DJAYIMGUŊ DJORRA' DJUY'YUNDA GARRAYWURUMIWU YOLŊUWU WARRAWU
Dhaŋu nhunu ŋarru ŋurruŋum nhäma
Djayimguŋ dhaŋum djorra' wukirriwuy bala Garraywurumiwu yolŋuwu warrawu bawalamiḻi waŋgalaḻi. Ga djinalam djorra'ŋa nhan gayŋa rom-rakaram dhanaliŋgu raypirri'yun manapa nhalpiyan dhanal ŋarru gayŋa nyena. Ga bukmak nhan gayŋan banha rakaranam dhanaliŋgu bilanya gam'; bayiŋ dhanal ŋarru gayŋa banha mä-wulitjmiyi Djesuwum, dhanalim ŋarru milkuman dhanaliŋguway gakal'ma. Ga garrun nhan gayŋa Garraywuruminy warrany dhanal ŋarru gayŋa bukumiŋgan dhanaliŋguway bala-räli'yunmi yana.
1
1 Ŋayam dhaŋu Djayim, ga djämamim ŋaya dhaŋu yolŋu nhangu God-Waŋarrwu ga Garraywu Djesu-Christku. Yo, marrkapmi warra, wukirrim ŋaya gayŋa dhaŋu yänma nhumaliŋgu Djuw malawu 12-kun banha bäpurruwu, bayikun warrawu banha Godkurun yolŋuwum warrawu bukmakkun yana, banha nhuma gayŋan bärrkuwaḻyin waŋgalaḻi malaŋuḻi.
Rakaraman gayŋa marŋgikuman mä-nhinathuŋganminyaran rom
Teaching about faith
Djayim 1.2-8
2 Wäwa ga yapa warra nyäku, yanan warra ŋoy-ŋuwatjiyan nyiniyam banha nhuma ŋarru ŋayaŋu-barrakinydjinyamiḻim romḻi gulŋiya,
3 ḻinygu bayiŋuyam ŋayaŋu-barrakinydjinyaramiyum romdhu gayŋa yana bitjuwayiŋ birrka'yun nhuna. Ga bayiŋ nhunu ŋarru gayŋa bitjan ḻinygu mä-wulitjmiyi Garraynham yana, ga ŋangawulma nhunu ŋarru nhanany mä-yuḻkthun, ga dhurrwaraŋuru bewaḻiyam banha, bala nhunum ŋarru gayŋa banhayam yänan bitjuwayiŋ ŋarra ŋayaŋu-wanyumurrum.
4 Yo, bitju ḻinygu gayŋi maŋgarram wawu yana banha ŋunhuŋ ŋalawitjanma rommurru, ga ŋangawulnha guluwa gandarrŋam ga gälkiyam, mä nhunum ŋarru rom-ŋuwatjin ga gana'yin nhangurum djämawu.''.
5 Yo. Ŋarru bayiŋ nhunu ŋarru gayŋa banha dhumbal'yunma, ga ŋangawulma nhunu marŋgi nhalpiyan nhunu ŋarru gayŋa banha djäma nhä wilak garrun banhalaya romŋa ŋayaŋu-barrakinydjinyamiŋurum, yana bukumiŋgan God-Waŋarrwuḻin Mori'wuḻin, ŋäŋ'thuwan nhanany bitjan gam', “God-Waŋarr Mori, nhalpiyan dhika ŋaya ŋarru yulŋum? Dhaŋu ŋaya gayŋa baḏak yana dhumbal'yun,” bitja ŋäŋ'thuwa, bala nhanmam ŋarru nhuna yana marŋgikuman. Bili God-Waŋarryum bayiŋ banha guŋan ŋunhuŋ nhäm mala mäyu-dhapinyayyun bukmakkun yana yolŋuwum warrawu, ŋangawulnha nhan ŋarru nhuŋu banha ŋuyulktjim.
6 Ŋarru ŋäŋ'thunma nhunu ŋarru banha God-Waŋarrnham waŋganydhun yana gämurru'yum, mä-wulitjtjinyarayun yana nhuŋguwaywuḻ nhunu, gatjpu'yuwan gayŋi warraṯthundawun yana. Ga bayiŋ nhunu ŋarru gayŋa banha guyaŋi mäyu-dhumbal'yundayum bitjanma gam', “Wilak nhan ŋarru dhaŋu guŋan nyäku, wilak ŋangawulnha baya,” bitjanma, 'Nhunum ŋarru banhayam ŋangawulnha warraṯthun ŋunhuŋ nhäm nhanguŋum Garraywuŋum. Ga banha nhan mä-wulitjinyanharram yolŋu banham nhan bilanyan bitjuwayiŋ banha ŋunhuŋ nhä banha bayiŋ gayŋa wakwakthun bala-räli garmakmurru, gutjparrun bayiŋ gayŋa watayu ga ḏowuyu galwaŋ'thuman bayiŋ bawalamin.
7-8 Yo, bilanyayam banha yolŋu ŋayaŋu-burrparnha, ḏämbu-yumuknha bilanyan bilanyan, ŋangawulnha nhan bayiŋ bayiŋ gayŋi banha ŋarray waŋganymurrum yana batjiwarrmurru mä-wulitjtjinyamurrum yana. Ga ŋangawulnha ŋarru bilanyayum yolŋuyu warraṯthun God-Waŋarrwuŋum ŋunhuŋ nhä malany.
Dhaŋum gayŋa rakaram ŋurruwuykminy ga ṉukunydjany' yolŋuny
Poverty and riches
Djayim 1.9-11
9 Ga nhuma banha ŋurruwuykmi yolŋu warra Garraywalaŋumi, banha nhuma gayŋa dhuwaniya nyena gurrupuruŋumi, nhumam goŋmiyiyan, ḻinygu nhumam ŋarru banha ṉukunydja'yin God-Waŋarrwurun romdhu.
10 Ga nhumam banha ṉukutjam' yolŋu warra Garraywurumi, nhumam ŋarru gayŋa banyayam goŋmiyin nyena, bayatj nhan ŋarru gayŋa banha nhumaliŋguḻ God-Waŋarryum girrim' ga rrupiyam mala bitjuwayiŋ djalkthun nhumaliŋguru. Ḻinygu nhanmam ŋarru banha ṉukunydjam yolŋu waŋayin muŋbunuman, bitjanna bitjuwayiŋ bayiŋ banha wurrki' räwaktji bala ḻarryunna.
11 Yo, wurrkim' bayiŋ gayŋa banha mä-guṯi yana djingaryun ga banha bitjuwayiŋ ḏaykunma gorrmur'yi, bala bayiŋ banha wurrkim' räwaktjin, ga dhuṉḏaynha bayiŋ banha ḻarryunna yana; mä-guṯi yana nhan bayiŋ banha ŋuwatjumanma djingaryun Ga nhän ŋarru banha ṉukunydja' yolŋu bitjanya ḻinygu waŋayi, bilanyamiyu bili yana waluyu banha nhan ŋarru gayŋa ḻay-ḻayyun ŋunhuŋ nhäyu malanyŋuyu nhanguwaywuru nhan.
Rakaram gayŋa birrka'yunda ga guwaḻ-ṉirr'yumanda
Testing and temptation
Djayim 1.12-18
12 Yo. Bayiŋ nhunu ŋarru gayŋa banha bitjanma bili ŋarra wanyum yana bayitjanma banha marimurrum ga ŋayaŋu-barrakinytjinyamurrum, ga ŋangawulma bitjuwayiŋ nhunu ŋarru gulyun gandarrŋam, 'Nhunum ŋarru banyayam yana gayŋa ŋayaŋu-djulŋitjin, ḻinygu dhurrwaraŋuru bewaḻiyam banha nhan ŋarru God-Waŋarryum nhuna nhäŋum ŋayaŋu-ḏarrtjalknha ŋunhuŋ nhänharran bewaḻiyam banha birrka'yundaŋurum, nhanmam ŋarru nhuna guŋan gulitjnha yana wälŋa djeŋarra'min, banhayan wälŋa banha nhan ŋätjil wäwunguwan banhayany yolŋuny warrany banha dhanal bayiŋ gayŋa mäŋuwatji nhangu.
13 Yo, ga bayiŋ nhuna ŋarru ga banha guwaḻ-ṉirr'yuman ŋunhuŋ nhäyu romdhu, ga nhunum ŋangawul garruwa bitjam, “God-Waŋarryu dhaŋu guwaḻ-ṉirr'yuman nhänany djinakum barrakinygu.” Ŋangawul nhunum bitjaya garruwa garrun, ḻinygu God-Waŋarrma dhaŋu ŋuwakurru ŋangawul nhanany bayiŋ gayŋa banha ŋunhuŋ yolthum dharrwunuŋ ŋunhuŋ nhäwum mala barrakinykum djämawu ga nhän ŋarru God-Waŋarryu ŋangawul yolŋuny dharrwunum barrakinyḻi romḻi.
14 Ŋarru gulitjma bayiŋ banha yolŋunham dharrwunum bayiŋuya ḻinygu yana nhanguwaywuru nhan barrakinydhu djälyu, bayiŋuyan bayiŋ banha nhanany gaṯthumanma, bala nhan bayiŋ gälkin barrakinyḻ.
15 Ga banha nhan ŋarru gayŋa yolŋu bitjanma ḻinygu nhanguwayma nhan djälwu malthun, bewaḻiyam nhanguŋ guyaŋanhaŋuru djarrpi'ŋurum ŋarru walma ga barrakinynha yana, bala nhan ŋarru banha ŋärrun bitjuwayiŋ djäma barrakinyma, ga banha barrakinyma ŋarru ŋuthanna murrukayyin ŋayaŋuŋam nhanguḻ, yana ḻinygu-u-u, ga waŋayi nhan ŋarru nhanguwaywuru nhan barrakinydhu.
16 Marrkapmi warra nyäku wäwa ga yapa, ŋangawul warra mayali'-gutjparrunmiyam nhumalinhawuynham nhuma.
17 God-Waŋarryum bayiŋ gayŋa banha guŋan yolŋuwum warrawu ŋuwakurru yana nhä malany, ŋangawul nhan bayiŋ gayŋa guŋan barrakinyma. Ga nhä banha ŋuwakurrum mala gayŋa ŋoya, banhayam guŋanda nhanguŋ God-Waŋarrwuŋ, bayikuŋya Mori'wuŋ banha nhan djäma bukmak baḏayala' dhaŋu djiwarr'ŋa waŋgalaŋa banha bayiŋ gayŋa baḏayala'miŋgan dhaŋuny munathany' waŋgalany ga ŋangawulnha nhan banha bilanya bitjuwayiŋ wuŋiḻi' banha bayiŋ gayŋa yana mali'-maliyun. Ŋarru nhanbayim banha God-Waŋarrma bayiŋ gayŋa ŋangawulnha bilyun ga djambi; nhanbayim banha djambinharran.
18 God-Waŋarryum ŋalmaliny banha djarr'yuwan ŋalma ŋarru banha nhanguwaynha yana yolŋum warra bayitjanyan banha ŋalma warraṯthuwan yuṯan wälŋa nhangurumurrun gulitjmurrun yana dhäwu'murrum, bayikuḻ warrawuḻ banha waripuwuḻim yolŋuwal warrawuḻ, ŋurruŋun wal'ŋu banha waripuwuḻim wälŋamiwuḻ warrawuḻ banha nhan bokman.
Rakaram gayŋa marŋgikum ŋänhawuy ga djämawuy
Teaching about hearing and doing
Djayim 1.19-27
19 Marrkapmi warra nyäku wäwa ga yapa, buthuru-bitjuwam God-Waŋarrwurum yängu ŋuwatjuma yana, rukitjtjiyan manapa, ga ŋangawul dhä-wapthuwa yänaya bondiŋuwum rakaranhawu marŋgikunharawu Bulnha ŋatjil maŋgarra gäḻkuḻaŋ ŋurruŋum ŋatjil nhunupi ŋarru gayŋa nyena banhalaya God-Waŋarrwuḻ yänŋa. Ga ŋangawul yänayam ŋaramurryiya ŋunhuŋ yolkum yolŋuwu,
20 bili ŋangawulnha nhunu ŋarru bayiŋuyam ŋaramurryum yändhu ga ŋayaŋuyu nhuŋguwaywuḻ nhunu galitjuman yolŋunham, mä dhanal ŋarru nyena dhuwurr-dhunupa God-Waŋarrwuḻ ŋuwakurruŋ romŋa.
21 Guŋnharruman ŋunhuŋ nhäm malany banha barrakinyma, bala djalkthuwan yana. Ŋangawulnha gayŋi bulum djäma ŋunhuŋ nhäm barrakinyma; yana nyilŋ'thummanmiyan nhunapinya nhunu God- Waŋarrwuḻin buthuru-bitjuwan nhangu bala warraṯthuwan banhayam dhärukma banha nhan nhinathuŋgan dhuwaniya nhuŋguḻ ŋayaŋuḻi, ḻinygu banhayam yän ganydjarrmi ganydjarr gayŋa gutjparrun wälŋakunharawu nhuŋu.
22 Yo, ŋäkam God-Waŋarrwum yän, bala djämamiŋgan yana banha nhalpiyan nhan gayŋa God-Waŋarr garrun nhuŋguḻ. Bayiŋ nhunu ŋarru gayŋa banha ŋäma guŋnharrumanma, banhayam bitjuwayiŋ nhunu gayŋa mayali'-wilkthunmin nhunapinyan nhunu.
23 Ga bayiŋ nhan ŋarru gayŋa yolŋuyu ŋäma gananma yana God-Waŋarrwum yän, ga ŋangawulma nhan ŋarru banha ŋunhuŋ djämamiŋganma, yängum malthun nhangum God-Waŋarrwum, banhayam nhan yolŋu bilanyan bitjuwayiŋ banha yolŋu bayiŋ gayŋa nhänharami giḻatjlil.
24 Yo, nhänharamim nhan bayiŋ banha, bala nhan bayiŋ ŋarran, ga dhuṉḏaynha nhan bayiŋ banha meṉgunharamin nhäyiny nhan banha yolŋu.
25 God-Waŋarrwum dhaŋu rom ḏarrtjalk ŋunhuŋ nhänharra yana, gulyuman bayiŋ gayŋa yolŋuny barrakinyŋuru romŋuru. Ga banha nhan ŋarru gayŋa yolŋu bulnha ŋatjil ŋarruŋ ŋunhi maŋgarra nhäma ŋatjil ŋarra marŋgiyi ŋatjil ŋarru ŋarra God-Waŋarrwuru romgu, ga ŋangawulma nhan ŋarru guŋnharruman, baḏak ŋarru ŋarra djäma bayiŋuya yändhu, bala nhanmam ŋarru God-Waŋarryum nhanany guŋana ŋuwakurrun ŋunhuŋ nhäm malany, ga bukmak banha nhanguŋum djämawuyma ŋarru ŋarra ŋuwatjin yana dhika.
26 Ga bayiŋ nhan ŋarru gayŋa yolŋu rakaranhami yanawarri nhan romgu malthundami ŋarru ŋangawul nhan bayiŋ gayŋa banha yänma nhanguway goli-nhinathuŋgu, banhayam nhan bayiŋ gayŋa baḏuwaḏuyunmin nhanapinyay nhan, ga nhäm mala nhan ŋarru gayŋa banha djäma, banhayam wakalnha yana waliwaliŋun.
27 Ga dhaŋun banha rom ŋamakurrum gam'; banha ŋarru gayŋa djäl-ŋuwatjuman God-Waŋarrnham Mori'nham, 'Nhunum yana warri ŋarru gayŋa banha nyenam dharrpalnha yana ga dhukunnharran. Ga guŋga'yunna nhunu ŋarru gayŋa banha dhurrwara ŋäṉḏinharraminham warrany ga ḏämbu-gurthapuynham baṯaminy warrany, ga ŋangawulnha gayŋi biyapulma warkthuwa barrakinyma rom banha djinakuwuyma banha munatha'wuyma.