Bo̱r-u̱s o̱p u̱s-yoor
Kangse̱-de o-she̱pe̱
(Mati 10:26-27)
Bo̱ hun-ne̱ de̱e̱n mo̱rgu̱te̱ à, har ye̱ ken ye̱ ro̱ m-yawag u̱n ye̱ ken, u̱r-takan Ye̱so ze̱e̱ru̱ yan-neke̱-mo̱ u̱n wu̱, “Tu no̱ Parisa-ne̱ yish remen no̱ hyenet she̱pe̱-o̱ u̱n ye̱. Ye̱ we̱kt m-ze̱e̱ u̱n rii komo ye̱ no̱mu̱ru̱ yo ken yo u̱n ho̱n.* Bo̱ u̱n yo a ho̱kke̱ à, Shir a upsu̱sse̱ yo, komo kap yo a wuke̱ à, Shir a rwu̱u̱nte̱ yo. Remen kaane̱, bo̱ u̱n yo no̱ rwo̱re̱ o-comb à, a ho̱ge̱ yo u̱n no̱n-ho̱ cangam, komo bo̱ u̱n yo no̱ no̱me̱ pegesse̱ u̱s-har n-me̱ o-kuke̱ tigu̱she̱, a ko̱'o̱t yo n-to̱n u̱r-do̱o̱b de o-kuke̱.
Wu̱ no̱ he m-gye̱r à
(Mati 10:28-31)
“Me̱ no̱ m-ru̱re̱, nay re ne̱, no̱ ho̱ge̱ gye̱r-o u̱n ye̱ he m-ho̱ o-wu̱r á, amba ye̱a hoks m-no̱m yo arge̱ kaane̱ á. Man kutu no̱ wu̱ no̱ he m-gye̱r à: Gye̱r no̱ Shir, wu̱ he m-ho̱ à, wu̱ ho̱'e̱ komo wu̱ ro̱ u̱t-gwo̱mo ne̱ wu̱ jorbu̱te̱ u̱n den-o̱ o-ra. De̱k no̱ ma-u̱t re, wu̱ wu̱ no̱ he m-gye̱r!
“Gorop taan ye̱a rwu̱u̱nte̱ hwo̱r de̱e̱n á. Kap u̱n kaane̱ ne̱, ko o-gaan yo ka Shir u̱t-to̱ á. Ko̱ hi-se u̱n hi-u̱t no̱ ogse̱ se̱ ro̱ kap. Remen kaane̱ no̱ ho̱ge̱ o-gye̱r á, no̱ jiishte̱ gorop de̱e̱n u̱n hyan-o̱ Shir.
Ye̱ ken ye̱ go̱kste̱ Ye̱so
ye̱ ken ye̱ 'yarag wu̱
(Mati 10:32-33; 12:32; 10:19-20)
“Me̱ no̱ m-ru̱re̱, bo̱ u̱n ye̱ rwu̱u̱ne̱ cas ye̱ zee ye̱ ma re ye̱ ro̱ à, Wà-wu̱ u̱n ne̱t wu̱a no̱me̱ ye̱ kaane̱ u̱n co-o̱ u̱n Shir u̱n yan-to̱m-ye̱ u̱n wu̱ ne̱. Amba ka ye̱ rwu̱u̱ne̱ cas ye̱ zee ye̱ 'yarag me̱ à, Wà-wu̱ u̱n ne̱t wu̱a 'yer ye̱ u̱n co-o̱ u̱n Shir u̱n yan-to̱m-ye̱ u̱n wu̱ ne̱.
10 “Bo̱ u̱n wu̱ zee gom-de u̱t-yage̱ to̱ u̱n Wà-wu̱ u̱n ne̱t, Shir a hoks m-soks ba'as-de u̱n wu̱. Amba ka ye̱ zee ma-to̱ o-yo'og u̱n Ku̱kt-o̱ Shir à, Shir a soks ba'as-de u̱n ye̱ á.
11 “Da-o̱ ye̱ heetu̱ no̱ u̱n kuke̱-to̱ u̱n yoos u̱n Ma-to̱ Shir remen ye̱ megertu̱ no̱ ko be-de u̱n ya-o-dak u̱n gwo̱mo-ne̱, hur-u̱r no̱ wu̱rge̱ á, u̱n yo no̱ he m-shas á, ko m-ze̱e̱ á. 12 Hur u̱n no̱ wu̱rge̱ á, remen Ku̱kt-o Shir u̱n ka da-o̱ o̱a yoosu̱ no̱ go̱ u̱n yo no̱ he m-ze̱e̱ à.”§
Sha-mo̱ u̱t-ma to̱ u̱n
ko-ya-o-kwu̱m ko-raag
13 Wu̱ ken ne̱t-wu̱ u̱n bu̱u̱g-de u̱n hun-ne̱ ze̱e̱ru̱ Ye̱so, “Wa-u̱r-Yoos, ru̱re̱ se̱k-wu̱ re te̱ wong saw-to̱ tato te̱ yaksu̱ te̱ à.”
14 Ye̱so shasu̱ru̱ wu̱, “Wan-yen de, ¿wo̱a ya'u̱ me̱ m-piish u̱t-ma ko u̱m wong no̱ u̱t-saw ne̱n yoor?” 15 Wu̱ dooru̱ ye̱ m-ze̱e̱ kap mo̱ u̱n ye̱, “Gwo̱t no̱, no̱ 'er hi u̱n no̱, u̱n ko̱ yo ke co̱w-yo o-su̱u̱b yo. Shir no̱m ho̱o̱g-mo̱ u̱n ne̱t, remen wu̱ mo̱ro̱gsu̱te̱ u̱t-saw á, ko-yan-kwu̱m-o̱ u̱n wu̱.”
16 Ka da-de Ye̱so ru̱ru̱ ye̱ ka sha-mo̱ u̱t-ma mo̱: “A no̱mo̱g wu̱ ken ne̱t-wu̱ ko-ya-o-kwu̱m-wu̱ ro̱ o-kat ne̱ à, o̱ no̱mo̱g u̱r-bon. 17 Wu̱ taknu̱ru̱ u̱s-ceker u̱n hi u̱n de u̱n wu̱, ‘Me̱tt be-de u̱n e̱s u̱n hyo re á. ¿Re ne̱ o̱ ka u̱m he m-no̱m? 18 Yo u̱m he m-no̱m à yo ka: Man bu̱'u̱g byo-u̱t re u̱m meet u̱t-caari, be-de u̱m he rwo̱ u̱n hyo re u̱n to̱ ken saw-to̱ o-kat to̱ ne̱ à. 19 Ka da-de man zee hi u̱n de, o re̱e̱g u̱r-ho̱! O kumug kap rii-yo u̱r-bon yo o co̱ne̱ à, har hak-se no̱mo̱t de̱e̱n. Dek m-ho̱o̱g ce̱e̱n, re̱ o su̱, o ho̱ge̱ re̱re̱m-m ru.’
20 “Amba Shir ze̱e̱ru̱ wu̱, ‘Wo̱ ko-raag! U̱n ka te̱t-mo̱ u̱m co̱no̱g ho̱o̱g-m ru, ¿wa u̱n wu̱ ne̱ he m-de̱k kap ka saw-to̱ o mo̱ro̱gse̱ hi u̱n du à?’ ”
21 Ye̱so bu̱su̱ru̱ m-ze̱e̱, “Kaane̱ to̱ ro̱ u̱n ye̱ mo̱ro̱gse̱ u̱t-saw remen hi u̱n de u̱n ye̱ à, amba yan-rii ye̱ á be-de Shir remen ye̱ no̱m rii-yo Shir co̱ne̱ á.”
Bo̱p Shir
(Mati 6:25-34)
22 Ka da-de Ye̱so ze̱e̱ru̱ yan-neke̱-mo̱ u̱n wu̱, “U̱n kaane̱, me̱ no̱ m-ru̱re̱, no̱ naas u̱t-me̱n remen rii-yo m-re̱ yo no̱ co̱ne̱ no̱ kumut ho̱o̱g, ko gund-to̱ m-co̱p o-wu̱r á. 23 Ho̱o̱g-m jiishte̱ rii-yo m-re̱, komo wu̱r-o aragte̱ u̱r-matuku. 24 Gwo̱t no̱ ye̱ge̱-kanwo, ye̱ m-go̱ á, ye̱ ne̱ m-ce á, ye̱ ro̱tt u̱t-byo á. Shir ro̱ ye̱ m-re̱e̱gte̱! No̱ aragte̱ kawon de̱e̱n! 25 Yatt-wu̱ he hoks u̱n dowe̱ hi u̱n de u̱n wu̱ o-da hiin remen rii-yo suwe̱ wu̱ à. 26 Ko no̱ suwe̱ hi u̱n no̱ mo̱a gu no̱ rii ko̱ hiin be-de u̱n rii-yo jiishe̱ yo no̱ co̱ne̱ á u̱ntu̱n u̱t-ga u̱n saw-to̱ m-co̱p ne̱. 27 Gwo̱t no̱ bo̱ u̱t-darag u̱t-mo̱k ne̱ ro̱ u̱n m-bo̱'o̱se̱ o-ko̱t à. To̱ ro̱ m-gwo̱w á, ko to̱ ce'e̱ hi u̱n de u̱n to̱ u̱t-matuku. Amba me̱ no̱ m-ru̱re̱, ko ko-Gwo̱mo Suremanu kap u̱n kwu̱m-o̱ u̱n wu̱ ne̱, wu̱ co̱p saw-to̱ u̱r-bon u̱ntu̱n o-gaan yo u̱n ka mo̱k-to̱ u̱t-darag to̱ á.* 28 U̱rege̱ Shir ro̱ m-tu̱pe̱ u̱n gwo̱-se o-ko̱t u̱t-matuku gwo̱-se ro̱ caane̱ à, m-buk se̱ ro̱ ko̱n á, se̱ tu̱kse̱. No̱ aragte̱ se̱, ¿remen yan o̱ wu̱ hette̱ no̱ m-we̱n u̱n rii-yo m-co̱pe? No̱ she̱r be-de Shir de̱e̱n á!
29 “No̱ zo̱'o̱re̱ u̱n rii-yo no̱ he m-re̱ m-swo̱ ne̱ á. 30 (Ye̱ ye̱ nape̱ Shir á, ho̱no o-dak ro̱ m-rangse̱ u̱n hi u̱n de u̱n ye̱ remen ka saw-to̱.) Tato no̱ nepse̱ no̱ co̱no̱g ka saw-to̱ remen no̱ kumut ho̱o̱g. 31 Hoob no̱ gwo̱mo-to̱ u̱n Shir, komo wu̱a kumu no̱ ka saw-to̱.
O-kwu̱m n-To̱n
(Mati 6:19-21)
32 “No̱ ho̱ge̱ o-gye̱r á, no̱ kur-de u̱n ca re, amba myet u̱n kaane̱ ne̱ no̱ ho̱ge̱ o-gye̱r á. Tato no̱ ro̱ o-zak, wu̱ ye'et no̱ gwo̱mo-to̱ u̱n wu̱. 33 Baab no̱ kap yo no̱ ro̱tte̱ à, no̱ ya'as ko̱o̱b-ne̱ hwo̱r u̱n ka co̱w-yo no̱a kum o-kwu̱m n-To̱n be-de Shir. Nomo no̱ hi u̱n no̱ be-de u̱r-e̱ss de ba m-ta, komo no̱ e̱s kwu̱m-o̱ no̱ n-to̱n, be-de o̱a heeb á, remen yatt ko-hyow-wu̱ he m-ci á, komo re̱n a hoks o̱ m-naas á. 34 Remen be-de kwu̱m-o ru ro̱ à, káne̱ hur u̱n du ro̱.
She'et no̱ zo̱ngse̱
35 “She'et no̱ zo̱ngse̱ remen rii-yo he m-haan à zo̱ngse̱ remen no̱ nomot, 36 u̱ntu̱n gu̱w-ne̱ ye̱ ro̱ 'er-de u̱n wan-hur-o̱ u̱n ye̱ wu̱ mu̱u̱nte̱ be-de u̱n biki-o̱ u̱t-ge à. Da-o̱ wu̱ mu̱u̱ne̱ wu̱ ko̱'o̱te̱ ish, ye̱a tikshe̱ wu̱ ish ho̱r-m-ho̱r. 37 Ya-o-zak-ye̱ ka gu̱w-ne̱ ye̱ wan-hur-o̱ u̱n ye̱ 'wo̱sse̱ ye̱ ro̱ u̱r-'er ba m-rew, ye̱ ro̱ zo̱ngse̱ da-o̱ wu̱ mu̱u̱ne̱ à! Nip-o̱ me̱ no̱ m-ru̱re̱, wu̱a pos matuku-de u̱t-ge, wu̱a zee ye̱ she'et tara, wu̱ hantu̱ ye̱ u̱t-ga. 38 Ya-o-zak-ye̱ u̱rege̱ wu̱ 'wo̱ste̱ ye̱ zo̱ngse̱, komo da-o pu̱rge̱ wu̱ he m-mu̱u̱n ko̱ arge̱ káne̱! 39 Komo no̱ nep u̱rege̱ wa-o-hur nepse̱ da-o̱ ko-hyow he m-haan à wu̱a yage̱ ko-hyow-wu̱ co̱wo̱nte̱ n-me̱ o-hur á. 40 Komo no̱ ma'as zo̱ngse̱, remen Wà-wu̱ u̱n ne̱t a haan da-o̱ no̱ hwo̱ wu̱a haan á.”§
Ko-gu̱w wa-m-go̱ks kom-u̱t yoor
u̱n wa-m-jore̱ ne̱
(Mati 24:45-51)
41 Bitrus ze̱e̱ru̱, “Go̱s-wu̱, ¿ka sha-mo̱ u̱t-ma mo̱ rem te̱ o̱, ko de remen ko̱ wu̱ ke?”
42 Go̱s-wu̱ shasu̱ru̱, “¿Wa ne̱ ro̱, ko-gu̱w wa-m-go̱ks kom-u̱t yoor u̱s-we̱e̱r ne̱? Wu̱ ro̱ wu̱ wan-hur-o̱ u̱n wu̱ rwo̱'e̱ gu̱t-de o-hur à, komo wu̱ ya'ag ye̱ ka gu̱w-ne̱ ye̱ rii-yo m-re̱ yo u̱n ye̱ da-o̱ depe̱ à. 43 Da-o̱ wa-o-hur mu̱u̱ne̱, wu̱ 'o̱sse̱ ka ko-gu̱w-wu̱ ro̱ m-no̱m kaane̱, zak-o a ho̱ ka ko-gu̱w-wu̱! 44 Kááne̱ me̱ no̱ m-ru̱re̱, wan-hur-o̱ u̱n wu̱ a ru̱ wu̱ gwo̱t u̱n saw-to̱ u̱n wu̱ kap. 45 Amba u̱rege̱ ka ko-gu̱w-wu̱ ze̱e̱g hi u̱n de u̱n wu̱, wan-hur-o̱ u̱n wu̱a she'et u̱n de de̱e̱n. Komo u̱rege̱ wu̱ takante̱ bu u̱n o̱r u̱n wu̱ gu̱w-ne̱, kap campo̱-ne̱ u̱n ne'a-ne̱ ne̱, komo wu̱ rees, wu̱ su̱u̱s har mo̱ ho wu̱, 46 da-o̱ wan-hur-o̱ u̱n wu̱ mu̱u̱ne̱ de ken ho̱-de da-o̱ ka ko-gu̱w-wu̱ rwo̱ ye̱ o-da á, komo ba wu̱ u̱n nap. Wan-hur-o̱ u̱n wu̱ a re̱e̱se̱ wu̱ u̱r-ko̱o̱b de̱e̱n, mo̱sse̱ u̱n ka ye̱ yage̱ dor Ye̱so à.
47 “Ko-gu̱w-wu̱ nepse̱ rii-yo wan-hur-o̱ u̱n wu̱ co̱ne̱ wu̱ no̱m à, amba wu̱ zo̱nge̱ wu̱ nomot yo á, wu̱a su̱ u̱r-ko̱o̱b u̱n caari-se u̱s-so̱ro̱g ne̱. 48 Amba ko-gu̱w-wu̱ nape̱ rii-yo wan-hur-o̱ u̱n wu̱ co̱ne̱ á, kap u̱n kaane̱ ne̱ wu̱ no̱mo̱g rii-yo wo̱, a bu'ut wu̱ à, a bu wu̱ amba de̱e̱n á. Shir co̱no̱g de̱e̱n be-de u̱n wu̱ Shir ya'ase̱ de̱e̱n à. Shir co̱no̱g timb komo be-de u̱n wu̱ Shir ya'ase̱ timb à.
Ye̱so rwo̱'o̱g m-wonge̱
(Mati 10:34-36)
49 “Me̱ u̱n haan remen u̱m ja'asu̱té̱ Shir o-co̱w, yo wu̱ hette̱ m-re̱e̱se̱ u̱n ya-u̱r-ba'as u̱r-ko̱o̱b à. Komo u̱m co̱no̱g ma a zee, wu̱ ciriste̱ piish u̱n ma-to̱ u̱n ye̱ u̱n re̱e̱se̱ u̱n ye̱ u̱r-ko̱o̱b ne̱. 50 Amba u̱r-takan, se̱ u̱m swo̱o̱g u̱r-ko̱o̱b har m-mar. U̱m ru̱'u̱sse̱ u̱r-hi se u̱m ko̱mo̱g.* 51 ¿Ze̱e̱-m no̱ me̱ u̱n haan o̱ remen dak-o̱ nomot gwu̱gwu̱? Ay, ba gwu̱gwu̱ á, amba m-wonge̱. 52 Takan-mo̱ m-mo̱ka hur-o̱ u̱n hun-ne̱ ne̱n taan o̱a wonge̱, tet u̱s-ryaab, u̱n yoor ne̱ komo yoor u̱s-ryaab, u̱n tet ne̱. 53 Tat-ne̱ u̱s-ryaab u̱n yakar-ne̱, komo yakar u̱s-ryaab u̱n tato u̱n ye̱ ne̱. In-ne̱ u̱s-ryaab u̱n yakar-ye̱ u̱n ye̱ ne̱ yan-ne'a-ne̱, komo yakar yan-ne'a-ne̱ u̱s-ryaab u̱n in-ne̱ u̱n ye̱ ne̱. Inu u̱n wà u̱s-ryaab u̱n ne'a-wu̱ u̱n wà ne̱, ne'a-wu̱ u̱n wà u̱s-ryaab u̱n inu u̱n campo̱ u̱n wu̱ ne̱.”
Nap o-da
(Mati 16:2-3)
54 Ye̱so ze̱e̱ru̱ hun-ne̱, “Da-o̱ no̱ hyene̱ ke'ente̱-o ro̱ m-rwu̱u̱n so̱ u̱r-ho̱ran, no̱ m-ze̱e̱ kem a he, komo o̱ ro̱ m-he̱. 55 Komo da-o̱ no̱ hyene̱ yo-mo̱ m-rwu̱u̱n so̱ u̱r-ho̱rim, no̱ m-ze̱e̱ hund a no̱m, komo o̱ ro̱ m-no̱m. 56 Ya-o-she̱pe̱! No̱ m-hoks u̱n gwo̱t o-dak u̱n to̱n-o shir ne̱, komo no̱ ru̱r rii-yo he m-no̱m à. Amba no̱ hoks m-nap u̱n rii-yo me̱ m-no̱m á, remen no̱ ze̱e̱g no̱ nak Shir amba o-nip no̱ nap wu̱ á.
Hongse̱ no̱ u̱n wan-shoos u̱n du ne̱
(Mati 5:25-26)
57 “¿Remen yan o̱ no̱ ro̱tte̱ a piishe̱ hi u̱n no̱ rii-yo u̱r-bon yo no̱ he m-no̱m á? 58 U̱rege̱ ye̱ ken ye̱ he'ette̱ wo̱ be-de u̱n ko-Gwo̱mo, se̱nge̱ no̱ hongse̱ ka ma-to̱ u̱n ye̱ ne̱ ba no̱ u̱n wo̱ be-de u̱n ko-Gwo̱mo. U̱rege̱ no̱ no̱m káane̱ á, ye̱a nek wo̱ har be-de u̱n ko-Gwo̱mo, wu̱a bo̱pse̱ yan-saw-to̱ u̱t-gwo̱mo wo̱, komo ye̱a ke wo̱. 59 Wo̱a she'et káne̱, me̱ no̱ m-ru̱re̱ se̱ o ko̱mo̱g m-to̱p u̱n rii-yo ye̱ re̱ wo̱ à.”
* Bo̱r-u̱s o̱p u̱s-yoor:1 12:1 Hyen komo: Mati 16:6; Mark 8:15. Bo̱r-u̱s o̱p u̱s-yoor:2 12:2 Hyen komo: Mark 4:22; Ruka 8:17. Bo̱r-u̱s o̱p u̱s-yoor:10 12:10 Hyen komo: Mati 12:32; Mark 3:29. § Bo̱r-u̱s o̱p u̱s-yoor:12 12:11-12 Hyen komo: Mati 10:19-20; Mark 13:11; Ruka 21:14-15. * Bo̱r-u̱s o̱p u̱s-yoor:27 12:27 Hyen komo: 1Gwm 10:4-7; 2Nom 9:3-6. Bo̱r-u̱s o̱p u̱s-yoor:35 12:35 Hyen komo: Mati 25:1-13. Bo̱r-u̱s o̱p u̱s-yoor:36 12:36 Hyen komo: Mark 13:34-36. § Bo̱r-u̱s o̱p u̱s-yoor:40 12:39-40 Hyen komo: Mati 24:43-44. * Bo̱r-u̱s o̱p u̱s-yoor:50 12:50 Hyen komo: Mark 10:38. Bo̱r-u̱s o̱p u̱s-yoor:53 12:53 Hyen komo: Mika 7:6.