23
Iyoosiyaase Eek'aa Goynuwaa
Biittaappe D'aysseedda
(2 Od. 34:3-7, 29-33)
Hewaappe guyyiyaan, Kaatii Iyoosiyaase kiittiide, Yihudaa c'imatuwaanne Yerusaalame c'imatuwaa ubbaa I shiishsheedda. Kaatii Med'ina Godaa Geeshsha Golliyaa pude kesseedda; Yihudaa Asay ubbay, Yerusaalamen de'iyaa Asay ubbay, k'eesatuunne timbbitiyaa odiyaawanttu, guutsaappe wogaa gakkanaw, Asay ubbay aanana ittippe Med'ina Godaa Geeshsha Golliyaa pude keseeddino. Med'ina Godaa Geeshsha Golliyaappe beetteedda K'aalaa c'aak'uwa Mas'aafaa k'aalaa ubbaa kaatii unttunttu sisishshin nabbabeedda. Hewaappe guyyiyaan, kaatii tuussaa matan ek'k'iide, unttunttu Med'ina Godaa ogiyaan hamettanawunne, Aa higgiyaa, Aa wogaanne Aa azazuwaa bare kumentsaa wozanaaninne bare kumentsaa shemppuwaan naaganaw, k'ay ha mas'aafan s'aafetteedda c'aak'k'uwaadan ootsanaw Med'inaa Godaa sintsan geppeedda. Yaatina Asay ubbaykka c'aak'uwa naaganaw geppeedda.
Hewaappe guyyiyaan, kaatii k'eesatuwaa ubbatuwaa kaappuwaa Hilk'k'iyaa, aappe garssanna de'iyaa k'eesetuwaanne penggiyaa naagiyaawantta Ba'aalaw, Asheeronne saluwaa s'oolinttetoo goynnanaw giigisseedda miishshatuwaa ubbaa Med'inaa Godaa Geeshsha golliyaappe kessanaadan azazeedda. Kaatii hewantta Yerusaalameppe gas'aa kessiide, K'ediroona Zanggaaraan s'uuggeedda; bidintsaa Beeteele afeedda.+
Yihudaa katamatuwaaninne Yerusaalame yuushshuwaan de'iyaa d'ok'k'a gishuwaan ubbaan is'aanaa c'uwayanaadan Yihudaa kaatetuu suntseedda d'amaashatuwaa k'eesetuwaa ubbaa oosuwaappe keseedda. Ba'aalaw, awaaw, aginaw, s'oolinttetoonne saluwaan de'iyaa hara med'etatoo is'aanaa c'uwayiyaawantta ubbaa diggeedda.
Asheero giyaa s'oossatti misiliyaa Med'ina Godaa Geeshsha Golliyaappe akkiide, Yerusaalame katamaappe gas'aa kessiide, K'ediroona Zanggaaraa afeedda. Hewaappe kaala yaan s'uuggeeddawaa liik'issi gaac'c'iide, d'iile keseedda. Yaatiide he baana gade asaa makkaannaa bolla laaleedda.
Med'inaa Godaa Geeshsha Golliyaa giddon goynno woga ootsiide, attuma asatuu attuma asatuwaana shaarmus'ettiyaa golliyaa kinchcheedda; he golletuwaan mac'c'a Asay Asheero giyaa s'oossatiw gaaridduwaa suk'k'ee.
Iyoosiyaase k'eesetuwaa ubbaa Yihudaa katamatuwaappe aheedda; kase k'eesatuu is'aanaa c'uwayeedda d'ok'k'a sa'aa, Gebaa'appe biide Berssaabeha gakkanaw de'iyaawantta tunisseedda. Katamaa mooddiyaa Iyyaasu Penggiyaa giyaa penggiyaa geliyaa saappe haddirssa baggana de'iyaa goynniyaa sa'atuwaakka k'ok'k'ofeedda. D'ok'k'a sa'aa k'eesatuu Yerusaalamen Med'inaa Godaw yarshshiyaa sa'aa pude yiikkino; shin unttunttu hara k'eesetuwaana ittippe irshshuu gelibeenna ukitsaa miino.
10 Kaatii Iyoosiyaase Hinnooma Zanggaaraan de'iyaa Toofeeta geetettiyaa yarshshuwaa sa'aa tunisseedda. Yaatiide Molooka giyaa s'oossaw itti asaynne bare attuma na'aa woy bare mac'c'a naatto taman yarshshenaadan diggeedda.+
11 Yihudaa kaatetuu Med'ina Godaa Geeshsha Golliyaa geliyaa penggiyaan awaaw dummayi wotseedda paratuwaa diggeedda. Awaa paratuu Naataani-Meleka giyaa kaappuwaa kifiliyaa matan de'iyaa dabaaban de'iino. Hewaappe guyyiyaan, awaaw dummayi wotseedda paraa gaaretuwaa Iyoosiyaase taman s'uuggeedda.
12 Akaaza golliyaa pook'iyaa bollan Yihudaa kaatetuu giigisisseedda yarshshuwaa sa'atuwaanne Minaase Med'ina Godaa Geeshsha Golliyaw de'iyaa laa"u dabaabatuwaa giddon giigisseedda yarshshiyaa sa'atuwaa Kaatii Iyoosiyaase kinchcheedda. Unttuntta he saappe diggiide kinchchereetseedda; suuppaa K'ediroona zanggaaraan oleedda.+
13 K'aykka kaatii Yerusaalame katamaappe away doliyaa baggana Dabire Zayite geetettiyaa deriyaappe gedissa baggan de'iyaa Tunatetsaa D'ok'k'a Deriyaa. He d'ok'k'a sa'atuu Israa'eeliyaa Kaatii Solomone Sidoonatuwaa s'oossatti Asttaarootiw, Moo'aabatuwaa s'oossaa Kaamooshawunne, Amoonatuwaa s'oossaa Molookaw, he tuna s'oossatoo goynnanaw giigisseedda d'ok'k'a sa'aa.+ 14 Kaatii Iyoosiyaase goynniyaa shuchchaa tuussatuwaakka mentsereetsiide, Aseero geetettiyaa s'oossatti misiletuwaakka k'ans's'ereetseedda. Yaatiide unttunttu ek'k'eedda koshiyan hayk'k'eedda asaa mek'etsaa kuntseedda.
15 K'ay Israa'eeliyaa asaa nagaraa oosisseedda Nabaas'a na'ay Iyorbbaami Beeteelen d'ok'k'a sa'aan giigisseedda yarshshiyaa sa'aa Kaatii Iyoosiyaase kinchcheedda. He yarshshiyaa sa'aa shuchchatuwaakka mentsereetsiide, d'iile keseedda; Asheeri misiliyaakka s'uuggeedda.+ 16 Hewaappe guyyiyaan, Iyoosiyaase yuushshuwaa s'eelliide, deriyaa gas'aan de'iyaa mooguwaa gonggoluwaa be'eedda; mek'etsatuwaa gonggoluwaappe kessiide, yarshshiyaa sa'aa bolla wotsiide, taman s'uuggeedda. Yaatiide yarshshiyaa sa'aa tunisseedda. Hewe haneeddawe Med'ina Godaa Asay kase awaayeedda Med'ina Godaa k'aalaa maarana.+ 17 Hewaappe guyyiyaan kaatii, «Ha beettiyaawe O duufee?» yaagiide oochcheedda.+
Beeteele katamaa asatuu, «Yihudaappe yiide, Beeteele yarshshiyaa sa'aa bolla ha"i neeni ootsa simmiyaawe polettanawaa kasetiide odeedda Med'ina Godaa asaa duufuwaa» yaagiide odeeddino.
18 Kaatii, «Aggi bashite; itti asaynne Aa mek'etsaa saappe k'aatsoppo» yaageedda. Hewaa diraw, Samaariyaappe yeedda timbbitiyaa odiyaa bitaniyaa mek'etsaanna ittippe Aa mek'etsaa bochchennan aggi basheeddino.
19 Israa'eeliyaa kaatetuu Samaariyaa katamatuwaan oosissiide, Med'ina Godaa hank'k'etseedda, goynniyaa d'ok'k'a sa'aa Iyoosiyaase diggeedda; Beeteelen ootseeddawaadan, unttunttakka ootseedda. 20 I he d'ok'k'a gishuwaan ootsiyaa k'eesetuwaa ubbaa yarshshiyaa sa'aa bolla wod'eedda; k'ay he yarshshiyaa sa'aa bolla asaa mek'etsaa s'uuggeedda. Hewaa ubbaa ootsiide, Yerusaalame simmeedda.
Iyoosiyaase Paasigaa Baalaa Bonchcheedda
(2 Od. 35:1-19)
21 Hewaappe guyyiyaan, kaatii asaa ubbaa, «Ha K'aalaa c'aak'uwa mas'aafan s'aafetteeddawaadan Med'ina Godaw hinttenttu S'oossaw Paasigaa Baalaa bonchchite» yaagiide azazeedda. 22 Israa'eeliyaa mooddiyaa daannatu wodiyaappe doommiide, Israa'eeliyaa kaatetuwaa wodiyaaninne Yihudaa kaatetuwaa wodiyaan ubbaan hawaa mala Paasigaa Baalay ubbakka bonchchetti erenna. 23 Shin Kaatii Iyoosiyaase kaateteedda tammanne hosppuntsa laytsan Yerusaalame kataman Med'ina Godaa bonchchanaw ha Paasigaa Baalay Med'ina Godaw bonchchetteedda.
Iyoosiyaase Ootseedda Hara Oosotuwaa
24 K'ay k'eesatuwaa ubbaa kaappuu Hilk'k'ii Med'ina Godaa Geeshsha Golliyaan beetteedda mas'aafan s'aafetteedda higgiyaa k'aalaa minisanaadan, iita ayaanaa s'eesiyaawanttanne shareechchatuwaa, soy giddo eek'aa misiletuwaa, eek'aa miishshatuwaanne Yihudaa biittaaninne Yerusaalame kataman beetteedda hara sheneyiyaabatuwaa ubbaa Iyoosiyaase d'aysseedda. 25 Muse higgiyaadan bare kumentsaa wozanaan, bare kumentsaa shemppuwaaninne, bare kumentsaa wolk'k'an Med'ina Godaakko simmeeddaban Iyoosiyaasa mala kaatii, aappe kase gidiina, aappe guyye gidina, ubbakka denddibeenna.
26 Gidooppenne Minaase Med'ina Godaa hank'k'etsanaw ootseedda iita oosuwaa ubbaa diraw, Med'ina Goday Yihudaa bolla hank'k'etteedda bare hank'k'uwaa tamay simmibeenna. 27 Hewaa diraw Med'ina Goday, «Taani Israa'eeliyaa ta sintsaappe diggeeddawaadan, Yihudaakka ta sintsaappe diggana; taani dooreedda katamaa, Yerusaalamenne taani, ‹Ta suntsay hawaan de'ana› geedda ha Geeshsha Golliyaa diggana» yaageedda.
Iyoosiyaasa Kawutaa Wurssetsaa
(2 Od. 35:20—36:1)
28 Iyoosiyaase haneedda harabaynne I ootseeddabay ubbay Yihudaa Kaatetuwaa Taarikiyaa mas'aafan s'aafetti utteedda. 29 Iyoosiyaasa wode Gibs'e Kaatii Nakoy, Asoore biittaa kaatiyaa olan ek'k'anaw Efiraas'iisa Shaafaa beedda. Kaatii Iyoosiyaase aanana olettanaw bare olanchchatuwaa akkiide kesseedda; shin Kaatii Nakoy aanana Magidon gakettiide, Aa wod'eedda. 30 Aa k'oomatuu Aa anhaa paraa gaariyan wotsiide, Magidoppe Yerusaalame aheeddino; Aa duufuwaan Aa moogeeddino. Hewaappe guyyiyaan, he biittaa asatuu Iyoosiyaasa na'aa Iyo'akaaza dooreeddino; Aa aawuwaa kotan Aa okkiide kaateyeeddino.
Wurssetsaa Yihudaa Kaatetuwaa
(23:31—24:20)
31 Iyo'akaazi kaatetiyaa wode, laytsay aw laatamanne heezza; I Yerusaalamen heezzu aginaa kaateteedda. Aa daay suntsay Hamus'aalo; iza Liibina kataman de'iyaa Ermaasa naatto. 32 Bare mayza aawotuu ootseeddawaadan, Iyo'akaazi Med'ina Godaa sintsan iitabaa ootseedda. 33 Iyo'akaazi Yerusaalamen kaatetennaadan Gibs'e Kaatii Nakoy Hamaata geetettiyaa gadiyaan Ribila giyaa saan Aa k'achcheeda. Heezzu sha"anne oyddu s'eetu kiilo giraame dees'iyaa s'agaraa biraanne hattamanne oyddu kiilo giraame dees'iyaa work'k'aa Yihudaa asaa giirisseedda. 34 Kaatiyaa Nakoy Iyoosiyaasa na'aa Eliyaak'iima Aa aawuwaa kotan kaateyeedda; yaatiide Aa suntsaa Iyo'aak'eema yaagiide laammeedda. Shin Iyo'akaaza Gibs'e afeedda; Iyo'akaazi yaan hayk'k'eedda.+
Yihudaa Kaatiyaa Iyo'aak'eema
(2 Od. 36:5-8)
35 Yaatina Iyo'aak'eemi Kaatii Nakoy oochcheedda giiraa biraanne work'k'aanne aw immeedda. He giiraa c'igganaw Yo'aak'eemi he biittaa Asay demmiyaa keeshshaa biraappenne work'k'aappe giiraa shiishsheedda.
36 Iyo'aak'eemi kaatetiyaa wode laytsay aw laatamanne ichchesha; I Yerusaalamen tammanne itti laytsaa kaateteedda. Aa daay suntsay Zabddo; Iza Ruuma kataman de'iyaa Padaaya naatto.+ 37 Iyo'aak'eemi bare mayza aawotuu ootseeddawaadan, Med'ina Godaa sintsan iitabaa ootseedda.
+ 23:4 2 Kat. 21:3; 2 Od. 33:3 + 23:10 Wog. 18:21; Erm. 7:31; 19:1-6; 32:35 + 23:12 2 Kat. 21:5; 2 Od. 33:5 + 23:13 1 Kat. 11:7 + 23:15 1 Kat. 12:33 + 23:16 1 Kat. 13:2 + 23:17 1 Kat. 13:30-32 + 23:34 Erm. 22:11-12 + 23:36 Erm. 22:18-19; 26:1-6; 35:1-19