11
Bol ga wiripuwurr yolŋu mala ŋunhi walal yaka yuwalk djuy'yunawuy God-Waŋarrwuŋ
Paul and others who were not true apostles
2 Corinthians 11.1-15
Yo, bawa'mirrnydja yolŋu ŋuli ga ŋunhi bitjanna bili yan märr-wiḏi'yunna, ŋurr'yunna manapan nhanukiyingal ŋayi. Yurr ŋarrany dhu dhuwal bitjandhi bili yan märr-wiḏi'yun ga yindi-lakaranhamirr bitjan nhakun ŋunha walal wiripuwurr. Ga nhirrpanmirr walal marrtji ŋarraku yulŋuny, bili yuwalk yan ŋarrany ŋuli ga dhuwal märr-ŋamathirr nhumalaŋguny, bitjan yan bili nhakun ŋayi ga ŋunha God-Waŋarr märr-ŋamathirr nhumalaŋ. Nhumany dhuwandja mala, balanyan nhakun ŋunhi wirrkuḻnha miyalk dhawu'mirra ŋula yolkun ḏirramuw; yurr ŋarrapiny ŋunhi nhumalanhany dhawu'mirriyaŋal nhanŋuwuynha Djesu-Christkun yan, märr nhuma dhu ga waŋgany-manapanmirrnydja nhanukiyingala yan waŋganygala. Yurr warwuyundja ŋarra ga dhuwal nhumalaŋ mirithirrnydja, walal ŋuli bäynha nhumalany ŋula yolthun mayali'-gäŋu, bitjarr nhakun gan ŋuriŋiyi bäpiy mayali'-gäŋal miyalknha yäkuny Yepnha,* nhanukiyingal ŋayi gaḏamandhu dhärukthu. Wiripuny mak ŋayi nhumalany dhu ŋunhi bilmaraman, märr nhuma dhu yakan nhakun nhanŋuny Djesu-Christkuny yolŋu walal. 4-5 Bili muka ŋanapurr gan ŋunhi lakaraŋalnydja nhumalaŋ dhäwuny Djesuwalaŋuwuynydja, ga bilin nhakun nhuma gan ŋunhi märraŋala Dhuyu-Birrimbirrnydja walŋalilnydja nhumalaŋgiyingal nhuma. Ga buluyi nhakun nhuma ga dhuwal wiripuny muka dhäwu mala galkan dhu wiripuŋuwuŋuny yolŋuwuŋ walalaŋguŋ lakaranhawuy. Ga dhuwandja nhuma ga galkun wiripuŋuwnha birrimbirrwu märranharaw, märr nhuma dhu ga dhäwu ŋäma wiripuny muka. Ŋarrany ŋuli gi dhuwal yaka waŋi ŋula djambatjthuny dhärukthu biyakuny nhakun ŋunhi walal ŋuli ga waŋa. Yurr ŋarra dhuwal mirithirrnydja marŋgi ŋurikiyin ŋunhi yuwalkkun. Bili lakaraŋalnydja ŋanapurr gan dhuwal bukmak nhäny mala nhumalaŋgal, dhawaṯmaraŋala yänan, warraŋulkuŋala bitjarrnydja bili.
Ŋäthilnydja ŋarra gan ŋunhi nhinan dhiyaliyi muka nhumalaŋgal, bala ŋarra gan ŋunhi lakaraŋala nhumalaŋgal ŋunhi God-Waŋarrwuny dhäwu. Yurr yaka ŋarra nhumalany gan ŋunhi gombu'-gumbuŋalnydja rrupiyany mala ŋunhiŋuwuyyiny djämapuy. Yanan ŋarrany ŋunhi nyilŋ'maranhaminan, ga djämany ŋarra gan ŋunhi goŋdhun yan ŋarrakiyingal ŋarra, märr ŋarrany dhu nhumalanhan ŋurrulilnydja nhirrpan. Ŋany nhä warray dhuwaliyiny nhumalaŋgalnydja yätjkurr? Ŋunhiyiny nhakun ŋarra gan bitjarryiny nhakun ŋarra gan ŋunhi djaw'-djaw'yurra rrupiyan beŋura ŋunhi wiripuwurruŋgala Garraywalaŋumirriwal malawal, märr ŋarra dhu guŋga'yun nhumalanhan ŋuriŋiyiny rrupiyay. Ga ŋunhi ŋarra gan dhiyaliyiny nhumalaŋgalnydja nhinan, wiripuny ŋarra gan ŋunhi yänan nhinan dhäparŋ'nha ŋula nhämiriwnha rrupiyamiriwnha. Bala walalnha gan ŋunhi wäŋa Matjataniyapuyyun* mala ŋarrakuny gäŋa'-gaŋal ŋula nhäny malany. Yaka ŋarrany gan ŋunhi ŋäŋ'thurr nhumalany ŋula nhakuny malaŋuw. Ga bäyŋuyi yan ŋarra ganha ŋäŋ'thuna ŋula nhaku malaŋuw ŋarrakuwuynydja ŋarra ŋunhi ŋäthilnydja, ga yakayi yan ŋarra nhumalany dhu ŋäŋ'thurr ŋunhalnydja bala ŋunhi yalalaŋumirriynydja. Bili Garraynydja dhuwal yuwalk yan, ga dhuwal ŋayi ga nhinany ŋarrakalnha. 10 Yuwalk dhuwandja ŋarra nhumalaŋ ga lakaram, Djesu-Christku ŋunhi yuwalktja dhuwanna ŋarrakala, ga bäyŋun nhe ŋarrany dhu ŋunhi wiripuŋuynydja yolŋuy dhurrwara-mukmaramany bawalamirriŋurnydja dhiyalnydja wäŋaŋur Yäkiyany.* 11 Ga ŋuli ŋarra ga dhuwal bitjandhiyiny waŋa, ga nhän dhuwaliyi mayaliny'? … yanbi yakan ŋarrany ŋuli gi nhumalaŋguny märr-ŋamathi? God-Waŋarrnha dhuwal ŋayipin ŋarrakuny marŋgi, ŋunhi ŋarrany ga dhuwal märr-ŋamathirr warray nhumalaŋguny.
12 Yurr bäyŋun ŋarra dhu ŋunhi rrupiyany märram nhumalaŋguŋ, märr dhu ŋunhi wiripuwurruynydja ŋunhi walal ŋuli ga garrwar lakaranhamirr, yanbi walal ŋunhi Garraywuŋun djuy'yunawuy, yakan walalnydja dhu ga ŋunhi waŋa yanbi, ŋunhi walalaŋguŋuny djämapuy dharaŋanan balanyan bili yan nhakun ŋanapurruŋguŋun. Bili bäyŋu ŋanapurr ŋuli gi ŋunhi djäma waŋganyŋurnydja rrambaŋiny walalaŋgalnydja. 13 Ŋunha ŋunhi wiripuwurrnydja yolŋu walal, yaka ŋunhi walalnydja yuwalk Djesu-Christkuŋ djuy'yunawuy mala, nyäḻ'yunmirra walal ŋuli ga ŋunhi. Ga djämany walalaŋguŋ ŋunhi ŋula nhän yan wakalnha, yanan walal ŋuli ga ŋunhi warku'yunmirra, nhumalanhan mayali' gäma. 14 Walalnydja ŋunhi balanya bili yan nhakun buŋgawa'mirriŋu walalaŋ Mokuy, ŋunhi ŋayiny yuwalknha mayali' gänhamirra. Bili ŋayiny ŋuli ga ŋunhi Mokuynydja bitjan bili wiripuŋuyanhamirr ŋanyapinya ŋayi, märr dhu yolŋuynydja walal ga guyaŋany ŋanya yanbi ŋayiny ŋunhi God-Waŋarrwun dhäwu-gänhamirr yolŋu. Ga milkunhamirrnydja ŋayi ŋuli ga ŋanyapinya ŋayi yanbi ŋayiny baḏayala'mirra. 15 Ga yaka walal ṉirr'yurrnydja ŋunhi walal dhu mokuywuny mala djämamirr bitjandhiyiny bili yan wiripuŋuyanhamirr bilmaranhamirr, ga waŋany walal ŋuli ga ŋunhi mayali' gämany bitjanna gam, “Ŋarran nhumalany dhu ga ŋunhi yuwalkkumany marŋgikum ga dhunupaynydja romdhu,” bitjanna. Yurr märramany walal dhu ŋunhi dhä-gir'yunawuynydja nhanukuŋuny God-Waŋarrwuŋuny balanya bili yan dharaŋana ŋunhi nhaltjan walal ŋuli marrtji dhiyal djäma munatha'ŋur.
Bol lakaranhaminan ŋanyapinya ŋayi ŋunhi nhäthinya ŋayi gan ŋayaŋu-miḏikinyamirr rom märraŋal
Paul told of his sufferings
2 Corinthians 11.16-33
16 Yo, buku-djulŋimirr, yaka walal ŋarrany bawa'mirr lakaraŋuny, ŋunhi ŋarra dhu dhuwal lakaranhamirrnydja ŋarranhawuynhany ŋarra. Ga yaka walal ŋarraku buthuru-djaw'yunmirrnydja. 17 Yaka ŋarra dhuwal djäl ŋarra dhu ga wiyin-märramany waŋa yindikunhamirrnydja ŋarranhawuynhany ŋarra, bili dhuwaliyiny ŋunhi rom bawa'mirra yan mirithirra. Ŋayiny gan ŋunhi Garraynydja bäyŋu warray yindikunhamin ŋanyapinyany ŋayi. Yurr dhuwandja yuwalknha ŋarra nhumalaŋ dhu lakaranhamirrnydja; bitjanna ŋarra dhu dhuwal waŋany nhakun ŋunhi bawa'mirra yolŋu ḏalwurnha ŋuli ga waŋa, märr nhumany dhu dharaŋana, ŋunhi ŋarrany dhuwal yaka warray märr-gandarrpuy ŋurikiwurruŋgalnydja ŋunhi wiripuwurruŋgalnydja djuy'yunawuywal malaŋuwal. 18 Dharrwany yolŋu walal ŋuli ga dhuwal wiyinŋumirra märr-wiḏi'yun ŋuriŋiny ŋunhi dhäwuy warraŋulpuyyuny malaŋuy, ga ŋarrapiny dhu dhuwal bitjandhi bili yan märr-wiyin'thi yan ga yindi-lakaranhamirr. 19 Yo. Ga nhuma ŋunhiwurr ŋunhi nhuma be ḻiya-djambatj mala, ŋunhi nhuma ŋuli ga ŋunhi buthuru-bitjun ŋayaŋu-djulŋithirr manapan ŋurikiwurruŋ ŋunhi bawa'mirriw yolŋuw walalaŋ, gatjuy mak walal ŋarrakuny biyakiyi bili yan buthuru-bitjurr. 20 Ga ŋayaŋu-djulŋithirrnydja nhuma ŋuli ga ŋunhi gumurr-ŋamathirrnydja manapan ŋurikiyin yolŋuwnydja, ŋunhi ŋayi ŋuli ga buŋgawathirr nhumalaŋ. Bala ŋayiny dhu ga ŋunhi rrupiyan yan nhumalany gombu'-gumbum, yänan nhakun dhu ga baku-ŋayathaman ga warku'yunna ḻay-ḻaymaraman nhumalany, yanbi nhumany dhuwal balanya nhakun djamarrkuḻin' nhanukalnydja. Ga nhumany ŋuli ŋunhi yänan dhäruktja ŋanya märraman. 21 Ga yaka ŋanapurrnydja gan ŋunhi nhumalany bitjarryi. Ŋarrany ga dhuwal goran ŋarrakuwuynydja ŋarra, bili ŋarrapiny dhuwal yalŋgi, ga yaka ŋarra ŋuli gi yindikunhamirr nhumalaŋ. Yanan ŋarra ga dhuwal waŋany bawa'yunna guḻu'-guḻukthunmirra bitjan, bitjan nhakun walal ŋuli ga bawa'yun waŋa. 22 Walalnydja ŋuli ga ŋunhi garrwar lakaranhamirr bili walal Djuw mala, Yitjural* bäpurru, beŋur nhanukal Yipurayimgal* yarraṯaŋur. Ga ŋarrany dhuwal balanyayi muka bili Djuw* yan yolŋu, Yitjural bäpurru, nhanukiyingal yan yarraṯaŋurnydja waŋganygal Yipurayimgal. 23 Ga waŋany walal ŋuli ga ŋunhi bitjanna, “Ŋanapurrnydja dhuwal djämamirr mala Djesu-Christku,” bitjanna. Ga ŋarrany dhuwal Bolnydja* balanya bili yan yolŋu Djesu-Christkuyi yan djämamirr, mirithirr warray ŋarrany barrku walalaŋgalaŋaŋurnydja. Dhuwaliyiny dhäruk yuwalknha yan, yurr ŋarra ŋuli ga dhuwal baḏak yan waŋany bitjan nhakun ŋunhiyi bawa'mirr yolŋu mala ŋuli ga waŋa. Djämany ŋarra ŋuli ga mirithirr yan dhika, djuḻkmaraman ŋarra ga ŋurikiwurruŋguŋuny wiripuwurruŋguŋuny yolŋuwuŋ walalaŋguŋ djämapuy mala. Bili ŋarranhany walal gan dhuwal dharrwamirr warray galkar dharruŋgulil. Ga ŋula nhämunha'mirra walal ŋarrany ŋunhi bumarnydja bartjunmaraŋalnydja, galki balaŋ ŋarra ŋunhi dhiŋganhany dharrwamirr muka, ŋunhi ga bulun djuḻkmaram ŋunhiwurrunhany yolŋuny walalany bukmaknhan yan.
24 Yo, wiripuny ŋanapurr bäpurruy ŋarrakiyingal yan malay Djuw malay, bumar ŋarrany gan bartjunmaraŋal rakiy' ŋula nhämunha'mirr ŋunhi yulŋuny, buku 5-mirra. Yurr bartjunmaraŋalnydja walal ŋarrany ŋunhi ŋula nhämunha'mirra dharrwamirra dhika mirithirra. 25 Ga walalnydja muka gan Rawumbuyyuny* miriŋuy mala ŋarrany bartjunmaraŋal dharpaynydja, buku ḻurrkun'mirryi yan. Waŋganymirrnydja ŋarra balaŋ ŋunhi dhiŋganhan walalaŋguŋ ŋunhi walal ŋarrany gan bumar guṉḏaynydja. Ga wiripuny napurr gan marrtjin marthaŋayyu, ga ṉapuŋgan' balaŋumin dhulmuŋura, bala ŋunhi marthaŋaynydja bakthurra, ga galki balaŋ ŋarrany ŋunhi guḻwuḻyunan, ga bitjarryiny ŋunhi ŋarraku maḻŋ'thurr buku-ḻurrkun'mirr. Ga waŋganymirrnydja ŋarra marrtjin wakwakthurra dharpaynha yan, walu ŋupar-r-r ga yan bili-i-i ga munha yupthurr, ga bulu munhany muka gan warr'warryurr wakwakthurr. 26 Bitjarrnha bili ŋarra gan ŋunhi marrtjinany wäŋalilnydja malaŋulil. Wiripuny ŋarra marrtjin buḏapthurr mayaŋ'ku dhaŋaŋdhu gapuy djatja'mirriwurr. Ga wiripuny walal manaŋa-ḏilkurruynydja yolŋuy walal ŋarrany ŋayathaŋala, bala gan bumara ŋarrany bartjunmaraŋala. Dharrwany gan ŋunhi Djuw* yolŋu walal ŋuyulkthinan ŋarrakuny. Ga bitjarryi bili walalnydja gan ŋunhi Djan'tayilnydja* yolŋu walal ŋuyulkthindhi ŋarraku; djälthinany walal gan ŋunhi mirithinan yan ŋarrakuny murrkay'kunharawnha yan bunharawnydja. Ŋunhi nhakun ŋarra gan ṉapuŋgany' wäŋaŋur nhinan yolŋuny walal ŋarraku gan ŋunhi ŋayan'tharranan ḻiw'maraŋala bunharawnha ŋarraku. Ga ŋunhi ŋarra gan ŋunhalnydja nhinan gapu-ranhdhakŋurnydja wäŋaŋur, ŋarrany balaŋ ŋunhi dhiŋganhan muka djaṉŋarryun. Ga dharrwamirra ŋarra balaŋ ŋunhi ḻupthunany guḻwuḻyunan manapana ŋuruŋuny ŋunhi gapuy dhulmu-wäŋimirriynydja. Ga wiripuwurrnydja ŋuli ga ŋunhi ḻunduthirr ŋarraku, yan nhakun nyäḻ'yunna, märr walal dhu baḏuwaḏuyunna djäman ŋarraku.
27 Ga dharrwamirr ŋarra gan dhuwal djawaryurrnydja, bili wiyinŋumirra ŋarra gan ŋunhi nhinanany, wiripuny munhawuny ŋarra ŋuli ganha nhinanhan yan, bäyŋun ŋarra ŋuli ŋorranha. Ga bitjarryi bili ŋarra gan ŋunhi nharaŋdhinany ga marrya'yinany. Ga wiripuny ŋarra balaŋ dhiŋganha guyiŋarryun, bili bäyŋun ŋarraku gan ŋula wäŋany dhärran mulkany', ga bäyŋu ŋarraku ŋula nhä girri' malany mulka'kunharawnydja. 28 Ga bitjarra bili ŋarra gan ŋunhi ŋonuŋdja malany gäŋala yan, bili ŋarra gan ŋunhi warwuyurr Godkalaŋumirriwnha yolŋuwnydja walalaŋ malalil ga malalil. 29 Yo, ŋunhi nhakun ŋayi ŋuli ŋula yol yolŋu ŋayaŋu-yalŋgithirrnydja, ga ŋarrany ŋuli ŋunhi bitjandhiyi bili yan dhäkay-ŋänhamirryi ŋayaŋu-yalŋgithinyawuy yan, rrambaŋi napurr. Ga ŋunhi ŋayi ŋuli ŋula yolnha yolŋuny galkirrinyamaramany yätjkurrulilnydja ŋula yolthuny ŋunhi wiripuŋuynydja yolŋuy, ŋarrany ŋuli ŋunhi ŋuriŋiyiny mirithirra yan ŋoy-dhärrany.
30 Ŋuli ŋarra dhu dhuwal guḻu'-guḻukthunmirrnydja, ŋarrany dhu dhuwal lakaranhamirrnydja waŋganybuynha yan ŋurikiwuynha yan bili mala ŋunhi ga ŋuriŋiyi mala maŋutji-lakaraman ŋunhi ŋarrapiny dhuwal yalŋgin yan. 31 God-Waŋarrnha dhuwal ŋayipin ŋarrakuny marŋgi, ŋunhi ŋarrany ga dhuwal lakaramany yuwalknha yan, bäyŋun ŋarra gi dhuwal ŋula nyäḻ'yurrnydja. Go limurrnydja wokthunna God-Waŋarrwuny, ŋunhi ŋayi Bäpa'mirriŋu limurruŋgalaŋaw Garraywu Djesuw.
32 Yo, ŋunhi ŋarra gan ŋäthilnydja nhinan ŋunhalnydja Damatjkatjtja* wäŋaŋur, balanyamirriy waluy ŋunhi ŋayiny ŋurruḏawalaŋuny buŋgawa yäku Geŋ-Yaritatjtja* gan nhinan muka ŋunhiliyi, bala yan ŋayiny ŋunhi ŋuriŋiyiny buŋgaway ŋunhi ŋayi gan wäŋa-ŋayathaŋal Damatjkatj, miriŋunhan mala yolŋuny walalany, milŋu'nhan nhirrpar ŋunhiwiliny dhurrwaralilnydja malaŋulil ḻiw'maraŋala yan ŋunhiyiny buṉbu-dharrwamirrnydja wäŋa, yanbi balaŋ walal ŋarrany ŋayathanha muka. 33 Yurr bäyŋu warray, bili ŋayiny God-Waŋarryuny gungaŋal ŋarrany ga walŋakuŋal warray. Walalnydja ŋunhi wiripuwurruynydja Garraywalaŋumirriy malay yupmaraŋala ŋarranhany balan ŋunhi ŋoylila ŋunha warraŋullila, yurr bathimirra, bala ŋarra yan miriŋuwalnydja walalaŋgal goŋŋur winya'yurra.
* 11:3 Eve * 11:9 Macedonia * 11:10 Achaia * 11:22 Israel * 11:22 Abraham * 11:22 Jews * 11:23 Paul * 11:25 Romans * 11:26 Jews * 11:26 Gentiles * 11:32 Damascus * 11:32 King Aretas