12
Yesus nfamalik vaivatul kamkuma naꞌa tamata ovi rwanar vaꞌi anggur
Matius 21:33-46; Lukas 20:9-19
Yesus nfamalik vaivatul kamkuma isa verin Yahudi rira dawan mela falurut ra, ovu dawan Yahudi ra, ntafal vali Yahudi rira dawan ovi rair Ubu Ni inukun ra. Ia nfalak ne, “Tamata isa notu ni vaꞌi anggur, na notu ngean ma nlilit ni vaꞌi a, ovu nkear wan isa ma al raramat anggur vuan ra naꞌa. Ia nfadiri sari isa felan a wean farwan ma rata rdoku al rwanar ni vaꞌi a. Notu munuk wean inyai, na nala verin tamata vaꞌi ra ma rasusan ni vaꞌi yai, ma ki rsiduk anggur boku verin ia. Nata nban-talik ni ahu ma nti wan raroa. Ba ti naran roak ni amar i rfufu anggur vuan ra, na vaꞌi duan yai nsinir ni tamata sansinir isa ma ti nala ni wahat tali tamata ovi rwanar ni vaꞌi a. Naꞌuk tamata avyai rtaha tamata sansinir yai, ma rvaval ia, beti rsinir ma newal favu watan ia. Ba vaꞌi duan yai nsinir ni tamata sansinir isa ewal ma nti, naꞌuk rvaval ma ulun a namngala, beti rfamaꞌit ia. Vaꞌi duan yai nsinir ni tamata sansinir isa ewal vali ma nti, naꞌuk rfedan ia. Ia nsinir tamata rivun ma sasan ira rti vali, naꞌuk rotu lalawatan ira wean inyai, ba rvaval boku ovu rfedan boku.
Teran aꞌuk yanan a brana i nlobang urun ia. Ti nata nfalak ne, ‘Tamata avyai veka ralang yanak a,’ ba nsinir ia ma nti vali. Naꞌuk rsifalak afa verin ira ne, ‘Tamata ini vaꞌi duan yanan a brana, ba mya ma tfedan ia, boma tala vaꞌi ini verin ita.’ Ba rtaha brana yai ma rfedan ia, ma ti rvatuk tenan a naꞌa vaꞌi yai murin a.”
Yesus norat ira ne, “Vaꞌi duan yai veka notu afaka? Ia veka nma ma nfedan tamata avyai, ma nala ni vaꞌi yai verin tamata liak. 10 Mia wol byas obin vaivatul ovi rnaꞌa Surat Ralan a? Vaivatul avyai wean ini:
‘Vatu i tukan ra rvatuk yai,
fyawan lia munuk ma al nfangrebat rahan yai.
11 Afa i Duilaꞌa notu lolin urun,
ovu notu ma tamata ra rtalkaka.’ ”*
12 Ba tamata ovi rarenar vaivatul kamkuma yai rdava lingaꞌan mane rtaha Yesus, tevek rkaꞌa ne, Ia nala vaivatul kamkuma yai al ntaꞌing ira. Naꞌuk rbobar, tevek tamata rivun inar Yesus, ba rban-talik watan Ia.
Tamata ovi rtali Yahudi rira sidovung Farisi ovu Herodes ni tamata ra rorat Yesus ne, kena ma rbahir kulu verin Kaisar te wahal
Matius 22:15-22; Lukas 20:20-26
13 Tamata ovi rarenar vaivatul kamkuma yai rsinir tamata Farisi boku, ovu tamata boku vali ovi rorang Herodes ma rorat afa isa tali Yesus, boma rfaleka Ia naꞌa Ni vaivatul ra. 14 Ti ma rtuan Yesus, na rfalak ne, “Tuan Guru, ami amkaꞌa ne, afa ovi fwalak ra kena lalawatan. Oa wol fwili tamata, ovu wol mdava waham ralan, naꞌuk msiair ovu ni malolan a, wean Ubu ralan nfalak a, verin tamata ra. Ba, eka fwalak verin ami ne, dida agama nfalak ne, kena ma tbahir kulu verin Kaisar te wahal? Ba musti tbahir te wahal?”
15 Yesus nkaꞌa rira siweang ra, ba nfalak verin ira ne, “Afakinimi mlyabir teman Yaꞌa? Eka myala bira kubang dinar isa ma usiꞌik.”
16 Nata rala kubang dinar isa ma nsiꞌik, ba norat ira ne, “Tamata iki walun a ovu naran a naꞌa kubang ini?”
Ira rfalak ne, “Kaisar.” 17 Ia nfalak ne, “Ba wean inyai, na myala verin Kaisar afa ovi Kaisar nia, ovu myala vali verin Ubu afa ovi Ubu Nia.” Ira rarenar afa ovi Yesus nfalak ra, na rtalkaka lahir.
Yahudi rira sidovung isa naran Saduki rira tamata ra rorat waweang Yesus ne, tamata matmatan ra veka rvaꞌat ewal te wahal
Matius 22:23-33; Lukas 20:27-40
18 Tamata boku tali Yahudi rira sidovung isa naran Saduki rma ma rtuan Yesus. Tamata Saduki ra wol rorang ne, tamata matmatan ra veka rvaꞌat ewal. Ba rorat Ia ne, 19 “Tuan Guru, Musa ntulis inukun ini verin ita: Wean i brana isa nmata ma teran aꞌuk awan a, naꞌuk wol yanarira, na brana yai aꞌan te warin musti nala varu yai neluk awan, ma fara ia i nmata roak yai veka duan yanan boku. 20 Ba wean i brana ifitu iyaꞌan iwarin ira, ma iyaꞌan nsifa roak, naꞌuk wol yanan obin, na nmata. 21 Nata warin nsifa vali ovu varu yai, naꞌuk wol yanar obin, na nmata. Ba brana i norang aꞌan i beti nmata yai nsifa vali ovu varu yai, nata wol yanar obin, na nmata vali. 22 Warin i norang ia nsifa vali ovu varu yai, naꞌuk wol yanar obin, na nmata vali. Wean inyai lalawatan, nata ti naran iwarin tutul a. Ti nata vata yai nmata vali. 23 Ba wean inyai, na ti naran amar i tamata matmatan ra rvaꞌat ewal, na iki veka awan mngaꞌun vata yai, tevek brana ifitu yai awar munuk roak ia?”
24 Yesus nfalak verin ira ne, “Mia sala ma dawan mia, tevek wol fyan-aran Surat Ralan a, ovu wol mkyaꞌa Ubu Ni ngrebat a! 25 Ba naꞌut i Ubu nfavaꞌat ewal tamata matmatan ra, na ira veka wol rsifa roak, naꞌuk rvaꞌat wean Ubu Ni sansinir ra naꞌa lanit ratan. 26 Mia wol byas obin naꞌa Ubu Ni vaivatul ovi rfamalik naꞌa tamata ovi rmata roak, naꞌuk veka rvaꞌat ewal a? Ia ntulis naꞌa Surat Ralan ma nfamalik naꞌut i nsiꞌik yafu nonga naꞌa lavurun lesmat ralan. Ia ntulis ne, ‘Yaꞌa ini Ubu i Abraham, Ishak ovu Yakub baꞌi raraning a.’ 27 Ia wol neluk Ubu verin matmatan ra, naꞌuk neluk Ubu verin tamata ovi rvaꞌat ra. Ba bira afa ovi fyalak ra wol kena lahir.”
Ubu Ni inukun i nlia munuk inukun ra
Matius 22:34-40; Lukas 10:25-28
28 Yahudi rira dawan isa i nair Musa ni inukun ra nma ma nrenar vali Yesus ovu tamata Saduki ra rsisoal ira. Ia nrenar Yesus Ni vaivatul ra kena munuk, ba norat Ia ne, “Inukun bi nlia munuk tali inukun ra?”
29 Yesus nfalak ne, “Inukun i nlia inukun ra munuk wean ini: ‘Tamata Israel ra eka mryenar! Ubilaꞌa i traning a ikisa watan, ovu wol Ubu liak. 30 Oa musti mlobang Duilaꞌa, mu Ubu i mraning a, ovu ralam urun. Mala munuk mu vavaꞌat a, mu kakaꞌa ra, ovu vali mu ngrebat ra verin Ia ma al mlobang Ia.’§ 31 Inukun isa vali i norang i ula lalean yai wean ini: ‘Oa musti mlobang vali tamata liak ra wean watan i mlobang tenam a.’ Inukun ra munuk wol verar lia inukun irua ini.*
32 Ba Yahudi rira dawan yai nfalak verin Yesus ne, “Tuan Guru, kena urun, tevek afa ovi fwalak ra rfaturu ne, Ubu ikisa watan, ovu vali wol Ubu liak. 33 Tlobang Ubu ovu ralad urun, ovu tala munuk dida kakaꞌa ra ovu vali tala munuk dida ngrebat ra ma al tlobang Ia. Tlobang tamata liak wean i tlobang tenadida ra, na inyai lolin lia munuk tali dida afwatan ra, te dida korban liak ovi tala ma veka rasnuri ira verin Ubu.”
34 Yesus nrenar dawan Yahudi yai ni vaivatul ra, na nkaꞌa ne, ni kakaꞌa dawan, ba nfalak verin ia ne, “Sarseri roak ma mnaꞌa Ubu Ni Fareta a.” Ba wol tamata isa vali nabrahi roak ma norat afa tali Yesus.
Yesus nfalyawang ne, Raja i ntevut dida salasilan ra Ni dawan a nlia Raja Daud
Matius 22:41-46; Lukas 20:41-44
35 Naꞌut i Yesus nsiair naꞌa Yahudi rira Rahan Dawan Falurut ni lean, na norat tamata ovi rnaꞌa inyai ne, “Wean inba ma dida dawan ovi rair Musa ni inukun ra bisma rfalak ne, Raja i ntevut tamata rira salasilan ra, Daud ubun-nusin Ia? 36 Ubu Ni Roh nleal Daud ralan a ma Daud nfalak ne,
‘Ubu nfalak verin ning Duilaꞌa ne:
Mdoku Ning lihir mela a, ti naran i otu ma tamata ovi rira sian Oa rsoak nulu Oa.’
37 Ba wean i Daud nfalak ne, Raja i ntevut tamata rira salasilan ra Duilaꞌa Ia, na wean inba ma Daud ubun-nusin Ia?” Tamata rivun ilaꞌa rnaꞌa inyai inar ma rarenar Yesus.
38 Yesus nair ira ma nfalak ne, “Msyiꞌik wabira ma lolin naꞌa dawan ovi rair Musa ni inukun ra. Wean i rbasiar, na inar ma roru ravit blawat, ovu inar vali ma tamata ra ralang ira ma rala salam verin ira naꞌa wan i rfedi-rfaha afa naꞌa. 39 Ira inar ma rdoku wan ovi tamata ra baꞌi ralang ira naꞌa rahan falurut ra ovu vali naꞌa snoba ra. 40 Ira rlabir kual a moang watan vata varu ra ma rala rira rahan ra ovu rira metan liak ra. Rira falurut ra blawat urun ma al rteri rira afa sian ovi rotu ra. Ba wean inyai, na Ubu veka nukun ira ovu inukun i aleman urun, ma nlia tamata liak ra!”
Vata varu isa ntaha ni persembahan nti Yahudi rira Rahan Dawan Falurut
Lukas 21:1-4
41 Yesus ti ndoku ma nfaseri wan i tamata ra baꞌi rfadoku rira kubang ra ma reluk rira persembahan verin Ubu, ma nsiꞌik tamata rivun rfadoku rira kubang ra. Tamata kaꞌi rivun rfadoku ma rira kubang dawan vali. 42 Naꞌuk vata varu isa i ni kasian a dawan nma ma nala ni kubang ihin irua i fyawar koꞌu lean, ma ti nfadoku vali naꞌa wan yai. 43 Yesus nera Ni tamata ovi rorang Ia ma nfalak ne, “Afa i ufalak verin mia ini, kena urun! Vata varu i ni kasian a dawan ini, ni kubang i nfadoku naꞌa vatvatat i baꞌi rfadoku rira kubang ra verin Ubu, fyawan lia munuk kubang ovi tamata liak ra rala a. 44 Tamata avyai munuk rala kubang dawan, tevek rira metan rivun, naꞌuk vata varu ini, nala munuk lahir ni kubang ovi nala al nvaꞌat a, velik ne ni kasian a dawan.”
* 12:11 12:11 Mazmur 118:22-23. Vatu ini nfaturu Duilaꞌa Yesus. 12:15 12:15 Rotu kubang dinar tali perak, ovu rpake ma rbahir kulu. Dinar isa fyawan wean lahir tamata biasa ni kadi naꞌa amar isa. 12:26 12:26 Keluaran 3:2-6 § 12:30 12:30 Ulangan 6:4-5 * 12:31 12:31 Imamat 19:18 12:36 12:36 Daud ni maksud ne, Ubu nangrihi verin Duilaꞌa Yesus. Mazmur 110:1