13
Taukuma wainasinama
(Mk 4:1-20; Lk 8:4-15)
Inam raḡaninama teneḡine Yesu vada ya dobi pore, be ya naḡo yawawa diane ya miana. Be yaḡoro patara dosinama ḡarone a rawateḡeidina, aubainama tauna topae waga debane ya saḡa be ya miana. Be patara matabudi taudi barabarae topa diane a miana.
Inam dabudine tauna yaba toitoi wainasie yai katakataidi be ya riuedina, “Raḡan tenaḡa taukuma ya naḡona na pesima kumedima aubainama. Tauna pesi yawai yaraiedina raḡanine, pesi ḡesaudima keda poune a ravusedina, be kiu a tava be a kani rovodina. Be pesi ḡesaudima yeku debedie a ravusedina, dabudine doḡa nam dosina, vutuna aubainama pesi a gogo makaina. Be suara ya rarararanana raḡanine, pesi ya kara gabedi da a pokina, baninama taudi waramidima nam doḡa nopone ti yovo guratana. Be pesi ḡesaudima gedara nopodie a ravusedina, be inam gedaridima pesi a gogogogona, a yavanidina. Vutuna aubainama taudi nam ti banina. Be pesi ḡesaudima taudi doḡa verene a ravusedi be a gogona. Naumeki da a moraba be a banina. Banidima ḡesaudima 100, ḡesaudima 60, be ḡesaudima 30. Deḡoda beemima ta kenana, naumeki da koi beavaiana.”
10 Naumeki da tauwai muriwatana a verau be Yesu ai taravirena, “Aba aubainama banaga wainasie kwa giugiuedi?” 11 Be tauna ya paribeedi be ya riuna, “Taugu è vinemina da taumi Mamaitua na waiguyauma semosemonama ko kataiena. Be banaga ḡesaudima tokare nam ta kataie. 12 Aitau da uma yabedima e katakataiedina, Mamaitua tokare inam katainama debane e taipotodina. Be deḡoda aitau uma yabedima nam ku kataiedina, avedi da katai ḡaubonama ḡarome, be yaḡoro Mamaitua tokare kataidima matabudi e kaiporaḡana. 13 Vutuna aubainama taugu banaga ḡarodie wainasie yà giugiuna. Baninama taudi ta kitakitana be nam tima kitakita kauena, be vaienama ta vaivaiena be nam tima katakataiena.
14 “Boni aba peroveta Aisaia ya giugiuena, yodi taudi ḡarodie e tubutubuḡana. Tauna umanama ya riuna,
‘Taumi ko vaivaiena be tokare nam ko kataie,
taumi ko kitakitana be tokare nam ko kita kaue.
15 Uma banegidima nuedima gudugudunama. Be taudi beedima nam timawai beavaia kauana, be taudi matedima a potana.
Taudi nama a voiana da matedie nam aba ta kita, bo beedie nam aba ta vaie, bo nuedie nam aba ta kataie,
baninama taudi nuedima vitarenama a tuaḡaie, be nam tima ḡoeḡoena da taugu yài yawasanidi.’
16 “Be taumi matemima ewai kitana, be beemima ewai beavaiana aubainama koi nuaverena. 17 Taugu yà riuriu kauemina da boni peroveta toitoi be didimana banegidima a ḡoeḡoena da sibo uma kauidima a kitedina, maika taumi yodi ko kitekitedina nama, be nam ti kitedina. Be taudi a ḡoeḡoena da sibo uma giudima a vaiedina, maika taumi yodi ko vaivaiedina nama, be nam ti vaiedina.
18 Yodi taukuma wainasinama ḡaromie yà giu waibate da ko vaiena. 19 Pesi keda debane ravuravusenama na giuma inam umanama. Banaga Mamaitua na waiguyauma varinama e vaivaiena, be nam ima katakataiena raḡanine, Seitan e tava be Mamaitua riunama banaga nopone kumakumanama e kaikai poraḡana. 20 Be banaga ḡesaunama tauna maika pesi yeku debedie ravuravusedima. Tauna riu e vaivaiena, waiḡapa ma nuaverena e paḡopaḡona. 21 Be tauna nam waramina aubainama tauna nam tokare e midi gurata. Raḡanine piripiri bo raukivigewagewa ta tavatavana Mamaitua riunama kana taiye, tauna tokare waiḡapa e bekuna. 22 Be banaga ḡesaunama tauna maika pesi gedara nopodie ravuravusedima. Tauna riu e vaivaiena, be dobu yawasanidima nuaboyedi be dobu waiguyaudima wainuapaḡoedima mate ta saḡa be Mamaitua riunama ta yavanidi, da nam tima banibanina. 23 Be banaga ḡesaunama tauna maika pesi doḡa verene kumakumanama, tauna riu e vaivaie, e paḡopaḡo, be e vovo teyeteyedina, tauna votanama 100 bo 60 bo 30.”
Pesi gewegewedima wainasidima
24 Yesu wainasi ḡesaunama ya riuedina, “Mamaitua na waiguyaunama inam maika banaga tenaḡa na sipie pesi veredima ya kumedina. 25 Be tauna kupie ya kenakenana raḡanine, na ḡaviama ya tava da pesi gewegewedima inam sipine pesi veredima nopodiḡa ya kuma nawedi be ya naḡona. 26 Be pesi veredima a gogo be buso awai karena raḡanine, pesi gewegewedima mate a gogo tenaḡana.
27 “Naumeki be sipi taupakinama na taunoyama tauna ḡarone a tava be a riuna, ‘Bada, tam pesi veredima sipie kuya kumedina, be uma pesidima gewegewedima aikedae a tava be ta gogogogo?’ 28 Be tauna ya paribeedi be ya riuna, ‘Inam ḡavia tenaḡa ya tava be nama ya voiana.’ Be na taunoyama a riuna, ‘Nema kwa noḡonoḡota bake, tauma ka naḡo ka kamoḡa poraḡa bo avedi?’ 29 Be tauna ya riuna, ‘Avedi! Baninama deḡoda pesi gewegewedima ko kamoḡana, taumi tokare pesi veredima mate ko kamoḡa tenaḡedina. 30 Nakarua, ko gosedi da matabudi ta gogo tenaḡana naumeki da dariḡa raḡanine tokare tà kitedina. Inam raḡanine tokare taudariḡa ya riuedi da taudi tokare pesi gewegewedima a gogogogona, ta kamoḡa poraḡa da ta pani boinidi be kai matane ta gabu gorudina. Muriḡa pesi veredima a gogogogona, ta kamoḡa da ta ragau saḡedina yau vadae.’ ”
Yauḡana* pesinama be yist wainasidima
(Mk 4:30-34; Lk 13:18-21)
31 Be Yesu wainasi ḡesaunama ya riuedina, “Mamaitua na waiguyauma inam kai yauḡana pesinama maika, banaga ya paḡo be na sipie ya kumana. 32 Inam pesinama ya ḡaubo kauana be banaga ya paḡo da na sipie ya kumana, be ya gogogogona raḡanine kai matabudi ya saḡa poredi, be kaibada ya tubuḡana. Be kiu ta tava be kainama ragane ta noḡinoḡina.”
33 Be wainasi ḡesaunama mate ya riuedina, “Mamaitua na waiguyauma inam maika yist waivi ya paḡo, parawa nopone ya biridi, be ya gwada da parawa ya sasana be ya morabana.”
34 Yesu uma yabedima matabudi patara ḡarodie wainasie ya giuedina. Tauna yaba matabudi wainasie ya giuedina, be nam i giugiu ḡomana. 35 Inam kauidima peroveta boni ya riuriuedina nama yodi a tubuḡana. Peroveta boni umanama ya riuna,
“Taugu muduguma yà kaipore be wainasie yà giuna. Boni dobu ya tubutubuḡe da yodi, giu semosemodima a kenakenana, be yodi giudima semosemodima vutudi yà giuedina.”
Mui wainasidima ya giu waibatedina
36 Dabudine Yesu patara ya gosedi be ya naḡona vadae. Be na tauwai muriwatanama tauna ḡarone a tava be a riuena, “Bada, mui sipie a gogogogona wainasidima sibo kuya giu waibate be kè vaie.”
37 Be Yesu ya paribeedi be ya riuna, “Pesi veredima taukumedima, tauna inam Banaga Natunama. 38 Sipi inam uma dobunama, be pesi veredima inam tauwai sumaḡa, taudi vutudi Mamaitua na waiguyauma natunatunama. Be pesi gewegewedima taudi inam Diaboro natunatunama. 39 Be ḡavia tauna aitau pesi gewegewedima ya kumekumedina, tauna inam Diaboro. Be dariḡa raḡaninama inam raḡan damonama, be taudaridariḡa inam taudi anea.
40 “Be dariḡa raḡanine pesi gewegewedima ta kamoḡa poraḡa da ta pani boinidi, be kai matane ta gabu gorudina. Be raḡan damone inam kauinama nama tokare e tubuḡana. 41 Banaga Natunama tokare na aneama e riuporaḡa be taudi gewagewa tauwai tubuḡidima be raukosoḡaiḡai banegidima matabudi ta kamoḡa poraḡana maika pesi, 42 be kai matane ta pore nawedina. Be inam dabudine taudi tokare ta yakei be gadigadidima ta sanadididina. 43 Inam raḡanine tokare didimana banegidima tamedima na waiguyauma nopone ta mia be ta yana guratana, suara maika. Deḡoda beemima ta kenana, naumeki da koi beavaiana.
Taragai semosemodima wainasidima
44 “Mamaitua na waiguyauma, inam doḡa nopone mane dosinama semosemonama maika. Be banaga tenaḡa inam manenama ya vabanavi be ya rupu porena, be tauna ma nuaverena ya munaḡa ya naḡo da na taragaima matabudi ya raugimaredi, be mane ya paḡona. Yodibe ya munaḡa be inam doḡanama ya gimerina. 45 Be mate, Mamaitua na waiguyauma inam taugimara tenaḡa maika, tauna posaru verenama ya wanewanena da sibo ya gimerina. 46 Raḡan tenaḡa tauna posaru vere vavasaḡinama ya banavina, be maesinama dosinama. Dabudine tauna ya munaḡa ya naḡo da na taragaima matabudi ya raugimaredi, be mane ya paḡo, yodibe inam posarunama ya gimerina.
Sagida wainasinama
47 “Be mate, Mamaitua na waiguyauma inam sagida maika, banaga topae ta pore, be iyana tabutabu ta konekonedina. 48 Raḡanine sagida e moḡamoḡavuna, taudi sagida ta soru tavaite barabarae ta mia be ta dariḡedi da iyana veredima posa nopone tawai ikwedina, be gewegewedima tawai poraḡana. 49 Uma kauinama nama tokare raḡan damone e tubuḡana. Inam raḡanine anea tokare ta yovo be didimana banegidima, be gewagewa banegidima ta dariḡedina. 50 Be gewagewa banegidima kai matane ta poraḡa nawedi, be dabudine taudi tokare ta yakei be gadigadidima ta sanadididina.” 51 Be Yesu na tauwai muriwatanama yai taraviredi be ya riuna, “Uma giudima matabudi koya kataiedi, bo ibewa?” Be taudi a paribee be a riuna, “Ee, kè kataiedina.” 52 Be Yesu ya riuedina, “Tarawatu tauwai katakataidima taudi Mamaitua na waiguyauma a katakataiena raḡanine, taudi vada taupakinama maika a tubuḡana. Vutuna aubainama taudi vada nopone ta saḡa be taragai vaudi da poredima sivusivudima ta ragaragau dobiḡedina.”
Nasaret banegidima Yesu a tuaḡaiena
(Mk 6:1-6; Lk 4:16-30)
53 Raḡanine Yesu wainasi giunama yawai kovidina, tauna inam dobunama ya gose pore, be ya naḡona wari kedae. 54 Tauna ya munaḡana na meagai ḡomae, be dabudine tauna sinagog nopone ya saḡa, be banaga yawai katakataidina raḡanine, taudi a basa kaue be a riuna, “Uma baneginama deḡo dabudine nuauyauya, be mataira rewapanidima ya ragaudi be uma yabedima e voivoiedi? 55 Tauna kabe tauwai kamda natuna, be tinanama Meri tauma kè kataiena. Be tasitasinama inam Jeims, Jousep, Saemon be Judas. 56 Be nuvunuvunama matabudi kauanema diade ta miamiana. Tauna uma rewapanidima deḡo dabudi ya ragaudi?” 57 Inam dabudine taudi Yesu a tuaḡaiena.
Be Yesu ya riuedina, “Peroveta na meagai ḡomae, be na vada ḡomama banegidima tauna nam ti vivirena.” 58 Vutuna aubainama inam meagaine Yesu mataira nam toitoi i voiedina, baninama taudi nam ti sumaḡena aubainama.
* 13:30 Gurik bonane ya riuna: Gaga pesinama. Be inam gaga ḡesau, tauna kai dosinama maika yauḡana, be nam taitai. 13:33 Yist inam maika tuva. Ḡaubonama kwa riḡa be topae kwa boruna, inam e daberarana. Be yist ḡaubonama parawa nopone kwa boruna, inam e daberarana. 13:52 ‘Taragai’ inam waikatakatai.