15
Yesus nvaꞌat ewal tali matmatan
Terang a valing averi, fiang ini yaꞌa mane ufangnanang ewal mia naꞌa Ubu Ni Ivar Lolin. Ivar Lolin yai ufalyawang roak verin mia, ma mryenar roak ovu myorang urun Kristus. Ba wean i mia ralabira urun ma myorang Ivar Lolin yai, na Ubu nsikat roak mia tali bira salasilan ra. Naꞌuk wean i myorang afa ovi wol kena ra, na bira inorang yai veka wol nala utun akataka verin mia.
Afa ovi ufamalik lan roak verin mia yai, Ivar i Ubu nala roak verin yaꞌa. Ivar yai lolin lia munuk, wean lahir i rtulis roak naꞌa Surat Ralan ne, Kristus nmata roak, tevek dida salasilan ra. Tamata ra rfadoku Ia naꞌa van isa ralan a, naꞌuk amar itelu nelak, na Ubu nfavaꞌat ewal Ia tali matmatan. Ivar ini rtulis vali roak naꞌa Surat Ralan. Yaꞌa ufamalik vali roak verin mia ne, Kristus nfavotuk roak tenan a verin Petrus, ovu Ni tamata vutu rahin irua ovi rorang Ia.* Ti ma nfavotuk munuk roak tenan a verin ira, beti nfavotuk vali tenan a verin tamata ovi rorang Ia ratut ilima teran. Tali tamata avyai, boku rmata roak, naꞌuk etal dawan rvaꞌat obin, ma naran i utulis surat ini. Ia nfavotuk roak tenan a verin tamata avyai, beti nfavotuk vali tenan a verin Yakobus, nata verin Ni rasul ra munuk. Ia nfavotuk marmuri lalean tenan a verin yaꞌa, wean kasikoꞌu i wol naran ni amar obin, na rarali roak ia.
Wean inyai bi, tali Ubu Ni rasul ra, na yaꞌa wol fyawang akataka. Ba wol inovan ma tamata rfalak ne, rasul yaꞌa, tevek lan a uwi-uwa Ni sidovung tamata ovi rorang Yesus. 10 Naꞌuk Ubu nala roak Ni rala lolin a verin yaꞌa, bi fiang ini eluk rasul, ovu Ni rala lolin yai wol nleka ma lolan watan. Naꞌuk ukarya urun ia ma nlia tali rasul liak ra. Velik aba, yaꞌa wol ot-nala munuk afa avyai, naꞌuk Duilaꞌa nfatuang yaꞌa, bi bisma ufabana nala karya yai. 11 Ba wean inyai, na wol akataka, velik ne yaꞌa te rasul liak ra amfamalik Ubu Ni Ivar Lolin a verin mia. Ivar Lolin i amfamalik yai ikisa watan, ovu myorang roak Ivar yai.
Ubu veka nfavaꞌat ewal tamata matmatan ra
12 Wean i amfamalik ne, Ubu nfavaꞌat ewal Kristus tali matmatan, na afakinimi tamata boku tali mia rfalak ne, tamata matmatan ra veka wol rvaꞌat ewal? 13 Ba wean i tamata matmatan ra wol rvaꞌat ewal, na Ubu wol nfavaꞌat Kristus tali matmatan. 14 Naꞌuk wean i Ubu wol nfavaꞌat ewal Kristus tali matmatan, na afa ovi amfamalik ra ovu vali bira inorang naꞌa Kristus wol fyawan akataka. 15 Nlia tali inyai, na lyawan roak ne, amlabir roak tamata ra naꞌa afa ovi Ubu notu a, tevek ami amfamalik roak ne, Ubu nfavaꞌat ewal roak Kristus tali matmatan. Wean i kena ma Ubu wol nfavaꞌat ewal Kristus tali matmatan, na Ia wol nfavaꞌat ewal tamata matmatan ra. 16 Ba wean i Ubu wol nfavaꞌat ewal tamata matmatan ra, na Ia wol nfavaꞌat vali Kristus tali matmatan. 17 Ba wean i Ubu wol nfavaꞌat ewal Kristus, na bira inorang a wol fyawan lahir, ovu bira vavaꞌat ra nanaꞌa watan salasilan ra. 18 Wean i Ubu wol nfavaꞌat Kristus, na Ia wol nsikat tamata inorang ovi rmata roak tali rira salasilan ra. 19 Naꞌuk wean i ita tamata inorang ra tfakloꞌi aꞌuk dida vavaꞌat verin Kristus naꞌa lanit ivavan ini watan, na inyai sian urun i lahir verin ita. Ba inovan ma tamata ra rfalak ne, dida kasian dawan urun, nlia tali tamata ra munuk.
20 Naꞌuk kena urun, tevek Ubu nfavaꞌat lan lalean Kristus tali matmatan! Ba inyai neluk faneak ne, Ia veka nfavaꞌat ewal tamata matmatan ra. 21 Tevek salasilan i tali tamata i Ubu notu ula lalean ia yai bi, tamata ra munuk musti rmata. Ba wean vali inyai, ma Ubu veka nfavaꞌat ewal matmatan ra tali tamata isa vali. 22 Tamata ra munuk rira vavaꞌat isa ovu Adam ma rmata vali wean ia. Ba wean inyai, bi tamata ovi rira vavaꞌat isa roak ovu Kristus, Ubu veka nfavaꞌat munuk ewal ira wean i rmata roak.§ 23 Naꞌuk Ubu nfavaꞌat ewal tamata ra wean ini: Ia nfavaꞌat lan roak Kristus, ma Ia wean karya enan i ula lalean tali vaꞌi ihin a. Ba ti ma naran amar i Kristus veka nma ewal lanit ivavan a, na Ia veka nfavaꞌat ewal vali tamata ovi rira vavaꞌat isa roak ovu Kristus.
24 Notu munuk wean inyai, beti lanit ivavan a namwear. Naꞌut inyai, na Kristus veka nfaleka munuk lahir fareta ra, ngrebat ra ovu tamata ovi rtaha fareta naꞌa lanit ivavan a, lanit ovu lanit ratan ma nfareta wean lahir Raja. Notu munuk roak wean inyai, beti Ia nala fareta a verin Yaman a Ubilaꞌa. 25 Tevek Kristus musti neluk raja ma ntaha fareta a, ti naran i Ubu nfaleka munuk Kristus Ni musu ra ma rsoak nulu Ia.* 26 Kristus Ni musu i nban-muri lalean a, nfaturu lahir matmatan yai ni ngrebat a. Ba veka nfamwear matmatan yai ni ngrebat a. 27 Rtulis roak naꞌa Surat Ralan ne, “Ubu nfaleka munuk roak afakataka ma rsoak nulu Ia.” Naꞌuk wean i rfalak ne, Ubu notu roak ma afakataka rsoak nulu Kristus, na inyai wol nfaturu ne, Ubu nsoak vali verin Kristus. 28 Naꞌuk wean i Ubu notu ma Kristus nfareta roak afakataka munuk, na Kristus veka kaꞌi nsoak verin Yaman a Ubilaꞌa. Notu wean inyai, boma Ubu nfareta munuk afakataka naꞌa inba watan.
29 Naꞌuk wean i mia fyikir ne, Ubu wol nfavaꞌat ewal tamata matmatan ra, na afakinimi tamata ra rtorung ma rbaptis ira verin tamata matmatan ra? Wean i Ubu wol nfavaꞌat ewal tamata matmatan ra, na veka rala uturira aka verin tamata ovi rbaptis ira verin tamata matmatan ra?
30 Wean vali inyai verin ami. Wean i Ubu wol nfavaꞌat ewal tamata matmatan ra, na afakinimi amtorung watan ma rangrihi, ma veka rotu sian lalawatan tenamami ra. 31 Terang a valing averi, lokat amar, na utuan sian lalawatan. Afa avyai rotu ma kedan a watan, na umata. Naꞌuk ufalak urun verin mia ne, yaꞌa ralang a dawan urun, tevek naꞌa bira vavaꞌat ra, na myorang roak dida Duilaꞌa Kristus Yesus. 32 Wean i Ubu veka wol nfavaꞌat ewal tamata ovi rorang Yesus, na yaꞌa wol utung akataka ma utuan tamata kuldawan ovi rnaꞌa Efesus. Tamata kuldawan avyai wearira afwatan ovi rnaꞌa nangan ralan ma baꞌi rfedan tamata ra! Wean i Ubu wol nfavaꞌat tamata matmatan ra, na ni lolin ana, totu watan wean ini, “Mya ma tafnaꞌan ovu tafnenu, tevek ilyan, na ita veka tmata.”§ 33 Ba deka myorang tamata rira siklabir ra. Tamata ovi rotu kida ovu tamata ovi baꞌi rotu watan afa ovi sian ra, na ira veka rorang vali tamata avyai ma rotu watan afa ovi sian ra. 34 Msyiꞌik ma lolin tenabira ra ma deka myotu kikyai salasilan ra, tevek tamata boku wol rkaꞌa Ubu rnaꞌa ebang mia. Ufalak wean inyai, boma ufamaꞌit mia.
Tenadida ngorvaꞌan naꞌut i Ubu veka nfavaꞌat ewal ita tali matmatan
35 Kaꞌa bi tamata boku tali mia rorat ne, “Wean inba ma Ubu veka nfavaꞌat ewal tamata matmatan ra?” Ira rorat vali ne, “Tenarira ra veka wean inba?” 36 Tamata ovi rorat wean inyai, ira rboda urun! Wean i tamata isa nava nabat ra, na nabat avyai veka wol rarubu wean i wol rakvisal obin. 37 Nava nabat avyai naꞌa lanun ovu wol nava roan ra te kan ra. Nabat ovi rarubu ra wean gandum te nabat liak ovi rira vatul ra. 38 Naꞌuk Ubu kaꞌi notu ma nabat avyai felarira ra wean lahir i ralan a nfalak a. Ia notu vali ma nabat ra felarira rsialing ira. 39 Tamata ra ovu afwatan ra ihirira ra rsialing munuk ira. Manut nangan ihirira ra rsialing vali ira tali ian ra. 40 Afa ovi rnaꞌa lanit ratan ovu afa ovi rnaꞌa lanit ivavan ini rsialing ira. Afa ovi rnaꞌa lanit ratan lokat ira vanarira ra rsialing ira ovu afa ovi rnaꞌa lanit ivavan ini felarira ra lolin urun ovu rsialing vali ira. 41 Lera felan a lolin urun, naꞌuk naling ia tali vulan a. Vulan felan a lolin urun, naꞌuk naling vali ia tali nara felarira ra, ovu lokat nara felarira lolin urun, naꞌuk rsialing vali ira.
42 Ubu veka notu vali wean inyai, naꞌut i nfavaꞌat ewal tamata matmatan ra. Tenarira ovi roving roak ira yai, veka rakvisal, naꞌuk tenarira ovi Ubu nfavaꞌat ewal roak yai wol bisma rakvisal. 43 Naꞌut i roving tamata matmatan tenarira ra, na tenarira ra rmafun ovu felarira sian urun. Naꞌuk ti naran amar i Ubu nfavaꞌat ewal tamata matmatan ra, na tenarira ra lolin buas ovu rangrebat urun. 44 Naꞌut i roving tamata matmatan tenarira ra, na inyai tenarira i ntali lanit ivavan a, naꞌuk ti naran amar i Ubu veka nfavaꞌat ewal tamata matmatan ra, na tenarira avyai rtali Ubu Ni Roh a. Wean lahir i tamata tenan a ntali lanit ivavan ini nanaꞌa, na tamata tenan i ntali Ubu Ni Roh nanaꞌa vali. 45 Rfadoku roak naꞌa Surat Ralan ne, “Ubu notu lan lalean Adam ma nvaꞌat ula ia.” Naꞌuk Adam i nbana marmuri lalean a, inyai Kristus i nala vavaꞌat verin afakataka munuk.* 46 Tenadida ovi Ubu nala lan roak verin ita yai, ntali lanit ivavan ini. Tenadida ovi Ubu nala marmuri yai, veka ntali lanit ratan. 47 Ubu notu tamata i ula lalean a tali lanun, ovu ia ntali lanit ivavan ini. Naꞌuk tamata i norang i ula lalean a, Ia ntali lanit ratan. 48 Tamata ovi rtali lanit ivavan ini wearira lahir tamata i Ubu notu lan lalean a tali lanun. Naꞌuk tamata ovi rnaꞌa lanit ratan ra, ira wearira lahir Ia i ntali lanit ratan a. 49 Fiang ini ita weadida roak tamata i Ubu notu ia tali lanun a. Ba ita veka weadida vali Ia i ntali lanit ratan a.
50 Terang a valing averi, ufalak verin mia ne, ita tenadida ra rtali lanit ivavan ini, ma laradida ovu ihidida ra rnaꞌa, ba wol bisma ti tnaꞌa Ubu Ni Fareta naꞌa lanit ratan. Tenadida ovi veka rmata ovu rakvisal watan ini wol bisma ti rnaꞌa wan i vavaꞌat kakiwal a naꞌa lanit ratan. 51 Eka mryenar ma lolin ma ufamalik afa fanfonak ini verin mia: Tali did tinemun, na ita veka wol tmata munuk, naꞌuk Ubu veka notu ma ita munuk feladida ra ngorvaꞌan ewal. 52 Naꞌut i tamata ra rarenar tvuri ngoan i nban-muri lalean a, na brian munuk Ubu notu lahir afa avyai, wean i tkubak a tvelar watan matadida ra. Naꞌut inyai, na Ia veka nfavaꞌat ewal tamata matmatan ra ovu tenarira ngorvaꞌan i ntali lanit ratan a. Ita vali Ubu veka notu ma feladida ra munuk lahir ngorvaꞌan ewal. 53 Tenadida i ntali lanit ivavan ini veka nmata ma nakvisal munuk, ba Ubu veka nkati ovu tenadida i ntali lanit ratan a ma wol bisma nakvisal roak, ma veka dida vavaꞌat kakiwal. 54 Ba wean i Ubu nkati roak tenadida ovi veka rmata ini ovu tenadida ovi wol rmata, te nkati roak tenadida ovi rtali lanit ivavan ini ovu tenadida tali lanit ratan a, na veka nfakena lahir afa ovi rtulis roak naꞌa Surat Ralan wean ini,
“Ita utudida roak, tevek Ubu nfaleka roak matmatan a, ba ita dida roak vavaꞌat kakiwal a.
55 Hoi matmatan! Wean inba ovu mu ngrebat a ma fwaleka ami?
Wean inba ovu mu bisa a ma motu ma amfarnuang wawaꞌuk?”
56 Matmatan ni bisa a, ihin a salasilan, ovu salasilan ni ngrebat a nvua matmatan tali Musa ni inukun ra. Musa ni inukun avyai nfalyawang verin ita wean inba ma tkaꞌa ne, afa ovi totu ra kena te sala. 57 Naꞌuk ita musti tfalak fara weninyai verin Ubu, tevek notu ma utudida lalawatan tali dida Duilaꞌa Yesus Kristus. 58 Wean inyai bi, terang a valing ovi ulobang urun mia, bira dardirin a musti nangrebat naꞌa bira inorang a, boma tamata ra wol rweang nala mia. Mia musti ivaꞌubira urun ma mkyarya naꞌa Duilaꞌa Ni vaꞌi ralan a! Tevek mkyaꞌa roak ne, bira karya ra verin Duilaꞌa veka wol rleka ma lolan watan.
* 15:5 15:5 Lukas 24:34, 36-43, Yohanes 20:19-23 15:8 15:8 Naꞌa ayat ini Paulus nfalak wean inyai, tevek nanovak ne, ia wol wean rasul vutu rahin irua yai. Ia nangnanang vali naꞌut i nwi-nwa sidovung tamata ovi rorang Yesus, naꞌuk nahil tali ni afa ovi notu ra, ma nanaꞌa rasul. 15:20 15:20 Bisma tfalak ne, faneak i Ubu nfavaꞌat ewal roak Kristus tali matmatan yai, wean karya enan i ula lalean tali vaꞌi ihin a. Msyiꞌik vali 1 Tes 4:13-18 § 15:22 15:22 Roma 5:14 * 15:25 15:25 Tamata boku ranovak ne, Yesus kaꞌi nfaleka Ni musu ra, naꞌuk tamata boku vali ranovak ne, Ubu nfaleka Yesus Ni musu ra ma rsoak nulu Yesus. 15:27 15:27 Mazmur 8:7 15:29 15:29 Naꞌut i Paulus nvaꞌat obin, na rbaptis tamata inorang boku verin tamata matmatan ra. Paulus wol nfalak ne, wean i rbaptis wean inyai, kena te sala. Ia nfalak watan ne, rotu wean inyai, na nfaturu lahir rira inorang a ne, tamata matmatan ra veka rvaꞌat ewal. § 15:32 15:32 Yesaya 22:13 * 15:45 15:45 Vai Yunani nfalak ne, Adam i nban-marmuri lalean neluk roh i nala vavaꞌat. Msiꞌik Kejadian 2:7. 15:55 15:55 Yesaya 25:8, Hosea 13:14