11
Ita musti torang tamata ovi rira inorang a nangrebat
Terang a valing averi, inorang ihin a wean ini: ita tfakloꞌi aꞌuk dida vavaꞌat ra verin Ubu, tevek torang urun ne, ita veka dida afa ovi tnaban tali Ia. Velik ne wol trea afa ovi ralad ra rfalak obin, naꞌuk tkaꞌa lahir ne, afa avyai rnaꞌa. Lalan ana, ubud-nusid ra rotu ma Ubu ralan a lolin, tevek rorang Ia.
Ita torang Ubu, bi tkaꞌa ne, Ia notu lanit ivavan ini ovu Ni vaivatul ra watan. Ba Ia notu afa ovi trea ra tali afa ovi wol trea ra.*
Habel norang Ubu ma nala ni korban verin Ia. Korban i nala yai lolin lia aꞌan i Kain ni korban a. Ubu ntorung Habel ni korban yai, ovu nfalak ne, ni vavaꞌat nmalola, tevek norang Ia. Habel nmata roak, naꞌuk ni inorang neluk snurak lolin verin ita ma naran amar ini, boma torang vali.
Henokh norang Ubu, bi Ubu nsikat roak ia nrata lanit ratan, boma wol nmata. Tamata ra wol rarea roak ia, tevek Ubu nsikat roak ia. Naꞌut i Ubu wol nsikat ia obin, na Ia nfalak roak ne, Henokh notu ma ralan a lolin urun. Wean i wol dida inorang, na wol tamata isa vali bis notu ma Ubu ralan a lolin. Wean i tamata iki watan inan ma nfaseri Ubu, na ia musti norang urun ne, Ubu nanaꞌa. Ia musti norang vali ne, Ubu veka naval tamata ovi ralarira urun ma rdava Ia.
Nuh norang Ubu, ba Ubu nfalyawang afa ovi wol rvotuk obin naꞌa amar ovi veka rma ini verin ia. Ba velik ne ia wol nsiꞌik afa avyai obin, na ia not-orang afa ovi Ubu ralan nfalak a, ba notu kabal dawan i nala vavaꞌat verin ia ovu ni rahan teta a. Tamata ovi rnaꞌa lanit ivavan wol rot-orang afa ovi Ubu nfalak ra, ba Ubu nukun ira. Naꞌuk Nuh norang Ubu, ba Ubu nfalak ne, Nuh ni vavaꞌat a nmalola naꞌa wahan ralan a.§
Abraham norang Ubu, ba not-orang afa ovi Ubu nfalak ra. Naꞌut inyai, na Ubu nera ia ma nti negara raroa isa i nfalak roak naꞌa Ni tnorung verin ia ovu ubun-nusin ra, ma rnaꞌa inyai. Ia not-orang afa ovi Ubu nfalak ra, velik ne wol nkaꞌa ne, negara yai naꞌa inba!* Abraham norang Ubu, ba ti nleal negara yai, wean Ubu nfalak roak verin ia, ma wean tamata dakan ia. Naꞌa negara yai, ia nleal watan befak ra. Ishak ovu Yakub rleal vali befak ra, ovu rira vali tnorung yai. 10 Abraham ntahang nal ralan ma nleal inyai, tevek ia nanaban kota i Ubu veka kaꞌi notu, wean lahir ralan nfalak a. Ubu veka nfadiri kota yai naꞌa fanderen i nangrebat urun a, ovu veka nanaꞌa kakiwal.
11 Abraham irua Sara rorang Ubu, ba nfaturu Ni ngrebat a verin ira, ma bisma yanarira, velik ne tuvu ilaꞌa roak ira ovu Sara wol bisma yanan. Ubu notu wean inyai, tevek Abraham norang urun ne, Ubu nfakena Ni tnorung a verin ia.§ 12 Naꞌut inyai, na Abraham itrana roak ia, ba wean i yanan, na wol kena lahir, tevek tenan a wol nangrebat roak. Velik ne wean inyai, naꞌuk ubun-nusin ra rivun ilaꞌa ma wean ngur naꞌa tahat nelan, ovu wean nara ovi rnaꞌa lanit ma wol trekan nala.*
13 Tamata avyai munuk rira inorang a nangrebat, ti naran i rmata a. Ira wol rtuan obin afa ovi Ubu nfalak roak naꞌa Ni tnorung ma nala verin ira, naꞌuk rkaꞌa ne amar isa, na veka rira afa avyai, ovu wol rafla talik rira inorang a. Naꞌut i rvaꞌat obin, na rtorung ne, tamata dakan ovu mangun ira naꞌa lanit ivavan ini. 14 Tamata ovi rfalak wean inyai, na rfaturu ne, inar ma rdava rira ahu livur mngaꞌun ma rleal. 15 Wean i ralarira ra rfalak ma rewal ira rti ahu i lan ana rleal a, na rira amar naran ma rewal ira. 16 Naꞌuk rafena ma rewal ira, tevek inar ma rfili wan i lolin rahi lia munuk naꞌa lanit ivavan ini. Wan yai naꞌa lanit ratan. Wean inyai, bi Ubu wol nmaꞌit ma nrenar i rfalak ne, rira Ubu verin Ia, tevek nasusan roak ahu livur mngaꞌun naꞌa lanit ratan ma rleal.
17-18 Abraham norang Ubu, ba nala lahir yanan i Ishak a ma neluk ni korban verin Ubu, naꞌut i Ubu nlabir teman ia naꞌa ni inorang a. Ubu nfalak lan verin Abraham ne, “Ishak ubun-nusin ra veka reluk ubum-nusim, wean lahir i ufalak roak naꞌa Ning tnorung verin oa.” Naꞌuk velik ne wean inyai, na ia ntorung watan ma nala lahir yanan ikisa laloꞌi ini ma neluk ni korban verin Ubu. 19 Abraham norang ne, Ubu Ni ngrebat ma nfavaꞌat ewal Ishak tali matmatan. Ba bisma tfalak ne, Abraham nal-ewal roak Ishak tali matmatan.
20 Ishak norang Ubu, ba naꞌut i itrana roak ia, na naflahar Yakub ovu Esau ma veka rira kalolin ra naꞌa amar ovi veka rma ini.§
21 Yakub norang Ubu, ba naꞌut i mane nmata, na nera verin Ubu ma nala Ni kalolin a, ma al naflahar Yusuf yanan ra. Yakub ntaha ni takil a ma ndiri, beti nfadawang Ubu.*
22 Yusuf norang Ubu, ba naꞌut i mane nmata, na nfalyawang verin tamata Israel ra ne, amar isa veka rti talik Mesir. Ia nfalak vali verin ira ne, naꞌut i mane rti talik wan yai, na rasusan lurin ra ma rtaha vali.
23 Musa renan ovu yaman rorang Ubu, ba naꞌut i rarali Musa, na rfonak ia vulan itelu, tevek felan a lolin buas, ovu wol rbobar ma rangal afa i raja Mesir nfareta.
24 Musa norang Ubu, ba naꞌut i dawan roak ia, na nafena ma rera ia ne, raja Mesir yanan vata yanan a.§ 25 Musa nafena ma notu salasilan ovi rotu ma inan lolin amar isa te irua watan. Naꞌuk ia nanovak ne, ni lolin a, irmunuk Ubu Ni tamata ra ma rtuan susa. 26 Musa nafena ma nala metan ovi rnaꞌa Mesir, naꞌuk ia nfili ma tamata ra ralar sian ia, tevek norang Raja i Ubu nsinir ma veka nma ma ntevut tamata rira salasilan ra. Ia nkaꞌa ne, afa yai lolin rahi metan ovi veka nala tali Mesir. Tevek ia nanovak ne, Ubu veka naval ia, tevek ni inorang a naꞌa amar ovi veka rma.*
27 Musa norang Ubu, ba nban-talik Mesir, ovu ia wol nbobar ne, raja nangrova ia. Ba ntahang nal ralan ma nban-talik watan Mesir, ovu nafena ma newal ia, tevek ia nrea roak Ubu i tamata ra wol bisma rarea a.
28 Musa norang Ubu, ba nfalak ma tamata Israel rotu rira snoba Paskah. Ia nfareta ira ma rasmir lara naꞌa rira falfolat ra ma neluk faneak, boma Ubu Ni sansinir tali lanit ratan i nfedan tamata ra, deka nfedan tamata Israel yanarira brana iyaꞌan ra.
29 Tamata Israel rorang Ubu, ba rban-etal roak Tahat Valvulin a, wean i rbana naꞌa lanun i near a. Naꞌuk Tahat Valvulin yai nkum-teri munuk tamata Mesir naꞌut i rlabas ira, ma rakduvul ma rmata.§
30 Tamata Israel rorang Ubu, ba rban-lilit watan kota Yerikho amar ifitu, na ni tembok dawan i nlilit kota yai nleka munuk lahir.*
31 Vatlean i naran Rahab norang Ubu, ba wol rfedan ia naꞌa ni kota a, naꞌut i rfedan tamata ovi rangal Ubu naꞌa kota yai, tevek ia nfonak tamata Israel ovi rma fanfonak ira ma rsiꞌik kota Yerikho.
32 Wean i ufamalik munuk afa ovi, na veka mnanat daꞌin, ba lawan watan inyai veki. Ba wol ufamalik naꞌa Gideon, Barak, Simson, Yefta, Daud, Samuel ovu nabi liak ovi rorang Ubu. 33 Ira rorang Ubu, ba boku tali ira rfaleka bangsa ra. Boku rot-orang afa ovi Ubu ralan nfalak ra naꞌa rira vavaꞌat ra, ovu boku rtuan roak afa ovi Ubu ntorung ma nala verin ira. Boku vali bisma rtaha motak singa sumarira ra. 34 Boku rfedan nala yafu i ongan dawan urun a. Boku vali wol rmata naꞌut i tamata ra rtaha nahin blawat mane rfedan ira. Boku wol rira ngrebat roak naꞌut i rotu rihi, naꞌuk Ubu nala ngrebat verin ira ma rfaleka suldadu ovi rtali bangsa liak ra.§ 35 Vata boku vali rorang Ubu, ba velik ne yanarira ra rmata roak, naꞌuk rvaꞌat ewal. Naꞌuk tamata boku vali rtorung watan ma tamata ra rwi-rwa ira, ti naran i rmata. Ira rafena ma rafla talik rira inorang, boma rfatalik ira tali susa ovi rtuan ra. Rotu wean inyai, tevek wean i rmata ma rvaꞌat ewal, na rira vavaꞌat a lolin urun.* 36 Tamata inorang boku vali, tamata ra rfalak sian ira, rvaval ira ovu navnaval, boku rkeak ira ovu kakeak tmaꞌan ma rala ira rti buꞌi ralan. 37 Tamata inorang boku, tamata liak rteva ira ovu vatu ma rmata lahir. Tamata ovi rangal Ubu rala karkadi ma al rkad-lewar tamata inorang boku tenarira ra ma rmata. Boku rala nahin blawat ma al rfedan ira. Tamata inorang boku rung a reluk watan domba ulin ovu bibi ulin ra ma rbana rlilin watan, tevek rira kasian a dawan urun, ovu tamata ra rwi-rwa ovu rotu sian ira. 38 Ira rnaꞌa watan wan ovi raroa tali tamata ra. Ira rlilin watan naꞌa wan lean vu dawan, naꞌa vuar ra, vuar lean ra, ovu rnaꞌa van ralan ra. Velik aba, sian a dawan daꞌin naꞌa lanit ivavan ini, ba wol inovan ma rleal naꞌa ini. 39 Ubu inan urun tamata avyai tevek rorang Ia, velik ne naꞌut inyai, na ira wol rtuan obin afa ovi Ia ntorung roak verin ira.§ 40 Ubu nasusan roak afa ovi lolin urun ma nlia tali afa avyai verin ita. Ia nanovak wean inyai, boma itmunuk tamata inorang ovi beti tfamalik roak yai, dida munuk afa ovi Ubu ntorung roak naꞌa Ni tnorung a, ma itmunuk teluk tamata ovi rira vavaꞌat ra rmalola naꞌa Ubu wahan ralan a.
* 11:3 11:3 Kejadian 1:1 11:4 11:4 Kejadian 4:3-10 11:5 11:5 Kejadian 5:21-24 § 11:7 11:7 Kejadian 6:13-22 * 11:8 11:8 Ubu nala tnorung verin Abraham ne, veka naflahar ma dawan ia, boma Abraham veka naflahar vali tamata rivun naꞌa lanit ivavan ini. Kejadian 12:1-5. 11:9 11:9 Ira rotu befak yai tali afwatan ulin. Kejadian 35:27. 11:10 11:10 Tafsiran etal dawan rfalak ne, kota ihin a ne, kota ngorvaꞌan i Ubu veka notu naꞌa lanit ratan. § 11:11 11:11 Tafsiran boku rfalak ne, Ubu nala ngrebat verin Sara, ba bisma yanan a, ovu ia norang Ubu ma nkaꞌa Ubu nfakena Ni tnorung a. Kejadian 18:11-14, 21:2 * 11:12 11:12 Kejadian 15:5, 22:17 11:13 11:13 Kejadian 23:4 11:17-18 11:17-18 Kejadian 22:1-14, Kejadian 21:12 § 11:20 11:20 Kejadian 27:27-40 * 11:21 11:21 Yusuf yanan brana irua. Nararira Manasye ovu Efraim. Kejadian 47:31—48:20 11:22 11:22 Kejadian 50:24-25 11:23 11:23 Raja Mesir nfareta ma rfedan tamata Yahudi rira kasikoꞌu brana ovi beti rarali ira. Keluaran 1:22; 2:2 § 11:24 11:24 Keluaran 2:10-12 * 11:26 11:26 Terjemahan boku rfalak ne, Musa norang Kristus. 11:27 11:27 Keluaran 2:15 11:28 11:28 Keluaran 12:21-30 § 11:29 11:29 Keluaran 14:21-31 * 11:30 11:30 Yosua 6:12-25 11:32 11:32 Hakim-Hakim 4:16; 6:6; 10:6—12:7, 14-16; 1 Samuel 1 ti naran 1 Raja-Raja 11:33 11:33 Daniel 6:1-27 § 11:34 11:34 Daniel 3:1-30 * 11:35 11:35 1 Raja-Raja 17:17-24 11:36 11:36 1 Raja-Raja 22:26-27; Yeremia 20:2 11:37 11:37 2 Tawarikh 24:21 § 11:39 11:39 Ubu nfadoku roak ma nsinir Yesus ma neluk Raja i ntevut tamata ra tali rira salasilan ra, ma nma. Naꞌut inyai, na Yesus wol nma obin, ba tamata inorang avyai wol rtuan Ia obin.