6
Nɛnɛkirilon ta ko
(Matiyu 12.1-8; Marika 2.23-28)
1 Nɛnɛkirilon dɔ ra, Yesu ni a ta karamɔgɔdenw tun bɛ tɛmɛna foro dɔw cɛ ma. Yesu ta karamɔgɔdenw ka kɛ o foro siman dɔw karikari ye, ka o terege o tɛgɛw kɔnɔ, ka o kisɛw ɲimi.
2 Farisi* dɔw ko o ma ko: «Ko min man kan ka kɛ Nɛnɛkirilon na, mun kosɔn aw bɛ o kɛra?»
3 Yesu ka o jaabi, ko: «Wagati min kɔngɔ tun ka Dawuda ni a tagamaɲɔgɔnw mina, a ka min kɛ aw ma o ko karan wa?
4 A donna Alabatoso kɔnɔ; sarakaburu minw tun blanin bɛ yi, a ka o ta k’a ɲimi ka dɔ di a tagamaɲɔgɔnw fana ma; k’a sɔrɔ ka kaɲa ni sariya* ye, mɔgɔ si tun man kan ka o buruw ɲimi ni sarakalasebagaw* dɔrɔn tɛ.»
5 O kɔ, Yesu k’a fɔ o ye ko: «Min kɛra Adamaden ye*, Nɛnɛkirilon kuntigiya bɛ o le boro.»
Yesu ka cɛ boro faganin kɛnɛya
(Matiyu 12.9-14; Marika 3.1-6)
6 Ayiwa, Nɛnɛkirilon* dɔ wɛrɛ ra, Yesu donna karanso* dɔ kɔnɔ ka mɔgɔw karan. Cɛ dɔ tun bɛ yi, min kininboro faganin tun lo.
7 Farisiw* ni sariya karamɔgɔw* tun bɛ Yesu kɔrɔsira k’a flɛ, yala ni a bɛna sɔn ka mɔgɔ kɛnɛya Nɛnɛkirilon na, janko o ye sababu dɔ sɔrɔ ka a jaraki.
8 Nka Yesu tun ka o ta miiriya lɔn; a ko cɛ boro faganin ma ko: «Wuri ka na lɔ cɛmancɛ ra yan, jama bɛɛ ɲa kɔrɔ!» Cɛ wurira ka lɔ.
9 Yesu k’a fɔ o ye ko: «Ka kaɲa ni sariya* ye, koɲuman le ka kan ka kɛ Nɛnɛkirilon na wa, walama kojugu? Ka mɔgɔ kisi wa, walama ka mɔgɔ halaki?»
10 O tuma, Yesu ka a ɲa lɔ o bɛɛ ra ka to ka o bɛɛ flɛ. O kɔ, a k’a fɔ o cɛ ye ko: «I boro foni!» A ka a boro foni minkɛ, a boro kɛnɛyara.
11 Farisiw ni sariya karamɔgɔw ka o ye minkɛ, o dimina kosɛbɛ. O ka kɛ ɲɔgɔn sɔsɔ ye, ko o ka kan ka mun le kɛ Yesu ra.
Yesu ka ciraden tan ni fla ɲanawoloma
(Matiyu 10.1-4; Marika 3.13-19)
12 Ayiwa, lon dɔ, Yesu tagara yɛlɛn kuru dɔ kan ka Ala daari. A ka su bɛɛ kɛ Aladaari ra.
13 Dugu nana gbɛ minkɛ, a ka a ta karamɔgɔdenw wele, ka na mɔgɔ tan ni fla ɲanawoloma o ra, ka olugu wele ko ciradenw*:
14 Fɔlɔ tun ye Simɔn ye, min tɔgɔ lara ko Piyɛri, ani a balemacɛ Andere, ani Yakuba, ani Yuhana, ani Filipe, ani Baritelemi,
15 ani Matiyu, ani Toma, ani Alife dencɛ Yakuba, ani Simɔn min tun wele ko faso kanubagaba,
16 ani Yakuba dencɛ Zude, ani Zudasi Sikariyɔti, min nana kɛ Yesu janfabaga ye.
Yesu ka banabagatɔ dɔw kɛnɛya
(Matiyu 4.23-25)
17 Ayiwa, Yesu jigira ni a ta ciradenw* ye ka bɔ kongori kan, ka na lɔ kɛnɛgbɛyɔrɔ dɔ ra. A ta karamɔgɔden caman tun bɛ yi, ani mɔgɔ caman wɛrɛ. O mɔgɔ dɔw tun bɔra Zeruzalɛmu, dɔw bɔra Zude mara yɔrɔw ra, dɔw bɔra kɔgɔjida kɛrɛfɛduguw ra, Tiri ni Sidɔn.
18 O mɔgɔw tun nana Yesu fɛ ka na a ta karan lamɛn, ka kɛnɛya fana ka bɔ o ta banaw ra. Jinaw tun bɛ minw tɔɔrɔra, olugu fana kɛnɛyara.
19 Jama bɛɛ tun b’a fɛ ka maga Yesu ra, sabu sebagaya dɔ tun bɛ bɔ a ra ka o bɛɛ kɛnɛya.
Hɛra ni bɔnɔ
(Matiyu 5.1-12)
20 Ayiwa, Yesu ka a ɲa lɔ a ta karamɔgɔdenw na k’a fɔ o ye ko:
«Aw minw ye fagantanw ye, aw ta ɲana,
sabu aw ninyɔrɔ bɛna kɛ Ala ta Masaya* ra.
21 Kɔngɔ bɛ aw minw na sisan, aw ta ɲana,
sabu aw bɛna domuni sɔrɔ ka fa!
Aw minw bɛ kasira sisan, aw ta ɲana,
sabu aw bɛna ɲagari fɔ ka yɛrɛko.
22 «Ne Min kɛra Adamaden ye*, ni ne tɔgɔ kosɔn mɔgɔw bɛ aw kɔninya ka ban aw ra, ka aw nɛni, ka aw tɔgɔjugu fɔ, aw ta ɲana;
23 ni o kɛra, lon min na, aw ye ɲagari, ka ninsɔndiya, ka panpan, sabu aw ta baraji bɛna bonya sankolo ra. O bɛmaw ka o kow ɲɔgɔn le kɛ Ala ta ciraw ra!
24 Nka aw minw ye naforotigiw ye, bɔnɔ bɛna aw sɔrɔ,
sabu aw ka aw ta hɛra sɔrɔ ka ban!
25 Aw minw fanin lo sisan, bɔnɔ bɛna aw sɔrɔ,
sabu kɔngɔ bɛna aw sɔrɔ.
Aw minw bɛ yɛrɛkora sisan, bɔnɔ bɛna aw sɔrɔ,
sabu aw ɲa bɛna kumu, aw bɛna kasi ka ɲaji bɔ.
26 Ni mɔgɔw bɛɛ bɛ aw tandora faninya kan, bɔnɔ bɛna aw sɔrɔ,
sabu o bɛmaw ka cira faninyafɔbagaw tando o cogo le ra.»
Yesu ko an ka kan ka an juguw kanu
(Matiyu 5.38-48; 7.12)
27 Yesu ko: «Aw minw bɛ ne lamɛnna, ne b’a fɔ aw ye ko: Aw ye aw juguw kanu, aw ye koɲuman kɛ aw kɔninyabagaw ye.
28 Mɔgɔ minw bɛ aw danga, aw ye dugawu kɛ olugu ye. Minw bɛ aw minako juguya, aw ye Ala daari olugu ye.
29 Ni mɔgɔ ka i fata i yɛ kelen na, i ye tɔ kelen fana lɔ a ye. Ni mɔgɔ ka i ta deregeba bɔsi i ra, i ta deregedennin fana to a boro.
30 Ni mɔgɔ o mɔgɔ ka i daari, i ye a tigi sɔn. Ni mɔgɔ ka i borofɛn ta, i kana a fɔ ko a tigi ye a kɔsegi i ma.
31 «Aw b’a fɛ mɔgɔw ye ko min kɛ aw ye, aw yɛrɛ ye o ɲɔgɔn le kɛ o ye.
32 «Ni aw bɛ aw kanubagaw dɔrɔn le kanu, aw bɛna mun tandori le sɔrɔ o ra tuun? Hali Alalɔnbariw bɛ o kɛ! O bɛ o kanubagaw le kanu.
33 Mɔgɔ minw bɛ koɲuman kɛ aw ye, ni aw bɛ koɲuman kɛ olugu dɔrɔn le ye fana, aw bɛna mun tandori le sɔrɔ o ra? Hali Alalɔnbariw fana bɛ o ɲɔgɔn le kɛ; [minw bɛ koɲuman kɛ o ye, o fana bɛ koɲuman kɛ olugu le ye.]
34 Aw ka a lɔn ko mɔgɔ minw bɛ se ka juru sara, ni aw bɛ juru don olugu dɔrɔn le ra, aw bɛna mun baraji le sɔrɔ Ala fɛ tuun? Hali Alalɔnbariw, minw bɛ se ka juru sara o ye, o bɛ juru don olugu le ra.
35 Nka aw ye aw juguw kanu, aw ye koɲuman kɛ. Ni aw ka juru don, aw ye aw jigi bɔ a kan. Ni o kɛra, aw bɛna barajiba sɔrɔ. O fana bɛna a yira mɔgɔw ra ko aw ye Ala Kɔrɔtaninba ta denw ye, sabu ale ka ɲi koɲumanlɔnbariw, ani mɔgɔjuguw ma.
36 Aw ye kɛ hinabagaw ye i n’a fɔ aw Fa Ala ye hinabaga ye cogo min na.»
Mɔgɔ man kan ka a mɔgɔɲɔgɔn kɔrɔfɔ
(Matiyu 7.1-5)
37 Yesu k’a fɔ tuun ko: «Aw kana mɔgɔ kɔrɔfɔ, ni o kɛra, aw fana tɛna kɔrɔfɔ; aw kana tɔw jaraki, ni o kɛra, aw fana tɛna jaraki. Aw ye yafa tɔw ma, Ala fana bɛna yafa aw ma.
38 Aw ye tɔw sɔn, Ala fana bɛna aw sɔn; a bɛna aw sɔn k’a caya; k’a don aw ta minan kɔnɔ, k’a yuguyugu, k’a digi, ka dɔ wɛrɛ fara a kan, fɔ k’a bɔn, ka o yɛlɛma aw ta jufaba kɔnɔ; sabu aw bɛ mɔgɔ tɔw mina cogo min na, aw fana bɛna mina o cogo le ra.»
39 O kɔ, Yesu ka zana dɔ la o ye tuun; a ko: «Yala fiyentɔ dɔ bɛ se ka kɛ fiyentɔ dɔ wɛrɛ ta bereminabaga ye wa? O fla bɛɛ tɛna ben dinga kɔnɔ wa?
40 Karamɔgɔden tɛ se ka tɛmɛ a karamɔgɔfa kan. Nka ni karamɔgɔden min karanna kosɛbɛ, o bɛ se ka kɛ i n’a fɔ a karamɔgɔfa.
41 Mun kosɔn ɲamaɲama fitini min bɛ i balema ɲaden na, i bɛ o ye, k’a sɔrɔ yiri belebele min bɛ ele yɛrɛ ɲa ra, i tɛ o yera.
42 Ele bɛ se k’a fɔ i balema ma cogo di, ko: ‹Ne balema, a to ne ye ɲamaɲama fitini nin bɔ i ɲa ra,› k’a sɔrɔ yiri belebele min bɛ ele yɛrɛ ɲa ra, i ɲa tɛ o ra? Flankafu flɛ! I ta yiri belebele bɔ i yɛrɛ ɲa ra fɔlɔ. Ni o kɛra, ni i yɛrɛ ɲa yɛlɛra, i bɛ se ka ɲamaɲama fitini bɔcogo lɔn i balema ɲa ra.»
Yiri bɛ lɔn a den fɛ
(Matiyu 7.16-20; 12.33-35)
43 Ayiwa, Yesu k’a fɔ tuun ko: «Yiriɲuman tɛ denjugu kɛ, yirijugu fana tɛ denɲuman kɛ.
44 Yiri bɛɛ bɛ lɔn a den le fɛ. Toromɔ tɛ se ka sɔrɔ yiri gbansan dɔ ra; rɛzɛnmɔ fana tɛ sɔrɔ ŋanisun na.
45 Mɔgɔ jusuɲuman bɛ koɲuman le bɔ a jusu ra k’a kɛ, nka mɔgɔ jusujugu bɛ kojugu le bɔ a jusu ra k’a kɛ. Mɔgɔ jusu fanin bɛ min na, a da bɛ o le fɔ.»
Bon fla ta ko
(Matiyu 7.24-27)
46 Yesu ko: «Mun kosɔn aw bɛ ne wele ko Matigi, Matigi, k’a sɔrɔ ne bɛ min fɔ aw ye, aw tɛ o kɛra?
47 Mɔgɔ min bɛ na ne fɛ ka na ne ta kumaw lamɛn, ka a sira tagama, an bɛ se ka o tigi suma ni min ye, ne bɛna o fɔ aw ye.
48 An bɛ se ka a suma ni bonlɔbaga dɔ le ye: a ka dinga sogi ka a dunya, ka taga se fara ma, ka a ta bon ju sigi o fara kan. Bon lɔnin kɔ, lon dɔ, sanjiba dɔ nana, ji woyora ka kɛ bon kan, nka a ma se ka bon ben; sabu a lɔcogo ɲana kosɛbɛ.
49 «Nka mɔgɔ min bɛ ne ta kuma lamɛn, ni a tɛ a sira tagama, o tigi bɛ i n’a fɔ bonlɔbaga min ka a ta bon lɔ dugukolo gbansan kan, a ma a ju sigi fara kan. Sanji nana ben, ji woyora ka don a jukɔrɔ, o yɔrɔnin bɛɛ a benna; a bencogo juguyara kosɛbɛ.»