22
Nabii Mikaya anamuonya Ahabu
(2 Nyakati 18:2–27)
Kpwa muda wa miaka mihahu hivi, takuyakala na viha kahi ya Iziraeli na Aramu. Ela kahi ya nyo mwaka wa hahu, Jehoshafati mfalume wa Juda watserera wakpwendamjambosa Ahabu mfalume wa Iziraeli. Mfalume wa Iziraeli kala akaambira maofisaage, “Dze! Mwino tammanya kukala mudzi wa Ramothi-Giliadi ni wehu? Mbona phahi hunadzisagarira tu bila kuuhala kula kpwa mfalume wa Aramu?” Tsona achimuuza Jehoshafati, “Dze! Undaphiya hosi kpwendapigana na Ramothi-Giliadi?”
Naye Jehoshafati wamjibu mfalume wa Iziraeli, “Ndiyo, mino na uwe hu amwenga, atu angu ni dza atuo, farasi angu ni dza farasio.” Ela Jehoshafati achimuamba mfalume wa Iziraeli, “Kpwandza kauze Mwenyezi Mlungu ushauri.”
Phahi, mfalume wa Iziraeli wakusanya manabii ambao kala ni kama magana mane, achiauza, “Niphiye hebu nisiphiye nchapiga viha Ramothi-Giliadi?”
Nao amjibu, “Ambuka kpwa kukala Mwenyezi Mlungu andautiya mwako mkpwononi.”
Ela Jehoshafati achiuza achiamba, “Dze! Phano taphana nabii wanjina wa Mwenyezi Mlungu ambaye hunaweza kumuuza ushauri?”
Naye mfalume wa Iziraeli achimjibu Jehoshafati achimuamba, “Phasere mutu mmwenga, Mikaya mwana wa Imula, ambaye hunaweza kumuuza Mwenyezi Mlungu, ela mino nammena, mana kanitabiriya manono ela mai.”
Naye Jehoshafati achijibu achiamba, “Hata, mfalume na asiambe hivyo.”
Ndipho mfalume wa Iziraeli achiiha ofisaawe mmwenga achimuamba, “Henda wangbwi umrehe Mikaya mwana wa Imula.”
10 Phahi mfalume wa Iziraeli na Jehoshafati mfalume wa Juda kala chila mmwenga akasagarira chihiche cha endzi, kpwenye muhala wa kuwagira mtsere, kpwenye ryango ra Samariya. Kala akavwala mavwazi gao ga chifalume, na nyo manabii osi kala anatabiri mbere zao. 11 Naye Zedekiya mwana wa Kenaana wadzitengezera pembe za chuma, na achiamba, “Mwenyezi Mlungu anaamba hivi, ‘Mundaasukuma Aaramu na pembe zizi hadi ndiphoaangamiza.’ ” 12 Nyo manabii anjina osi atabiri dza vivyo, achiamba, “Phiya ukashambuliye mudzi wa Ramothi-Giliadi, undashinda! Mwenyezi Mlungu andautiya mkpwononi mwa mfalume.”
13 Naye mjumbe ariyekpwendaiha Mikaya, wamuamba Mikaya, “Lola! Manabii anjina analavya unabii kpwa kauli mwenga, kukala ye mfalume andashinda. Sambi uwe nawe kagombe dza aho, na ugombe manono.”
14 Ela Mikaya achiamba, “Dza Mwenyezi Mlungu arivyo moyo, neno ndiro gomba Mlungu wangu, ndiro ndirorigomba mimi.”
15 Mikaya ariphofika, ye mfalume wamuuza, “Dze swino huphiye kupiga viha Ramothi-Giliadi hebu husiphiye?”
Naye achijibu achiamba, “Ambukani, ukaipige mana Mwenyezi Mlungu, andaitiya mikononi mwa mfalume.”
16 Mfalume achimuamba, “Nikuhende uape kano ngaphi ili uniambire kpweli kpwa dzina ra Mwenyezi Mlungu?”
17  +Naye Mikaya achiamba, “Naona atu osi a Iziraeli akatsamukana dzulu ya myango dza mangʼondzi gasigo na mrisa. Naye Mwenyezi Mlungu achiamba, ‘Atu hinya taana chilongozi. Ariche chila mutu auye kpwakpwe kaya na amani.’ ”
18 Ndipho mfalume wa Iziraeli achimuambira Jehoshafati, “Dze, sikakuambira mino kukala Mikaya kandanitabiriya manono ela mai?”
19  +Mikaya waenderera kugomba achiamba, “Phahi sikira neno ra Mwenyezi Mlungu. Namuona Mwenyezi Mlungu asegere kpwenye chihiche cha endzi, kuno jeshi rosi ra mlunguni riimire mkpwonowe wa kulume na wa kumotso. 20 Naye Mwenyezi Mlungu achiamba, ‘Ni ani ambaye andamchenga Ahabu mfalume wa Iziraeli, ili aambuke kuphiya Ramothi-Giliadi akaolagbwe kuko?’ Mmwenga achiamba hivi na wanjina anaamba vira. 21 Chisha pepho achidzituluza mbere za Mwenyezi Mlungu achiamba, ‘Mino ndaphiya nikamchenge.’ 22 Mwenyezi Mlungu achimuuza, ‘Chi viphi?’ Naye wajibu achiamba, ‘Ndaphiya nkakale pepho wa handzo miromoni mwa manabiige gosi.’ Naye Mwenyezi Mlungu achimuamba, ‘Haya phiya ukahende hivyo nawe undafwaulu kumchenga.’ 23 Sambi phahi, uwe mfalume phundza, Mwenyezi Mlungu akatiya pepho wa handzo kanwani mwa higa manabiigo gosi. Mwenyezi Mlungu akatangaza mai dzuluyo.”
24 Zedekiya mwana wa Kenaana wamsengerera Mikaya, achimuwanga kofi ra ndzeya na achimuamba, “Ye Roho wa Mwenyezi Mlungu akatulukadze kpwangu ili edze agombe na uwe?”
25 Naye Mikaya achijibu achiamba, “Undamanya yo siku ndiyochimbira, ukadzifwitse chumba cha ndani.”
26 Mfalume wa Iziraeli walavya amuri achiamba, “Mgbwireni Mikaya mumuuyize kpwa Amoni, liwali wa mudzi na kpwa Joashi mwana wa mfalume. 27 Mukaambe, ‘Mfalume anaamba hivi: Yuyu mutiyeni jela, mumuphe mikahe na madzi bahi, hadi ndiphouya salama.’ ”
28 Mikaya achiamba, “Napho undauya kpwa amani, phahi Mwenyezi Mlungu kagombere nami.” Na achienjereza achiamba, “Mwimwi mosi sikirani!”
Chifo cha Ahabu
(2 Nyakati 18:28–34)
29 Phahi mfalume wa Iziraeli na Jehoshafati mfalume wa Juda aambuka achiphiya Ramothi-Giliadi. 30 Mfalume wa Iziraeli achimuamba Jehoshafati, “Mino ndadzihenda avi simi na niphiye vihani, ela uwe undavwala mavwazigo ga chifalume.” Hipho mfalume wa Iziraeli wadzihenda avi siye, achiphiya vihani.
31 Phahi mfalume wa Aramu kala akalagiza akulu mirongo mihahu na airi a magarige ga kuvwehwa ni farasi, achiambira, “Msipigane na mutu yeyesi, mkpwulu wala mdide, ela mfalume wa Iziraeli macheye.” 32 Nao hinyo akulu a magari ga kuvwehwa ni farasi ariphomuona Jehoshafati, achiamba, “Kpweli kabisa hiyu ndiye mfalume wa Iziraeli.” Kpwa hivyo, achimgalukira ili apigane naye, ela Jehoshafati wapiga kululu. 33 Nyo akulu a magari ga kuvwehwa ni farasi ariphoona kukala siye mfalume wa Iziraeli, aricha kumzoresa achiuya. 34 Ela, mutu mmwenga watonyola uhawe kpwa kubahatisha, achimlatsa mfalume wa Iziraeli kpwenye muungo wa vwazire ra chuma ra kuchinga chifuwa. Hipho Ahabu wamuambira mphiriki wa garire ra kuvwehwa ni farasi, “Galuza gari uniuse vihani, nkalumizwa!” 35 Na siku iyo viha vyazidi kukala vikali, naye mfalume wasikpwasikpwa mo ndani ya garire ra kuvwehwa ni farasi, kulola o Aaramu. Chirondache charuwa milatso na ichijera hadi tsini ya gari na iriphofika dziloni, achifwa. 36 Dzuwa ririphotswa, kpwapigbwa mbiru jeshini, “Chila mutu auye kpwao mudzini! Chila mutu auye kpwao!”
37 Hivyo mfalume wafwa na achiphirikpwa Samariya, achendazikpwa hiko. 38 Garire ra kuvwehwa ni farasi ratsukutswa kpwenye mtsara wa Samariya (phatu ambapho malaya kala achioga) na milatsoye ichilambwa ni madiya, sawa kabisa na neno arirogomba Mwenyezi Mlungu.
39 Mahendo ganjina ga mfalume Ahabu, gosi arigohenda na vira arivyodzenga na kupamba nyumbaye na pembe za ndzovu na midzi yosi ariyoidzenga, gosi gaandikpwa kpwenye chitabu cha Kumbukumbu za afalume a Iziraeli. 40 Ahabu ariphofwa, mwanawe Ahaziya watawala badalaye.
Jehoshafati, mfalume wa Juda
(2 Nyakati 20:31—21:1)
41 Jehoshafati mwana wa Asa wakala mfalume wa Juda, kahi ya mwaka wa ne wa utawala wa mfalume Ahabu wa Iziraeli. 42 Jehoshafati kala ana miaka mirongo mihahu na mitsano ariphoandza kutawala. Watawala kula ko Jerusalemu kpwa muda wa miaka mirongo miiri na mitsano. Nine kala anaihwa Azuba mwana wa Shilihi. 43 Jehoshafati walunga njira zosi za ise Asa naye kazirichire hata chidide. Wahenda garigo sawa mbere za Mwenyezi Mlungu. Ela kayabananga mwatu mwa dzulu mwa kuabudira, na nyo atu aenderera kulavya sadaka na kufukiza uvumba mumo. 44 Jehoshafati piya, wahenda mapatano ga amani na mfalume wa Iziraeli.
45 Mahendo ganjina ga utawala wa Jehoshafati, mafanikiyoge na viha arivyovipiga, gosi gaandikpwa kpwenye chitabu cha afalume a Juda. 46 Tsona Jehoshafati waausa kpwenye tsi malaya a mwatu mwa kuabudu ariosala hangu siku za ise Asa.
47 Tsi ya Edomu taiyakala na mfalume. Tsi iyo yatawalwa ni mwanatsini yetsambulwa ni mfalume Jehoshafati.
48 Mfalume Jehoshafati watengeza meli nyinji dza za Tarishishi za kuphiya Ofiri kureha zahabu, ela taziyafika kpwa kukala zavundzika-vundzika ko Esioni-Geberi. 49 Phahi, Ahaziya mwana wa Ahabu wamuambira Jehoshafati, “Ahendadzi-kazi angu na asafiri phamwenga na ahendadzi-kazio kpwenye meli.” Ela Jehoshafati kayakubali dzambo hiro.
50 Naye Jehoshafati wafwa, na achizikpwa na akaree kpwenye mudzi wa mkarewe Daudi, na mwanawe Jehoramu achitawala badalaye.
Ahaziya, mfalume wa Iziraeli
51 Ahaziya mwana wa Ahabu waandza kutawala Iziraeli mwaka wa kumi na sabaa wa utawala wa Jehoshafati mfalume wa Juda. Watawala muda wa miaka miiri hiko Samariya. 52 Ahaziya wahenda mai mbere za Mwenyezi Mlungu, walunga mwendo wa ise na nine na wa Jeroboamu mwana wa Nebati ambaye waasababisha Aiziraeli amenye dambini. 53 Wamuhumikira na kumuabudu Baali, achimtsukiza Mwenyezi Mlungu, Mlungu wa Iziraeli, kpwa chila dzambo dza vira ise arivyohenda.
+ 22:17 22:17 Isabu 27:17; Mathayo 9:36; Mariko 6:34 + 22:19 22:19 Ayubu 1:6; Isaya 6:1