12
Ejemplo yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ n'daācā diíⁿ yā ntiiⁿnyuⁿ
(Mt. 21.33-46; Lc. 20.9-19)
1 Jesús miiⁿ tucá'a yā caⁿ'a yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ndúúcū ejemplos chi 'tɛ́ɛ́ nguɛ́ɛ́ dáámá. Ní caⁿ'a yā: Vɛ́ɛ́ 'áámá 'iiⁿ'yāⁿ chí chiīnu yā díí'yú uvas na yáⁿ'āa yeⁿ'é yā. Ní din'dái yā 'áámá cheēⁿ yeⁿ'ē yáⁿ'āa 'lííⁿ. Ní din'dái yā 'áámá tanque naachí cuuvi tun'dáa yā nuūⁿnīⁿ yeⁿ'e uvas miiⁿ. Ní din'dái yā 'áámá torre nguaaⁿ yáⁿ'āa uvas naachi mozos yeⁿ'é yā 'cuɛɛtinée sa diiⁿ sa cuidado n'gui'i uvas miiⁿ. Cuayiivi ní ca'a ya yáⁿ'āa miiⁿ mozos chi diíⁿ yā ntiiⁿnyuⁿ yeⁿ'e yáⁿ'āa, ní cueⁿ'e yáⁿ'áí yā.
2 Taachí ndaā tiempo yeⁿ'e cosecha yeⁿ'e uvas miiⁿ, dueño miiⁿ dichó'o yā 'aama mozo yeⁿ'é yā nanááⁿ mozos chi idiíⁿ sa ntiiⁿnyu yeⁿ'e yáⁿ'āa yeⁿ'é yā chi nguai nca'a sa n'gui'i uvas parte yeⁿ'e cosecha chí ítuneeⁿ dueño miiⁿ.
3 Mozo miiⁿ ní cueⁿ'e sa, naati mozos ní sta'a sa mozo miiⁿ ní ch'eⁿ'e sa ní nadacho'o sa mozo miiⁿ ní nguɛ́ɛ́ dɛ'ɛ̄ vɛɛ ca'a sa mozo.
4 Tuu'mi ní dueño yeⁿ'ē yáⁿ'āa miiⁿ nguɛɛ̄cunée yā dichó'o yā taama mozo. Mozos ní chiī tuu sa mozo miiⁿ ní 'nuūca'ai sa tiīⁿ sa ní chii taaⁿ sa saⁿ'ā miiⁿ.
5 Dueño yeⁿ'e yáⁿ'āa miiⁿ dichó'o yā táámá mozo. Mozo miiⁿ, mozos chi diiⁿ ntiiⁿnyuⁿ na yáⁿ'āa miiⁿ ch'iiⁿ'nuⁿ sa. Cuayiivi miiⁿ ní 'yaaⁿ n'dáí mozos dichó'o yā. Mozos ní náⁿ'a mozos miiⁿ ní ch'eⁿ'e sa saⁿ'ā, tanáⁿ'ā sa ní mozos miiⁿ ch'iiⁿ'nuⁿ sa saⁿ'ā.
6 Cánéé cá daiya yā chí neⁿ'e taavi yā. Cuayiivi mííⁿ ní dueño miiⁿ dichó'o yā daiya yā ní nadicadíínuuⁿ yā 'tíícā. Saⁿ'ā daiyá ní diiⁿ sa honrar daiyá.
7 Naati mozos chi idiíⁿ sa ntííⁿnyuⁿ na yáⁿ'āa yeⁿ'é yā caⁿ'a sa nguaaⁿ maaⁿ sa: Sáⁿ'a 'cūū chi canee chi cuuví yeⁿ'ē sa yá'āa herencia 'cūū. 'Caāⁿ'nuⁿ yú saⁿ'ā ní cúúví yeⁿ'ē yú yáⁿ'āa ndúúcū chi vɛ́ɛ́ yeⁿ'ē.
8 'Tíícā ní sta'a sa saⁿ'ā ní ch'iiⁿ'nuⁿ sa saⁿ'ā ní tun'daa sa cuerpo yeⁿ'ē sa 'áámá lado yeⁿ'e yáⁿ'āa miiⁿ.
9 Tuu'mi ní Jesús ntiinguuneeⁿ yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ: ¿Dɛ'ɛ̄ ra diīiⁿ dueño yeⁿ'ē yáⁿ'āa 'cúū? Ndaá yā ní 'caāⁿ'núⁿ yā mozos chi idiiⁿ ntiiⁿnyuⁿ, ní ca'á yā yáⁿ'āa tánaⁿ'a 'iiⁿ'yāⁿ.
10 ¿'Áá nguɛ́ɛ́ n'geeⁿ ndís'tiī naachi canéé nguūⁿ na libro yeⁿ'e Ndyuūs? Ngaⁿ'a 'túúcā:
Tuūu chi 'iiⁿ'yāⁿ din'dái yā va'ai miiⁿ ní sta'á yā ní ch'ɛɛcú yā 'áámá lado ti nguɛ́ɛ́ neⁿ'e yā. Tuūu 'cúū chí tuūu ch'ɛɛtɛ ní canéé tuūu ch'ɛɛtɛ yeⁿ'ē na esquina yeⁿ'e va'ai.
11 Chuū ní Señor Ndyuūs diíⁿ yā, chuū ní 'áámá cosa chí ngeⁿ'e yiinu yú taachi inaaⁿ yú yeⁿ'ē.
12 Tuu'mi ní 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ nadacádíínuuⁿ yā chi cuta'á yā Jesús miiⁿ ní diíⁿ yā preso 'iiⁿ'yāⁿ ti déénu yā chi Jesús miiⁿ caⁿ'a yā ejemplo 'cūū chi 'tɛ́ɛ́ nguɛ́ɛ́ dáámá chi yeⁿ'e yā. Naati 'va'á yā 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e yáāⁿ miiⁿya, ní s'néeⁿ yā Jesús ní cueⁿ'e yā.
Chúū chi yeⁿ'ē impuestos
(Mt. 22.15-22; Lc. 20.20-26)
13 Cuayiivi miiⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chi ngaⁿ'a ntiiⁿnyuⁿ yeⁿ'e yaācū dicho'ó yā 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e Herodes ndúúcū n'duuvi 'iiⁿ'yāⁿ fariseos nanááⁿ Jesús miiⁿ. Ní neⁿ'é yā chi Jesús castáⁿ'a yā nduudu yeⁿ'e yā ní caaⁿ'máⁿ yā 'áámá nduudu yaadi.
14 'Iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ndaá yā nanááⁿ Jesús miiⁿ, ní caⁿ'a yā: N'diī Maestro, déénu 'nū chí n'dii ní ngaⁿ'a nī nduudu cuaacu ní nguɛ́ɛ́ diíⁿ nī cuenta yeⁿ'e chí ngaⁿ'a 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'ē. Ní nguɛ́ɛ́ ndɛɛ́ nī cuidado táácā idinááⁿ 'iiⁿ'yāⁿ iⁿ'yeeⁿdí 'cūū naati ngi'cueeⁿ nī ndúúcū nduudu cuaacu yúúní yeⁿ'é Ndyuūs. ¿'Áá canéé chí nadíí'vɛ 'nū na emperador César tuūmī yeⁿ'e recaudación yeⁿ'e yáⁿ'āa o nguɛ́ɛ́?
15 Jesús miiⁿ ní déénu yā chi nguɛ́ɛ́ n'daācā chí 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ diíⁿ yā. Ní caⁿ'a yā chii yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ: ¿Dɛ'ɛ̄ cúúví chi neⁿ'é nī chí castaⁿ'á nī nduudu yeⁿ'é? Candɛ́ɛ nī 'áámá tuūmī, chi snaáⁿ.
16 'Iiⁿ'yāⁿ ndɛɛ́ yā tuūmī. Ní Jesús miiⁿ n'diichí yā ní tiinguuneeⁿ yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ: ¿Dú'u naaⁿ chuū? ¿Du'ū chí duuchi canéé nguūⁿ? 'Iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní n'guɛɛcútaⁿ'a yā: Nááⁿ emperador César cānee.
17 Tuu'mi Jesús miiⁿ ní caⁿ'a yā chii yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ: Nca'á nī tuūmī yeⁿ'e recaudación o impuestos chi yeⁿ'e emperador César miiⁿ chííⁿ chí yeⁿ'ē sa, ní nca'a nī Ndyuūs chí yeⁿ'é yā. 'Iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní cueⁿ'e yiinú yā yeⁿ'ē chí n'guɛɛcútaⁿ'a Jesús miiⁿ.
'Iiⁿ'yāⁿ ntííngúúneeⁿ Jesús yeⁿ'ē chi iiⁿ'yāⁿ nnduuchi yā nguaaⁿ tináⁿ'a
(Mt. 22.23-33; Lc. 20.27-40)
18 Tuu'mi ní ndaā n'duuvi 'iiⁿ'yāⁿ saduceos nanááⁿ Jesús. 'Iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní nguɛ́ɛ́ s'teenu yā chí tináⁿ'ā ní nduuchi yā. Ní ntiinguuneeⁿ yā Jesús chuū:
19 N'dií Maestro, Moisés miiⁿ ní s'neeⁿ nguuⁿ yā yeⁿ'e s'uuúⁿ tí chuū: Nduuti chi 'áámá saⁿ'ā 'cuūvī sa ní cu'neeⁿ sa n'daataá yeⁿ'ē sa ní nguɛ́ɛ́ daiya sa, tuu'mi ní 'díínu sā cuuví 'caandavaacu sá ndúúcū n'daataá miiⁿ. Ní saⁿ'ā miiⁿ ní 'cuūndī daiya sa lado yeⁿ'ē 'díínū tináⁿ'ā.
20 'Áámá saⁿ'ā vɛ́ɛ́ ndɛɛ̄chɛ̄ 'díínū sa ndúúcū sa. Saⁿ'ā miiⁿ chí vmnááⁿ vmnaaⁿ ch'iidivaacu sá ní ch'iī sa ní nguɛ́ɛ́ ch'iīndī daiya sa ndúúcú n'daataá yeⁿ'ē sa.
21 Saⁿ'ā ndii chííⁿ ndii 'úúví mííⁿ ch'iindivaacu sa ndúúcū n'daataá yeⁿ'ē tináⁿ'ā ní saⁿ'ā miiⁿ ch'iī ntúuⁿ sa ní nguɛ́ɛ́ ch'iindi daiya sá ndúúcū n'daata miiⁿ. 'Tiicá ntúūⁿ ch'ɛɛnu saⁿ'ā ndii chííⁿ ndii 'íínú.
22 Ndu'ū ndɛɛ̄chɛ sá ch'iindivaacu sá ndúúcu tá ní mar 'áámá sá nguɛ́ɛ́ s'neeⁿ sa daiya sa ndúúcu tá. Cuayiivi ní ch'iī ntúūⁿ n'daataá miiⁿ.
23 Tuu'mi ní taachí nduuchí yā nguaaⁿ tináⁿ'ā, ¿chɛɛ́ yā chí n'daataá yeⁿ'é yā taⁿ'ā miiⁿ, caati ndu'u ndɛɛ̄chɛ yā ch'iindivaacú yā ndúúcu tá?
24 Tuu'mi ní Jesús mííⁿ nan'guɛɛcútaⁿ'a yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ: Ndís'tiī ní nguɛ́ɛ́ déénu nī chí ngaⁿ'a nī, ti nguɛ́ɛ́ n'diichí nī naachi canéé nguūⁿ na libro yeⁿ'é Ndyuūs yeⁿ'é chuū, ndíí nguɛ́ɛ́ ndúú n'diichi rá nī poder yeⁿ'é Ndyuūs.
25 Taachí 'iiⁿ'yāⁿ nanduuchí yā yeⁿ'ē nguaaⁿ tináⁿ'ā, ndíí nguɛ́ɛ́ ndúú n'daataá rá, ndíí nguɛ́ɛ́ ndúú saⁿ'ā rá 'caandavaacu sa. 'Iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ 'cuɛɛtinée yā tan'dúúcā ángeles yeⁿ'ē va'ai chɛɛti nguuvi chi nguɛ́ɛ́ ch'iindivaacu yā.
26 Chuū chi yeⁿ'ē tináⁿ'ā miiⁿ chí nanduuchi yā nguaaⁿ tináⁿ'ā, ¿'áá nguɛ́ɛ́ n'geēⁿ ndís'tiī na libro yeⁿ'é Ndyuūs chí dinguuⁿ Moisés tan'dúúcā Ndyuūs yaa'ví yā Moisés, ndíí taachi canee sa nanááⁿ yáⁿ'á 'lííⁿ chí ngiichi? Ní 'túúca caⁿ'a Ndyuūs chii yā Moisés miiⁿ: 'Úú ní Ndyuūs yeⁿ'e Abraham, ndúúcū Isaac, ndúúcū Jacob.
27 Ndyuūs miiⁿ nguɛ́ɛ́ Ndyuūs yeⁿ'ē tináⁿ'ā ti yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi snduuchi. Chííⁿ chí ndís'tiī nguɛ́ɛ́ déénu nī chi ngaⁿ'a nī.
Mandamiento chí ch'ɛɛtɛ ca
(Mt. 22.34-40)
28 'Áámá maestro yeⁿ'e ley chí ch'iindiveéⁿ yā chí ndeē 'iiⁿ'yāⁿ saduceos s'eeⁿ, déénu yā chi Jesús miiⁿ nan'guɛɛcútaⁿ'a n'daaca yā. 'Iiⁿ'yāⁿ miiⁿ ní ntiinguuneeⁿ yā Jesús: ¿Chɛɛ́ mandamiento chi canee nguūⁿ chí ch'ɛɛtɛ n'dai ca?
29 Jesús nan'guɛɛcútaⁿ'a yā: Mandamiento vmnááⁿ vmnaaⁿ miiⁿ ní chuū: 'Caandiveéⁿ nī, ndís'tiī 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e Israel miiⁿ, Señor Ndyuūs yeⁿ'ē yú ní 'áámá n'dyáⁿ'ā Señor miiⁿ.
30 Canéé chí dineⁿ'é nī Señor Ndyuūs yeⁿ'é nī ndúúcū nuuⁿmaⁿ staava yeⁿ'é nī, ndúúcū nuuⁿmaⁿ alma yeⁿ'e nī, ndúúcū nuuⁿmaⁿ vaanicadíínūuⁿ yeⁿ'e nī, ndúúcū nducuéⁿ'ē fuerzas yeⁿ'e nī. Chuū chi mandamiento chi vmnááⁿ vmnaaⁿ.
31 Mandamiento chí canéé nguūⁿ chi ndii chííⁿ ndii 'úúví mííⁿ tan'dúúcā chi vmnááⁿ vmnaaⁿ 'āā 'tiicá ntúūⁿ: Dinéⁿ'e di 'iiⁿ'yāⁿ na niiⁿnuúⁿ vaacú di tan'dúúcā chi neⁿ'e dí maāⁿ di. Nguɛ́ɛ́ 'áámá mandamiento chí canéé nguūⁿ chí ch'ɛɛtɛ ca nguɛ́ɛ́ ti mandamientos s'uuⁿ.
32 Tuu'mi ní maestro yeⁿ'e ley caⁿ'a yā chii yā Jesús miiⁿ: N'diī Maestro, cuáácú ngaⁿ'a nī. Cuaacu nííⁿnyúⁿ chí ngaⁿ'a nī chi vɛɛ 'aama n'dyáⁿ'ā Ndyuūs. Nguɛ́ɛ́ táámá 'āā tanduu rá 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ.
33 Níícú 'iiⁿ'yāⁿ canéé chi dinéⁿ'e yā Ndyuūs ndúúcū nuuⁿmaⁿ staava yeⁿ'e yā, ndúúcū nuuⁿmaⁿ vaanicadíínūuⁿ yeⁿ'e yā, ndúúcū nuuⁿmaⁿ alma yeⁿ'e yā, ndúúcū tanducuéⁿ'ē fuerzas yeⁿ'e yā. Ní dineⁿ'e yā 'iiⁿ'yāⁿ na niiⁿnuúⁿ vaacú yā tan'dúúcā chi neⁿ'é yā maáⁿ yā. Chuū chi n'daācā ca nguɛ́ɛ́ ti n'giiⁿ'núⁿ 'iiti chí nga'a yā 'iiti lado yeⁿ'e ofrenda yeⁿ'é Ndyuūs ní yeⁿ'é tanducuéⁿ'ē ofrenda chí ngicyáⁿ'ā nátai.
34 Tuu'mi ní taachi ch'iindiveeⁿ Jesús tan'dúúcā chi n'guɛɛcutaⁿ'a cuaacu sa chí caⁿ'a sa, Jesús caⁿ'a yā chiī yā saⁿ'ā miiⁿ: Nguɛ́ɛ́ yaⁿ'ai canee di yeⁿ'ē naachí Ndyuūs ngaⁿ'a ntiiⁿnyuⁿ yā. Cuayiivi miiⁿ ní 'iiⁿ'yāⁿ 'āā ntɛɛ candii cá yā ntiinguuneeⁿ ca yā Jesús mar 'áámá.
¿Du'u chií Daiya Cristo miiⁿ?
(Mt. 22.41-46; Lc. 20.41-44)
35 Jesús ngi'cueeⁿ yā chɛɛti yaācū templo ní ngaⁿ'a yā: ¿Dɛ'ɛ̄ cúúví chí maestros yeⁿ'e ley ngaⁿ'á yā chi Cristo miiⁿ ní daiya David?
36 Caati maaⁿ David miiⁿ caⁿ'a sá taachi yaa'vi Espíritu N'dai yeⁿ'é Ndyuūs chuū chi canéé nguūⁿ na libro yeⁿ'e Ndyuūs:
Señor miiⁿ caⁿ'a yā chiī yā Señor yeⁿ'é: 'Cuundi dí lado ta cuaācú chi lado yeⁿ'e honor, ndíí taachi 'úú cu'neéⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chí contra yeⁿ'ē di ndiī cuaaⁿ ndiiya maaⁿ ca'ā di tan'dúúcā chi 'aama banco 'lííⁿ, 'tiicá yā.
37 David miiⁿ ngaⁿ'a sa chuū yeⁿ'e Señor yeⁿ'é yā. Maaⁿ ní ¿táácā cuuví chiī chí Cristo miiⁿ ní daiya David miiⁿ? Nééné n'deēe 'iiⁿ'yāⁿ ch'iindiveéⁿ yā yeⁿ'e Jesús ndúúcū vaadī yeenú.
Jesús ngaⁿ'a yā nuuⁿndi yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi ngi'cuéeⁿ yā yeⁿ'e ley
(Mt. 23.1-36; Lc. 11.37-54; 20.45-47)
38 Jesús ngaⁿ'a yā chuū taachi ngi'cueeⁿ yā: Cundɛ́ɛ di cuidado yeⁿ'e maestros yeⁿ'e ley. 'Iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní n'gɛɛ̄tinéé yiinú yā chí n'geenūu catecai yā. Ní taachi chiicá yā cuaaⁿ cyúúní neⁿ'e yā chí 'iiⁿ'yāⁿ diíⁿ yā saludar 'yā ndúúcū respeto n'daācā.
39 Ní neⁿ'é yā sillas vmnááⁿ vmnaaⁿ yeⁿ'e honor taachí 'cuundí yā na yaācū sinagogas ndúúcū lugar chi ch'ɛɛtɛ taachi cheⁿ'e yā naachi vɛ́ɛ́ 'viicu chi che'é yā.
40 Ní ndivíi yā va'ai yeⁿ'ē n'daataá nguá'āa. Ní 'íícú cuunuuⁿ n'dé'ei yā chí idiíⁿ yā miiⁿ nduucú nééné n'deēe ngaⁿ'angua'á yā. 'Iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní ch'ɛɛtɛ ca castigo yeⁿ'é yā nguuvi yeⁿ'e juicio.
Ofrenda yeⁿ'e n'daataá nguá'āa
(Lc. 21.1-4)
41 'Áámá vmnéⁿ'ēe Jesús vɛ́ɛ yā na yáacū templo niiⁿnuúⁿ na cajas naachí 'iiⁿ'yāⁿ n'gíi yā ofrendas. N'gíínu yā tan'dúúcā chi diíⁿ 'iiⁿ'yāⁿ táácā n'gíi yā tuumī lado yeⁿ'e ofrenda na cajas. N'diichí yā chi 'yaaⁿ n'dáí 'iiⁿ'yāⁿ 'cuiica neené n'deēe tuūmī ca'a yā.
42 Tuu'mi ní ndaā 'áámá n'daataá nguá'āa chí neene ndaachíí canee tá. Táⁿ'ā miiⁿ ní s'nuūⁿ tá na caja miiⁿ na 'uūvī centavos chi cobre.
43 Tuu'mi ní Jesús yaa'vi yā discípulos yeⁿ'e yā ní caⁿ'a yā chii yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ: Cuaacu nííⁿnyúⁿ ngaⁿ'á ngií ndís'tiī chí n'daataá nguá'āa 'cúū ch'ɛɛtɛ ca nga'ā tá, nguɛ́ɛ́ ti tanáⁿ'a yā chí s'nuúⁿ yā tuūmī na cajas.
44 Tí 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní nga'a yā yeⁿ'e chí ngaava yeⁿ'e yā; naati n'daataá mííⁿ ní neené ndaachíī canee tá ní ca'ā tá tanducuéⁿ'ē chí yeⁿ'ē tá chi che'e tá.