12
Yesu kɛlɛ kʋyɑkʋ kʋhɛɛsʋɣʋ tʋ
(Mɑlǝkɩ 2:23-28; Luku 6:1-5)
1 Pǝ wɑɑlɩ kɛ́ Yesu tɛɛkɑɣɑnɑ tɔɣɔnɑɣɑ pee tɑɑlɛ nɑtǝlɩ tǝ kiŋ kɛ kʋyɑkʋ kʋhɛɛsʋɣʋ nɑkʋlɩ kʋ wule. Ḿpʋ́ɣʋ́ nyɔɣɔsɩ kpɑ ɩ ɩfɑlɑɑ, ɩlɛnɑ pɑ́ sʋʋ tɔɣɔnɑɣɑ pee pɛlʋɣʋ nɑ pɑ́ tɔkɩ.
2 Fɑlisɑnɑɑ nɑ́ mpʋ, ɩlɛnɑ pɑ́ yɔɣɔtɩ-ɩ sɩ: Nyǝnɩ, nyɑ́ ɩfɑlɑɑ lɑkʋɣʋ mpi pǝ fɛɩ lɑpʋ kɛ kʋyɑkʋ kʋhɛɛsʋɣʋ wule tɔ yee?
3 Tǝnɑɣɑ Yesu cɔ-wɛ sɩ: Ye mpʋ ɩ́ tɑ́ kɑlɑ mpi Tɑfiiti lɑpɑ wɑɑtʋ wei nyɔɣɔsɩ pɩɩ ɩ́ nɑ mpɑ pɑɑ wɛ ɩ cɔlɔ tɔ?
4 Ɩ sʋʋ Ɩsɔ tǝyɑɣɑ tɑɑ nɑ ɩ́ kpɑɣɑ potopotonɑɑ mpɑ pɑɑ sɩɩ Ɩsɔ tɔ nɑ ɩ́ nɑ ɩ yǝlɑɑ pɑ́ tɔɣɔ. Pǝyele potopotonɑɑ ɩsɩɩ mpʋ tɑ́ kɛ́ mpɑ yǝlɑɑ tǝnɑ kɑ tɔɣɔ tɔ. Amɑ kɔtǝlɑɑ tike kɑ wɛnnɑ mpɑɑ sɩ pɑ́ tɔɣɔ-wɛ.
5 Yɑɑ ɩ́ tɑ kɑlɑ Moisi Kʋsǝsɩɩtʋ tɑɑ sɩ kɔtǝlɑɑ tɑ nyɩ kʋyɑkʋ kʋhɛɛsʋɣʋ kɛ wɑɑtʋ wei pɑ tɔŋnɑ tǝmlɛ lɑpʋ kɛ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ tɑɑ tɔ. Pǝyele nɔɣɔlʋ ɩɩ nyǝnǝɣɩ-wɛ ɩsɩɩ pɑ wɑkǝlǝɣɩ-kʋ.
6 Mɑ heeliɣi-mɛ sɩ pʋlʋpʋ wɛ cǝnɛ nɑ pǝ́ kǝlɑ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ.
7 Pɑ yɔɣɔtɑ Ɩsɔ Tɔm tɑɑ sɩ: Kʋpɑntʋ kɛ mɑ sɔɔlɑɑ, pǝ tɑɣɑ kɔtɑsɩ. Ye ɩ́ kɑ cɛkǝnɑ tɔm tǝnɛ tǝ hʋwɛɛ ɩ́ tɑɑ tʋ yǝlɑɑ pɑnɛɣɛ kʋpǝntʋɣʋ kɛ yem kɛ́ mpʋ.
8 Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑɣɑlɛ kʋyɑkʋ kʋhɛɛsʋɣʋ Sɔsɔ.
Nkpɑlǝkpɛkɑɣɑ tʋ
(Mɑlǝkɩ 3:1-6; Luku 6:6-11)
9 Yesu lɩɩ tǝnɑ, ɩlɛnɑ ɩ́ sʋʋ Yutɑ nyǝ́mɑ tǝkotile nɑtǝlɩ tǝ tɑɑ.
10 Pǝ pɑmnɑ ŋkpɑlǝkpɛkɑɣɑ tʋ nɔɣɔlʋ ɩ kɑ wɛ tǝnɑ. Ḿpʋ́ɣʋ́ mpɑ pɑɑ wɛ tǝnɑ tɔ pɑ cɑɑkɑɣɑ pɑ hiki timpi pɑɑ wɑɑnɑ Yesu tɔ. Ɩlɛnɑ pɑ́ pɔɔsɩ-ɩ sɩ: Tɑ mpɑɑʋ tɑɑ, pɑɑ wɑɑsɩ yʋlʋ kɛ kʋyɑkʋ kʋhɛɛsʋɣʋ wule yɑɑ ɩsǝnɑ?
11 Tǝnɑɣɑ Yesu pɔɔsɑ-wɛ sɩ: Mǝ tɑɑ ɑwe wɛnɑ heu kʋlʋm tǝkoŋ nɑ heu ɩnɩ ɩ́ hoti pʋ́ʋ́ɣʋ́ sɔsɔɔʋ nɑkʋlɩ kʋ tɑɑ kɛ́ kʋyɑkʋ kʋhɛɛsʋɣʋ wule, nɑ ɩ́ yele-ɩ lǝsʋɣʋ sɩ pǝ kɛ́ kʋyɑkʋ kʋhɛɛsʋɣʋ?
12 Nɑ yʋlʋ nɑ heu kɛ we? Tɔʋ, ye mpʋ pɑ pǝsǝɣɩ nɑ pɑ́ wɑɑsɩ yʋlʋ kɛ kʋyɑkʋ kʋhɛɛsʋɣʋ wule mɛɛ.
13 Ɩlɛnɑ Yesu tɔ ŋkpɑlǝkpɛkɑɣɑ tʋ ɩnɩ sɩ: Tɔʋ, loosi nyɑ́ niŋ.
Nkpɑlǝkpɛkɑɣɑ tʋ loosɑ ɩ niŋ, ɩlɛnɑ ɩ niŋ mǝlɩ teu tǝmɑmmɑm ɩsɩɩ lɛlǝŋ.
14 Tǝnɑɣɑ Fɑlisɑnɑɑ polɑɑ nɑ pɑ́ cɑɣɑ nɑ pɑ́ mɑɣɑsɩ ɩsǝnɑ pɑɑ lɑ nɑ pɑ́ kʋ Yesu tɔ.
Ɩsɔ tǝmlɛ tʋ lǝsʋɣʋ tɔm
15 Yesu nɩɩ mpʋ, ɩlɛnɑ ɩ́ se tǝnɑ nɑ yǝlɑɑ pɑɣɑlɛ tǝŋɩ-ɩ. Ntɛnɑ ɩ́ lɑ nɑ pɑ tǝnɑ mpɑ pɑɑ kɛ́ kʋtɔntʋnɑɑ tɔ pɑ́ hiki ɑlɑɑfǝyɑ.
16 Amɑ ɩ kpɑɑlɑ-wɛɣɛ teu sɩ: Ɩ́ tɑɑ yele nɑ pɑ́ nyɩ mɑ tɔɔ.
17 Pǝ lɑpɑ mpʋ sɩ pǝ́ lɑ nti Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ Ɩsɑyii kɑ yɔɣɔtʋɣʋ tɔ sɩ:
18 Ɩsɔ yɔɣɔtɑɑ sɩ,
mɑ tǝmlɛ tʋ wei mɑ lǝsɑɑ tɔɣɔlɔ.
Wei mɑ sɔɔlɑɑ nɑ mɑ lɑŋlɛ hɛɛnɑ sɔsɔm tɔ.
Mɑɑ tʋ mɑ Feesuɣu kɛ ɩ tɑɑ.
Ɩ kɑ heeli hʋʋnɑʋ tɔm kɛ piitimnɑɑ.
19 Ɩ́ nɑ nɔɣɔlʋ pɑ kɑɑ yoo.
Pǝyele pɑ kɑɑ nɩɩ ɩ tɑŋ.
Pɑ kɑɑ nɑ-ɩ nɑ ɩ́ lɑkɩ fɑɑci kɛ
sɑmɑɑ tɑɑ kɛ ɩcɑtɛ pɑtǝmɑ tɑɑ.
20 Ɩ kɑɑ tɛɛsɩ ɩsǝkpʋlʋɣʋ tʋ ɩsǝlɛ kɛ nɑŋtʋɣʋ.
Ɩ kɑɑ tɛɛsɩ teesuɣu kɛ fǝtǝlɑ
wei ɩ kɔkɔ tɔŋnɑ fiɣinuɣu tɔ.
Hɑlǝnɑ ɩ́ tɛ siɣisuɣu tɔm nyʋɣʋ kɛ kʋsʋɣʋ.
21 Kɑteŋɑ tǝnɑ yǝlɑɑ kɑ́ tekiɣi-ɩ.
Yesu cɔʋ kɛ ɩ tɔm tʋlɑɑ
(Mɑlǝkɩ 3:22-30; Luku 11:14-23)
22 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ kɔnɑ Yesu kɛ ɩlɔɣɔhilu wei ɩɩ nɑɑkɩ pǝyele ɩɩ yɔɣɔtǝɣɩ tɔ. Ɩlɛnɑ Yesu lɑ nɑ ɩ́ sʋʋ yɔɣɔtʋɣʋ nɑ nɑʋ.
23 Ḿpʋ́ɣʋ́ piti kpɑ yǝlɑɑ tǝnɑ nɑ pɑ́ tɔ sɩ: Yɑɑ Tɑfiiti Pǝyɑlʋ ɩnǝɣǝlɛ?
24 Amɑ Fɑlisɑnɑɑ nɑ́ kɔmɑ nɑ pɑ́ nɩɩ mpʋ, ɩlɛnɑ pɑ́ tɔ sɩ: Alɔɣɑɑ sɔsɔ wei pɑ yɑɑ sɩ Pesepule toŋ kɛ ɑpɑlʋ ɩnɛ ɩ tɔɣɔnǝɣǝnɑ ɑlɔɣɑɑ lɛmpɑ.
25 Yesu nɑ́ cɛkǝnɑ pɑ tɑɑ hʋwɛɛ, ɩlɛnɑ ɩ́ tɔ-wɛ sɩ: Ye kɑwulɑɣɑ ɩ́ wɛɛ nɑ kɑ tɑɑ yǝlɑɑ fɛɩ nɔɣɔ kʋlʋmɑɣɑ, nɔɔnɔɔ kɑ yɑwɑɣɑ. Nɑ ɩcɑtɛ ɩ́ wɛɛ nɑ tǝ tɑɑ yǝlɑɑ yɑɑ ye tǝyɑɣɑ wɛnnɑ nɑ kɑ tɑɑ nyǝ́mɑ fɛɩ nɔɣɔ kʋlʋmɑɣɑ, nɔɔnɔɔ kɑ yɑwɑ.
26 Ye Sɑtɑnɩ tɔɣɔnǝɣɩ ɩ tɩ, ɩlɛ pǝ wɛ ɩsɩɩ ɩ kɑwulɑɣɑ nyǝ́mɑ yooki pɑ tɑɑ pɑ tike ntɛ́. Nɑ sɑɑ ɩnɩ ɩ kɑwulɑɣɑ nyʋɣʋ ntɛ́ kɑ ɩsǝnɑ?
27 Ye ɩlɔɣɔʋ Pesepule toŋ kɛ mɑ lookinɑ ɑlɔɣɑɑ ɩsɩɩ mǝ hʋʋkʋɣʋ tɔ, ɩlɛ ɑwe toŋ kɛ mǝ pǝyɑlɑɑ nɑ́ lookinɑ pɑ nyǝ́mɑ? Tǝnɑɣɑ mǝ pǝyɑlɑɑ mpɛ pɑ mɑɣɑmɑɣɑ pɑɑ kʋnɑ mǝ tɔm.
28 Amɑ ye Ɩsɔ toŋ tɑɑ kɛ́ mɑ lookinɑ ɑlɔɣɑɑ, ɩlɛ Ɩsɔ Kɑwulɑɣɑ wɛ mǝ tɛɛ mǝ tɛɛ kɛ́.
29 Nɔɣɔlʋ kɑɑ pǝsɩ nɑ ɩ́ sʋʋ yʋlʋ toŋtʋ tǝyɑɣɑ sɩ ɩ kuuki ɩ wontu nɑ ɩ́ tɑ tɛmɩ-ɩ ŋmɩɩsɩ kɛ hɔkʋɣʋ. Amɑ ɩ kpɑɑ-ɩ kɛ́ nɑ ɩ́ hɔkɔ tǝkeŋkeŋ nɑ pǝ́cɔ́ ɩ́ sʋʋ wontu kuuu kɛ tǝyɑɣɑ tɑɑ.
30 Wei ɩ fɛɩ mɑ tɔɔ tɔ, pʋntʋ kɛ́ mɑ kolontu kɛ́. Nɑ wei ɩɩ sǝŋnɑ-m tɔɔsʋɣʋ tɔ ɩ yɑɑsǝɣɩ kɛ́.
31 Pǝ tɔɔ kɛ́ mɑ heeliɣi-mɛ tǝfoo sɩ pɑɑ yǝlɑɑ kʋwɑkǝlǝm kɑ tɔɔ ɩsǝnɑ, yɑɑ pɑɑ yɔɣɔtɩ ɩsɑɣɑtʋ ɩsɩɩ we, Ɩsɔ pǝsǝɣɩ nɑ ɩ́ hʋ́lɩ́-wɛɣɛ suulu. Amɑ wei ɩ kɑ yɔɣɔtɩ ɩsɑɣɑtʋ kɛ Feesuɣu Nɑŋŋtʋ tɔɔ tɔ, pɑ kɑɑ hʋ́lɩ́ pʋntʋ kɛ suulu.
32 Ye wei ɩ yɔɣɔtɑ Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ́, mɑ tɔɔ kɛ́ ɩsɑɣɑtʋ, pɑɑ hʋ́lɩ́ pʋntʋ kɛ suulu. Amɑ wei ɩ́ yɔɣɔtɑ Feesuɣu Nɑŋŋtʋ tɔɔ kɛ́ ɩsɑɣɑtʋ, pʋntʋ kɑɑ nɑ suulu, pɑɑ sɑŋɑ, pɑɑ cele.
Tʋɣʋ nyǝm nɑ kʋ pǝle kiŋ
(Luku 6:43-45)
33 Tʋɣʋ ɩ́ lʋlǝɣɩ pee kʋpɑnɑ kɛ pɑ tɔŋ sɩ kʋ kɛ́ tʋɣʋ kʋpɑŋkʋ. Nɑ tʋɣʋ ɩ́ lʋlǝɣɩ pee ɑsɑɣɛɛ kɛ pɑ tɔŋ sɩ kʋ kɛ tʋɣʋ ɩsɑɣɑʋ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, tʋɣʋ lʋlʋɣʋ kiŋ kɛ pɑ nyǝŋnɑ-kʋ.
34 Akɑlɑ piyɑ mɛ, ɩsǝnɑɣɑ mɛ mpɑ ɩ́ kɛ́ ɑsɑɣɑɑ tɔ ɩ́ kɑ́ pǝsɩ nɑ ɩ́ yɔɣɔtɩ tɔm kʋpɑntʋ? Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, ɩsǝnɑ yʋlʋ lotu tɑɑ tɔɔwɑ tɔ ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ yɔɣɔtɑɣɑ hʋ́lǝ́ɣɩ́.
35 Yʋlʋpɑŋ kʋpɑntʋ lɩɩkǝnɑ tuu ɩ lotu tɑɑ kʋpɑntʋ kiŋ kɛ́. Ɩlɛnɑ ɩsɑɣɑʋ ɩnɩ ɩ́lɛ́ ɩ ɩsɑɣɑtʋ lɩɩnɑ tuu ɩ lotu tɑɑ ɩsɑɣɑtʋ kiŋ.
36 Mɑ heeliɣi-mɛ sɩ Hʋʋlɛ wule pɑɑ pɔɔsɩ yǝlɑɑ nɑ pɑɑ heelinɑ pɑ mɑɣɑmɑɣɑ pɑ nɔɔsɩ kɛ pɑɑ tɔmɑɣɑ kpɑɩ nyǝŋkɑ ŋkɑ pɑ yɔɣɔtɑ yem tɔ.
37 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, nyɑ́ yɔɣɔtɑɣɑ tɑɑ kɛ́ pɑɑ nyǝnɑ sɩ nyɑ́ tɔm tewɑ yɑɑ tǝ sǝpɑ.
Piti tǝmlɛ nyɩɩlʋɣʋ
(Mɑlǝkɩ 8:11-12; Luku 11:29-32)
38 Ḿpʋ́ɣʋ́ Ɩsɔ Tɔm sɛɣɛsǝlɑɑ nɑpǝlɩ nɑ Fɑlisɑnɑɑ nɑpǝlɩ pɑ tɔmɑ Yesu sɩ: Tɑcɑɑ, tǝ cɑɑ sɩ ń lɑ-tʋɣʋ piti tǝmlɛ nɑtǝlɩ nɑ tǝ́ nɑ́.
39 Tǝnɑɣɑ Yesu tɔmɑ-wɛ sɩ: Kʋfɑlɑŋ yǝlɑɑ ɑsɑɣɑɑ mpɑ pɑɑ tɛŋ Ɩsɔ nɑ pɑ tɑɑ tɔ pɑ cɑɑ pɑ́ nɑ́ piti tǝmlɛ nɑtǝlɩ. Ɩlɛ pɑ kɑɑ nɑ nɑtǝlɩ, ye pǝ tɑɣɑ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ Yonɑɑsɩ nyǝntɛ.
40 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, ɩsɩɩ Yonɑɑsɩ cɑɣɑʋ tinte sɔsɔɔlɛ lotu tɑɑ kɛ́ kʋyɛɛŋ tooso kɛ́ ilim nɑ ɑhoo tɔ, mpʋ tɔtɔɣɔ Yʋlʋ Pǝyɑɣɑ mɑ́ mɑɑ cɑɣɑ tɛtʋ tɛɛ kɛ́ kʋyɛɛŋ tooso kɛ ilim nɑ ɑhoo.
41 Ye pǝ tɑlɑ Hʋʋlɛ wule Ninifi nyǝ́mɑ kɑ́ kʋ kʋfɑlɑŋ yǝlɑɑ pɑnɛ pɑ tɔm. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, kʋyɑŋku pɛlɛ pɑ nɩɩ Yonɑɑsɩ wɑɑsʋ tɔ pɑ yelɑ pɑ ɩsɑɣɑtʋ kɛ kpɑkpɑɑ kɛ́. Pǝyele pʋlʋpʋ wɛ cǝnɛ nɑ pǝ́ tɛɛ Yonɑɑsɩ ɩnɩ.
42 Nɑ ye pǝ tɑlɑ Hʋʋlɛ wule tɔtɔ, ilim mpǝtǝŋ tɔɔ wulɑʋ ɑlʋ nyǝŋ kɑ́ kʋ kʋfɑlɑŋ yǝlɑɑ pɑnɛ pɑ tɔm kɛ mpi pǝ tɔɔ ɩ́lɛ́ ɩ kɑ lɩɩnɑ tuu tɛtʋ pooluŋ tɑɑ nɑ ɩ́ kɔɔ sɩ ɩ nɩɩkɩ ɩsǝnɑ Sɑlʋmɔŋ yɔɣɔtɑɣɑnɑ nyǝm tɔ. Pǝ́cɔ́ pʋlʋpʋ wɛ cǝnɛ nɑ pǝ́ tɛɛ Sɑlʋmɔŋ tǝcɑɣɑcɑɣɑ.
Ɩlɔɣɔʋ wei pɑ loowɑ tɔ ɩ mǝlʋɣʋ
(Luku 11:24-26)
43 Wɑɑtʋ wei pɑ́ loowɑ ɩlɔɣɔʋ, wʋlɑɣɑ tɑɑ kɛ́ ɩ cɔɔkɩ sɩ ɩ́ hɛɛsɩ. Ɩ lɑŋǝɣɩ
44 ɩlɛnɑ ɩ́ tɑɣɑnɩ ɩ tɑɑ sɩ: Mɑɑ mǝlɩ tǝyɑɣɑ ŋkɑ kɑ tɑɑ mɑ lɩɩwɑ tɔɣɔ. Ɩ tɑkɩ kɛlɛ kɑ tɑɑ, ɩlɛ ɩ kɑ́ mɑɣɑnɑ pɑ hɑsɑ-kɛ nɑ pɑ́ tɑɣɑnɩ pǝ tǝnɑɣɑ teu, nɑ nɔɣɔlʋ fɛɩ kɑ tɑɑ.
45 Pǝlɛ tɔ ɩ puki kɛ́ nɑ ɩ́ cɑɑ ɑlɔɣɑɑ lɛlɑɑ mpɑ pɑ kǝlɑ ɩnǝɣɩ ɩsɑɣɑtʋ tɔɣɔ tɔm nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ, nɑ pɑ́ kɔɔ nɑ pɑ́ cɑɣɑ tǝyɑɣɑ ŋkɛ kɑ tɑɑ. Ɩlɛnɑ lɔŋ nyǝntʋ nɑ́ɑ́ mǝlɩ nɑ tǝ́ lɑ́ sɑnɑ nɑ nɔɔnɔɔ nyǝntʋ. Ḿpʋ́ɣʋ́ pǝ wɛɛ nɑ kʋfɑlɑŋ yǝlɑɑ ɑsɑɣɑɑ pɑnɛ.
Yesu too nɑ ɩ newɑɑ pɑ tɔm
(Mɑlǝkɩ 3:31-35; Luku 8:19-21)
46 Yesu tɔŋnɑ sɑmɑɑ kɛ yɔɣɔtǝnɑʋ kɛ mpʋ, ɩlɛ ɩ too nɑ ɩ newɑɑ ɑpɑlɑɑ nyǝ́mɑ pɑ tɑlɑɑ kɛlɛ, nɑ pɑ́ sǝŋɑ ɑwɑlɩ nɑ pɑ́ cɑɑ pɑ yɔɣɔtǝnɑ-ɩ.
47 Ḿpʋ́ɣʋ́ nɔɣɔlʋ tɛlǝsɑ Yesu sɩ: Nyɑ́ too nɑ nyɑ́ newɑɑ pɑ sǝŋnɑ ntɛɣɛ ɑwɑlɩ nɑ pɑ́ cɑɑ pɑ yɔɣɔtǝnɑ-ŋ.
48 Tǝnɑɣɑ Yesu nɔɣɔ tǝkpɑʋ sɩ: Aweɣe mɑ too, nɑ mpɑɣɑ mɑ newɑɑ ye?
49 Ɩlɛnɑ Yesu hʋ́lɩ́ ɩ ɩfɑlɑɑ kɛ niŋ nɑ ɩ tɔ sɩ: Ɩɩ nɑɑ mɑ too nɑ mɑ newɑɑ ntɔ.
50 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, mpɑ pɑ lɑkɩ mpi mɑ Cɑɑ wei ɩ wɛ ɩsɔtɑɑ tɔ ɩ cɑɑkɩ tɔ, mpɛɣɛlɛ mɑ newɑɑ nɑ mɑ toonɑɑ.