14
'E³ la²³ ca²³sɨ́n²³te'²³ júu² 'e³ jmii'³¹ rɨ²³sø̱'n²te'²³ Jesús
(Mt. 26:1-5; Lc. 22:1-2; Jn. 11:45-53)
La²³ tú̱²³ jmɨ́ɨ² cɨ² jmee²³ 'e³ rɨ²³tɨ́²³ mɨ²juee'³ pascua quia̱'² mɨ²juee'³ je² ee'³² dsa³ 'ɨ²³juɨ² 'e³ 'a²³'e³ xa³ xoo'³¹, 'no'²³ te'²³ juii² jmii³ dsa³ quia̱'² te'²³ dsa³ 'e²³ ley 'e³ jmii'³¹ rɨ²³sø̱'n²te'²³ Jesús je² 'mo² je² ñi², 'e³ jmii'³¹ rɨ²³jŋɨ'n²³te'²³. Qui² jua'³te'²³:
―'A²³jia'³ rɨ²³lí³ juø'² 'e³ rɨ²³lí³ la'³ jee²³² je² sɨ³lí³ mɨ²juee'³. Qui² bi²³ juø'² rɨ²³sɨ²³lí³ rɨ²³sɨ²³dxóo³ dsa³.
'E³ la²³ ca²³'uu²³ noo²³² mɨ³róo³ mɨ²dxi² Jesús jø̱n³ mɨ́³
(Mt. 26:6-13; Jn. 12:1-8)
Jen³¹ Jesús juɨɨ³ Betania xi²ñʉ'¹ quiee'³² jø̱n³ dsa³ 'i³ xi̱i̱n³ Muun³² 'i³ ca²³ji̱'²³ goo³. Jen³¹ coo³¹ mesa 'e³ la²³ ca²³dxóo² jø̱n³ mɨ́³ 'i³ quie̱³ mɨ²sɨ́¹ 'e³ rɨ³lø³¹ cú̱u̱² 'e³ xi̱i̱n³ alabastro 'e³ 'o² noo²³² mɨ³róo³. Jmø'n² la²³ noo²³² 'e³ xi̱i̱n³ nardo rɨ³lø³¹. Bi²³ quí̱i̱n²³ 'e³ jo̱³. 'E³ quie'²³ jo̱³ su̱'² mɨ²sɨ́¹ mɨ́³ 'í³. Ca²³'uu²³ noo²³² mɨ²dxi² Jesús. 'E³ quie'²³ xen³ 'i³ nee'n²³² núu²³ 'i³ ca²³ti̱'n³. Ca²³sɨ'²³ uu'n² la²³ co̱³quie'²:
―¿'Ee² lǿ² mɨ³mi³gua'²³ noo²³² mɨ́³ la³ cu²ne²ra²? Bi²³ dxʉ́²³ 'u² cu²ru'³ ca²³'nɨ́ɨ³ 'u². Bǿn³ cɨ² la²³'nɨɨ'n³¹ jñiin²³ dsa³ 'e³ 'nɨ³ i³lóo³ jmɨ́ɨ² ta² ca²³tɨ́n³ 'u² cu²ru'³ 'e³ ca²³'nɨ́ɨ³ hua² 'u². 'E³ jo̱³ ca²³lǿ²³ juø'² ca²³cuǿø²³ dsa³ taan³ 'u² cu²ru'³ la'³.
'E³ jo̱³ ca²³jín²te'²³ mɨ́³ 'í³.
'E³ quie'²³ ca²³jua'³ Jesús:
―'A²³ jin²³na'³ mɨ́³. ¿'Ee² lǿ² cuøø³²ra'³ u²³ŋɨ́³ dsɨ́ɨ²? Qui² bi²³ dxʉ́²³ 'e³ mɨ³jme'²³ jné². Tén³ xen³ dsa³ taan³ jee²³² quien³²na'³. Xa³ 'é̱e̱² 'e³ rɨ²jmée²ra'³ co̱²juø'¹ quie'²te'²³ te³ lɨɨ'³¹ 'noo³ra'³ 'e³ rɨ²jmée²ra'³ la'³. 'E³ quie'²³ 'a²³jia'³ tén³ jen³¹na¹ jné² quia̱'n²³²na¹ 'nee'²³. Qui² mɨ³jmée³ mɨ́³ la³ 'e³ la²³'nɨɨ'n³¹ 'e³ mɨ³lǿ²³ juø'² quie'². Mɨ³'uun³ jné² noo²³² mɨ³róo³. Mɨ³mi³tɨ́ɨ²³ quie'² jmɨn²³ ŋun²³ jén²³ cɨ² 'e³ la²³ rɨ²³'áan²te'²³ jné². Rɨ²juøøn³¹na¹ 'nee'²³ ju²dsoo³¹: Te³ jiaa'³¹ rɨ²³'ɨ́ɨ²³ dsa³ júu² dxʉ́²³ la²³ca̱a̱n³ mɨ³¹güii³, rɨ²³jua'³te'²³ 'e³ jmii'³¹ mɨ³jmée³ mɨ́³ la³ 'e³ la²³ li²³líi²³te'²³.
'E³ la²³ ca²³'ien³ júu² 'e³ rɨ²³'nɨ́ɨn²³ Jesús Judas
(Mt. 26:14-16; Lc. 22:3-6)
10 'E³ jo̱³ ŋóo² Judas Iscariote, jø̱n³ dsa³ gui²³tʉ̱́n³. I²lʉ² quia̱'² te'²³ juii² jmii³ dsa³ 'e³ jua'³ rɨ²³'nɨ́ɨn²³ Jesús. 11 'E³ quie'²³ jo̱³ bi²³ 'née²³ te'²³ jmii³ dsa³ ma²ca¹núu³te'²³ júu² quiee'³² Judas. Ca²³jua'³te'²³ 'e³ rɨ²³quí²te'²³ jñiin²³. 'E³ jo̱³ 'no'² Judas 'e³ jmii'³¹ li²³tɨ́ɨ²³ rɨ²³jɨ̱'n² Jesús.
'E³ la²³ ca²³e'² Juii³ra² quia̱'² dsa³ quien³²
(Mt. 26:17-29; Lc. 22:7-23; Jn. 13:21-30; 1 Co. 11:23-26)
12 Ca²³tɨ́³ jmɨ́ɨ² 'e³ ca²³la²³láa²³ mɨ²juee'³ 'e³ ee'³² dsa³ 'ɨ²³juɨ² 'e³ 'a²³'e³ xa³ xoo'³¹, 'e³ quie'²³ jmɨ́ɨ² 'e³ jŋɨ'n²³te'²³ dsɨɨ³ joo³ 'i³ rɨ²³cu'n³te'²³ mɨ²juee'³ pascua. 'E³ jo̱³ ca²³jua'³ dsa³ quien³². Ca²³sɨ'²³ Jesús:
―¿Jiaa'³¹ 'naan³ 'e³ sɨ³gui²³ra'³¹ 'e³ sɨ³mi³tɨ́ɨ²³ra'³¹ 'e³ rɨ²quiu'n²na² dsɨɨ³ joo³ 'i³ cu'n³ dsa³ mɨ²juee'³ pascua?
13 'E³ jo̱³ ca²³xíin²³ áan²³ dsa³ quien³². Ca²³jua'³:
―Cu³guín²³na'³ jee²³² juɨɨ³. Núu²³ rɨ²³mi²³jí̱i̱n³ 'nee'²³ jø̱n³ dsa³ 'i³ quie̱³ mɨ²dsuu² 'e³ 'o² jmɨɨ³. Guoo³²ra'³ quia̱'n²na'³ dsa³ 'í³. 14 'E³ quie'²³ jo̱³ rɨ²juɨɨ'³¹ra'³ juii² xi²ñʉ'¹ je² rɨ²³'í³ dsa³ 'í³: “Jua'³ dsa³ 'e²³ 'e³ 'ee² co̱²³ju'²³ je² rɨ²³e'² mɨ²³'láa²³ pascua quia̱'² dsa³ quien³²”. 15 Jo̱³ rɨ²³'ée²³ 'nee'²³ co̱o̱³ co̱²³ju'²³ bee'² yʉʉ'³¹ je² dxi²³juɨn³¹ je² mɨ³jmóo²te'²³ dxʉ́²³, je² mɨ³mi³tɨ́ɨ²³te'²³. Núu²³ rɨ²jmée²ra'³ ji̱i̱³ la²³jɨ³ 'e³ li²³'ne'² quiée²ra².
16 'E³ quie'²³ jo̱³ ca²³ta'n²³ jui³¹ dsa³ quien³². I²guín¹te'²³ jee²³² juɨɨ³. Ca²³lǿ²³ 'e³ la²³ ca²³jua'³ Jesús 'e³ rɨ²³lí³. Ca²³mi²³tɨ́ɨ²³te'²³ la²³jɨ³ 'e³ li²³'ne'² mɨ³rɨ³ti³ mɨ²juee'³ pascua.
17 Ma²mɨ³la³'uøø²³, ca²³dxóo² Jesús quia̱'² dsa³ gui²³tʉ̱́n³ quien³². 18 'E³ la²³ nee'n²³²te'¹ ee'³²te'²³ coo³¹ mesa, ca²³jua'³ Jesús:
―Rɨ²juøøn³¹na¹ 'nee'²³ ju²dsoo³¹: Xen³ jø̱n³ 'nee'²³ 'i³ ee'n²³ quia̱'n²³²na¹ 'i³ rɨ²³'nɨ́ɨn²³ jné².
19 'E³ jo̱³ ca²³ŋɨ́³ dsɨ́²te'²³. Ca²³sɨ'²³te'²³ Jesús cɨ'³ jø̱n³, cɨ'³ jø̱n³:
―¿'A² juø'² jné²?
Jia'³ cɨ'²³ ca²³jua'³ co̱'³:
―¿'A² juø'² jné²?
20 'E³ jo̱³ ca²³jua'³ 'ñée². Ca²³sɨ'²³ dsa³ quien³²:
―Jø̱n³ 'nee'²³ dsa³ gui²³tʉ̱́n³ hua² 'í³, jø̱n³ 'i³ ee'n²³ quia̱'n²³²na¹ 'i³ 'a'²³ 'ɨ²³juɨ² quiee'³² 'e̱'³ huɨ̱́ɨ̱²³ je² ee'n²³. 21 Sɨ³jí̱i̱n²³ jné² Jo̱o̱³¹ Dsa³ 'e³ la²³ lǿ² 'e³ to̱o̱²³ ji³ 'e³ rɨ²³jí̱i̱n²³. 'E³ quie'²³ bi²³ juɨɨ³² dsa³ 'i³ 'nɨɨn²³ jné² Jo̱o̱³¹ Dsa³. Bi²³ cɨ² dxʉ́²³ quie'² dsa³ 'í³ 'u² cu²ru'³ 'a²³jia'³ ca²³la²³xen³.
22 'E³ la²³ ee'³²te'²³, so̱'²³ 'ɨ²³juɨ² Jesús. Ca²³ji̱i̱n³ mɨ²'áa² quie'² Dios. Ca²³xíin² 'ɨ²³juɨ². Ca²³cuǿø²³ dsa³ quien³². Ca²³jua'³:
―Quie̱³ra'³ 'ɨ²³juɨ² la³ 'e³ rɨ³lø³¹ jmɨn²³ ŋun²³.
23 'E³ quie'²³ jo̱³ so̱'²³ co̱o̱³ taza 'e³ 'o² jmɨɨ'³¹ mɨ²jø'² vino co̱'³. Ca²³ji̱i̱n³ mɨ²'áa² quie'² Dios. 'E³ jo̱³ ca²³cuǿø²³ dsa³ quien³². 'Ɨ̱'²³ la²³jɨn³. 24 'E³ quie'²³ jo̱³ ca²³jua'³:
―'E³ la³ jmɨ²³'øn²³²na¹ 'e³ rɨ²³jmée²³ quí̱i̱n²³ júu² 'mɨɨn³² quiee'³² Dios. Qui² rɨ²³tʉ̱ʉ̱³ jmɨ²³'øn²³²na¹ 'e³ la²³ rɨ²³yʉʉ³ dsoo² quiee'³² juɨ́ɨn²³ dsa³. 25 Rɨ²juøøn³¹na¹ 'nee'²³ ju²dsoo³¹: 'A²³jia'³ ma²³ rɨ²uu'n²³² co̱'³ jmɨɨ'³¹ mɨ²jø'² vino la²³huø'n²³ 'e³ rɨ²³tɨ́²³ 'e³ rɨ²uu'n²³² jmɨɨ'³¹ mɨ²jø'² vino 'e³ 'mɨɨn³² je² rɨ³løn³¹ Dios juii².
'E³ la²³ ca²³jua'³ Jesús 'e³ rɨ²³sɨ'²³ dsa³ Peen²³² 'e³ 'a²³jia'³ cuiin²³
(Mt. 26:30-35; Lc. 22:31-34; Jn. 13:36-38)
26 Ca²³'é³te'²³ co̱o̱³ su̱u̱n³² 'e³ 'en³² Dios. 'E³ jo̱³ ca²³guín²³te'²³ mo'³ Olivos. 27 'E³ quie'²³ jo̱³ ca²³jua'³ Jesús. Ca²³sɨ'²³ dsa³ quien³²:
―'Uøø²³ 'e³ rɨ³nɨ²³ rɨ²³'lǿn²³na'³ la²³jɨn³na'³. Qui² to̱o̱²³ ji³ júu² quiee'³² Dios je² jua'³: “Rɨ²jŋɨ'n³¹na¹ dsa³ 'i³ mi³quin³ dsɨɨ³ joo³. 'E³ jo̱³ rɨ²³sáan²³ rɨ²³jǿn²³ dsɨɨ³ joo³ quien³².” 28 'E³ quie'²³ ma²mɨ³'áa³ 'i'²³ 'e³ mɨ³ji̱i̱'n²³na²³ co̱'³, ñiin²³ estado Galilea jén²³cɨ²na¹ la²³ 'nee'²³.
29 'E³ quie'²³ ca²³jua'³ Peen²³². Ca²³sɨ'²³ Jesús:
―Juø'n³ quie'²³ rɨ²³'lǿn²³ la²³jɨn³, 'a²³jia'³ jmɨ́ɨ² rɨ²³'lǿn²³na²³ jné².
30 Ca²³jua'³ Jesús. Ca²³sɨ'²³ Peen²³²:
―Rɨ²juøøn³¹na¹ 'nʉ³ ju²dsoo³¹: 'Uøø²³ 'e³ rɨ³nɨ²³, 'e³ 'íi² rɨ²³tɨ́²³ tú̱²³ taa'² 'e³ tø³² 'nɨɨ'², rɨ²juɨɨ'n³¹ dsa³ 'nɨ³ taa'² 'e³ 'a²³jia'³ cuiin²³nu³ jné².
31 'E³ quie'²³ 'e³ dxaa'n³¹ dsɨ́² Peen²³² ca²³jua'³:
―Juø'n³ quie'²³ 'ne'² 'e³ rɨ²³jú̱n³na²³ quia̱'n²³²na¹ 'nʉ³, 'a²³jia'³ jmɨ́ɨ² rɨ²juøøn³¹ dsa³ 'e³ 'a²³jia'³ cuiin²³na²³ 'nʉ³.
'E³ quie'²³ la'³ ca²³jua'³ la²³jɨn³.
'E³ la²³ ca²³lʉ́³ Jesús quia̱'² Dios je² xi̱i̱n³ Getsemaní
(Mt. 26:36-46; Lc. 22:39-46)
32 'E³ quie'²³ jo̱³ ca²³dxi²³guín²³te'²³ je² xi̱i̱n³ Getsemaní. 'E³ jo̱³ ca²³jua'³ Jesús. Ca²³sɨ'²³ dsa³ quien³²:
―Ñí³ra'³ je² la³ la²³huø'n²³ i³lʉn²³ quia̱'n²³²na¹ Dios.
33 'E³ quie'²³ jo̱³ ŋóo² quia̱'² Peen²³² quia̱'² Jacobo quia̱'² Juan. 'E³ jo̱³ láa²³ ca²³ŋɨ́³ dsɨ́². Ca²³la²³cuu'²³ dsɨ́². 34 'E³ quie'²³ jo̱³ ca²³jua'³ ca²³sɨ'²³ dsa³ 'i³ quia̱'²:
―Rɨ²³jú̱n³la²³cɨ²na¹ la²³'nɨɨ'n³¹ 'e³ ŋɨ́³ dsɨn²³. Rɨ²cuaa'n²³na'³ je² la³. Rɨ²mi³quii²³²ra'³ jo̱o̱²³na²³.
35 Ŋóo² cɨ² ca³juɨ² 'ñée². 'E³ jo̱³ ca²³quiaa³ 'uǿ²³. Ca²³lʉ́³ quia̱'² Dios. Ca²³ŋɨ́ɨ³ 'e³ 'a²³jia'³ rɨ²³ji̱'²³ 'e³ la²³ mɨ³tɨ́³ 'e³ rɨ²³ji̱'²³ xi³nu³ rɨ²³lí³ juø'² la'³.
36 ―Ñu'n² ―ca²³jua'³ ca²³sɨ'²³ Jmii³―, sɨ³lí³ juø'² jmeen³ la²³jɨ³. Cuø² júu² 'e³ 'a²³jia'³ rɨ²³jí̱i̱n²³ 'e³ la²³ rɨ³lø³¹ 'i'²³ 'e³ rɨ²³jí̱i̱n²³. 'E³ quie'²³ 'a²³ cu²lí³ 'e³ la²³ 'náan²³ 'ñáan²³. 'E³ quie'²³ cu²lí³ 'e³ la²³ 'naan³ 'uǿøn²nu³.
37 'E³ quie'²³ jo̱³ ca²³dxe'n² co̱'³ je² nee'n²³² dsa³ quien³². 'E³ quie'²³ rɨ³guɨɨn³te'²³. 'E³ jo̱³ ca²³jua'³ ca²³sɨ'²³ Peen²³²:
―Muun³², ¿'a² mɨ³guɨɨn³nu³? ¿'A² 'a²³jia'³ ca³lǿ²³ juø'² ca³mi³quiin²³² cu³xi³ co̱o̱³ hora? 38 'Ne'² rɨ²mi³quii²³²ra'³ xú̱n³. 'Ne'² rɨ²lʉ́²ra'³ quia̱'n²na'³ Dios 'e³ la²³ 'a²³jia'³ rɨ²³te'n²³na'³ 'e̱'³ lá³ je² juø'² rɨ²jmée²ra'³ 'e³ xa³ dsoo² quien³²na'³. Dxʉ́²³ 'óo²ra'³ 'e³ rɨ²jmée²ra'³ 'e³ dxʉ́²³ 'u². 'E³ quie'²³ 'a²³jia'³ 'uee'n³ jmɨ² ŋú²ra'³.
39 'E³ jo̱³ ŋóo² co̱'³ Jesús. I²lʉ² quia̱'² Dios. 'E³ la²³ lǿ² júu² 'e³ ca²³lʉ́³ xe̱'n², 'e³ quie'²³ la'³ cu³lø³¹ júu² ca²³lʉ́³ co̱'³. 40 Co̱'³ cɨ'²³ ca²³dxe'n² je² nee'n²³² dsa³ quien³². 'E³ quie'²³ rɨ³guɨɨn³te'²³. Qui² sɨ³'mí²³ la²³ cɨ² mɨ²ñi²te'¹ la²³'nɨɨ'n³¹ 'e³ la²³guɨɨn³te'²³. 'E³ jo̱³ 'a²³jia'³ ñi³²te'²³ 'e³ jmii'³¹ cu³lø³¹ rɨ²³sɨ'²³te'²³. 41 'E³ quie'²³ jo̱³ ca²³dxe'n² co̱'³ je² ca²³tɨ́³ 'nɨ³ taa'². Ca²³jua'³ ca²³sɨ'²³ dsa³ quien³²:
―¿'A² rɨ³guɨɨn³quien²³na'³? ¿'A² tøø³²quie²³ra'³ 'óo²ra'³? Mɨ³líi² la²³'nɨɨ'n³¹ nɨ³. Qui² mɨ³tɨ́³ hora. Mɨ³'nɨ́ɨn²³te'²³ jné² Jo̱o̱³¹ Dsa³ quie'² dsa³ 'i³ 'a²³jia'³ dxʉ́²³ jmoo³². 42 Naa'n²³na'³. Sɨ³gui²³²ra². Qui² mɨ³ ja³'ɨ́ɨn²³ dsa³ 'i³ mɨ³'nɨ́ɨn²³ jné².
'E³ la²³ sø̱'n²te'²³ Jesús
(Mt. 26:47-56; Lc. 22:47-53; Jn. 18:2-11)
43 Lʉ²³ quie'²³ Jesús 'e³ la²³ ca²³dxóo² Judas, jø̱n³ dsa³ gui²³tʉ̱́n³. Ca²³dxóo² quia̱'² juɨ́ɨn²³ dsa³ 'i³ xe̱e̱'³ boo'³¹ quia̱'² 'i³ xe̱e̱'³ 'mo³ 'i³ ca²³xíin²³ te'²³ juii² jmii³ dsa³ quia̱'² te'²³ dsa³ 'e²³ ley quia̱'² te'²³ dsa³ mɨ³dxún²³. 44 Ca²³jua'³ dsa³ 'i³ ca²³'nɨ́ɨn²³ Jesús 'e³ jmii'³¹ rɨ²³jmée²³ lii²³ 'e³ 'i̱i̱² sɨɨ'³¹ 'i³ rɨ²³sø̱'n²te'²³. Ca²³jua'³:
―Dsa³ 'i³ rɨ²cu'n²³² ñi² hua² 'í³. 'I³ 'í³ hua² rɨ²jmø'n¹na'³. Rɨ²'áan¹na'³ dxʉ́²³ mɨ³rɨ³tøø³²ra'³.
45 'E³ quie'²³ jo̱³ ma²ca¹dxóo¹ Judas, xe̱'n² jmɨ́ɨ² ŋóo² caan²³ Jesús. Ca²³jua'³:
―Dsa³ 'e²³.
'E³ jo̱³ ca²³cuu'³ ñi² Jesús. 46 Ca²³dxi²³guín²³ dsa³. Sø̱'n²te'²³ Jesús.
47 'E³ quie'²³ sø'n² boo'³¹ jø̱n³ dsa³ 'i³ xi'n²³ coo³¹. Ca²³quiu'n² mozo quien³² juii² jmii³ dsa³. Ca²³quiʉ'² lo³guo². 48 'E³ quie'²³ jo̱³ ca²³jua'³ Jesús. Ca²³sɨ'²³ dsa³:
―¿'A² juø'² lǿn³na'³ 'e³ dsa³ 'i̱i̱³ hua² jné²? Qui² 'e³ xe̱'²ra'³ boo'³¹, xe̱'²ra'³ 'mo³ 'e³ juo'³ra'³ rɨ²jmø'n¹na'³ jné². 49 La²³jɨ³ jmɨ́ɨ² jen³¹na¹ quia̱'n²³²na¹ 'nee'²³ ñʉ'²³ 'ñʉ́² gáan³ je² mi³gáan³ dsa³ Dios 'e³ 'een²³na²³ dsa³. 'E³ quie'²³ 'a²³jia'³ ca²³xe̱'n²³na'³ jné². 'E³ quie'²³ cu²lí³ 'e³ la²³ to̱o̱²³ ji³ júu² quiee'³² Dios 'e³ rɨ²³lí³.
50 'E³ jo̱³ ca²³tʉ́n² Jesús la²³jɨn³ dsa³ quien³². Ca²³cuɨ̱́ɨ̱²te'²³.
Je² 'en³² xii'³ 'i³ ca²³cuí̱i̱²³
51 'E³ quie'²³ jo̱³ ca²³qui̱'³ Jesús jø̱n³ xii'³. 'Nɨɨ'n³¹ 'mɨɨ'³ sɨɨ³² rɨ³pee'n³² xii'³. 'E³ quie'²³ sø̱'n²te'²³ xii'³. 52 'E³ jo̱³ ca²³tʉ́² quie'²³ 'mɨɨ'³ sɨɨ³². Cu³laan³ ca²³cuí̱i̱²³ jo̱o̱²³na²³.
'E³ la²³ i²jøn²³te'²³ Jesús xi²ñi² dsa³ 'i³ dxa²³ ta²
(Mt. 26:57-68; Lc. 22:54-55, 63-71; Jn. 18:12-14, 19-24)
53 'E³ quie'²³ jo̱³ i²jøn²³te'²³ Jesús xi²ñi² juii² jmii³ dsa³. 'E³ quie'²³ rɨ³ŋɨɨn³¹ la²³jɨn³ juii² jmii³ dsa³ quia̱'² dsa³ mɨ³dxún²³ quia̱'² dsa³ 'e²³ ley. 54 'E³ quie'²³ bi²³ huɨ̱́ɨ̱³ tu³cɨ̱ɨ̱n³ Peen²³². Tu³cɨ̱ɨ̱n³ quie'²³ la'³ xi³'lɨ² 'í² je² rɨ³jnɨ³ xi²dxi³² quie'² juii² jmii³ dsa³. Ca²³gua³ quia̱'² dsa³ 'láa³. Ca²³dxo'²³ ji³.
55 Mi³tɨ́ɨ²³ dsa³ 'i³ rɨ²³cuǿ²³ dsoo² quiee'³² Jesús te'²³ juii² jmii³ dsa³ quia̱'² la²³jɨn³ dsa³ 'i³ dxa²³ ta². Qui² 'née²³te'²³ rɨ²³jŋɨ'n²³te'²³. 'E³ quie'²³ 'a²³jia'³ ca²³lǿ²³ juø'², juø'n³ quie'²³ juɨ́ɨn²³ xen³ 'i³ ca²³júu² 'e³ la²³ ca²³lǿn²³te'²³ dsa³ ñi³. 56 Qui² 'a²³jia'³ jmɨ́ɨ² ca²³lʉ́³te'²³ co̱o̱³ júu². 57 Xen³ 'i³ ca²³noo³ 'i³ ca²³júu² 'e³ la²³ ca²³lǿn²³te'²³ dsa³ ñi³. Ca²³jua'³te'²³:
58 ―Ca²³nʉʉ²ra'³¹ ma²ca¹jua'³: “Rɨ²yaan²³²na¹ 'ñʉ́² gáan³ 'e³ ca²³jmée³ guoo³ dsa³. Je² 'nɨ³ jmɨ́ɨ² rɨ²jmeen²³² jia'³ cɨ'²³ 'e³ 'a²³la³ ma²³ guoo³ dsa³ rɨ²³jmée²³.”
59 'E³ quie'²³ juø'n³ quie'²³ 'e³ jo̱³, 'a²³jia'³ ca²³lʉ́³te'²³ co̱o̱³ júu².
60 'E³ quie'²³ jee²³² jo̱³ ca²³naa'n²³ juii² jmii³ dsa³. Ca²³ŋɨ'²³ júu² Jesús. Ca²³jua'³:
―¿'A² 'a²³jia'³ rɨ²jme'n²³nu³ júu² 'e³ jmii'³¹ lǿ² dsoo² 'e³ mɨ³cuǿ³ quién²nu³ dsa³ ñi³?
61 'E³ quie'²³ 'a²³'e³ xa³ 'e³ ca²³jua'³ Jesús. Co̱'³ cɨ'²³ ca²³ŋɨ́ɨ³ júu² juii² jmii³ dsa³. Ca²³jua'³:
―¿'A² rɨ³løn³¹nu³ Cristo 'i³ rɨ³lø³¹ 'i'²³ 'i³ rɨ²³xíin²³ Dios? ¿'A² rɨ³løn³¹nu³ Jo̱o̱³¹ Dios 'i³ bi²³ mi³gáan³te'²³?
62 'E³ jo̱³ ca²³jua'³ Jesús:
―'I³ 'í³ jné². 'E³ cɨ² rɨ²mǿn¹na'³ jné² Jo̱o̱³¹ Dsa³ 'e³ jen³¹na¹ jaan²³ 'e³ dxʉ́²³ Dios 'i³ bi²³ 'uee'n³. 'E³ cɨ² rɨ²mǿn¹na'³ jné² 'e³ la²³ aa'n³²na²³ co̱'³ jee²³² jníi² 'e³ taa'² mɨ³¹güii³.
63 'E³ quie'²³ jo̱³ ca²³xíin² ca³juɨ² cuo̱o̱³ juii² jmii³ dsa³. Ca²³jua'³:
―'A²³jia'³ ma²³ 'ne'² cɨ² dsa³ ñi³, ¿mɨ³naa'³¹? 64 Mɨ³nʉʉ³ra'³ 'e³ jmii'³¹ 'nɨɨ'n³¹ 'ñe'² mɨ³lʉ́³ dsa³ la³. Jua'³ 'ñée² 'e³ jmee²³ 'e³ la²³ jmee²³ Dios. ¿Jmii'³¹ lǿn³na'³ jo̱o̱²³na²³?
'E³ jo̱³ ca²³jua'³ la²³jɨn³te'²³ 'e³ xa³ dsoo² quiee'³² 'e³ ya̱'n³ rɨ²³jú̱n³.
65 Xen³ 'i³ ca²³'ø'n² Jesús. Ca²³'mée²te'²³ mɨ²ñi². Ca²³cuǿ³te'²³ quie'². Ca²³jua'³te'²³:
―Jmee² júu² 'e³ 'i̱i̱² sɨɨ'³¹ mɨ³cuǿ³ quién²nu³.
'E³ quie'²³ la'³ ca²³cuǿ³ quie'² Jesús dsa³ 'láa³.
'E³ la²³ ca²³jua'³ Peen²³² 'e³ 'a²³jia'³ cuiin²³ Jesús
(Mt. 26:69-75; Lc. 22:56-62; Jn. 18:15-18, 25-29)
66 'Iin²³ quie'²³ Peen²³² je² 'uǿn²³ je² rɨ³jnɨ³ xi²dxi³². Ca²³dxóo² jø̱n³ moza quien³² juii² jmii³ dsa³. 67 Ŋǿn² Peen²³² 'e³ la²³ dxo'²³ ji³. Ca²³jóon² dxʉ́²³ Peen²³². Ca²³jua'³:
―Mɨ³ŋɨ́n² quia̱'n²nu³ Jesús dsa³ Nazaret 'uǿøn²nu³ co̱'³, ¿na'²?
68 'E³ quie'²³ ca²³jua'³ Peen²³² 'a²³jia'³ 'e̱'n³:
―'A²³jia'³ cuiin²³na²³ dsa³ 'í³. 'A²³jia'³ ta³jmeen²³ 'i'²³ 'e³ 'ee² lǿ² juø'n³ la'³.
'E³ quie'²³ jo̱³ ŋóo² 'oo'² je² rɨ³jnɨ³. Tǿ²³ 'nɨɨ'² jo̱o̱²³na²³. 69 'E³ quie'²³ co̱'³ cɨ'²³ ŋǿn² Peen²³² moza. Ca²³lʉ́³ co̱'³. Ca²³sɨ'²³ dsa³ 'i³ té̱e̱n³ coo³¹:
―Rɨ³løn³¹ dsa³ la³ jø̱n³ dsa³ quien³² Jesús, ¿mɨ³naa'³¹?
70 'E³ quie'²³ co̱'³ cɨ'²³ ca²³jua'³ Peen²³² 'e³ 'a²³jia'³ 'e̱'n³. 'E³ quie'²³ cɨ̱ɨ̱n³ cɨ² ca³juɨ² co̱'³ ca²³jua'³ dsa³ 'i³ té̱e̱n³ coo³¹. Ca²³sɨ'²³ Peen²³²:
―'E̱'n³ ca³quie̱e̱² 'e³ rɨ³løn³¹nu³ dsa³ quien³². Qui² rɨ³løn³¹nu³ dsa³ Galilea. Lii²³ 'e³ la²³ lʉ́n².
71 'E³ quie'²³ ca²³jua'³ Peen²³²:
―Cu²jmée³ jñiin²³na²³ Dios xi³nu³ te³ juun²³². Qui² 'a²³jia'³ jmɨ́ɨ² cuiin²³na²³ dsa³ 'i³ 'ǿn²³na'³ nɨ³.
72 Xe̱'n² quie'²³ jo̱³ tǿ²³ 'nɨɨ'² je² ca²³tɨ́³ tú̱²³ taa'². 'E³ jo̱³ ca²³la²³líi²³ Peen²³² 'e³ la²³ lǿ² 'e³ ca²³jua'³ Jesús: “'E³ 'íi² rɨ²³tɨ́²³ tú̱²³ taa'² 'e³ tø³² 'nɨɨ'², rɨ²juɨɨ'n³¹ dsa³ 'nɨ³ taa'² 'e³ 'a²³jia'³ cuiin²³nu³ jné²”. 'E³ quie'²³ ma²ca¹la¹líi¹ Peen²³² júu² jo̱³, bi²³ ca²³'o'².