Bo̱r-u̱s o̱p u̱s-tet
Sha-mo̱ u̱t-ma mo̱ u̱n ko-ya-u̱r-go
(Mark 4:1-9; Ruka 8:4-8)
U̱n ká ho̱-de, Ye̱so ruuru̱ cin o-hur, wu̱ haaru̱, wu̱ she'etu̱ru̱ u̱n riib-o̱ o-mar. Bu̱u̱g-de u̱n hun-ne̱ de̱e̱n kargu̱ru̱, ye̱ katu̱ wu̱ ge̱w, har wu̱ kum be-de m-she'et wu̱ yoosu̱tú̱ ye̱ á. Remen kaane̱ wu̱ co̱wu̱ru̱ hat-o̱ m-ho̱ wu̱ she'etu̱ru̱, bu̱u̱g-de u̱n hun-ne̱ u̱t-mo̱o̱r ne̱ komo ye̱ e̱su̱ru̱ n-riib o̱ o-mar.* Ka da-de wu̱ yoosu̱ru̱ ye̱ u̱s-rem de̱e̱n u̱n sha-mo̱ u̱t-ma, u̱ntu̱n kàane̱,
“Wu̱ ken ko-ya-o-to̱m wu̱ haag o-kat remen wu̱ goot u̱r-go. Bo̱ wu̱ rotte̱ u̱r-go à, ye̱ ken go̱'-ye̱ 'he̱nu̱ru̱ n-riib u̱n co̱w. Ye̱ge̱-no haaru̱, ye̱ co̱rgu̱ru̱ ye̱. Ye̱ ken ye̱ komo ye̱ he̱nu̱ru̱ u̱n be-de m-ta'ar be-de ba m-hu de̱e̱n. Ye̱ argu̱ m-po̱t ho̱r-m-ho̱r remen hu-mo̱ u̱n ká be-de ro̱ de̱e̱n á. Bo̱ ho̱-u̱r dakante̱ no̱o̱nho̱ à, ye̱ argu̱ m-rya har ye̱ hwo̱'u̱ru̱, remen ye̱ ro̱tt u̱s-geer de̱e̱n á. Ye̱ ken ye̱ komo ye̱ 'he̱nu̱ru̱ n-me̱ u̱n yokor. Ye̱ge̱-yokor indu̱ndu̱ru̱, ye̱ we̱nu̱ru̱ ye̱ m-bo̱'o̱se̱. Ye̱ ken ye̱ komo ye̱ 'he̱nu̱ru̱ u̱n be-de u̱r-bon. Ye̱ bo̱su̱ru̱, ye̱ rwo̱'u̱ru̱ yish o-zungu [100], ye̱ ken ye̱ kwo̱o̱z-u̱t tet [60], ye̱ ken ye̱ u̱r-kwo̱o̱z u̱n o̱p [30]. Kap wu̱ ro̱ u̱t-to̱ ne̱ to̱ m-ho̱ge̱ à, wu̱ ho̱ge̱.”
Rii-yo a co̱ne̱ u̱n kà sha-mo̱ u̱t-ma
mo̱ u̱n ko-ya-u̱r-go wu̱ à
(Mark 4:10-12; Ruka 8:9-10)
10 Yan-neke̱-m Ye̱so haanu̱ru̱, ye̱ ze̱e̱ru̱ wu̱, “¿Remen yan o̱ wo̱tte̱ ye̱ m-no̱me̱ u̱t-ma u̱n sha-mo̱ u̱t-ma?”
11 Ye̱so shasu̱ru̱ ye̱, “Shir dak no̱, no̱ ye̱ she̱re̱ be-de u̱n wu̱ à, remen no̱ hoksté̱ m-nap u̱n yo ka. Ye̱ she̱re̱ be-de u̱n wu̱ á, ye̱a hoks m-nap mo̱sse̱ u̱n gwo̱mo-to̱ Shir ne̱ á. 12 Amba kap bo̱n ye̱ ro̱ m-raag u̱t-to̱ u̱n yoos u̱n de à, Shir a do̱ ye̱ u̱s-nap, komo ye̱a kum u̱s-nap de̱e̱n. Amba ka ye̱ yage̱ m-raag u̱t-to̱ u̱n yoos u̱n de á, ko̱ ka ya-o-nap yo ye̱tte̱ ne̱ à, Shir a rumus yo be-de u̱n ye̱. 13 Rii-yo rwo̱'e̱ me̱ttu̱ ye̱ m-no̱me̱ u̱t-ma u̱n sha-mo̱ u̱t-ma à yo ro̱,
“ ‘Remen ko̱ ye̱ hyen rii-yo me̱ m-no̱m à,
ye̱a hoks m-nap bo̱ yo ro̱ á.
Ko̱ ye̱ ho̱ge̱ ma-u̱t re,
ye̱a hoks m-nap u̱n yo me̱ m-co̱n á.’ ”
14 Ma-to̱ Ishayawan-Rwo̱r u̱n Ma-to̱ Shir ge̱ne̱ yoa kor ye̱ à, yo ko̱ro̱g ye̱. Yo ka yo Shir ru̱re̱ Ishaya wu̱ ru̱re̱ Yahuda-ne̱!
“ ‘No̱a se̱nge̱ m-ho̱ge̱ u̱n yo me̱ m-ze̱e̱ ko̱yanda à,
amba no̱ hoks m-nap á.
No̱a ma'as m-hyan u̱n yo me̱ m-no̱m à,
amba no̱ hoks m-nap u̱n yo u̱m co̱ne̱ á.’ ”
15 Ka da-o̱ Shir ze̱e̱ru̱ Ishaya mo̱sse̱ u̱n hun-ne̱ ye̱ o-Isra-ne̱,
“ ‘Me̱ u̱n zee káane̱,
remen hur-de u̱n ká hun-ne̱ ye̱ de ro̱ m-hwo̱go̱n ne̱,
Ye̱ ro̱ u̱t-to̱ ne̱, amba ye̱ ro̱ m-nap u̱n yo ye̱ ho̱ge̱ á.
Komo ye̱ bitishshu̱te̱ yish-ye̱ u̱n ye̱,
remen ye̱ co̱n ye̱ nep yo ro̱ o-nip á.
A ro ze̱e̱ge̱ ye̱ yagu̱te̱ m-co̱n m-nap u̱n yo ro̱ o-nip á,
ye̱ roa nep yo me̱ m-no̱m à.
Ye̱ ho̱gu̱ssu̱te̱ cas yo me̱ m-rwo̱r à,
ye̱ neps yo u̱m co̱ne̱ à.
Amba ye̱ co̱n ye̱ nom káane̱ á.
Har ye̱ waktu̱nte̱ be u̱n de
u̱m sokste̱ ye̱ ba'as-de u̱n ye̱ á.’
16 Ka da-de Ye̱so ze̱e̱ru̱ yan-neke̱-mo̱ u̱n wu̱, Yo yo Shir zee Ishaya, “Shir ya'ag no̱ o-kwu̱m, yish no̱ hyanag rem-se u̱t-hyat se me̱ m-no̱m à. Shir ya'ag no̱ o-kwu̱m komo cin da no̱ m-ho̱ge̱ u̱n yo me̱ m-rwo̱r à. 17 Nip-o̱ me̱ no̱ m-ru̱re̱, yan-Rwo̱r u̱n Ma-to̱ Shir n-ga u̱n kashi u̱n hun-ne̱ ne̱ de̱e̱n, ye̱ mare̱ cin n-ga à ro co̱no̱g ye̱ hyen rii-yo no̱ hyane̱ me̱ m-no̱m à, amba ye̱ hyan á. Komo ye̱ ho̱ge̱ rii-yo no̱ ho̱ge̱ à, amba ye̱ ho̱ge̱ á.”§
Ye̱so rwo̱ro̱g bo̱
ká sha-mo̱ u̱t-ma mo̱ ro̱ à
(Mark 4:13-20; Ruka 8:11-15)
18 Ye̱so haaru̱ co u̱t-ma wu̱ zee, “To̱, ká sha-mo̱ u̱t-ma mo̱ u̱n ko-ya-u̱r-go wu̱ mo̱ ka. 19 Ka go̱'-ye̱ he̱'e̱ne̱ n-riib u̱n co̱w à, ye̱ ro̱ ka ye̱ ho̱ge̱ ma-to̱ u̱n Gwo̱mo-to̱ Shir à amba ye̱ nap to̱ atte̱ ma-to̱ u̱n to̱ á. Ko-Gwo̱mo-wu̱ u̱n ya-u̱t-ko̱t haanu̱ru̱, wu̱ rwo̱o̱'ru̱ to̱-to̱ ke ye̱ u̱n rii-yo ye̱ ho̱ge̱ à. 20 Ye̱ he̱'e̱ne̱ u̱n be-de m-ta'aru̱ ne̱ à, ye̱ ro̱ ye̱ ho̱ge̱ Ma-to̱ Shir à ye̱ argu̱ m-go̱ks o-zak o-zak. 21 Amba ye̱ e̱ssu̱ to̱ ya o-da hiin remen ye̱ go̱ks ka ma-to̱ u̱r-be̱e̱b ne̱ á. Da-o̱ swo̱ u̱r-ko̱o̱b ko̱ u̱s-cenene wo̱o̱ne̱ remen ká Ma-to̱ Shir to̱, to̱ ye̱ go̱kse̱ à ye̱ argu̱ m-warag jim. 22 Ye̱ he̱'e̱ne̱ u̱n be-de u̱n yokor komo à, ye̱ a hongse̱ u̱n hun-ne̱ ne̱ ye̱ ho̱ge̱ Ma-to̱ Shir à, amba barag-se u̱n ho̱no o-dak u̱n co̱n-to̱ o-kwu̱m ne̱ we̱nu̱ru̱ ká ma-to̱ m-bo̱'o̱se̱, har to̱ waktu̱ru̱ hwaa remen co̱n-to̱ o-kwu̱m. Remen kaane̱ ye̱a hoks m-she̱r be-de u̱n Ma-to̱ Shir á. Ma-to̱ Shir to̱ rwu̱nte̱ o̱ ka rii kashi be-de u̱n ká ye̱ ka ye̱ á. 23 Ye̱ he̱'e̱ne̱ u̱n be-de u̱r-bon komo à, ye̱ a hongse̱ u̱n hun-ne̱ ye̱ ho̱ge̱ Ma-to̱ Shir à komo ye̱ bu̱p to̱. Ya ye̱ ro̱ u̱ntu̱n ka po̱t-yo rwu̱u̱te̱ yish o-zungu [100] à. Yo ken komo kwo̱o̱z-u̱t tet [60] Yo ken komo u̱r-kwo̱o̱z u̱n o̱p [30].”
Ye̱ge̱-kwa n-me̱ u̱n hyo
24 Ka da-de Ye̱so dooru̱ m-ru̱re̱ u̱n ka hun-ne̱ ye̱ mo̱ ken sha-mo̱ u̱t-ma mo̱. Wu̱ ze̱e̱ru̱, “A hoks m-hongse̱ u̱n gwo̱mo-to̱ Shir u̱n ne̱t ne̱ wu̱ go̱'e̱ go̱'-ye̱ u̱r-bon u̱n kat-o̱ u̱n wu̱ à. 25 Amba da-o̱ hun-ne̱ rewesse̱ kap à, ko-wan-yage̱-to̱ u̱n wu̱ haaru̱, wu̱ go̱o̱ru̱ ye̱ge̱-kwa u̱n ká kat-o̱ u̱n hyo o̱, wu̱ argu̱ u̱t-ma u̱n wu̱. 26 Bo̱ go̱'-u̱r po̱to̱nte̱ à, ye̱ bo̱su̱ru̱ ye̱ rwu̱ntu̱ru̱ yish, ka da-de ye̱ge̱-kwa po̱tnu̱ru̱ u̱n ce ye̱.
27 “Gu̱w-ne̱ ye̱ u̱n ko-ya-o-kat haanu̱ru̱. Ye̱ ze̱e̱ru̱ ko-ya-o-kat, ‘Ai, go̱'-ye̱ u̱r-bon te̱ go̱'e̱ u̱n kat-o ru bo̱ o zee à. To̱, ¿re no̱me̱ ye̱ge̱-kwa rwu̱u̱nte̱ u̱n ká be-de?’
28 “Ko-ya-o-kat ze̱e̱ru̱ ye̱, ‘Wan-yage̱-u̱t re wu̱ no̱me̱ to̱ ka.’
“Gu̱w-ne̱ citu̱ru̱ wu̱, ‘¿O co̱no̱g te̱ mu̱'u̱g ka kwa-ye̱?’
29 “Amba ko-ya-o-kat ze̱e̱ru̱, ‘Ay, taase be-de m-mu̱'u̱g u̱n kwa no̱ he no̱ mu̱'u̱g u̱n hyo-ne̱. 30 Yage̱ myet-mo̱ u̱n ye̱ bo̱'o̱su̱te̱ be-u̱r gaan har da-o̱ m-ce. Ka da-de man ru̱re̱ ya-m-ce, ye̱ be m-mu̱'u̱g u̱n ká kwa-ye̱, ye̱ karakse̱, ye̱ geger, a tu̱kste̱, amba a kamas ye̱ge̱-hyo a ru̱ u̱n byo u̱n de.’ ”
Sha-mo̱ u̱t-ma mo̱
u̱n ya'ane-yo o-mosta
(Mark 4:30-32; Ruka 13:18-21)
31-32 Ye̱so dooru̱ ye̱ m-ru̱re̱ u̱n mo̱ ken sha-mo̱ u̱t-ma mo̱. Wu̱ zee, “Gwo̱mo-to̱ Shir u̱ntu̱n ya'ane-yo mosta to̱ ro̱ yo jiishe̱ u̱s-re̱k n-me̱ u̱n go kap à yo wu̱ ken ne̱t-wu̱ de̱ke̱, wu̱ go̱o̱ru̱ u̱n kat-o̱ u̱n wu̱ à. Yo jiishe̱ u̱s-re̱k be-de u̱n o̱r u̱n yo ne̱. Amba da-o̱ yo bo̱'o̱se̱ à, yo jiishu̱ru̱ kap o̱ u̱n gu̱go̱o̱g o-kat, yo waktu̱ru̱ caari-yo o-'yo, har ma ye̱ge̱-no ce̱e̱ru̱ u̱t-kur u̱n jet-se u̱n yo.”
Sha-mo̱ u̱t-ma mo̱ m-yist
(Ruka 13:20-21)
33 Ye̱so dooru̱ ye̱ m-ru̱re̱ u̱n mo̱ ken sha-mo̱ u̱t-ma mo̱. Wu̱ zee, “Gwo̱mo-to̱ Shir ya to̱ ro̱ u̱ntu̱n m-yist. Wu̱ ken ne'a-wu̱ de̱k m-yist, wu̱ wu̱u̱gse̱ u̱n hyò-mo̱ u̱n hyo-ne̱ me'es u̱t-tet, amba kap ka hyò-mo̱ ku̱tu̱ksu̱ru̱ m-yist ne̱.”
Ye̱so mu̱u̱ru̱te̱ sha-mo̱ u̱t-ma
(Mark 4:33-34)
34 Ye̱so yoosu̱te̱ bu̱u̱g-de u̱n hun-ne̱ kap ká rem-se u̱n sha-mo̱ u̱t-ma. Wu̱a yoosu̱ ye̱ rii á se̱ mo̱sse̱ u̱n sha-mo̱ u̱t-ma ne̱. 35 Ka to̱ ro̱ remen Shir shoosté̱ rii-yo Ishayawan-Rwo̱r u̱n Ma-to̱ Shir rwo̱re̱ à u̱nze,
“Man nome̱ hun-ne̱ u̱t-ma u̱n sha-mo̱ u̱t-ma,
rii-yo hun-ne̱ ro nakke̱ n-ga á,
cin u̱n takan-de u̱n ho̱no o-dak man ru̱ ye̱ nep yo.”*
Ye̱so rwu̱ntu̱te̱ ye̱ cas yo
ká sha-mo̱ u̱t-ma mo̱ u̱n
kwa-ye̱ n-me̱ u̱n hyo ro̱ à
36 Ka da-de Ye̱so yagu̱ru̱ bu̱u̱g-de u̱n hun-ne̱, wu̱ co̱wu̱ru̱ o-hur, be-de wu̱ ro̱ u̱r-she'et à. Yan-neke̱-mo̱ u̱n wu̱, komo ye̱ haanu̱ru̱ be-de u̱n wu̱, ye̱ ze̱e̱ru̱ wu̱, “Ru̱ru̱ te̱ rii-yo ká sha-mo̱ u̱t-ma mo̱ u̱n ká kwa-ye̱ o-kat co̱ne̱ te̱ nep à.”
37 Ye̱so ze̱e̱ru̱, “Wu̱ go̱'e̱ go̱'-ye̱ u̱r-bon à me̱ Wà-wu̱ u̱n ne̱t. 38 Ká kat-o̱ komo o̱ ro̱ ho̱no o-dak be-de hun-ne̱ ro̱ m-she'et m-mo̱ka à. Go̱'-ye̱ u̱r-bon komo ye̱ ro̱ yakar-ye̱ u̱t-gwo̱mo to̱ Shir, ká kwa-ye̱ komo yakar-ye̱ u̱n ko-Gwo̱mo-wu̱ u̱n ya-u̱t-ko̱t ye̱. 39 Komo wa-u̱t-yage̱-wu̱ go̱'e̱ ká kwa-ye̱ à, ko-Gwo̱mo-wu̱ u̱n ya-u̱t-ko̱t wu̱. Da-o̱ m-ce ne̱, ta-de u̱n ho̱no o-dak de. Ká ya-m-ce ye̱ komo ye̱ ro̱ yan-to̱m-ye̱ Shir.
40 “Ká gu̱w-ne̱ ye̱ a mu̱'u̱g ka kwa-ye̱ a do ye̱ o-ra. Káane̱ he m-no̱m u̱n ho̱-de u̱n ta-de u̱n ho̱no o-dak. 41 Me̱, Wà-wu̱ u̱n ne̱t, man to̱mo̱n yan-to̱m-ye̱ Shir u̱n ho̱no o-dak. Komo ye̱a hu̱ru̱m be-de u̱n Gwo̱mo-to̱ Shir, ko̱ yo ke rii-yo ro̱ m-hante̱ m-'e̱ u̱r-ba'as ne̱ à, u̱n ko̱ wu̱ ke kowa m-no̱m u̱n rii yo̱-yo wu̱ ne̱. 42  Yan-to̱m-ye̱ Shir a jorbe̱ yan-me̱n-u̱t jaas-to̱ u̱n kuub-o o-ra. Káne̱ ye̱ he u̱s-kan, ye̱ ro̱ u̱n haw-se u̱n yin-ye̱ u̱n ye̱. 43 Ka da-o̱ o̱ ka kashi u̱n hun-ne̱ ye̱ Shir go̱kse̱ à he u̱s-myakt u̱ntu̱n u̱r-ho̱, n-me̱ u̱n u̱t-gwo̱mo to̱ u̱n Tato. Yage̱ ko-yan-tó̱-tò̱ m-ho̱ge̱, wu̱ ho̱gu̱te̱.”
Kwu̱m-o̱ ro̱ wukuse̱ à
44 Ye̱so haaru̱ co u̱r-yoos wu̱ zee, “Gwo̱mo-to̱ Shir ya to̱ ro̱ u̱ntu̱n o-kwu̱m o̱ a wuke̱ n-me̱ o-kat à, bo̱ wu̱ ken wu̱ hyente̱ o̱ à, wu̱ jamsu̱ m-wuke̱, remen caari-o̱ o-zak. Wu̱ haaru̱ wu̱ babu̱ru̱ kap o̱ u̱n rii-yo wu̱ ro̱tte̱ à, wu̱ o̱o̱ru̱ ká kat-o̱.”
Ta'ar-de u̱n hwo̱r
45 “Har m-mo̱ka, gwo̱mo-to̱ Shir ya to̱ ro̱ u̱ntu̱n wa-u̱t-baab m-o̱ ne̱ wu̱ ro̱ u̱n hoob-o̱ u̱n ta'ar-to̱ u̱n hwo̱r wu̱ o à. 46 Bo̱ wu̱ hyente̱ ta'ar-de u̱n hwo̱r de̱e̱n à, wu̱ argu̱ m-ha wu̱ babu̱ru̱ kap rii-yo wu̱ ro̱tte̱ à. Wu̱ mo̱ro̱gsu̱ hwo̱r, wu̱ o̱o̱ru̱ de.”
Yo-o̱ u̱n ship u̱n jan
47 Ye̱so haaru̱ co u̱r-yoos wu̱ ze̱e̱ru̱, “Har m-mo̱ka, gwo̱mo-to̱ Shir ya to̱ ro̱ u̱ntu̱n yo-o̱ u̱n ship u̱n jan. Bo̱ hun-ne̱ jorbe̱ o̱ n-me̱ m-sa à, o̱ shipnu̱ru̱ ye̱ge̱-jan go̱-u̱s-go̱. 48 Bo̱ o̱ shiiste̱ u̱n jan à, yan-ce̱e̱b naknu̱ru̱ o̱ n-riib m-sa u̱n jan ne̱. Ka da-de ye̱ she'etu̱ru̱, ye̱ degru̱ru̱ jan-ye̱ u̱r-bon, ye̱ duusu̱ru̱ o-ko̱o̱r, ye̱ uksu̱ru̱ ye̱ ro̱tte̱ u̱r-bon á. 49 Káane̱ he m-no̱m u̱n ta-de u̱n ho̱no o-dak. Yan-to̱m-ye̱ Shir a haan ye̱ deger, ye̱ hu̱ru̱m hun-ne̱ yo̱-ye̱ n-me̱ u̱n so̱-ye̱. 50 Komo yan-to̱m-ye̱ Shir ye̱a jorbe̱ ka hun-ne̱ yo̱'e̱ ye̱ n-me̱ u̱n ra-o̱ m-reeten, káne̱ ka hun-ne̱ ye̱ he u̱s-kan u̱n haw-se u̱n yin-ne̱.”
Kwu̱m-o pu̱-o̱ o-ut ne̱
51 Ye̱so citu̱ru̱ yan-neke̱-mo̱ u̱n wu̱, “¿No̱ nepste̱ to̱ ka kap?”
Ye̱ shasu̱ru̱, ye̱ ze̱e̱ru̱, “E̱e̱, te̱ nepste̱.”
52 Wu̱ ze̱e̱ru̱ ye̱, “Ko̱ wu̱ ke wan-Yoos-de o-karamsa wu̱, wu̱ a yoose̱ ma-to̱ gwo̱mo-to̱ Shir à. Ya wu̱ ro̱ u̱ntu̱n ne̱t-wu̱ ro̱ u̱n byo-de u̱r-e̱ss ne̱ à o-hur. Wu̱a gassan rii-yo u̱r-bon ut ko̱ pu̱-yo.”
A yagu̱te̱ Ye̱so u̱t-yage̱
u̱n bo̱-o̱ o-Nazaret
(Mark 6:1-6; Ruka 4:16-30)
53 Bo̱ Ye̱so komte̱ rwo̱r u̱n ká sha-mo̱ u̱t-ma mo̱ à, wu̱ argu̱ yage̱ u̱n ka be-de. 54 Bo̱ jime̱ à, Ye̱so u̱n yan-neke̱-mo̱ u̱n wu̱ ne̱ wo̱o̱ru̱ o-Nazaret bo̱-o̱ u̱n wu̱. Wu̱ ciru̱ yoose̱ u̱n hun-ne̱ ye̱ u̱n Yahuda-ne̱ u̱n kuke̱-o̱ u̱n yoos u̱n Ma-to̱ Shir. Ye̱ bo̱pu̱ru̱ u̱s-nu u̱n bo̱ wu̱ yoose̱ ye̱ à u̱n rii-yo wu̱ no̱me̱ ne̱ à. Ye̱ citu̱ru̱ hi u̱n de u̱n ye̱, “¿Ke ne̱ ka ne̱t-wu̱ kume̱ ka we̱e̱r-se kaane̱, komo kene̱ wu̱ kume̱ gwo̱mo-to̱ u̱n no̱m o-made̱? 55 ¿Wu̱ wu̱ ka ro̱ wà-wu̱ u̱n ká ko-wan-shaab-wu̱? ¿Inu u̱n wu̱ wu̱ ka a m-ze̱e̱ Meri? ¿Hen-ne̱ u̱n wu̱ komo Yakubu, Yusuhu, Simo̱n ne̱, Yahudas ne̱? 56 ¿Komo hen-ne̱ ye̱ u̱n wu̱ yan-ne'a-ne̱ kap be-u̱r gaan-o̱ ka a ro̱ u̱n ye̱ ne̱ á? Remen kaane̱ a nepse̱ wu̱ ne̱t caari-wu̱ á. ¿Amba re ne̱ ka ne̱t-wu̱ hokste̱ m-no̱m u̱n ka rem-se u̱t-hyat se ne̱?” 57 Ye̱ ho̱gu̱ru̱ ryaab-se u̱n wu̱, ye̱ yanu̱ru̱ wu̱.
Amba Ye̱so ze̱e̱ru̱ ye̱, “Ai, ko̱ wu̱ ke wu̱ ro̱ m-'ya u̱n ko-wan-rwo̱r u̱n Ma-to̱ Shir u̱t-go̱s amba hu̱sse̱ hun-ne̱ ye̱ u̱n bo̱-o̱ u̱n wu̱, u̱n ye̱ u̱n hur-o̱ u̱n wu̱ ne̱.” 58 Komo Ye̱so no̱m rii-yo u̱t-hyat de̱e̱n re̱e̱no̱ á, remen ko̱o̱b-de m-she̱r mo̱ u̱n ye̱ be-de u̱n wu̱.
* Bo̱r-u̱s o̱p u̱s-tet:2 13:2 Hyen komo: Ruka 5:1-3. Bo̱r-u̱s o̱p u̱s-tet:12 13:12 Hyen komo: Mati 25:29; Mark 4:25; Ruka 8:18; 19:26. Bo̱r-u̱s o̱p u̱s-tet:15 13:14-15 Hyen komo: Isha 6:9-10 (u̱t-Girik). § Bo̱r-u̱s o̱p u̱s-tet:17 13:16-17 Hyen komo: Ruka 10:23-24. * Bo̱r-u̱s o̱p u̱s-tet:35 13:35 Hyen komo: Bo̱ng 78:2. Bo̱r-u̱s o̱p u̱s-tet:55 13:55 To̱ ken ge̱n-to̱ a ge̱ne̱g Jonis, har m-mo̱ka komo to̱ ken to̱ a ge̱ne̱g Yohana. Bo̱r-u̱s o̱p u̱s-tet:57 13:57 Hyen komo: Yoha 4:44.