BOLWUŊ DJORRA' DJUY'YUNAWUY BILIPAYLIL
Dhuwal nhe dhu ŋurruŋuny nhäma
Dhuwal wiripuny nhanukuŋ Bolwuŋ djorra' beŋur ŋayi gan wukirri dharruŋguŋur, yan ŋayi gan buku-wurrpar Garraywu malthunamirriny walalany balayi Bilipaylil wäŋalil ŋunhi walal ŋanya gan mundhurryu-wurrupan girri' malany ga bukumirriyaŋal walal gan nhanŋu. Ga ŋayipiny ga ŋunhi gatjpu'yurr walal balaŋ ŋanya dhawaṯmaranhan dharruŋguŋurnydja, ga bulu ŋayi guyaŋan ŋayi balaŋ bäynha ŋunhi dhiŋganhan.
Ga dhiyalnydja ŋayi ga Bolyu yan marŋgi-wurrupan walalany, ŋunhi walalnydja dhu bitjandhi bili yan ga ŋayaŋu-miḏikirr ŋuli walal dhu märr-nhirrpanmirr Djesuwalnydja, bitjan yan bili nhakun ŋayi Djesu dhaŋga-ḏirryurr, ga ŋayipiny Bolnydja gan dhaŋga-ḏirryurr nhinan ŋunhiliyi dharruŋguŋurnydja, ŋunhi ŋayi gan wukirriny dhuwal djorrany' walalaŋ.
Ga mari gan walalaŋ ŋunhiliyi Garraywalaŋumirriw yolŋuw walalaŋ ŋorran, bili wiripuwurruy gan yolŋuy walal ŋunhiliyi malaŋur lakaraŋal yanbi dhu ga ŋunhi yolŋuynydja walal ŋunhiliyiny malaŋur dhäruktja-märram Mawtjitjkalaŋuwnha Romgu, ga ŋuli bäyŋuny ŋayiny dhu God-Waŋarryuny walalany yakan walŋakum. Ga ŋayiny ŋunhi Bolnydja yakan ŋula ŋayaŋu-galkunminya, yanan ŋayi lakaraŋala ḻiyamirriyaŋala walalany, ŋunhi ŋayiny God-Waŋarryuny walalany walŋakuŋal, bili walal ŋunhi märr-nhirrpanmin nhanukal Djesu-Christkal, yaka ŋuriŋiyiny romdhu ŋunhi walal gan malthurr ŋäthiliŋuw mala romgu.
Ga bäy warray ŋayi gan ŋunhi Bol dhaŋga-ḏirryurrnydja, yurr ŋayi gan ŋunhi wukirriny ŋayaŋu-djulŋithinyaraynha. Ga guyaŋanhamirr ŋayi ga bitjanmirr ŋunhi ŋayi dhuwal Garraywu yan yolŋuny, ga bäydhi ŋayi dhu ŋunhi dhiŋgam bili ŋayi ga ŋunhi marrtjin balan Garraywala. Ga bitjandhi bili ŋayi ga guyaŋa ŋunhiwurruny yolŋuny walalany ŋunhi walal gan ŋayaŋu-ŋamathaŋal ŋanya ŋunhiliyi Bilipay wäŋaŋur, ŋunhi ŋayipiny gan nhakun mirithinan galŋa-djulŋithin. Dhiyaŋuny djorray' ŋayi ga Bolyu ḻiyamirriyam Garraywalaŋumirrinhan yolŋuny walalany walal dhu dhayuŋanna nhäny mala bukmaknha nhanukala Garraywala (gali'ŋur 2.5-11). Ga bulu ŋayi ga lakaram limurruŋ ŋunhi limurr dhu yuwalkkumany yan marŋgithirr nhanŋu Djesuwnydja ŋunhi ŋayiny Garray ŋunhiyin ŋunhi ŋurruŋuny mirithirrnydja gämurru' walŋawnydja limurruŋgalaŋaw (gali'ŋur 3.7-11).
1
Dhuwandja djorra' ŋarrakuŋ Bolwuŋ,* ga wiripuny dhuwal Dimithiwuŋ* ŋunhi linyuny dhuwal djämamirr maṉḏa Djesu-Christku. Dhuwandja djorra' nhumalaŋ bukmakku God-Waŋarrwalaŋumirriw yolŋuw walalaŋ, ŋunhi nhuma ga nhina dhuwaliyi wäŋaŋur Bilipay,* ga märr-yuwalkthirr nhuma ga Djesu-Christku. Ga nhumalaŋ dhuwal wiripuny ŋunhi nhuma waṉa-nhirrpanawuy guŋga'yunamirr mala. Ŋarraku bukumirriyanhawuynydja dhuwal, märr ŋayi dhu God-Waŋarryuny Bäpaynydja ga Garrayyu Djesu-Christthuny gurrupanna nhumalaŋ mel-wuyunawuynydja ga mägayamirrnydja rom.
Bolwu bukumirriyanhawuy Garraywalaŋumirriw yolŋu'-yulŋuw bala Bilipaylil wäŋalil
Pauls prayer for the church in Philippi
Philippians 1.3-11
Ga bitjanna bili ŋarra ŋuli ga ŋunhi guyaŋany nhumalany. Ŋarrany ŋuli ga ŋunhi mirithirra yan buku-gurrpan God-Waŋarrnhany, ŋanyanhany ŋunhiyiny ŋunhi ŋarra ŋuli ga buku-ŋal'yun nhanŋu. Ga ŋunhi ŋarra ŋuli ga bukumirriyamany nhumalaŋ, ga ŋoynydja ŋarraku ŋuli ga ŋunhi djulŋithirr. Bili ŋarra ŋuli ga dhuwal guyaŋan yan, ŋunhi limurr gan djäma rrambaŋi beŋur bili yan ŋurruyirr'yunaŋur, ŋunhi nhuma ŋurruŋuny ŋäkul manymaktja dhäwu, bala yan nhuma gan märr-yuwalkthinan. Ga dhiyaŋuny bala nhuma ga dhuwal ḻatjuwarr'maraman dhuwaliyiny mala ŋunhi manymaktja dhäwu. Ŋayipi gan ŋunhi God-Waŋarryu muka nhumalany guŋga'yurrnydja ŋurruyirr'yunarawnydja nhanukalaŋawnydja djämaw, ga yuwalk yan ŋayi dhu nhuna ŋunhi guŋga'yundja ŋunhiyiny nhanŋuny djäma, ga yan bili ga dhä-dhawar'yunamirriynha, ŋunhi ŋayi dhu Djesu-Christ roŋiyin.
Ga yakan ŋarra dhu momany ŋunhiyiny mala, bili nhumany dhuwal mirithirr yan marrkapnha ŋarrakalnydja. Nhumany ŋarrany gan ŋunhi bukmakthu yan guŋga'yurrnydja, dhuwaliyiny djäma, ŋunhi ŋayi God-Waŋarryu ŋarrany gurrupar, ŋunhi ŋarrany dhuwal yan banydji dharruŋguŋur. Bilin nhumany nhakun dhuwal marŋgin ŋunhi nhaku ŋarrany walal galkar dharruŋgulil, ŋunhiyiny bili ŋarrany bäyŋun gulyunna manymakŋurnydja dhäwuŋur lakaranhaŋur yolŋu'-yulŋuwalnydja. Ga baḏak yan dhuwal dhiyaŋ bala bäyŋu yan ŋarra gulyun. Ga mirithirra yan ŋarra ga dhuwal guyaŋany, ŋunhi ŋarra dhu nhumalaŋgal mala-manapandhi. God-Waŋarrnydja marŋgi dhiyak, ŋunhi ŋarrany ga dhuwal yuwalk yan lakaramany. Ga ŋayi marŋgi, ŋunhi ŋarra ga märr-ŋamathirr nhumalaŋ bitjan yan bili nhakun ŋayi Djesu-Christ ga märr-ŋamathirr nhumalaŋ.
9-10 Ga bitjan bili ŋarra ŋuli ga dhuwal bukumirriyamany, märr nhuma dhu ga ŋunhi mirithirra yan märr-ŋamathinyamirrnydja walal bala-räliyunmirra, bulu ga bulu yan nhuma dhu ga ŋunhi marŋgithirr dhunapaw' yan ḻiya-ŋamaŋamayunminyarawnydja ŋurikiny ŋunhi, ŋunhi nhaltjanna nhuma dhu ga nhina. Ŋuli nhuma dhu ŋunhi nhakun marŋgithirr ŋurikiyiny, ŋunhiyiny nhakun nhuŋu dhu walŋany ḏarrtjalknha yan, ga dhunupan ŋuriŋiyiny waluy ŋunhi dhu Djesu-Christtja roŋiyi. 11 Nhumany dhu gi ŋunhi biyakun bili yan ḻay-ḻayyurrnydja djämaynydja manymakthun yan, guŋga'yunamirriynha, märr dhu ga ŋunhi balanyarayiny djämay ŋanyanhan Garraynhan yäku yindikum, bala dhu ga ŋunhi yolŋuny walal wokthundja, ga märr-maŋmaŋthundja nhanŋuwuynha yan.
Nhaltjarr ŋayi gan Bolyu nhäŋal walŋamirriny romnha ga dhiŋganhamirriny
What life means to Paul
Philippians 1.12-30
12 Marrkapmirr walal wäwa ga yapa, djälthirrnydja ŋarra ga dhuwal, märr nhumany dhu marŋgi, ŋunhi dhuwandja dhäwu manymaktja bilin ḻatjuwarr'yunna, ŋuliwitjarr muka yan, ŋunhi nhä ŋarraku dhiyaliyi maḻŋ'thurr. 13 Walalnydja ŋunhi Rawumbuynydja* miriŋu mala, ga bulu wiripuwurrnydja yolŋu'-yulŋu, bilin walal marŋgin ŋunhi ŋarrany ga dhuwal dharruŋguŋura gulŋiyirr, bili ŋarra gan ŋunhi djämany nhanŋu muka Djesu-Christku djämany mala. 14 Ga märr dharrwaynha ŋuli ga ŋunhi märr-yuwalkthinyamirriynydja walal nhämany ŋarrany dhipalnydja ŋunhi dharruŋgulilnydja, bala walal ŋuli ga yan ŋoy-ḏälthirra, ga lakaramany walal ŋuli ga ŋunhi dhäwuny märr-barrarimiriwyun wiripuŋuwnydja yolŋuw ŋunhi nhaku ŋayi ga God-Waŋarr walalaŋ djälthirr marŋgithinyaraw.
15 Ga yuwalknha ŋunhi yulŋuny, ŋunhi wiripuwurruynydja dhuwurr-yätjmirriynydja yolŋuy walal ŋuli ga lakaram, wiripuwurruŋgalnydja yolŋuwal walalaŋgal, dhäwuny nhanukalaŋuwuynydja Djesu-Christkalaŋuwuynydja, bili yan walal ŋuli ga ŋunhi maŋutji-ḏiy'yunna ga märr-yuḻkthunna yan limurrunhan. Yurr wiripuwurruynydja ŋuli ga ŋunhi bitjandhiyi djäma, bili walal ga ŋunhi yuwalk yan djälthirr limurruŋ guŋga'yunaraw. 16 Walalnydja ga ŋunhi yuwalknha yan märr-ŋamathirr Djesu-Christkuny, ga marŋgi walal ŋunhi ŋarrany ga dhuwal dharruŋguŋura gulŋiyirr, bili ŋarrapiny ga dhuwal djälthirr ŋarra dhu ga dhärra yan dhiyakiyiny ŋunhi manymakkuny dhäwuw nhanukalaŋawnydja Djesu-Christkalaŋuwnydja. 17 Yurr ŋunhiwurrnydja yolŋu walal, ŋunhi walal ŋuli ga maŋutji-ḏiy'yun limurruny, ŋunhiwurryiny ŋuli gi ŋunhi yakan nhakun goŋ-ŋayathanmirr nhanŋuny Djesu-Christkuny. Walalanydja ŋunhi djäl walal dhu ga mari yan djäma ŋarraku, ŋunhi nhakun ŋarrany ga dhuwal baḏak gärri dharruŋguŋur, 18 yurr bäydhi mak. Ga manymakdhi bili ŋunhi, bili yolŋuny walal marrtji dhuwal baḏak yan lakaranhamirr Djesu-Christkalaŋuwuynydja. Ga ŋunhi nhakun wiripuwurruynydja yolŋuy walal ŋuli ga bilin lakaraman Djesu-Christkalaŋuwuynydja, ga ŋarrapiny ŋuli ga ŋunhi mirithirra nhakun ŋayaŋu-ŋamathirrnydja. Ga ŋarrany dhu ga dhuwal bitjanna bili yan ŋayaŋu-ŋamathirrnydja, 19 bili ŋarrany marŋgi ŋunhi nhuma ga dhuwaliyi bukumirriyaman ŋarrakuny, ga dhiyaŋun dhu ga ŋunhi ŋarranhany guŋga'yun Djesu-Christkalnha Dhuyu Birrimbirryuny. Ŋarrany marŋgi ŋunhi ŋarrany dhu boŋguŋ dhawaṯthurr yan. 20 Ŋarrapiny gi dhuwal yakan djälthi ŋunhi djämaw bawalamirriwnydja, ŋunhi dhu ga ŋanyanhany Djesu-Christnhany yäku yätjkurruyam, ga yuwalk yan ŋarra ga dhuwal ŋayaŋu-gatjpu'yundja ŋarra dhu yakayi yan bitjandhiyiny ga gori-gurrupandja ŋanya.
21-22 Yo ga ŋuli ŋarra dhu ga ŋunhi walŋany yan marrtji nhä mak ŋarrany walal dhu ŋunhi bumany rakunygumany, yurr ŋarra ga dhuwal djälthirrnydja ŋarra dhu ga dhärrany ḏälnha yan ga barrarinyamiriwnha nhanŋuwuynha yan Djesu-Christkalaŋuwnha yäkuwnydja. Ga ŋuli ŋarra dhu ga ŋunhi walŋany yan marrtji, ŋunhiyiny manymakdhi bili, märr ŋarrany dhu nhakun buluyi dhayuŋanmirr ŋarranhawuynhany ŋarra dhiyakuny djämaw. 23 Ga gumurr-ḏälnha dhuwal ŋarraku mala-djarr'yunarawnydja. Nhaltjan dhika ŋarra dhu yulŋuny? Bili ŋarrapiny ga dhuwal djälthirr dhiŋganharawnha, märr ŋarrany dhu marrtjin nhanukalnha Djesu-Christkalnha. Dhuwaliyin ŋarrakal ŋunhi mirithirrnydja manymak. 24-25 Yurr ŋarra marŋgi ŋunhi nhuma ga bukmak yan baḏak djälthirrnydja ŋarraku. Ga marŋgi ŋarra ŋunhi ŋarrany dhu ga dhuwal märr wiyin yan walŋany nhina, guŋga'yunarawnydja, ḏälkunharawnydja nhumalaŋ ga ŋayaŋu-djulŋithinyarawnydja nhanŋuny Djesu Christkuny, ŋunhi nhumany dhu ga malthundja nhanŋuwuynha yanan. 26 Ŋuli ŋarra dhu ga ŋunhi walŋany yan nhina, bala nhumany dhu ga ŋunhi bulun dhika märr-wiḏi'yundja nhanukalnydja Djesu-Christkalnydja, ŋunhi limurr dhu buluyi nhakun gumurr-bunanhamirr.
27 Ga buluny nhakun ŋayi ŋunhi ŋurruŋuny mirithirrnydja gämurru', dhuwanna gam, ŋunhi nhumany dhu ga nhinany walŋaynydja manymakthun yan, märr dhu ga ŋunhi yolŋuynydja walal manymak-lakaraman ŋunhany ŋunhi manymaktja dhäwu Djesu-Christkalaŋuwuynydja. Ga ŋuli nhakun nhuma dhu ga ŋunhi bitjandhiny djäma, ga ŋunhiny yakan warwu yalalaŋumirriwnydja, nhalayak limurr dhu ŋunhi bunanhamirr nhä mak bäyŋun, bili ŋarrany dhu ga ŋunhi ŋäman dhäwuny nhumalaŋgalaŋuwuynydja, ŋunhi dhuwal nhumany bukmakthuny ŋuli ga bitjandhiyin bili guyaŋany waŋganygurra yan. Märr ŋarrany dhu marŋgi ŋunhi nhuma ga dhuwaliyi rrambaŋi ganydjarr-warryundja ga djämany guŋga'yundja ŋunha wiripuwurrunhany yolŋuny märr-yuwalkthinyarawnydja ŋurukuny ŋunhi manymakkuny dhäwuw.
28 Ŋoynydja walal ḏälthin ŋunhi nhokal dhu miriŋuynydja walal nhuna ḻiw'maramany dhärra. Ga ŋuli walal nhuna dhu ga ŋunhi dhipaliyiny djämalil nhäma ga ŋoy-ḏälthinyalilnydja, bala walalaŋgalnydja dhu ŋunhi buḻarryunna, ŋunhi dhu God-Waŋarryuny walalanhany dhä-gir'yurr yan. Ga bitjandhi bili ŋayi dhu ŋunhi milkumdhi nhokalnydja, ŋunhi nheny dhu boŋguŋ yan walŋathi. God-Waŋarryuny dhu ŋunhi biyakiyiny djäma yan, ga maḻŋ'thurr yan ŋayi dhu. 29 Yo, ŋayi gan muka ŋunhi God-Waŋarryu nhuna bitjarryiny waṉa-gäŋal, märr nheny dhu ga ŋunhi balanyayiny mala maḻŋ'maram manymaktja malany. Ŋayi ŋunhi bitjarryiny nhä mala djäma nhumalaŋ, märr nhumany dhu ga ŋunhi märr-yuwalkmirriyirra nhanŋuny Djesu-Christkuny, ga bitjarryi bili nhe gan ŋunhi märr-miḏikinany nhanŋuwuyyi yan. 30 Ga bili muka nhuma gan ŋunhi ŋarranhany nhäŋal dhaŋga-ḏirryunawuynydja, ga baḏak yan nhuma ga dhuwal mariny mala ŋäma ŋarrakalaŋuwuy. Ga dhiyaŋuny bala nhumany dhu ga ŋunhi bitjandhi bili yan waŋganygurryi dhaŋga-ḏirryundja.
* 1:1 Paul * 1:1 Timothy * 1:1 Philippi * 1:13 Rome