2
Mwami Nebukandeneza aloota
Ikyanya mwami Nebukandeneza akahisa imyaka ibiri atwaziri, analoota ibirooto. Yibyo birooto, byanamúshengula bweneene, halinde atanaki toola iro. Kwokwo, anatumira abanamaleere, naꞌbafumu, naꞌbalozi, naꞌbanabwenge beꞌndonde, gira bayiji múbwira umugeeza gwabyo. Yabo booshi, iri bakayiji yimanga imbere lyage, anababwira: «Ibirooto byo nalootaga, byanjengula ngana-ngana! Aaho! Ndoziizi nimenye umugeeza gwabyo.»
Yabo banabwenge beꞌndonde banamúshuvya mu ndeto yeꞌkiharaamu kwokuno: «E mwami, ulame imyaka neꞌmyakuula! Twe tuli bakozi baawe. Aaho! Yibyo birooto, utulotololere byo, gira tukubwire umugeeza gwabyo.»
Mwami anabashuvya: «Keera nahiga! Iri mutangambwira ibirooto byani, kiri noꞌmugeeza gwabyo, mugayami singulwa bitolo-bitolo. Neꞌnyumba ziinyu, zinahongolwe! Haliko, iri mwangambwira byo, kuguma noꞌmugeeza gwabyo, ngamùheereza indengu za kahebuuza, namùsimbahiise. Aahago! Yibyo birooto, mubimmenyeese ngana, kuguma noꞌmugeeza gwabyo!»
Nabo, ti: «E waliha, tuli bakozi baawe. Utulotololere byo, maashi, lyo tukubwira umugeeza gwabyo.»
Mwami anabashavurira kwokuno: «Ka mutakoli yuvwiti ngiisi kwo keera nahiga? Mbwini naaho kwo muloziizi ukuyiyushuulira ikihe. Aahago! Iri mutangambwira byo, mugalonga ikihano. Nabona kwo mukoli lagiini, kwo mumbeeshe, mu kulindirira kwo ngeeka yiri igambo ligahinduka. Nanga! Mumbwirage ngiisi kwo naloota, lyo ngaamenya kwo mushobwiri ukumbwira noꞌmugeeza gwabyo.»
10 Yabo banabwenge beꞌndonde nabo, ti: «Yibyo ugweti ugatuhuunaga, mu mahanga gooshi, ndaaye mundu úshobwiri ukubigira! Ndaanaye mwami úkahuuna igambo mwene yiri, kundu angaba ali kikalage, anabe ali mukulu bweneene! Igambo mwene yiryo, ndaaye úzindi libuuza mu banamaleere, kandi iri mu bafumu, kandi iri mu banabwenge beꞌndonde. 11 E muhaanyi! Yiri igambo, ndaaye úlishobwiri, ítali mizimu naaho, itanatuuziri mu kati kiitu.»
12 Lirya ishuvyo lyabo, lyanaraakaza mwami bweneene, anayami kyula kwaꞌbitegeereza booshi ba mu kihugo kyage bayami minikwa.
13 Mwami mbu akyulage kwokwo, banagendi looza abitegeereza booshi. Banagendi looza kiri na Danyeri naꞌbaabo, gira nabo bayitwe.
Danyeri ayigulirwa ibirooto
14 Mwami âli hiiti umwimangizi waꞌbalaliizi beꞌbwami, iziina lyage ye Haryoki. Uyo Haryoki, mbu abwirwe kwo agendi yita abitegeereza beꞌBabeeri, Danyeri anamúganuuza ku bwitegeereze, mu kati koꞌbwitonde kwokuno: 15 «E waliha, kituma kiki mwami abiika ulubaaja lukayu kwoku?» Haryoki anasobanurira Danyeri ngiisi kwo bikaba. 16 Uyo Danyeri ayami kwabadukira imunda mwami, anamúyinginga kwo amúheereze ikyanya kirebe, halinde alonge ubulyo bwoꞌkumúbwira umugeeza gweꞌbirooto byage.
17 Danyeri anagalukira mu mwage, anaganuulira Hananiya, na Mishaheeri, na Hazariya ngiisi íbyakoleka. 18 Anabayinginga kwo bahuune Rurema úli mwiꞌgulu, gira abayuvwirwe indengeerwa, halinde anamúbishulire umugeeza gweꞌbirooto, kundu gwâli mu kambishwa. Kwokwo, lyo batayitirwa kuguma naꞌbaabo bitegeereza beꞌBabeeri.
19 Lyeryo ngana mu bushigi, Danyeri anabona amabone. Mu kati kaago, anayigulirwa kalya kambishwa. Iri akaba keera akagabona, anayivuga Rurema úli mwiꞌgulu, 20 ti:
«Tukizi huuza iziina lya Rurema, halinde imyaka neꞌmyakuula!
Mukuba, ye mwene ubwitegeereze noꞌbuhagarusi.
21 Ye mu handulaga ikikamo neꞌmbondo.
Ye mu lyosa abaami baguma, anashubi yimika abandi.
Ngiisi ábahiiti ubwitegeereze, ali mu bayushuulira ubundi.
Na ábasobanukiirwi, ali mu bayushuulira ubulenga.
22 Íbiri mu kihulu, binabe biki bishirwi, abiyiji-yiji byoshi.
Na kundu bibishamiri mu bumbishwa,
haliko, ayamiri ali mu bibishuula.
Mukuba, yenyene atuuziri mu mulengeerwe.
 
23 «E Rurema wa bashokuluza baani!
Nakutangira kongwa. Ee! Ngweti ngakuhuuza.
Mukuba, keera wambeereza ubwitegeereze noꞌbuhagarusi.
Ngiisi byo tushuba mu kuhuuna, keera wabimmenyeesa.
Ee! Keera watumenyeesa ibirooto bya mwami!»
Danyeri adeta umugeeza gweꞌbirooto
24 Kwokwo, Danyeri anagendera Haryoki, ulya úwâli hangwirwi kwo aminike abitegeereza beꞌBabeeri, anamúbwira: «E waliha, mu balya bitegeereza beꞌBabeeri, hatagirage ye ugayita! Si undwale imunda mwami, gira ngendi múbwira umugeeza gweꞌbirooto byage.»
25 Lyeryo, Haryoki anayami twala Danyeri imunda mwami. Neꞌri bakahikaga, anamúbwira: «E mwami, mu birya binyamahanga byeꞌBuyuda, nalonga mwoꞌyu mundu muguma, anashobwiri ukukubwira umugeeza gweꞌbirooto byawe!»
26 Mwami anabuuza Danyeri (neꞌlindi iziina lyage, Beriteshaaza) kwokuno: «Ewe! Birya birooto byani, ka wangahasha ukumbwira byo, kuguma noꞌmugeeza gwabyo?»
27 Danyeri, ti: «E mwami, amagambo mwene yago, ndaaye mundu úshobwiri ukukulimbuulira go, baba bitegeereza, kandi iri balaguza, kandi iri banamaleere, kandi iri ábali mu banda imbuko. 28 E mwami! Rurema alyagagi hiꞌgulu lya byoshi. Yehe ye mu bishuula íbishubi bishamiri. Ye na keera úwakuyereka íbigakoleka mu siku ízigayija. Birya birooto byawe, naꞌmabone gaawe, byo byebino:
29 «E mwami, ku kyanya ushubi gwejiiri, wanaloota hiꞌgulu lya íbigaki koleka. Ee! Rurema, ulya úgweti úgamenyeesania utumbishwa, keera akuyereka íbigaki yija. 30 Kiri na naani, keera nabinyigulirwa. Kutali kudetaga mbu bwo nie mwitegeereza ukuhima abandi booshi. Si nabiyigulirwa naaho, gira lyo ulonga ukumenya umugeeza gweꞌbirooto byawe, ngiisi kwo bikalenga mwiꞌtwe lyawe.
31 «E mwami, mu birooto byawe, ukabona kweꞌmbere lyawe hayimaaziri nangungubanga woꞌmugisi. Yugwo mugisi, gwâli langashiini bweneene. Gwanâli riiri gwaꞌkahebuuza, gwanâli kizi teerana ikyoba! 32 Itwe lyagwo, likatulwa mu nooro muguuhya. Ikifuba kyagwo, kuguma naꞌmaboko, bikatulwa mu harija. Ibunda lyagwo, kuguma neꞌbibero, bikatulwa mu miringa. 33 Amagulu gaagwo, gakatulwa mu byuma. Neꞌshando zaagwo, zâli gizirwi mu byuma íbibushirwi mwiꞌbumba.
34 «E mwami, ku kyanya wâli gweti ugalangiiza, ibuye lyanayikuula lyonyene, buzira mundu woꞌkulihuma kwo. Yiryo ibuye lyanayiji yitimba ku magulu ga yugwo mugisi, kwo gukatulwa mu byuma na mwiꞌbumba. Yago magulu ganavunguka-vunguka. 35 Lyeryo, yibyo byuma, na yiryo ibumba, neꞌyo miringa, neꞌyo harija, neꞌyo nooro, byoshi byanavunguka-vunguka. Byanaboneka nga byula íbiri ha kiyeruuliro ku kyanya kyeꞌkikamo. Imbuusi yanayija, yanabiyehuula. Hatanasigala kiri neꞌhikoojoka. Halikago, lirya ibuye lyohe, lyanagangaala, lyanaba mugazi muhamu bweneene, halinde lyanakwira mu mahanga gooshi.
36 «E mwami, ibirooto byo waloota, byo byebyo. Na buno, namu kubwira umugeeza gwabyo. 37 Wehe, we mwami úli hiꞌgulu lyaꞌbaami! Rurema keera akakuheereza ubwami, noꞌbushobozi, noꞌbukalage, noꞌbulangashane. 38 Keera anakusikiiriza ubushobozi hiꞌgulu lyaꞌbandu, na hiꞌgulu lyeꞌnyamiishwa, na hiꞌgulu lyoꞌtunyuni. Yibyo byoshi, ngiisi ho bituuziri, keera akakugira ube mutwali wabyo byoshi! Aaho! Lirya itwe írikatulwa mu nooro, we wehe.
39 «Ha nyuma lyawe, hagayimikwa ubundi bwami. Yubwo bundi, butagaaba bukulu, ngoꞌbweꞌmwawe. Ha nyuma kandi, hagaboneka ubwami bwa kashatu, buganashushaanibwa neꞌmiringa. Na mwami wabwo, ye gaaba mutwali waꞌmahanga gooshi.
40 «Ha nyuma kandi, hagayima umwami wa kana. Uyo, agasikama nga kyuma. Ee! Nga kweꞌbyuma biri mu bera-bera byoshi, binabijajagule, kwo na kwokwo, agaabera abaabo booshi ábakamútanga, anabajajagule-jajagule.
41 «Ishando naꞌmano ga gulya mugisi, ukabona ngiisi kwo byâli gizirwi mu byuma íbibushirwi mwiꞌbumba. Kwo na kwokwo, yubwo bwami bugagabulikana. Bugaaba neꞌmisi migerwa, nga kyuma kifushe mwiꞌbumba.
42 «Amano gaagwo, gâli bushirwi mwiꞌbumba neꞌbyuma. Kwo na kwokwo, yubwo bwami bugaaba mwoꞌbushobozi, bunabe kwakundi mwoꞌbukaholwe. 43 Nga ngiisi kwo ukabona ikyuma kibushiini niꞌbumba, kwo na kwokwo abaami nabo bagabushaana, mu kukizi yangira mu bandu beꞌgindi milala. Kundu kwokwo, bitagaaziga kwo babe bo baguma. Mukuba, kiri neꞌkyuma nakyo kitangabushaana niꞌbumba.
44 «Ku kyanya kya yabo baami, Rurema úli mwiꞌgulu, agayimika ubwami úbutâye minikwe, butanâye haabwe abandi-bandi bandu. Si galya gandi maami gooshi, bugagavungula. Ubwami bwa Rurema naaho, bwo bugayama ho imyaka neꞌmyakuula!
45 «E mwami, ukayibonera ibuye írikakuulika ku mugazi, si ndaaye mundu úkalihuma kwo. Yiryo ibuye, lyo likahooja-hooja gulya mugisi úgukagirwa mu byuma, na mu miringa, na mwiꞌbumba, na mu harija, na mu nooro. Rurema úli hiꞌgulu lya byoshi, ye kakuyereka íbyâye koleke mu siku ízâye yije. Kwokwo ngana, yibi birooto biri byoꞌkuli, wanganayemeera umugeeza gwabyo.»
Danyeri ahembwa
46 Mwami Nebukandeneza, mbu ayuvwagwe kwokwo, anagwa buubi imbere lya Danyeri, iri anamúgingika. Anakyula kwo Danyeri atangirwe amatuulo, banamúyokeere noꞌmubadu.
47 Mwami anabwira Danyeri: «Ku kasiisa, Rurema wawe alyagagi hiꞌgulu lyaꞌbaabo booshi. Ye na Nahano hiꞌgulu lyaꞌbaami booshi. Kundu utumbishwa tushubi bishamiri, haliko ye mu kizi tubishuula. Yaka kambishwa kaani, ye wakushoboleesa ukukasobanura!»
48 Ha nyuma, mwami Nebukandeneza anagingika Danyeri bweneene, anamúkuza abe mukulu, anamúheereza neꞌndengu nyingi zeꞌkishingo. Anamúyimika abe mutwali weꞌkihugo kyage kyoshi kyeꞌBabeeri. Na kwakundi, anamúyimika, abe mukulu waꞌbitegeereza baage booshi.
49 Ikyanya Danyeri akahuunaga mwami, mwami anabiika Shandaraki, na Meshake, na Habedinego, bakizi yimangira imikolwa yoshi ya mu kihugo kyeꞌBabeeri. Haliko Danyeri yehe, anasigala yaho i bwami.