Bo̱r-u̱s jero̱
Ye̱so to̱mo̱g yan-neke̱-mo̱ u̱n wu̱
o̱p u̱n yoor [12]
(Mati 10:5-15; Mark 6:7-13)
Ye̱so agnu̱ru̱ yan-neke̱-mo̱ u̱n wu̱ o̱p u̱n yoor [12] be-u̱r gaan, wu̱ ya'u̱ru̱ ye̱ u̱r-be̱e̱b, u̱t-gwo̱mo ne̱, to̱ u̱n ruut u̱n ya-u̱t-ko̱t, komo u̱n taas u̱s-go̱m ne̱. Ka da-de wu̱ to̱mu̱ru̱ ye̱, ye̱ ru̱r ma-to̱ u̱n gwo̱mo-to̱ Shir komo ye̱ taas u̱s-go̱m. Wu̱ ze̱e̱ru̱ ye̱, “No̱ de̱k rii remen ka hew-de á, o-ko̱, ko̱ o-ba, rii-yo m-re̱, ko̱ hwo̱r, ko̱ matuku-de arge̱ u̱r-gaan á. She'et no̱ be-de a barku̱ no̱ à, har no̱ ruut u̱n ka bo̱-o̱. Be-de hun-ne̱ barku̱ no̱ á, ru no̱ u̱n ka bo̱-o̱, komo no̱ soks hu-mo̱ u̱n na-u̱s no̱, ye̱ nept no̱ hu̱ste̱ hi u̱n no̱.”*
Yan-neke̱-mo̱ u̱n wu̱ ruuru̱ ye̱ do̱ru̱ru̱ u̱t-bo̱, ye̱ ro̱ m-rwo̱r u̱n ka Ma-to̱ m-Re̱re̱m to̱ komo u̱n taas u̱n go̱m-se u̱n hun-ne̱ ko̱ kene̱.
Here̱ zo̱'o̱rsu̱te̱
(Mati 14:1-12; Mark 6:14-29)
Da-o̱ Here̱ [Atipas], ko-gwamna-wu̱ o-Gariri, ho̱ge̱ kap rii-yo takan à, wu̱ zo̱'o̱ru̱ru̱, remen ye̱ ken hun-ne̱ ye̱ ro̱ m-ze̱e̱ Yohana [Wa-m-Yo'os u̱n hun-ne̱ n-me̱ m-ho̱] inu̱te̱ u̱t-marimar. Ye̱ ken ye̱ ro̱ m-ze̱e̱, E̱reja mu̱u̱ne̱, komo ye̱ ken ye̱ zee wan-Rwo̱r u̱n Ma-to̱ Shir n-ga mu̱u̱te̱ u̱n ho̱o̱g ne̱. Here̱ ze̱e̱ru̱, “U̱m kupste̱ hi-u̱r Yohana, amba ¿wan wu̱ ne̱ wu̱ ka ne̱t-wu̱, wu̱ ro̱ m-no̱m u̱n go̱n se ka rem-se?” Komo wu̱ ro̱ m-se̱nge̱ wu̱ hyenet Ye̱so.
Ye̱so cokste̱ hun-ne̱
dugu-u̱s taan [5,000]
(Mati 14:13-21; Mark 6:30-44; Yoha 6:1-14)
10 Yan-To̱m Ye̱so mu̱u̱nu̱ru̱ komo ye̱ ru̱ru̱ Ye̱so kap rii-yo ye̱ no̱me̱ à. Wu̱ de̱ku̱ru̱ ye̱, komo ye̱ ruuru̱ u̱n hi u̱n de u̱n ye̱, ye̱ co̱wu̱ru̱ o̱ ken bo̱-o̱ jin-de u̱n o̱ o-Besayada. 11 Da-o̱ bu̱u̱g-de u̱n hun-ne̱ ho̱ge̱ kaane̱ à, ye̱ do̱ru̱ru̱ wu̱. Wu̱ barku̱ru̱ ye̱, wu̱ ru̱ru̱ ye̱ ma-to̱ u̱n gwo̱mo-to̱ Shir, wu̱ taasu̱ru̱ go̱m-se u̱n ye̱ co̱ne̱ go̱m-se u̱n ye̱ te à.
12 Da-de ho̱-u̱r ro̱ ma-to̱ m-'he̱be̱ à, yan-neke̱-mo̱ u̱n wu̱ ne̱n o̱p u̱n yoor [12] haaru̱ be-de u̱n wu̱ ye̱ ze̱e̱ru̱, “Zee ka hun-ne̱ ye̱ warag remen ye̱ tu̱wu̱t u̱t-hur, u̱t-kat ne̱ u̱n riib kane̱ remen ye̱ kumut rii-yo m-re̱ u̱n be-de m-rew ne̱, remen kane̱ rii-yo m-re̱ u̱n be-de m-rew ne̱ ro̱ ko̱n á.”
13 Amba Ye̱so ze̱e̱ru̱ ye̱, “Ya no̱ ye̱ rii-yo ye̱ he m-re̱ à.”
Ye̱ shasu̱ru̱, “Kap yo te̱ ro̱tte̱ à sho̱n-to̱ u̱t-ga u̱t-taan to̱ u̱n jan ne̱ yoor, ¿wo̱ u̱n co̱n o̱ te̱ he te̱ o̱ne̱ ho̱n u̱n ka bu̱u̱g-de u̱n hun-ne̱ de rii-yo m-re̱?” 14 (Campo̱-ne̱ wooste̱ dugu-u̱s taan [5,000] kane̱.)
Ye̱so ze̱e̱ru̱ yan-neke̱-mo̱ u̱n wu̱, “Zee no̱ ye̱ she'et bu̱u̱g-u̱t-bu̱u̱g, hun-ne̱ kwo̱o̱z-u̱t yoor u̱n o̱p [50] ko̱ de ke bu̱u̱g-de.”
15 Bo̱ yan-neke̱-mo̱ u̱n wu̱ komte̱ m-no̱m kaane̱ à, 16 Ye̱so de̱ku̱ru̱ ka buro̱di-u̱t taan-to̱ u̱n ka jan-ye̱ ne̱ yoor, wu̱ gwo̱tu̱ru̱ n-To̱n u̱n shir, wu̱ bo̱mu̱ru̱ Shir, wu̱ yeksu̱ru̱ ka ga-to̱ bo̱s-u̱t-bo̱s u̱n jan ne̱. Wu̱ yasu̱ru̱ yan-neke̱-mo̱ u̱n wu̱, ye̱ wonge̱ hun-ne̱. 17 Kap mo̱ u̱n ye̱, ye̱ re̱e̱ru̱, ye̱ ciig, komo yan-neke̱-mo̱ u̱n wu̱ mo̱ro̱gsu̱ru̱ to̱ kwange̱ à ko̱o̱r-u̱t o̱p u̱t-yoor [12].
Bitrus rwo̱ro̱g
ko-wa u̱n wu̱ Ye̱so ro̱ à
(Mati 16:13-19; Mark 8:27-29)
18 De ken ho̱-de Ye̱so ro̱ u̱n ko̱n-se Shir u̱n ho̱n-de u̱n wu̱, yan-neke̱-mo̱ u̱n wu̱ haaru̱ be-de u̱n wu̱. Ye̱so citu̱ru̱ ye̱. “¿Wan wu̱ ne̱ ka bu̱u̱g-de u̱n hun-ne̱ de zee u̱m ro̱?”
19 Ye̱ shasu̱ru̱, “Ye̱ ken ne̱ zee Yohana Wa-m-Yo'os u̱n hun-ne̱ m-ho̱. Amba ye̱ ken ye̱ zee E̱reja wu̱, komo ye̱ ken ye̱ zee wan-gaan be-de u̱n yan-rwo̱r u̱n Ma-to̱ Shir n-ga wu̱ mu̱u̱ne̱ u̱n ho̱o̱g.”§
20 Wu̱ citu̱ru̱ ye̱, “No̱ ne̱ ¿wa u̱n wu̱ no̱ zee u̱m ro̱?”*
Bitrus shasu̱ru̱, “Wo̱ wu̱, Kiristi.”
21 Ka da-de Ye̱so naku̱ru̱ ye̱ u̱t-to̱, “No̱ ru̱re̱ ko-wan-gaan ka rii-yo á.”
Ye̱so rwo̱ro̱g swo̱ u̱r-ko̱o̱b
u̱n mar-mo̱ u̱n wu̱ ne̱
(Mati 16:20-28; Mark 8:30—9:1)
22 Wu̱ ze̱e̱ru̱ ye̱ komo, “Me̱ Wà-wu̱ u̱n ne̱t a su̱ u̱r-ko̱o̱b de̱e̱n, komo se̱k-ye̱, u̱n Gwo̱mo-ne̱ ye̱ u̱n ko̱n-se Shir, komo u̱n yan-Yoos-de o-karamsa ne̱, ye̱a kutu me̱ u̱t-yage̱. Ye̱a ho me̱, amba me̱ no̱me̱ ho̱-u̱t tet, man ine̱ u̱n ho̱o̱g ne̱ komo.”
23 Wu̱ ze̱e̱ru̱ ye̱ kap, “Bo̱ u̱n wu̱ co̱ne̱ m-neke̱ u̱n me̱ ne̱ à, se̱ wu̱, she̱'e̱g hi u̱n de u̱n wu̱, wu̱ dek kan-o̱ u̱n wu̱ ko̱ de ke ho̱-de, wu̱ do̱ru̱ me̱. 24 Bo̱ u̱n wu̱ co̱ne̱ wuke̱ u̱n ho̱o̱g-mo̱ u̱n wu̱ à, mo̱a e̱ge̱ wu̱, amba bo̱ u̱n wu̱ ho̱o̱g-mo̱ u̱n wu̱ e̱ge̱ rem re à, wu̱a kum mo̱. 25 ¿Yaane̱ ne̱t kume̱, u̱rege̱ wu̱ kumug saw-to̱ u̱n ho̱no o-dak kap, amba wu̱ kum ho̱o̱g-mo̱ u̱n wu̱ á? Wu̱ kum rii á. 26 U̱rege̱ hun-ne̱ ro̱ m-ho̱ge̱ 'e̱-m re u̱n yoos u̱n de ne̱, kaane̱ Wà-wu̱ u̱n ne̱t he m-ho̱ge̱ 'e̱-mo̱ u̱n ye̱ da-o̱ wu̱ he m-mu̱u̱n u̱n se̱ke̱mse̱-mo̱ u̱n wu̱ ne̱, u̱n mo̱ u̱n tato u̱n wu̱ ne̱, u̱n mo̱ u̱n yan-to̱m-se Shir ne̱ à. 27 Nip-o̱, ye̱ ken ye̱ be-u̱r no̱ kane̱, ye̱a mer á, se ye̱ hyanag gwo̱mo-to̱ Shir.”
Ye̱so barmu̱te̱
(Mati 17:1-8; Mark 9:2-8)
28 U̱ntu̱n ho̱-u̱t ta'yoor bo̱ m-ze̱e̱ kaane̱, Ye̱so de̱ku̱ru̱ Bitrus, Yohana u̱n Yakubu ne̱ ye̱ neke̱ru̱ u̱n wu̱ ne̱ n-to̱n u̱r-dor ye̱ konot Shir. 29 Bo̱ wu̱ ro̱ u̱s-ko̱n à, co-o̱ u̱n wu̱ barmu̱ru̱ u̱n ho̱n, komo saw-to̱ u̱n wu̱ wargu̱ru̱ u̱t-pus to̱ pyar. 30 U̱n gyept-o̱ u̱n yish, hun-ne̱ yoor rwu̱u̱nu̱ru̱, ye̱ ro̱ u̱t-ma u̱n wu̱ ne̱. Ka hun-ne̱ ye̱ Mosa wu̱ u̱n E̱reja. 31 Ye̱ rwu̱u̱ne̱ u̱n se̱ke̱mse̱-mo̱ n-to̱n ne̱, komo ye̱ no̱mu̱ru̱ u̱t-ma u̱n Ye̱so ne̱. Hi-de u̱n ma-to̱ u̱n ye̱ de ka, bo̱ Ye̱so he m-shoos u̱n Ma-to̱ Shir wu̱ meret o-Urusharima à. 32 Bitrus u̱n o̱r u̱n wu̱ ne̱, ye̱ ro̱ u̱n mar-mo̱ m-rew, amba bo̱ ye̱ zu̱te̱ à, ye̱ hyanu̱ru̱ mo̱k-o Ye̱so u̱n ka hun-ne̱ ye̱ ne̱ ne̱n yoor. Ye̱ ro̱ eso u̱n Ye̱so ne̱. 33 Bo̱ ka hun-ne̱ ye̱ aragte̱ ye̱ yage̱ Ye̱so à, Bitrus ze̱e̱ru̱ wu̱, “Go̱s-wu̱, no̱mo̱g u̱r-bon bo̱ te̱ ro̱ kane̱ à! Te̱a no̱m de̱pi-u̱t tet, u̱r-gaan rem ru, u̱r-gaan de ma Mosa, u̱r-gaan komo, de ma E̱reja.” (Wu̱ nap yo wu̱ ro̱ m-ze̱e̱ á.)
34 Bo̱ wu̱ ro̱ m-se̱nge̱ mo̱ te̱p à, ke'ente̱-u̱r rwu̱u̱nu̱ru̱ de ho̱kku̱ru̱ ye̱ de nomu̱ru̱ ye̱ m-wu̱wu̱r, yan-neke̱-m Ye̱so ho̱gu̱ru̱ o-gye̱r bo̱ ka ke'ente̱-de ho̱kke̱ ye̱ à. 35 Co̱r-o rwu̱u̱nu̱ru̱ u̱n ka ke'ente̱-de o̱ ro̱ m-ze̱e̱, “Wu̱ ka, wu̱ ro̱ wà re, wu̱ u̱m daage̱ à, ho̱gu̱ no̱ ma-to̱ u̱n wu̱!”§*
36 Bo̱ ka co̱r-o re̱ste̱ à, ye̱ hyanu̱ru̱ Ye̱so u̱n ho̱n-de u̱n wu̱. Yan-neke̱-mo̱ u̱n wu̱ kamu̱ru̱ o-nu, ye̱ ru̱re̱ ko-wan-gaan yo ye̱ hyane̱ ka da-o̱ á.
Ye̱so taaste̱ go̱m-mo̱ u̱n wa-u̱t-ko̱t
(Mati 17:14-18; Mark 9:14-27)
37 Bo̱ ish geste̱ à, Ye̱so u̱n yan-neke̱-mo̱ u̱n wu̱ ne̱ ne̱n tet kergu̱nu̱ru̱ n-to̱n u̱n ka dor-de, caari-de u̱n bu̱u̱g-de u̱n hun-ne̱ wo̱o̱ru̱ be-u̱r Ye̱so. 38 U̱n ka bu̱u̱g-de, wu̱ ken ne̱t-wu̱ 'yonsu̱ru̱ u̱s-co̱r, “Wa-u̱r-Yoos! U̱m ko̱no̱g wo̱, gu wà re, wu̱ ro̱ me̱ wan-campo̱ u̱n ho̱n-de u̱n wu̱! 39 Ko-ya-u̱t-ko̱t bo̱k wu̱, wu̱ 'yonste̱ u̱s-co̱r wu̱ so̱ru̱ wu̱ pak, ko̱p-u̱t ro̱ m-rwu̱u̱n o-nu, ye̱ ro̱ wu̱ m-rangse̱ kaane̱, ye̱ wu̱ m-yage̱ wu̱ aragte̱ á! 40 U̱m ko̱no̱g yan-neke̱-m ru remen ye̱ ruuté̱ ka wa-u̱t-ko̱t wu̱, amba ye̱ hoks á.”
41 Ye̱so shasu̱ru̱, “Re no̱me̱ ne̱ no̱ go̱kste̱ o-nip á, no̱ ya-u̱r-ba'as! ¿Har yan da-o̱ u̱m he m-hakku̱re̱ u̱n no̱ ne̱?” Ka da-de wu̱ ze̱e̱ru̱ ka ne̱t-wu̱, “Hante̱ wà ru kane̱.”
42 Bo̱ ka wà-wu̱ ro m-nekne̱ à, ka wa-u̱t-ko̱t wu̱ kapsu̱ru̱ wu̱ n-dak kak. Ye̱so huru̱ wa-u̱t-ko̱t u̱t-gaag. Wu̱ taasu̱ru̱ go̱m-o̱ u̱n ka wà-wu̱, wu̱ tebbu̱ru̱ ka tato-o̱. 43 Ka hun-ne̱ ye̱ kap hyanu̱ru̱ o-made̱, u̱t-go̱s, u̱n 'wo̱ns-mo̱ Shir ne̱.
Ye̱so do̱o̱g rwo̱r-m ma-to̱
u̱n mar-mo̱ u̱n wu̱
(Mati 17:22-23; Mark 9:30-32)
Da-o hun-ne̱ ro̱ u̱n barag-se u̱n kap rii-yo Ye̱so ro̱ m-no̱m à, wu̱ zee yan-neke̱-mo̱ u̱n wu̱, 44 “To̱-u̱t to̱ ka no̱ rii-yo u̱m he no̱ m-ru̱re̱ á! A ya'as Wà-wu̱ u̱n ne̱t be-de u̱n gwo̱mo-to̱ u̱n hun-ne̱.” 45 Amba yan-neke̱-mo̱ u̱n wu̱ ye̱ nap yo wu̱ ro̱ ye̱ m-ru̱re̱ á. A rwu̱nte̱ to̱ cas bo̱ ye̱ he m-nap á, komo ye̱ cit wu̱ ko̱ yan yo á, remen ye̱ ro̱ m-ho̱ge̱ o-gye̱r.
¿Wa jiishe̱ u̱t-go̱ssu̱ ne̱?
(Mati 18:1-5; Mark 9:33-37)
46 Ma-u̱t su̱nu̱te̱ yan-neke̱-m Ye̱so ye̱ co̱no̱g ye̱ nep wu̱ jiishe̱ u̱t-go̱s à, be-de u̱n ye̱. 47 Ye̱so napu̱ru̱ yo ye̱ ro̱ m-ceker à, wu̱ de̱knu̱ru̱ wà re̱k-wu̱, wu̱ e̱ssu̱ru̱ wu̱ n-riib o̱ u̱n wu̱. 48 Wu̱ ze̱e̱ru̱ ye̱, “Ko̱ wu̱ ke barke̱ ka wà-wu̱ u̱n jin u̱n de, wu̱ barku̱tu̱ me̱, komo wu̱ barku̱ me̱ à, wu̱ barku̱te̱ wu̱ to̱mne̱ me̱ à. Remen kaane̱ wu̱ ro̱ re̱k-wu̱ be-u̱r no̱ à, wu̱ ro̱ go̱s-wu̱ kap.”
Bo̱ u̱n wu̱ barku̱ no̱ à, wu̱ ma no̱ wu̱
(Mark 9:38-40)
49  Yohana ce̱pu̱ru̱ u̱t-ma, “Go̱s-wu̱, te̱ hyanag wu̱ ken ne̱t-wu̱, wu̱ ro̱ m-ruut u̱n ya-u̱t-ko̱t u̱n jin u̱n du, te̱ ze̱e̱ru̱ wu̱ yage̱, remen be-u̱r na wu̱ ro̱ á.”
50 Ye̱so ze̱e̱ru̱ wu̱ u̱n o̱r u̱n wu̱ ne̱, “No̱ do wu̱ m-we̱n á, remen ko̱ wu̱ ke wu̱ yagu̱ no̱ á wu̱ ma no̱ wu̱.”
Ya-o-Samariya yagu̱te̱ go̱ks u̱n Ye̱so
51 Bo̱ da-o wo̱o̱te̱ yow yow o̱ Shir hette̱ Ye̱so m-de̱k n-to̱n à, wu̱ zo̱ngsu̱ru̱ hur-de u̱n wu̱, wu̱ bo̱pu̱ru̱ co̱w-yo o-Urusharima. 52 Wu̱ to̱mu̱ru̱ yan-to̱m-ye̱ u̱n wu̱ u̱n co, n-me̱ bo̱-o o-Samariya remen ye̱ e̱sté̱ ko̱ yo ke rii-yo hond hond rem Ye̱so. 53 Amba ka hun-ne̱ ye̱ re̱e̱no̱ ye̱ go̱ks wu̱ á, remen ye̱ nepse̱ wu̱ bu̱pse̱ co̱w-yo o-Urusharima. 54 Da-o̱ yan-neke̱-mo̱ u̱n wu̱ Yakubu u̱n Yohana hyane̱ kaane̱ à, ye̱ ze̱e̱ru̱, “Go̱s-wu̱, ¿o co̱no̱g te̱ agan o-ra n-to̱n o̱ sabu̱rse̱ ye̱?”§
55 Ye̱so waktu̱ru̱ wu̱ kangsu̱ru̱ ye̱. 56 Ye̱so u̱n yan-neke̱-mo̱ u̱n wu̱ ne̱ haaru̱ de ken bo̱-de.
Wan-do̱re̱-m Ye̱so
(Mati 8:19-22)
57 Bo̱ ye̱ aragte̱ arag-mo̱ u̱n ye̱ à, wu̱ ken ne̱t-wu̱ ze̱e̱ru̱ Ye̱so, “Man do̱re̱ wo̱ ko̱ ke so̱ o ha'e̱.”
58 Ye̱so ze̱e̱ru̱ wu̱, “Kondo ro̱ u̱t-wu ne̱, ye̱ge̱-no ro̱ u̱t-kur ne̱, amba Wà-wu̱ u̱n ne̱t ro̱tt be-de wu̱ he m-ru̱s u̱n hi-de u̱n wu̱ á.”
59 Wu̱ ze̱e̱ru̱ wu̱ ken ne̱t-wu̱, “Do̱nd me̱.”
Amba ka ne̱t-wu̱ ze̱e̱ru̱, “Go̱s-wu̱, yage̱ u̱m ji'iste̱ u̱r-takan remen u̱m ju̱kt tato re, da-o̱ wu̱ mere̱.”
60 Ye̱so shasu̱ru̱ wu̱, “Yage̱ margan-ne̱ ju̱kt u-de u̱n ye̱. Wo̱ ha, o ko̱'o̱t gwo̱mo-to̱ Shir.”
61 Wu̱ ken wu̱ ze̱e̱ru̱, “Go̱s-wu̱, man do̱re̱ wo̱, amba se u̱m kamasu̱te̱ hur-o re.”*
62 Ye̱so ze̱e̱ru̱ wu̱, “Ko̱ wu̱ ke wu̱ bo̱pe̱ kerem-de u̱n na à, ka da-de wu̱ masu̱ru̱ m-wakte̱ u̱s-ajima ne̱, hwaa-o wu̱ ro̱ be-de u̱n gwo̱mo-to̱ Shir.”
* Bo̱r-u̱s jero̱:5 9:3-5 Hyen komo: Ruka 10:4-11. Bo̱r-u̱s jero̱:5 9:5 Hyen komo: Se̱ng 13:51. Bo̱r-u̱s jero̱:8 9:7-8 Hyen komo: Mati 16:14; Mark 8:28; Ruka 9:19. § Bo̱r-u̱s jero̱:19 9:19 Hyen komo: Mati 14:1-2; Mark 6:14-15; Ruka 9:7-8. * Bo̱r-u̱s jero̱:20 9:20 Hyen komo: Yoha 6:68-69. Bo̱r-u̱s jero̱:23 9:23 Hyen komo: Mati 10:38; Ruka 14:27. Bo̱r-u̱s jero̱:24 9:24 Hyen komo: Mati 10:39; Ruka 17:33; Yoha 12:25. § Bo̱r-u̱s jero̱:35 9:28-35 Hyen komo: 2Bit 1:17-18. * Bo̱r-u̱s jero̱:35 9:35 Hyen komo: Isha 42:1; Mati 3:17; 12:18; Mark 1:11; Ruka 3:22. Bo̱r-u̱s jero̱:46 9:46 Hyen komo: Ruka 22:24. Bo̱r-u̱s jero̱:48 9:48 Hyen komo: Mati 10:40; Ruka 10:16; Yoha 13:20. § Bo̱r-u̱s jero̱:54 9:54 Hyen komo: 2Gwm 1:9-16. * Bo̱r-u̱s jero̱:61 9:61 Hyen komo: 1Gwm 19:20.