25
Zhuda tara wunlunaŋa Amaziya
wi sanga
(2 Wunlu 14.1-7)
Amaziya wìla ta yɛlɛ nafa ma yiri kaŋgurugo, mɛɛ cɛn wunluwɔ pi na. Yɛlɛ nafa ma yiri kɔlɔjɛrɛ wìla pye wunluwɔ pi na wa Zheruzalɛmu ca. Wi nɔ pàa pye naa yinri Yehowadan, ma yiri wa Zheruzalɛmu ca. Ŋga ki yɛn ma sin Yawe Yɛnŋɛlɛ li yɛgɛ na, ko wìla pye. Ɛɛn fɔ wi sila ki pye wi kotogo ki ni fuun ni. Naa wunluwɔ pìla kaa yeresaga ta Amaziya wi kɛɛ na sanga ŋa ni, legbɔɔlɔ mbele pàa wi to, wunlunaŋa we wi gbo, a wì si pe gbo. Ɛɛn fɔ wi sila pe pinambiile poro gbo. Wìla ko pye ma, ma yala ŋga ki yɛn ma yɔnlɔgɔ wa lasiri wi ni, wa Moyisi sɛwɛ wi ni ki ni. Yawe Yɛnŋɛlɛ lìgi ŋgasele na li kan ma yo fɔ: «Pe se ka teele gbo pe pinambiile kala na. Pe se ka pinambiile gbo pe teele kala na. Ɛɛn fɔ lere nuŋgba pyew wi daga mbe gbo wi yɛɛra kapere to kala na
Kona, a Amaziya wì si Zhuda tara nambala pe yeri ma pe gbogolo laga nuŋgba, ma pele tɛgɛ teele lere waga keleŋgele (1 000) go na, ma pele tɛgɛ lere cɛnmɛ cɛnmɛ go na ma yala pe tɛlɛye setiriye yi ni, ko yɛn fɔ Zhuda cɛnlɛ woolo naa Bɛnzhamɛ cɛnlɛ woolo pe ni fuun. A wì si leele pe jiri, maga lɛ mbele pàa ta yɛlɛ nafa nafa pe na konaa pe yɛgɛ fɛnnɛ pe ni. A wì sigi yan fɔ pàa pye nambala waga cɛnmɛ taanri (300 000) mbele pe mbaa ya sa malaga gbɔn njanraga naa tugurɔn sigeyaraga ni. A wì si Izirayɛli tara maliŋgbɔɔnlɔ wɛlimbɛlɛ waga cɛnmɛ (100 000) sara warifuwe tɔni taanri naa kɔngɔ ni ma taga wa mbele pe na. Ɛɛn fɔ, a Yɛnŋɛlɛ lere wà si pan maa pye fɔ: «E, wunlunaŋa, maga ka ti Izirayɛli tara maliŋgbɔɔnlɔ pele mbe pinlɛ ma ni mbe sa malaga gbɔn, katugu Yawe Yɛnŋɛlɛ li woro Izirayɛli woolo pe ni, poro mbele pe yɛn Efirayimu cɛnlɛ woolo wele. Ali na maga si kari pe ni, mbe sa malaga ki gbɔn ma fanŋga ki ni fuun ki ni yɛgɛ o yɛgɛ, Yawe Yɛnŋɛlɛ li yaa ma le ma juguye pe kɛɛ, katugu yawa yɛn Yɛnŋɛlɛ li ni mbe lere saga nakoma mboo jan.» A Amaziya wì si Yɛnŋɛlɛ lere wi pye fɔ: «Warifuwe tɔni taanri naa kɔngɔ ŋga mì kan Izirayɛli tara maliŋgbɔɔnlɔ pe yeri, ko wogo ko yaa pye mɛlɛ?»
A Yɛnŋɛlɛ lere wì suu yɔn sogo ma yo fɔ: «Yawe Yɛnŋɛlɛ li yaa to lɛgɛrɛ kan ma yeri naa mbe wɛ ko na.»
10 Kì pye ma, a Amaziya wì si laga maliŋgbɔɔnlɔ mbele pàa yiri wa Efirayimu cɛnlɛ li ni pe na. A wì si pe yaga ma yo paa kee pe yeri. Ɛɛn fɔ, a pè si nawa ŋgban Zhuda tara woolo pe ni fɔ jɛŋgɛ, mɛɛ sɔngɔrɔ ma kari pe yeri naŋgbanwa gbɔɔ ni.
11 Kona, a Amaziya wì si kotogo le wi yɛɛ ni, mɛɛ keli wi maliŋgbɔɔnlɔ pe yɛgɛ ma kari pe ni wa Kɔ gbunlundɛgɛ ki ni, ma saa malaga gbɔn Seyiri tara fɛnnɛ pe ni ma lere waga kɛ (10 000) gbo pe ni. 12 Zhuda tara woolo pàa lere waga kɛ (10 000) yigi pe ni weele, ma lugu ma kari pe ni walaga ka namunjɔ na, mɛɛ saa pe wɔnrɔgɔ ma pe jaanri wa titɛgɛ ki ni ma pe ni fuun pe gbo.
13 Ɛɛn fɔ ki sanga wi ni, Izirayɛli tara maliŋgbɔɔnlɔ mbele Amaziya wìla sɔngɔrɔ ma yo paga ka pinlɛ wi ni mbe kari wa malaga, a poro si saa to Zhuda tara cara ti na, maga lɛ wa Samari ca ki na fɔ ma saa gbɔn wa Bɛti Horɔn ca ki na. Pàa lere waga taanri (3 000) wo gbo ki cara woolo pe ni, ma yarilɛgɛrɛ koli ma kari ti ni.
Izirayɛli tara wunlunaŋa
wìla malaga gbɔn ma ya
Amaziya wi ni
(2 Wunlu 14.8-14)
14 Naa Amaziya wìla kaa ya Edɔmu cɛnlɛ woolo pe ni ma sɔngɔrɔ ma pan, wìla pan Seyiri setirige piile pe yarisunndo ti ni, ma pan mari pye wi yɛɛra yarisunndo. Wìla pye na fɔli ti yɛgɛ sɔgɔwɔ nari gbogo, na wusuna nuwɔ taan sori ti kan. 15 Kona, a Yawe Yɛnŋɛlɛ lì si nawa ŋgban Amaziya wi ni, mɛɛ Yɛnŋɛlɛ yɔn sɛnrɛ yofɔ wa torogo wa wi yeri ma saa wi pye fɔ: «Yiŋgi na, a ma si saa ki cɛnlɛ na li yarisunndo ti lagaja, to nda tii ya mberi woolo pe shɔ ma kɛɛ we?» 16 Maga ta Yɛnŋɛlɛ yɔn sɛnrɛ yofɔ wìla pye na para bere, a Amaziya wì si sɛnrɛ ti kɔn wi yɔn na, ma suu pye fɔ: «Mɔɔ tɛgɛ ma pye wunlunaŋa wi yɛrifɔ le? Yiri na ki laga ŋga ki ni. Maga ka ti mbɔɔn gbo dɛ!»
A Yɛnŋɛlɛ yɔn sɛnrɛ yofɔ wì si sɛnrɛ ti kɔn, ma sho fɔ: «Mìgi jɛn ma yo Yɛnŋɛlɛ lìgi kɔn maga tɛgɛ mbɔɔn tɔngɔ, katugu màga kala na li pye, ma je mbanla yɛrɛwɛ sɛnrɛ ti logo.»
17 Kona, a Zhuda tara wunlunaŋa Amaziya wì suu yɛrifɛnnɛ poro yɛrɛwɛ sɛnrɛ to logo. A wì si pitunmbolo torogo wa Izirayɛli tara wunlunaŋa Zhowasi wi yeri, wo ŋa wìla pye Yowahazi wi pinambyɔ konaa Yehu pishyɛnwoo, ma yo pe saa pye fɔ: «Pan we fili we malaga gbɔn we yɛɛ ni.» 18 Kì pye ma, a Izirayɛli tara wunlunaŋa Zhowasi wì si Zhuda tara wunlunaŋa Amaziya wi yɔn sogo ma yo fɔ: «Pilige ka, a Liban tara wuuro tipile là si tun ma yo pe saga yo Liban tara sɛdiri tigbɔgɔ ka kan ma yo fɔ: ‹Ma sumborombyɔ wi kan na pinambyɔ wi yeri wuu pɔri wi jɔ.› Ɛɛn fɔ, a Liban tara woŋgbɔ wà si pan ma wuuro tipile li tangala ma toro.» 19 A Zhowasi wi sho naa fɔ: «Màa ki yuun wa ma nawa fɔ mà ya Edɔmu cɛnlɛ woolo pe ni, a ko ma kan maa ma yɛɛ nari, nɔɔ yɛɛ gbogo. Koni koro wa ma tara. Yiŋgi na ma nɛɛ jaa mbe go le ki jɔlɔgɔ kala na li ni, lo na ma yaa kɔ wa li ni, Zhuda tara woolo pe kɔ wa li ni we?»
20 Ɛɛn fɔ, Amaziya wi sila yɛnlɛ mbe logo wi yeri, katugu ki kala pa làa yiri wa Yɛnŋɛlɛ li yeri, làa pye na jaa mbe pe le pe juguye pe kɛɛ, katugu pàa kanŋga ma taga Edɔmu tara yarisunndo ti na. 21 Kona, a Izirayɛli tara wunlunaŋa Zhowasi wì si yiri ma kari sa malaga ki gbɔn. A wo naa Zhuda tara wunlunaŋa Amaziya wi ni, pè si saa fili wa Bɛti Shɛmɛshi ca, wa Zhuda tara, ma to pe yɛɛ na. 22 A Izirayɛli woolo pè si ya Zhuda tara woolo pe ni. A Zhuda tara woolo pe ni fuun nuŋgba nuŋgba pè si fe ma kari pe paara yinrɛ. 23 A Izirayɛli tara wunlunaŋa Zhowasi wì si Zhuda tara wunlunaŋa Amaziya wi yigi maa le kaso wa Bɛti Shɛmɛshi ca. Amaziya wìla pye Zhowasi pinambyɔ konaa ma pye Yowahazi pishyɛnwoo. A wunlunaŋa Zhowasi wì si kari wi ni wa Zheruzalɛmu ca ma saa ca ki mbogo laga ka ya, ki titɔnlɔwɔ pìla pye mɛtɛrɛ cɛnmɛ shyɛn (200), maga lɛ wa Efirayimu yeyɔngɔ ki na fɔ ma saa gbɔn wa yeyɔngɔ ŋga wa mbogo ki yɛnlɛ li na ki na. 24 Wìla tɛ wi ni fuun wo naa warifuwe wi lɛ, yarijɛndɛ nda fuun tìla pye wa Yɛnŋɛlɛ li shɛrigo gbɔgɔ ki ni Obɛdi Edɔmu wi kɛɛ na, wìla ti lɛ, ma pinlɛ nda tìla pye wa wunluwɔ go ki yarijɛndɛ tɛgɛsaga ki ni ti ni. Wìla leele pele yigi fun, mɛɛ sɔngɔrɔ ma kari wa Samari ca.
Pàa yɔn le ma Amaziya wi gbo
(2 Wunlu 14.15-20)
25 Yowahazi pinambyɔ Zhowasi ŋa wìla pye Izirayɛli tara wunlunaŋa wi kuŋgɔlɔ, a Zhowasi pinambyɔ Amaziya ŋa wìla pye Zhuda tara wunlunaŋa wì si yɛlɛ kɛ ma yiri kaŋgurugo pye yinwege ki na naa. 26 Amaziya wi kapyegele, ke koŋgbanŋgala naa puŋgo wogolo ke yɛn ma yɔnlɔgɔ wa Zhuda tara wunlumbolo naa Izirayɛli tara wunlumbolo pe wagati kapyegele sɛwɛ wi ni. 27 Naa Amaziya wìla kaa laga Yawe Yɛnŋɛlɛ li na, a pè si yɔn le wi na wa Zheruzalɛmu ca. A wì si fe ma kari wa Lakishi ca. Ɛɛn fɔ, a pè si taga wi na, maa purɔ ma saa wi gbo wa Lakishi ca. 28 Ko puŋgo na, a pè suu gboo wi lɛ shɔn na ma kari wi ni wa Zheruzalɛmu ca, ko ŋga ki yɛn Zhuda cɛnlɛ woolo pe ca ye, ma saa wi le wa wi tɛlɛye pe tanla.
25:4 25.4: Dete 24.16; 2 Wunlu 14.6 25:23 25.23: 2 Wunlu 14.13