23
Zhoziyasi wìla yɔn finliwɛ le naa
Yɛnŋɛlɛ li ni
(2 Kuro 34.29-32)
1 Kona, a wunlunaŋa Zhoziyasi wì si Zhuda tara lelɛɛlɛ konaa Zheruzalɛmu ca lelɛɛlɛ pe ni fuun pe yeri ma pe gbogolo wa wi yɛɛ tanla.
2 Ko puŋgo na, a wunlunaŋa wì si kari wa Yawe Yɛnŋɛlɛ li shɛrigo gbɔgɔ ki ni, naa Zhuda tara woolo pe ni fuun pe ni, naa Zheruzalɛmu ca woolo pe ni fuun pe ni, naa saraga wɔfɛnnɛ pe ni, naa Yɛnŋɛlɛ yɔn sɛnrɛ yofɛnnɛ pe ni konaa leele pe ni fuun pe ni, maga lɛ piile pe na fɔ ma saa ki wa lelɛɛlɛ pe na. Kona, yɔn finliwɛ sɛnrɛ sɛwɛ ŋa pàa yan wa Yawe Yɛnŋɛlɛ li shɛrigo gbɔgɔ ki ni, a wì suu sɛnrɛ ti ni fuun ti kara janwa wi ni fuun wi kan.
3 Wunlunaŋa wìla pye ma yere wa ndɔgɔrɔ ti ni, a wì si yɔn finliwɛ le naa Yawe Yɛnŋɛlɛ li ni, maga kɔn maga tɛgɛ mbe taga Yawe Yɛnŋɛlɛ li na mbaa tanri li ŋgasegele, naa li kondɛgɛŋgɛlɛ konaa li kakɔnndɛgɛŋgɛlɛ ke na wi kotogo ki ni fuun ni, naa wi jatere wi ni fuun ni; jaŋgo yɔn finliwɛ sɛnrɛ nda ti yɛn ma yɔnlɔgɔ wa ki sɛwɛ wi ni, mberi lɛ mbaa tanri ti na. A leele pe ni fuun pè si yɛnlɛ ki yɔn finliwɛ pi na.
Zhoziyasi wìla shɛrɛgɛ
konɔ li gbegele mali tɛgɛ
naa fɔnŋgɔ wa Zhuda tara
(2 Kuro 34.3-5,33)
4 Kona, a wunlunaŋa wì si konɔ kan saraga wɔfɛnnɛ to Hilikiya wi yeri, naa saraga wɔfɛnnɛ sanmbala poro naa shɛrigo gbɔgɔ ki yeyɔngɔ kɔrɔsifɛnnɛ pe yeri ma yo fɔ yaara nda fuun tìla gbegele yarisunŋgo Baali ki kan, naa yarisunŋgo Ashera ki kan konaa yanwa yirigeyaara nda wa naayeri ti kan, peri wɔ wa Yawe Yɛnŋɛlɛ li shɛrigo gbɔgɔ ki ni. A pè siri lɛ ma yiri ti ni, ma saa ti sogo wa Zheruzalɛmu ca ki puŋgo na, wa Sedirɔn lara ti na, mɛɛ ki cɔnrɔ ti lɛ ma kari ti ni wa Betɛli ca.
5 Zhuda tara wunlumbolo pàa saraga wɔfɛnnɛ mbele tɛgɛ faa, a paa wusuna nuwɔ taan wi sori wa sunzara nda wa tinndiye pe na ti na, wa Zhuda tara cara ti ni, naa wa Zheruzalɛmu ca ki kanŋgara na cara ti ni, konaa mbele pàa pye na wusuna nuwɔ taan wi sori yarisunŋgo Baali ki kan, naa yɔnlɔ, naa yeŋge, naa wɔnŋgɔlɔ konaa naayeri yanwa yirigeyaara ti ni fuun ti kan, Zhoziyasi wìla pe ni fuun pe purɔ ma pe wɔ wa.
6 Yarisunŋgo jɛlɛ Ashera ki tiyala na làa pye wa Yawe Yɛnŋɛlɛ li shɛrigo gbɔgɔ ki ni, a wì sili kɔw ma kari li ni wa Zheruzalɛmu ca ki puŋgo na, wa Sedirɔn gbunlundɛgɛ ki yeri, ma saa li sogo wa Sedirɔn gbunlundɛgɛ ki ni mali pye cɔnrɔ. A pè sigi cɔnrɔ ti koli ma saa ti wo wa gboolo lesaga ŋga ki yɛn lere pyew wogo ki ni.
7 Jajaala mbele pe yinrɛ tìla pye wa Yawe Yɛnŋɛlɛ li shɛrigo gbɔgɔ ki ni, Zhoziyasi wìla ti jaanri, to nda jɛɛlɛ pàa pye na yaripɔrɔ tiin wa ti ni yarisunŋgo jɛlɛ Ashera ki kan naga gbogo we.
8 Ko puŋgo na, a Zhoziyasi wì si Zhuda tara saraga wɔfɛnnɛ pe ni fuun pe yeri ma pe gbogolo. Saraga wɔfɛnnɛ pàa pye na wusuna nuwɔ taan wi sori sunzara nda na wa tinndiye pe na, a wì si ti ni fuun ti jɔgɔ mari tɛgɛ fyɔngɔ ni, maga lɛ wa Geba ca fɔ ma saa gbɔn wa Bɛrisheba ca ki na. Sunzara nda tìla pye wa ca ki yeyɔnrɔ ti tanla, wìla ti jɔgɔ. Ŋga kìla pye wa cafɔ Zhozuwe jate wi yeyɔngɔ ki tanla, ma wa ca ki yeyɔngɔ ki kamɛŋgɛ kɛɛ yeri, wìla ki jɔgɔ fun.
9 Sunzara nda tìla pye wa tinndiye pe na, saraga wɔfɛnnɛ mbele pàa pye na saara ti woo wa ti na, pe sila yɛnlɛ ki na poro mbaa saraga wɔgɔtunŋgo ki piin naa wa Yawe Yɛnŋɛlɛ li saraga wɔsaga ki na, wa Zheruzalɛmu ca. Ɛɛn fɔ pàa pye na leve fu buru wo kaa ja pe sefɛnnɛ saraga wɔfɛnnɛ sanmbala pe ni.
10 Sunzaga ŋga pàa pye na piile woo saraga na pe sori wa ki na, ko ŋga pàa pye na yinri Tofɛti, wa Bɛni Hinɔmu gbunlundɛgɛ ki ni, Zhoziyasi wìla ki jɔgɔ maga tɛgɛ fyɔngɔ ni, jaŋgo lere kpɛ ka ka pan mboo pinambyɔ nakoma wi sumborombyɔ wɔ saraga mboo sogo wa ki na yarisunŋgo Molɔki ki kan.
11 Zhuda tara wunlumbolo pàa shɔnye mbele tɛgɛ pe yɛ wa Yawe Yɛnŋɛlɛ li shɛrigo gbɔgɔ ki yeyɔngɔ ki tanla, mbaa yɔnlɔ ki gbogo pe ni, Zhoziyasi wìla pe wɔ wa. Ki shɔnye pàa pye wa ca ki yɛkelewe Netan Melɛki wi wɔnlɔgo ki tanla, wa shɛrigo gbɔgɔ laga nawa ki kanŋgara na yinrɛ ti ni. Malaga gbɔnwotoroye mbele pàa tɛgɛ na yɔnlɔ ki gbogo pe ni, wìla pe sogo fun.
12 Zhuda tara wunlumbolo pàa saraga wɔsara nda kan wa Ahazi wi go ki biri wi go na konaa saraga wɔsara nda Manase wìla kan wa Yawe Yɛnŋɛlɛ li shɛrigo gbɔgɔ londo shyɛn ti ni, wunlunaŋa wìla ti jaanri. Naa wìla kaa ti yaari maga tara ti koli ma kɔ, a wì si saa ti wa wa Sedirɔn gbunlundɛgɛ ki ni.
13 Izirayɛli tara wunlunaŋa Salomɔ wìla sunzara nda kankan wa tinndiye pe na wa yanwiga ŋga pe yinri Jɔgɔwɔ yanwiga ki kalige kɛɛ ki na, wa Zheruzalɛmu ca ki yɛsinmɛ na, Zhoziyasi wìla ki sunzara ti jɔgɔ mari tɛgɛ fyɔngɔ ni. Ki sunzara nda wa tinndiye pe na tìla kan Sidɔn ca fɛnnɛ pe yarisunŋgo tijaanga jɛlɛ Asitarite ko kan, naa Mowabu cɛnlɛ woolo pe yarisunŋgo tijaanga Kemɔshi ko kan konaa Amɔ cɛnlɛ woolo pe yarisunŋgo fyɛrɛ wogo Milikɔmu ko kan.
14 Sinndɛɛrɛ titɔɔnrɔ nda pàa yerege yerege na sunnu ti na, Zhoziyasi wìla ti gbɔn mari yaari, ma yarisunŋgo Ashera ki tiyagala ŋgele pàa kan naga sunnu ke kɔɔnlɔ; tìla pye lara nda na, a wì si leele kajeere wa wa mari tɔn mari tɛgɛ fyɔngɔ ni.
Zhoziyasi wìla shɛrɛgɛ
konɔ li gbegele mali tɛgɛ
naa fɔnŋgɔ wa Izirayɛli tara
(1 Wunlu 13.1-2,29-32; Yuuro 69.10)
15 Mbe taga wa kona, Nebati pinambyɔ Yerobowamu wìla saraga wɔsaga ŋga kan wa Betɛli ca konaa ma sunzaga ŋga kan wa tinndi wi na ma ti a Izirayɛli woolo pè kapege pye, Zhoziyasi wìla ti jaanri, ma sunzaga konaa yarisunŋgo Ashera ki tiyala li ni ti sogo mari pye cɔnrɔ.
16 A Zhoziyasi wì si kaa welewele mɛɛ fanra nda tìla pye wa yanwiga ki na ti yan. A wì si leele tun, a pè saa gboolo kajeere ta wɔ wa ki fanra ti ni, a wì pan mari sogo wa saraga wɔsaga ki na maga tɛgɛ fyɔngɔ ni. Yawe Yɛnŋɛlɛ làa sɛnrɛ nda yo li yɔn sɛnrɛ yofɔ wa kan, a wìri yo ki kagala ke wogo na, kìla pye ma yala ko sɛnrɛ to ni.
17 A Zhoziyasi wì si yewe ma yo fɔ: «Nandowo sinndɛlɛgɛ kikiin mi yɛn na yaan wamɛ?» A ca woolo pè suu yɔn sogo ma yo fɔ: «Kagala ŋgele mà pye ki Betɛli ca saraga wɔsaga ŋga ki na, Yɛnŋɛlɛ lere ŋa wìla yiri wa Zhuda tara ma pan maga sɛnrɛ ti yo ma wa ki na wi fanga koyi.»
18 Kona, a Zhoziyasi wì sho fɔ: «Ye ko fanga ko yaga wa. Lere kpɛ ka ka jiri wi kajeere ti na.» Kì pye ma, ki Yɛnŋɛlɛ yɔn sɛnrɛ yofɔ wo naa ŋa wìla yiri wa Samari tara ma pan, a pè si poro kajeere to yaga wa.
19 Yinrɛ nda fuun Izirayɛli tara wunlumbolo pàa kan wa sunzara nda tìla pye wa tinndiye pe na ti na, wa Samari tara cara ti ni na sunnu wa ti ni, ma Yawe Yɛnŋɛlɛ li nawa pi ŋgban, Zhoziyasi wìla ti jaanri mari wɔ wa. Ŋga wìla pye Betɛli ca woro ti na ko nuŋgba ko wìla pye Samari ca woro ti na.
20 Sunzara nda tìla pye wa tinndiye pe na, saraga wɔfɛnnɛ mbele pàa pye na tunŋgo piin wa ti na, a wì si pe ni fuun pe kɔnlɔgi wa saraga wɔsara ti na, ma leele kajeere sogo wa ti na mari tɛgɛ fyɔngɔ ni. Ko puŋgo na, a wì si sɔngɔrɔ wa Zheruzalɛmu ca.
Paki fɛti wi pyewe
(2 Kuro 35.1-19)
21 Kona, a wunlunaŋa wì sigi yo leele pe ni fuun pe kan ma yo fɔ: «Ye Paki fɛti wi pye Yawe Yɛnŋɛlɛ, ye Yɛnŋɛlɛ li mɛgɛ ni paa yɛgɛ ŋga na ki yɛn ma yɔnlɔgɔ wa yɔn finliwɛ sɛnrɛ sɛwɛ wi ni.»
22 Ki Paki fɛti ŋa pàa pye, pe fa wa pye paa wi yɛn, maga lɛ wa sanga ŋa ni kiti kɔnfɛnnɛ pàa pye na Izirayɛli tara ti yɛgɛ sinni konaa sanga ŋa fuun wunlumbolo pàa pye Izirayɛli tara naa Zhuda tara ti go na wi ni.
23 Ɛɛn fɔ Zhoziyasi wi wunluwɔ pi yɛlɛ kɛ ma yiri kɔlɔtaanri wolo li ni, ko a pè sigi Paki fɛti wi pye Yawe Yɛnŋɛlɛ li mɛgɛ ni wa Zheruzalɛmu ca.
24 Mbe taga wa ko na, leele mbele pàa pye na kuulo pe yewe konaa jɛlɛfɛnnɛ pe ni, Zhoziyasi wìla pe ni fuun pe purɔ. Go nawa yarisunndo, naa yarisunndo ta yɛgɛ ni konaa yaara tijangara nda fuun pàa pye na yaan wa Zhuda tara naa Zheruzalɛmu ca ki ni, wìla ti ni fuun ti wɔ wa tara ti ni; jaŋgo mbe ti lasiri sɛwɛ ŋa saraga wɔfɔ Hilikiya wìla yan wa Yawe Yɛnŋɛlɛ li shɛrigo gbɔgɔ ki ni, sɛnrɛ nda ti yɛn ma yɔnlɔgɔ wa wi ni, leele paa tanri ti na.
25 Wunlumbolo mbele pàa keli ma yiri Zhoziyasi wi yɛgɛ wa kpɛ sila sɔngɔrɔ mbe pan Yawe Yɛnŋɛlɛ li kɔrɔgɔ wi kotogo ki ni fuun ni, naa wi nawa pi ni fuun ni konaa wi fanŋga ki ni fuun ni paa Zhoziyasi wi yɛn, mbe tanga mbe yala Moyisi lasiri sɛnrɛ ti ni fuun ti ni. Wo puŋgo na, wunlunaŋa wa kpɛ sila si yiri paa wi yɛn.
26 Konaa ki ni fuun, Yawe Yɛnŋɛlɛ li naŋgbanwa gbɔɔ mba pìla pye Zhuda tara woolo pe ni, ki naŋgbanwa pi sila sogo li na, kagala ŋgele fuun Manase wìla pye mali nawa pi ŋgban ke kala na.
27 Ki kala na, Yawe Yɛnŋɛlɛ lì yo fɔ: «Mi yaa Zhuda tara woolo pe purɔ mbe pe wɔ wa na yɛɛ yɛgɛ sɔgɔwɔ paa yɛgɛ ŋga na mìla Izirayɛli woolo pe purɔ ma pe wɔ wa na yɛɛ yɛgɛ sɔgɔwɔ. Mi yaa je ki ca ŋga ki na, ki Zheruzalɛmu ca ŋga mìla wɔ we, konaa mbe je shɛrigo gbɔgɔ ki na, ko ŋga mìla yo mi yaa nala yɛɛ nari wa ki ni we.»
28 Zhoziyasi wi kapyegele sanŋgala konaa kagala ŋgele fuun wìla pye, ke yɛn ma yɔnlɔgɔ wa Zhuda tara wunlumbolo pe wagati kapyegele sɛwɛ wi ni.
Zhoziyasi wi kunwɔ
(2 Kuro 35.20-27)
29 Zhoziyasi wi wunluwɔ sanga wi ni, a Ezhipiti tara wunlunaŋa Farawɔn Neko wì si kaa yiri ma kari sa malaga gbɔn Asiri tara wunlunaŋa wi ni wa Efirati gbaan wi yɔn na. Kona, a wunlunaŋa Zhoziyasi wì si yiri ma saa Farawɔn wi fili mbe malaga gbɔn wi ni. Ɛɛn fɔ naa Farawɔn wìla kaa wi yan, a wì suu gbo wa Megido ca.
30 A wi legbɔɔlɔ pè suu gboo wi lɛ malaga gbɔnwotoro wa ni ma yiri wi ni wa Megido ca ma kari wi ni wa Zheruzalɛmu ca, ma saa wi le wa wi fanga ki ni. A Zhuda tara woolo pè si sinmɛ kpoyi wo Zhoziyasi wi pinambyɔ Yowahazi wi na maa tɛgɛ wunluwɔ pi na wa wi to wi yɔnlɔ.
Zhuda tara wunlunaŋa
Yowahazi wi sanga
(2 Kuro 36.2-4)
31 Yowahazi wìla ta yɛlɛ nafa ma yiri taanri mɛɛ cɛn wunluwɔ pi na. Yeŋge taanri wìla pye wunluwɔ pi na wa Zheruzalɛmu ca. Pàa pye naa nɔ wi yinri Hamutali. Zheremi ŋa wìla yiri wa Libina ca wo sumborombyɔ lawi.
32 Ŋga ki yɛn kapege Yawe Yɛnŋɛlɛ li yɛgɛ na, ko Yowahazi wìla pye kala li ni fuun ni paa wi tɛlɛye pe yɛn.
33 Farawɔn Neko wìla wi pɔ yɔngɔwɔ ni wa Iribila ca, wa Hamati tara, jaŋgo wiga kaa wunluwɔ pi piin wa Zheruzalɛmu ca naa. A Neko wì si lambo wa Zhuda tara woolo pe na ma yo paa warifuwe tɔni taanri naa culo cɛnmɛ tijɛrɛ konaa tɛ culo nafa ma yiri kɛ ma yiri tijɛrɛ kaan wi yeri.
34 A Farawɔn Neko wì si Zhoziyasi pinambyɔ Eliyakimu wi tɛgɛ wunluwɔ pi na wa wi to wi yɔnlɔ. A wì suu mɛgɛ ki kanŋga naa yinri Yehoyakimu. A wì si Yowahazi wi yigi ma kari wi ni wa Ezhipiti tara. Pa wìla saa ku wa.
35 Farawɔn wìla warifuwe naa tɛ ŋa sɛnrɛ yo, Yehoyakimu wìla ti kan wi yeri. Ɛɛn fɔ mbe ta mbege penjara ti kan Farawɔn wi yeri, wìla tara woolo pe ni fuun nuŋgba nuŋgba pe penjatara ti jate, ma warifuwe naa tɛ yɔn ka shɔ pe ni fuun nuŋgba nuŋgba pe yeri ma yala pe penjatara ti ni. Ko wìla pye mɛɛ ta ma Farawɔn Neko wi penjara ti ta mari kan wi yeri.
Zhuda tara wunlunaŋa
Yehoyakimu wi sanga
(2 Kuro 36.5-8)
36 Yehoyakimu wìla ta yɛlɛ nafa ma yiri kaŋgurugo, mɛɛ cɛn wunluwɔ pi na. Yɛlɛ kɛ ma yiri nuŋgba wìla pye wunluwɔ pi na wa Zheruzalɛmu ca. Wi nɔ pàa pye naa yinri Zebuda. Uruma ca fɛnnɛ naŋa Pedaya wo sumborombyɔ lawi.
37 Ŋga ki yɛn kapege Yawe Yɛnŋɛlɛ li yɛgɛ na, ko wìla pye paa wi tɛlɛye pe yɛn kala li ni fuun ni.