9
Seba tara wunlunjɔ wìla kari
ma saa wunlunaŋa Salomɔ
wi shari
(1 Wunlu 10.1-13)
1 Saba tara wunlunjɔ wìla ki logo ma yo Salomɔ wi mɛgɛ kì yiri, a wì si pan wa Zheruzalɛmu ca, mbe pan mboo wa mbe wele nandaleŋgele ni. Wìla pan lelɛgɛrɛ ni wi puŋgo na, naa yɔngɔmɛye ni mbele tuguro la pye pe na, to la pye nuwɔ taanyaara, naa tɛ lɛgɛrɛ konaa sinndɛɛrɛ sɔnŋgbanga woro. Wìla pan wa Salomɔ wi yeri, ma pan ma sɛnrɛ nda fuun tìla pye wa wi nawa ti yo maa kan.
2 Yewige ŋga fuun wìla yewe, Salomɔ wìla wi yɔn sogo ki ni fuun ki na. Yewige ka kpɛ sila pye ma ŋgban Salomɔ wi yeri, ŋga wi saa ya mboo yɔn sogo ki na.
3 Kona, a Saba tara wunlunjɔ wì sigi wele maga yan fɔ tijinliwɛ gbɔɔ la pye Salomɔ wi yeri. Salomɔ wìla go ŋga kan wìla ki yan fun,
4 naa yaakara nda pàa pye na kaa wa wi go ti ni, naa wi legbɔɔlɔ pe yinrɛ ti ni, naa wi tunmbyeele pe tunŋgo pyelɔmɔ konaa pe yaripɔrɔ ti ni, naa tunmbyeele mbele pàa pye yaara nda pe maa woo ti yɛgɛ wɔfɛnnɛ konaa pe yaripɔrɔ ti ni, konaa saara sogoworo nda wìla pye na woo wa Yawe Yɛnŋɛlɛ li shɛrigo gbɔgɔ ki ni ti ni. A kì si to wi yɔn na fɔ jɛŋgɛ.
5 Kona, a wì si wunlunaŋa wi pye fɔ: «Mala ta wa na tara, sɛnrɛ nda mì logo ma kapyegele ke wogo na konaa ma tijinliwɛ pi wogo na, jaga ti yɛn kaselege.
6 Sanga ŋa ni mi fa pan mbege yan na yɛ, sɛnrɛ nda fuun pàa pye na yuun, mi sila taga ti na. Wele, ma tijinliwɛ gbɔɔ pe sila pi walaga sɛnrɛ yo na kan yɛrɛ. Ma mɛgɛ kì yiri yɛgɛ ŋga na, a mì logo, mà wɛ ko na.
7 Fɛrɛwɛ yɛn ma go woolo pe woo! Fɛrɛwɛ yɛn ma tunmbyeele pe woo, poro mbele pe yɛn ma ni nɔɔ tijinliwɛ sɛnrɛ ti nuru we!
8 Sɔnmɔ yɛn Yawe Yɛnŋɛlɛ, ma Yɛnŋɛlɛ li woo, lo na lì kajɛŋgɛ pye ma kan mɔɔ tɛgɛ wa li wunluwɔ jɔngɔ ki na, jaŋgo ma pye wunluwɔ Yawe Yɛnŋɛlɛ, ma Yɛnŋɛlɛ li mɛgɛ ki na! Mà jɛn Izirayɛli woolo pɔ̀ɔn Yɛnŋɛlɛ li ndanla, a laa jaa pe koro wa fɔ sanga pyew. Ko kì ti lɔ̀ɔn tɛgɛ pe wunlunaŋa, jaŋgo maa pe kagala ke yɛgɛ woo kasinŋge naa kaselege ni.»
9 Ko puŋgo na, a Saba tara wunlunjɔ wì si tɛ tɔni taanri naa kɔngɔ kan wunlunaŋa Salomɔ wi yeri, naa nuwɔ taanyaara lɛgɛrɛ ni konaa sinndɛɛrɛ sɔnŋgbanga woro ni. Saba tara wunlunjɔ wìla pan ma nuwɔ taanyaara nda kan wunlunaŋa Salomɔ wi yeri, lere fa pan mbe nuwɔ taanyaara ta kan wa Izirayɛli tara mbe wɛ to na.
10 Huramu wi tunmbyeele naa Salomɔ wi tunmbyeele mbele pàa pan tɛ wi ni ma yiri wa Ofiri tara, pàa pan fun santali tire ni konaa sinndɛɛrɛ sɔnŋgbanga woro ni.
11 Wunlunaŋa wìla santali tire ta tɛgɛ ma lugusaga gbegele, mbaa yiin wa Yawe Yɛnŋɛlɛ li shɛrigo gbɔgɔ ki ni konaa wa wunluwɔ go ki ni, ma ta tɛgɛ ma ŋgɔniye naa juruye gbegele yurukɔɔlɔ pe kan. Pe fa ki tire cɛnlɛ ta yan wa Zhuda tara faa.
12 Kona, yaraga ŋga fuun Saba tara wunlunjɔ wìla pye na jaa konaa ŋga fuun wìla yɛnri, Salomɔ wìla ki ni fuun ki kan wi yeri. Wìla yarilɛgɛrɛ kan wunlunjɔ wi yeri ma wɛ nda wìla pan ma kan wunlunaŋa Salomɔ wi yeri ti na. Ko puŋgo na, a Saba tara wunlunjɔ wo naa wi tunmbyeele pe ni pè si sɔngɔrɔ ma kari pe tara.
Wunlunaŋa Salomɔ
wìla pye penjagbɔrɔ fɔ
(1 Wunlu 10.14-25; 1 Kuro 1.14-17)
13 Yɛlɛ nuŋgba nuŋgba pyew tɛ tɔni nafa pàa pye na paan na kaan Salomɔ wi yeri.
14 Mbe taga wa ko na, safari wafɛnnɛ, naa pɛrɛfɛnnɛ konaa Larabu tara wunlumbolo pàa pye na lambo sara wi yeri; tara ti janmaratigiye pàa pye na nizara woo wi yeri, na paan tɛ naa warifuwe ni wi kan.
15 Wunlunaŋa Salomɔ wìla tugurɔn sigeyaara tugbɔɔrɔ cɛnmɛ shyɛn (200) gbegele tɛ ŋa pè gbɔn wa ni. Tɛ culo kɔgɔlɔni kɔgɔlɔni pàa tɛgɛ ma ti ni fuun nuŋgba nuŋgba ti gbegele.
16 A wì tugurɔn sigeyaara jɛgɛlɛ jɛgɛlɛ cɛnmɛ taanri (300) gbegele tɛ ŋa pè gbɔn wa ni. Tɛ culo taanrindaanri pàa tɛgɛ ma ti ni fuun nuŋgba nuŋgba ti gbegele. A wunlunaŋa wì si saa ti tɛgɛ wa wunluwɔ go ŋga pàa pye na yinri Liban kɔlɔgɔ go ki ni.
17 A wunlunaŋa wì si wunluwɔ jɔngɔ gbeŋgbeŋge ka gbegele solo ŋgangala ni, mɛɛ tɛ piiri wo ki na maga tɔn.
18 Pàa lugusara kɔgɔlɔni gbegele ki wunluwɔ jɔngɔ ki na, naa tɔɔrɔ tagasaga tɛ wogo nuŋgba ni ki na. Kɛyɛn tagasaga la pye jɔngɔ ki kanŋgɔlɔyɔ shyɛn yi na. Pàa jara yanlɛɛlɛ shyɛn tɛ ma pe yerege yerege kɛyɛn tagasara ti nuŋgba nuŋgba ti tanla.
19 Pàa jara yanlɛɛlɛ kɛ ma yiri shyɛn gbegele ma pe yerege yerege jɔngɔ ki lugusara kɔgɔlɔni ti kanŋgɔlɔyɔ shyɛn yi na. Ki jɔngɔ cɛnlɛ ka fa gbegele wunluwɔ pa yɛgɛ ni gbɛn.
20 Wunlunaŋa Salomɔ wi wɔjɛŋgɛlɛ ke ni fuun kàa pye tɛ wogolo. Wi wunluwɔ go ŋga pàa pye na yinri Liban kɔlɔgɔ go ki yaapire ti ni fuun tìla pye tɛ piiri woro. Yaraga ko ka sila pye wa warifuwe wogo, katugu Salomɔ wagati wi na, pe sila pye na warifuwe wi jate.
21 Katugu tɔnmɔkɔɔrɔ tugbɔɔrɔ la pye wunlunaŋa Salomɔ wi yeri, nda tìla pye na kee wa Tarisisi ca; Huramu woolo poro pàa pye ti tunmbyeele. Yɛlɛ taanrindaanri pyew tìla pye na paan tɛ, naa warifuwe, naa solo ŋgangala, naa kana konaa sannjɛrɛ nda pe yinri pan ti ni.
22 Wunlunaŋa Salomɔ wi mɛgɛ kìla yiri ma wɛ dunruya wunlumbolo pe ni fuun pe na wi yarijɛndɛ tawa po naa wi tijinliwɛ pi kala na.
23 Dunruya wunlumbolo pe ni fuun pàa pye naga lagajaa mbe wunlunaŋa Salomɔ wi yan, jaŋgo mbe tijinliwɛ mba Yɛnŋɛlɛ li kan wi yeri pi sɛnrɛ ta logo.
24 Pe ni fuun nuŋgba nuŋgba pàa pye na paan pe yarikanra ni wi kan, to lari nda warifuwe yaara, naa tɛ yaara, naa yaripɔrɔ, naa maliŋgbɔnyaara, naa nuwɔ taanyaara, naa shɔnye konaa sofilele worosoye ni. Ko la pye na piin ma yɛlɛ pyew.
25 Shɔnye naa malaga gbɔn wotoroye tɛgɛsara waga tijɛrɛ (4 000) tìla pye Salomɔ wi yeri, naa shɔn lugufɛnnɛ waga kɛ ma yiri shyɛn (12 000) ni. Wi malaga gbɔn wotoroye pàa pye cara nda ni, wìla pele tɛgɛtɛgɛ wa ti ni konaa ma pele tɛgɛ wa wo wunlunaŋa wi yɛɛ tanla wa Zheruzalɛmu.
26 Maga lɛ wa Efirati gbaan wi yɔn na fɔ ma saa gbɔn wa Filisiti tara fɛnnɛ pe tara ti na konaa ma kari ma saa gbɔn fɔ wa Ezhipiti tara kɔnlɔ li na, Salomɔ wìla pye ko wunlumbolo poro pe ni fuun go na.
27 Wunlunaŋa wìla ti, a warifuwe wì lɛgɛ wa Zheruzalɛmu ca paa sinndɛɛrɛ yɛn, ma ti a sɛdiri tire tì lɛgɛ wa fun paa yɛgɛ ŋga na sikomɔri tire ti yɛn ma lɛgɛ wa yanwira tigiwɛn tara ti ni we.
28 Pàa pye na yinrigi shɔnye pe ni wa Ezhipiti tara konaa tara sannda ti ni na paan pe ni Salomɔ wi kan.
Salomɔ wi kunwɔ
(1 Wunlu 11.41-43)
29 Salomɔ wi kapyegele sanŋgala, koŋgbanŋgala koro naa puŋgo wogolo ke ni, ke yɛn ma yɔnlɔgɔ wa Yɛnŋɛlɛ yɔn sɛnrɛ yofɔ Natan wi kapyegele sɛwɛ wi ni, naa wa Yɛnŋɛlɛ yɔn sɛnrɛ yofɔ Ahiya ŋa wìla yiri wa Silo ca wi Yɛnŋɛlɛ yɔn sɛnyoro ti ni, konaa wa yariyanra yanfɔ Yedo wi yariyanra sɛwɛ wi ni, wo ŋa wìla yɔnlɔgɔ ma para Nebati pinambyɔ Yerobowamu wi wogo na we.
30 Salomɔ wìla yɛgɛlɛ ŋgele pye wunluwɔ pi na Izirayɛli tara ti ni fuun ti go na wa Zheruzalɛmu ca kàa pye nafa shyɛn.
31 Ko puŋgo na, a Salomɔ wì si ku ma taga wa wi tɛlɛye pe na. A pè suu le wa wi to Davidi wi ca. A wi pinambyɔ Orobowamu wì si cɛn wunluwɔ pi na wa wi yɔnlɔ.