umaŋ da mi jaal-o, u yaa‑i; na bel-o.»
49 Baŋ kãa ka hi, Yuda wuɔ pãŋ piɛ Yesu caaŋ-nu aa cira: «Hãalãtie, jaaluŋgu yaa‑i!» Aa kã ka pũrã-yuɔ.
50 Yesu wuɔ cira: «Mi jĩɛ, niŋ juɔ mamaŋ nuɔ‑i ce-ma.»
Bamaŋ juɔ baa Yuda‑i baa pãŋ piɛ bel Yesu‑i.
51 Bamaŋ waa baa Yesu‑i, unaŋ wuɔ fa u jigãŋga‑i hiel-ka a jafũŋ *Diilojigãntaamba yuntieŋo maacembiloŋo tũŋgu‑i a kar-ku.
52 Yesu wuɔ cira: «Dii ŋ jigãŋga‑i ka foguoŋgu-na. Ŋ saa da, umaŋ duɔ tuɔ ce bɛrru‑i baa jigãŋga, jigãŋga'i ji wuyaaŋ-yoŋ.
53 Ŋ daa niɛ sĩ mi siɛ gbãa muo mi natiɛŋa mi To‑i-na wɛi? Aa da ŋ bi da mi muyaa mi natiɛŋa yuɔ, hoi huɔŋgu‑i baa huɔŋgu‑i, uŋ ka saaŋ *dɔrpɔpuɔrbiemba maŋ ba ji kãyã-miɛ, ba ka cor pũnni cĩncieluo baa ni hãi.
54 Ŋga da ba jo, mamaŋ nyɛgãaŋ Diiloŋ-nelma-na ma ka ce niɛ aa gbãa ce? Diiloŋ wuɔ ma ce dɛ'i nuɔ‑i.»
55 Aa naa waŋ baa nuɔmba‑i wuɔ: «Na hilaa baa jigãmmu baa bɔ̃ɛŋa da na ji bel-mi ŋaa cuoyuo muɔ. Yinni maŋ joŋ mi waŋ Diiloŋ-nelma‑i baa nuɔmba‑i *Diilodubuɔ‑i-na, bige‑i ciɛ na saa bel-mi terieŋgu-na?
56 Ŋga *Diilopɔpuɔrbiembaŋ waaŋ mamaŋ Diiloŋ-nelma-na, ma saaya ma ce, ku'i ciɛ.» Hãalãbiemba gbar hiere aa nanna-yuɔ.
Ba kãa baa Yesu‑i Yuifu ba nellentaamba wulaa
(Marke 14.53-65; Like 22.54-55,63-71; Nsãa 18.12-14,19-23)
57 Baŋ bilaa Yesu‑i, baa kã baa-yo Kayifu terieŋ-nu. U yaa waa *Diilojigãntaamba yuntieŋo‑i. *Ãnjĩnamma pigãataamba‑i baa nelle bĩncuɔmba waa tigiiŋ kusuɔŋ-nu'i.
58 Baŋ kãŋ baa Yesu‑i, Piɛr wuɔ yaŋ ba maa aa suɔ cu ba huoŋ-nu. Baŋ kaa hi Diilojigãntaamba yuntieŋo cĩiŋgu‑i, wuɔ suur tĩɛna baa maacembiemba‑i duɔ ne kuŋ ka cor dumaa.
59 Diilojigãntaamba yuntaamba‑i a naara *nellentaamba‑i, baa ta ba taara ãntãalãmma da ba haa Yesu‑i-na da ba gbãa ko-yo,
60 ŋga ma saa dɔl-ba. Nuɔmba bɔi juɔ ji kar coima haa-yuɔ. Ku huoŋgu-na, banamba sire ba hãi
61 ta ba piiye wuɔ: «U ciɛra wuɔ fuɔ gbãa muonu *Diilodubuɔ‑i aa ma-yo yinni siɛi.»
62 Diilojigãntaamba yuntieŋ wuɔ sire yiɛra aa naa cira: «Naacolŋ nuɔ, baŋ cãl-niŋ naŋ'a niɛ?»
63 Yesu saa seŋ sũnuŋgu yuɔ. Diilojigãntaamba yuntieŋ wuɔ cira: «Diiloŋ uŋ pãa nuŋgu‑i wuɔ u ka saaŋ *Koŋkortieŋo maŋ, u yaa nuɔŋo‑i wɛi? Nuɔnɛi Diiloŋ-Biɛŋ nuɔŋo‑i wɛi? Da kuɔ nuɔnɛi, hiel ŋ niele‑i Cicɛ̃lmantieŋo-na aa ŋ siɛ-ma i ne.»
64 Yesu wuɔ cira: «Muɔmɛi. Aa mi gbar-ma baa-na: A doŋ fiɛfiɛ daayo-na, na ka da *Moloŋ-Biɛŋo tĩɛnaana Itieŋo caaŋgu-na, na ka da u hilaa dɔrɔ‑i-na tuɔ jo baa duherru.»
65 Terieŋgu faŋgu-na, Diilojigãntaamba yuntieŋo huɔŋ kaa pãŋ guɔla. Wuɔ pãŋ fa fuɔ fɛrɛŋ joŋgorbaa-ba‑i taalnu-bɛi aa naa cira: «U tuoraaya Diiloŋo‑i! Ii si dii diɛ ka tiraa yuu moloŋo; ma ciɛ miɛ fɛrɛ‑i i yufelleŋ!»
66 Aa naa yuu nuɔmba‑i wuɔ: «Uŋ tuoraaya Diiloŋo‑i, namaa na'a niɛ?»
Nuɔŋ baa cira: «U cãlãa, u saaya komma.»
67 Aa naa ta ba tu taalni u yaaŋga-na aa ta ba dudul-o. Banamba ta ba caa u tũnni‑i.
68 Da ba muo-yo, ba cira: «Da kuɔ Diiloŋ uŋ saaŋ *Koŋkortieŋo maŋ u yaa nuɔŋo‑i, suɔ umaŋ muyaa-ni i ne!»
Piɛr cĩinaana Yesu‑i
(Marke 14.66-72; Like 22.56-62; Nsãa 18.15-18,25-27)
69 Baŋ taa ba muo Yesu‑i huɔŋgu-na, Piɛr waa tĩɛna dumɛlleŋ-huɔŋga-na. Maacembiloŋo naŋo piɛ kã u wulaa ka cira: «Ma sĩ nuɔ ŋ bi waa baa Galiletaaŋ Yesu daayo‑i kɛ?»
70 Piɛr wuɔ hel-kuɔ nuɔmba yaaŋga-na hiere. U birii yuu ciɛŋo‑i wuɔ: «Ŋ taara ŋ waŋ wuɔ niɛ?»
71 Aa naa sire ta tuɔ kã fondumɛlle-na. Ciɛŋo naŋo tiraa da-yo aa tuɔ piiye baa bamaŋ terieŋgu-na wuɔ: «Naacolŋ daa u waa baa Nasarɛtitaaŋ Yesu‑i.»
72 Piɛr wuɔ cira: «Muɔ baa Diiloŋo, mi sa suɔ naacolŋ daayo‑i.»
73 Kuɔ ku ce cɛllɛ, bamaŋ waa, baa piɛ Piɛr caaŋ-nu ka cira: «Coima saa fa, unaŋo'i nuɔŋo‑i. Da ŋ ta ŋ piiye, ba pãŋ suɔ niŋ hilaa kusuɔŋ-nu.»
74 Piɛr wuɔ pãŋ cira: «Muɔ baa Diiloŋo, mi sa suɔ naacolŋ daayo‑i! Aa da kuɔ mi kar coima, Diilo baa yaŋ-mi!» Uŋ taa u waŋ mafamma‑i huɔŋgu maŋ nuɔ‑i, kɔhɔldĩɛlãŋo doŋ tuɔ bu.
75 Yesuŋ ŋa naa waŋ mamaŋ baa-yo wuɔ: «Kɔhɔldĩɛlãŋo siɛ hi bu, ŋ ka cĩina-miɛ da i siɛi wuɔ naŋ sa suɔ-mi», maa pãŋ tĩɛnu-yuɔ. Wuɔ hel gbuu pãŋ tuɔ kaal.