Kan Mpôl Kôranh Oh Mon
Nau bôk ăn bu gĭt lor
Samƀŭt dja Luka nchih, păng đŏng i năk nchih samƀŭt ‘Nau mhe mhan ueh i Luka nchih’. Dăn uănh ta nau bôk ăn bu gĭt ta samƀŭt i nây ma nau khlay ta păng. Păng mâp ma Pôl i kôranh oh mon nôk Pôl ta ƀon Trôas, jêh ri n'ho ma hăn ndrel Pôl, yorlah tă bơh samƀŭt Kan Mpôl Kôranh Oh Mon 16:11 jât năp jât păng ngơi ma ‘Hên’.
Samƀŭt dja thoi tă bơh nau mhe mhan ueh Luka nchih, ntơm bơh Brah Yêsu hao ta kalơ trôk. Jêh bơh nây ngơi ma Brah Huêng Ueh văch gŭ ta mpôl kôranh oh mon, jêh ri ngơi ma bu mbơh nkoch nau mhe mhan ueh lơ ma ngai bơh ƀon Yêrusalem, ta bri Yuđa, ta bri Samari, lơ ngai lam bri dak n'ho ma tât ta ƀon Rôm i ƀon dŭt khlay ta rnôk khân păng nây. Bu mbơh nkoch nau mhe mhan ueh ăn ma phung Israel lor, jêh ri lơ ma ŏk ăn ma phung i mâu di phung Israel đŏng. Ta samƀŭt dja, ntơm bơh nkô̆ 1-12 ngơi ŏk ma nau Pêtrôs jan kar, ntơm bơh nkô̆ 13 ngơi ma nau Pôl jan kar. Bu aƀă mân lah di đŏng kuăl samƀŭt dja ‘Kar Brah Huêng Ueh’, yorlah geh ŏk Luka mbơh, ndơ i geh jan jêng tă bơh Brah Huêng Ueh.
Bu mân lah Luka nchih samƀŭt dja ta năm 60-65 ta ƀon Rôm, nôk păng gŭ ndrel đah Pôl i geh ndrung ta ƀon nây (Kar 28:16-31).
Ta rnôk nây kôranh kađăch ta ƀon Rôm geh nau dơi mât uănh ta bri Israel, ndrel ma geh nau dơi mât uănh ŏk ta bri êng êng. Nôk nây bu kơp khlay êng băl phung Rôm, đah ma dâng lĕ phung êng, bu moh i phung Rôm, mâu ôh di rpăt ê lor ma phat dôih (Kar 16:22-39; 22:24-29), lah kôranh kuŏng phat dôih ma du huê phung Rôm, di ma păng i nây hao ôp nau păng nơm tât ma kôranh kađăch ta ƀon Rôm (Kar 25:11).
Mbơh nau khlay ta nkô̆ ta samƀŭt dja
- Nau ndrăp hăn mbơh nkoch nau mhe mhan ueh Brah Krist (1:1-26)
- Nau Brah Yêsu ntĭnh n'glĕ dŭt, ndrel ma nau Brah Yêsu ton (1:1-14)
- Nau kơih du huê kôranh oh mon ma ntrŏ Yuđas-Isakariyôt (1:15-26)
- Phung nsing ma Brah Krist mbơh nkoch nau mhe mhan ueh ta ƀon Yêrusalem (2:1-8:3)
- Phung nsing ma Brah Krist mbơh nkoch nau mhe mhan ueh ta bri Yuđa, ndrel ma ta bri Samari (8:4-12:25)
- Pôl hăn mbơh nkoch nau mhe mhan ueh ta bri êng êng (13:1-28:31)
- Pôl hăn mbơh nkoch nau mhe mhan ueh tŏl nguai (13:1-14:28)
- Rƀŭn kuŏng ta ƀon Yêrusalem (15:1-35)
- Pôl hăn mbơh nkoch nau mhe mhan ueh tŏl bar (15:36-18:22)
- Pôl hăn mbơh nkoch nau mhe mhan ueh tŏl pe (18:23-21:26)
- Pôl geh ndrung ta ƀon Yêrusalem, ta ƀon Sêsara, ndrel ma ta ƀon Rôm (21:27-28:31)
1
Nau ton Brah Huêng Ueh
Dăn kôh mbah lah ueh ma Thêôphil* ăn gĭt! Ta samƀŭt gâp nchih bơh kơi nơh nkoch dâng lĕ ndơ Brah Yêsu jan, ndrel ma dâng lĕ nau Păng ntŭm nti, bơh Păng ntơm ntŭm nti bunuyh,* n'ho ma tât nar Kôranh Brah sŏ n'hao Păng ta trôk ta ntŭk Păng nơm ta kalơ. Jêh dâk rêh ê lor Păng hao ta nây, Păng ntĭnh nau ma mpôl kôranh oh mon i Păng nơm lĕ jêh kơih nơh, Păng ntĭnh khân păng tâng Brah Huêng Ueh i kloh ueh mbơh ma Păng.* Lôch jêh Păng dơn nau jêr jŏt n'ho ma khât nây, geh 40 năng 40 nar Păng nhhơ săk Păng nơm ăn ma mpôl kôranh oh mon say ŏk ngăn, gay ma ăn khân păng gĭt n'hêl lah Păng lĕ dâk rêh ngăn, Păng jan ŏk ntil ndơ đŏng. Nôk nây Păng nkre ma mbơh nkoch nau Kôranh Brah mât uănh đŏng. Geh du tơ̆ dôl Brah Yêsu gŭ sông sa ndrel mpôl kôranh oh mon, Păng lah: “Lơi hŏ ôh du lôh bơh ƀon Yêrusalem. Gâp lĕ jêh mbơh ma khân may, Bơ̆ Gâp lĕ ton njŭn Brah Huêng Ueh lăp gŭ ta khân may. Kŏp ta dja hŏ, tât nau ton i nây truyh ngăn. Yôhan-Ƀaptem vay jan ƀăptem yŭk bu ma dak, yơn ma hôm đê̆ nar jât năp tay Kôranh Brah ŭch ăn Brah Huêng Ueh gŭ ta săk khân may. Ndơ i nây tâm ban ma khân may yŭk ma Brah Huêng Ueh đŏng.”*
Brah Yêsu hao ta kalơ trôk
Jêh ri mpôl kôranh oh mon tâm rƀŭn băl ta yôk tơm Ôlive, khân păng ôp Brah Yêsu: “Hơi Kôranh, aƀaơ dja ƀah May jêng Kađăch bri dak Israel?” Păng ơh: “Ta rnôk mong nar nây mâu ôh ăn khân may gĭt, Bơ̆ Gâp nơm dơm jan ndơ i nây nôk Păng nơm ŭch. Yơn ma geh du nau Gâp ŭch ăn khân may gĭt: Tât Brah Huêng Ueh i kloh ueh jŭr gŭ ta săk khân may, khân may geh nau brah. Jêh ri nau khlay i khân may lĕ say lĕ tăng Gâp ntŭm nti Gâp jan nơh, khân may jan tơm mbơh nkoch ta ƀon Yêrusalem dja, ta ƀon êng ta bri Yuđa, ta bri Samari, jêh ri n'ho ma lam neh ntu dja.”* Jêh Brah Yêsu ngơi nau nây, dôl mpôl kôranh oh mon hôm uănh Păng, Kôranh Brah sŏ n'hao Păng ta kalơ trôk, jêh ri geh tŭk nking lơi Păng, bu mâu hôm ôh say Păng.* 10 Dôl khân păng hôm uănh n'gơr rơk hơk Brah Yêsu hao kalơ trôk ntŭk Kôranh Brah nây, dô ma say bar hê nsoh kho ao nglang dâk ndrel khân păng ta nây, bar hê khân păng i nây tông păr, 11 jêh ri khân păng lah: “Hơi mpôl bri Galilê! Moh ndơ n'gơr uănh khân mre jât lơ trôk ri? Kôranh Yêsu nây lĕ Kôranh Brah sŏ bơh khân may n'hao kalơ trôk, Păng mâu ôh plơ̆ sât tay ta dja aƀaơ dja, yơn ma geh du nar Păng mra plơ̆ tay tâm ban ma khân may say Păng hao kalơ trôk nây nơh đŏng.”*
12 Jêh ri mpôl kôranh oh mon plơ̆ sât bơh yôk nây, sât jât ƀon Yêrusalem. Yôk i nây bu rnha lah yôk tơm Ôlive, ngai bơh yôk nây đah Yêrusalem klăp lah du kilômet.* 13 Tât ta ƀon nây, khân păng lăp ta jay khân păng gŭ, jêh ri hao ta jrô kalơ ri. Ta nây geh Pêtrôs, geh Yôhan, geh Yakơ, geh Ŏndrê, geh Philip, geh Thômas, geh Ƀartôlômê, geh Mathay, geh Yakơ i kon Alphai, geh Simôn i bu kuăl lah ‘Bunuyh gơyh’, ndrel ma Yuđas i kon Yakôp a êng jât.* 14 Lĕ mpôl nây tâm di du ntôr nau gay ma gŭ mbơh sơm ndrel nâng. Ta nây geh đŏng mpôl bu ur aƀă êng i vay tâng Brah Yêsu, jêh ri geh Mari i mê̆ Brah Yêsu, ndrel ma i oh oh bu klô Păng đŏng.*
Mathês, jêng kôranh oh mon ntrŏ Yuđas-Isakariyôt
15 Nôk nar nây geh bunuyh i nsing ma Brah Yêsu gŭ rƀŭn klăp lah geh 120 nuyh. Jêh ri Pêtrôs dâk ta nklang n'gul khân păng ri, păng lah kơt nđa: 16-17 “Hơi oh nô, Brah Huêng Ueh i kloh ueh lĕ mbơh jêh ma kađăch Đavid kăl e nơh, păng nkoch lor ma du huê bunuyh, bunuyh i nây Yuđas jêng du huê ta mpôl bân, jêng bunuyh jan kar ndrel bân đŏng, tih ma Yuđas nây leo bu hăn nhŭp Brah Yêsu chrao. Lĕ nau dja jêng di ngăn đah nau Đavid lĕ geh nchih ta samƀŭt Nau Kôranh Brah Ngơi.* 18 Khân may lĕ gĭt jêh ndơ dja, prăk i Yuđas geh tă bơh nkhôm jan ndơ djơh nây nơh, bu sŏ prăk i nây rvăt du lôk neh mir, jêh ri păng chôt nkŭp, n'ho ma prih ndŭl lôh proch rbŏm.* 19 Nau dja lĕ bunuyh ta ƀon Yêrusalem tăng lư dadê, n'ho ma bu kuăl ntŭk nây tâng nau ngơi khân păng nơm lah: ‘Hakhêlđamas’, rblang nau i nây lah: ‘Mir mham’. 20 Ta samƀŭt Nau Kôranh Brah Ngơi ta samƀŭt Nau Mprơ Ơm lĕ nchih lah:
‘Ăn ntŭk păng gŭ nây jêng ntŭk rngot njăp,
Mâu ôh geh bunuyh gŭ’.
Jêh ri geh nchih đŏng
‘Ăn geh du huê bunuyh ntrŏ nau jan kar păng’.
21 Kơt ndri ăn bân sŏ du huê bunuyh ma ntrŏ păng. Iăt ma bunuyh i nây i lĕ gŭ ndrel bân ƀaƀơ, dôl Kôranh Yêsu leo trong ma bân,* 22 ntơm bơh Yôhan-Ƀaptem jan ƀăptem yŭk Păng ma dak, n'ho ma tât Kôranh Brah sŏ Păng lôh bơh bân gŭ ntŭk Kôranh Brah nơm. Ndri ăn bân kơih du huê bunuyh gay ma jan tơm nkoch ndrel bân ma nau khlay Kôranh Yêsu dâk rêh.” 23 Jêh ri khân păng ŭch sŏ bar hê oh mon, du huê ri rnha Yôsep, bu vay kuăl păng Ƀarsaƀas, mâu lah kuăl Yustus đŏng, i du huê jât rnha Mathês. 24 Jêh ri khân păng leo băl mbơh sơm kơt nđa: “Hơi Kôranh! May gĭt nuih n'hâm dâng lĕ bunuyh, lah ndri dăn May mbơh ma hên, ah tă May ŭch kơih ta bar hê khân păng dja, 25 gay ma jan kar jêng kôranh oh mon ntrŏ Yuđas, yorlah Yuđas lĕ ntlơi nau kar dja lĕ khât hăn gŭ a ntŭk păng nơm ri.” 26 Jêh ri khân păng nhŭp ndơ nchroh nây di ta plăng Mathês, sŏ păng gŭ ndrel 11 kôranh oh mon nây.
* 1:1 1:1: ‘Thêôphil’ geh nau khlay ‘Bunuyh i rŏng ma Kôranh Brah’, mâu lah ‘Bunuyh i Kôranh Brah rŏng’. 1:1 1:1: Samƀŭt i nây jêng nau mhe mhan ueh Luka nchih. * 1:1 1:1: Luk 1:1-4 * 1:2 1:2-4: Luk 24:36-49; Mat 28:18-20 * 1:5 1:5: Luk 3:16; Yôh 15:26 * 1:8 1:8: Kar 2:32; 3:15; 5:32; 10:39; 13:31; 22:15; 23:11; Luk 24:48 * 1:9 1:9: Luk 24:50-51; Mar 16:19; 1Ti 3:16 * 1:11 1:11: Luk 21:27; Mat 26:64 1:12 1:12: Ta nau ngơi Grek lah: ‘Ngai hăn trong ta nar Saƀăt’, geh nau khlay lah jêng ngai trong nau vay phung Israel ăn bu hăn dŭt ngai ta nar Saƀăt i nar rlu khân păng. * 1:12 1:12: Luk 24:52 * 1:13 1:13: Luk 6:13-16; Mat 10:2-4 * 1:14 1:14: Luk 8:1-3; 23:49, 55; Mat 13:55; Yôh 7:3-5 * 1:16-17 1:16-17: NMƠ 41:9; Yôh 13:18-19 * 1:18 1:18-19: Luk 22:3-6; Mat 26:14-16; 27:3-10 1:20 1:20: NMƠ 69:25 1:20 1:20: NMƠ 109:8 * 1:21 1:21-22: Kar 10:37-43; Yôh 15:27