14
Yahudi rira dawan ra ranovak mane rfedan Yesus
Matius 26:1-5; Lukas 22:1-2; Yohanes 11:45-53
Amar irua ewal, beti tamata Yahudi rotu rira snoba Paskah, ovu rotu rira snoba ma raꞌan roti i wol rfadoku ragi naꞌa. Yahudi rira dawan mela falurut ra ovu rira dawan ovi rair Musa ni inukun ra rdava lingaꞌan mane rtaha fanfonak Yesus ma rfedan Ia.* Ira rfalak ne, “Naꞌut i snoba nbana obin, na deka tataha Ia, beta ne tamata rivun vangoa-vanga.”
Vata isa nliꞌi ngul i voan lolin naꞌa Yesus ulun
Matius 26:6-13; Yohanes 12:1-8
Yesus ndoku Simon ni rahan naꞌa ahu Betania. Simon ini lan a ni suhut ngabaa. Yesus ndoku nafnaꞌan, na vata isa nma ma ntuan Ia. Vata yai ntaha botal koꞌu isa i rotu tali vatu lolin isa naran pualam. Botal yai nsaꞌa ngul i voan a lolin urun ovu fyawan urun, naran narwastu. Ba nfefar botal yai relan a, ma nliꞌi ngul yai naꞌa Yesus ulun. Tamata ovi rnaꞌa inyai boku rangrova ma rsifalak afa verin ira ne, “Notu afakinimi nawahak watan ngul i voan lolin yai? Ngul yai fyawan urun, ba bisma tfedi, na fyawan a dinar ratut itelu teran, ma tala kubang a verin tamata kasian ra.” Ba rfasala ma dawan vata yai.
Naꞌuk Yesus nfalak ne, “Deka fyalak teri ia! Afakinimi fyasala ia? Afa i notu verin Yaꞌa lolin urun. Tamata kasian ra rnaꞌa lalawatan ovu mia, ba naꞌut inba watan bisma mlyobang ira. Naꞌuk Yaꞌa wol mane unaꞌa lalawatan ovu mia. Vata ini not-nala roak afa ovi bis notu verin Yaꞌa. Wol naran amar i umata obin, na ia nliꞌi lan roak ngul voan lolin a naꞌa tenang a. Afa i ufalak verin mia ini, kena urun! Naꞌa wan inba watan rfamalik Ubu Ni Ivar Lolin naꞌa lanit ivavan a, na veka rfamalik vali afa i vata ini notu roak a, ma al rangnanang ia.”
Yudas ntorung ma nfedi Yesus
Matius 26:14-16; Lukas 22:3-6
10 Tamata isa tali Yesus Ni tamata vutu rahin irua ovi rorang Ia, naran Yudas Iskariot. Ia ti ntuan Yahudi rira dawan mela falurut ra, boma nfedi Yesus verin ira. 11 Rarenar afa i Yudas nfalak yai, na inar urun, ba rtorung ma veka rala kubang verin ia. Ba ndava amar kena mane nfedi Yesus.
Yesus nafnaꞌan ovu Ni tamata ovi rorang Ia al rotu rira snoba Paskah, ma rangnanang amar i uburir-nusirira ra rdir-talik Mesir
Matius 26:17-25; Lukas 22:7-14,21-23; Yohanes 13:21-30
12 Naꞌa amar i nban-ulu naꞌa tamata Yahudi rira snoba ma raꞌan roti wol rfadoku ragi naꞌa, na tamata ra rfedan domba Paskah ra.§ Yesus Ni tamata ra rorat Ia ne, “Bapa, inam ma amati ma amasusan dida fanaꞌan Paskah naꞌa inba?”
13 Ba Yesus nsinir Ni tamata irua tali ovi rorang Ia, ma nfalak verin ira ne, “Miti kota ralan, na veka mtyuan brana isa ntaha suran isa nsaꞌa roak wear, ba byan-orang ia.* 14 Ti myaran rahan i veka nwelat yai, na fyalak verin rahan duan yai ne, ‘Tuan Guru norat ne: Wan i misusan roak ma veka ufnaꞌan Paskah ovu Ning tamata ovi rorang Yaꞌa, naꞌa inba?’ 15 Rahan duan yai veka nfaturu verin mia kamar dawan i nanaꞌa ratan a, naꞌa ni rahan yai. Ira rasusan munuk roak kamar yai, ba mia musti misusan watan afamtahan Paskah verin ita.”
16 Yesus nfalak munuk wean inyai, beti irua rti kota yai. Ira rti ma rtuan munuk afa avyai wean lahir i Yesus nfalak roak a. Nata rasusan afamtahan Paskah yai. 17 Ti ma ovan roak, na Yesus nma ovu Ni tamata vutu rahin irua.
18 Rdoku rafnaꞌan obin, na Yesus nfalak ne, “Afa i ufalak verin mia ini, kena urun! Tali ovi tafnaꞌan ini, na tamata isa veka nfedi Yaꞌa.”
19 Rarenar munuk afa i Yesus nfalak yai, na ralarira lalau urun. Ba rsikati ira al rfalak verin Yesus ne, “Duilaꞌa, yaꞌa wahal!”
20 Yesus nfalak ne, “Tamata isa tali mia vutu rahin irua ini mane nfedi Yaꞌa. Tamata yai amrua amsovu roti naꞌa moko isa. 21 Yaꞌa, Tamata Yanan Yaꞌa, veka umata wean i rfalak roak naꞌa Ubu Ni Surat Ralan a. Naꞌuk sian urun i lahir verin tamata i nfedi Yaꞌa! Ni lolin a, tamata yai deka rarali lahir ia!”
Yesus nafnaꞌan ovu Ni tamata vutu rahin irua ovi rorang Ia
Matius 26:26-30; Lukas 22:14-20
22 Yesus ovu Ni tamata ra rafnaꞌan obin, na nala roti a ma nfalak fara weninyai verin Ubu, beti nvisul roti yai ma nsiduk verin ira. Ia nfalak ne, “Myala ma mian kikyai, ini Yaꞌa tenang a.” 23 Nata Yesus nala vali kobi i nsaꞌa anggur a ma nfalak fara weninyai verin Ubu, beti nala ma irmunuk renu tali kobi yai. 24 Ia nfalak verin ira ne, “Ini Yaꞌa larang i nvoat verin tamata rivun ma neluk faneak ne, Ubu nfakena roak Ni tnorung a. 25 Afa i ufalak verin mia, kena urun! Yaꞌa veka wol enu roak anggur ini, ti naran amar i veka enu ewal anggur ngorvaꞌan naꞌa Ubu Ni Fareta.” 26 Ira rdedang ma rfadawang roak Ubu, beti rarata vuar Zaitun.
Yesus nfalak ne, Petrus veka nalak ia ne wol nkaꞌa Ia
Matius 26:31-35; Lukas 22:31-34; Yohanes 13:36-38
27 Yesus nfalak verin ira ne, “Bira inorang a veka wol nangrebat ma mifla talik Yaꞌa, tevek rtulis roak naꞌa Surat Ralan ne, ‘Yaꞌa veka ufedan domba duan a, ba domba ra veka rlilin watan.’§ 28 Naꞌuk Ubu veka nfavaꞌat ewal Yaꞌa tali matmatan, ba veka ula Yaꞌa uti Galilea.”
29 Petrus nfalak verin Yesus ne, “Velik ne ira munuk rira inorang wol nangrebat ma rafla talik Oa, naꞌuk yaꞌa wahal.”
30 Ba Yesus nfalak verin ia ne, “Afa i ufalak verin oa ini, kena urun! Ovan ini lahir, manut wol nkukuwai farua obin, na veka malak nala fatelu roak ne, wol mkaꞌa Yaꞌa.”
31 Naꞌuk Petrus nfangrebat ralan a, ma nfalak ewal verin Yesus ne, “Velik ne musti umata vali ovu Oa, naꞌuk wol alak yaꞌa ne, wol ukaꞌa Oa.” Yesus Ni tamata liak ra munuk rfalak vali wean i nfalak a.
Yesus naflurut naꞌa Getsemani
32 Yesus ovu Ni tamata ovi rorang Ia rbana ma raran vaꞌi isa naran Getsemani. Ia nfalak verin ira ne, “Mdyoku ini ma ti uflurut veki.”
33 Ba Yesus ti naflurut, na novun vali Petrus, Yakobus, ovu Yohanes. Yesus ralan lalau urun Ia ovu wol malinan. 34 Ba nfalak verin ira ne, “Ralang a lalau urun i lahir, wean i ufarnuang ne, mane umata roak. Mnyaꞌa ini veki ovu msyiꞌik wabira ma lolin!”
35 Yesus nbana ma yaꞌi nfaroa kedan tali ira, beti nsangatur naꞌa lanun ma naflurut. Ia nera verin Ubu ma fara ntorung ma susa i dawan urun deka nkena Ia. 36 Ia nfalak ne, “Bapa, o Bapa!* Oa mot-nala akataka munuk, ba fara fwaroa susa i dawan urun ini tali Yaꞌa. Naꞌuk deka wean i ralang nfalak a, ba wean watan i ralam nfalak a.”
37 Naflurut munuk ma newal Ia, na Ni tamata itelu i rfatuang Ia yai rtub-lufa roak. Ba Yesus nfalak verin Simon Petrus ne, “Simon, afakinimi mtub-lufa i? Wol mtahang nala jam isa vali ma msiꞌik wam ma lolin.
38 Msyiꞌik wabira ma lolin ovu miflurut, boma nitdawan deka nlabir nala mia ma myotu salasilan. Ralabira rfalak ma myotu afa lolin, naꞌuk wol myot-nala, tevek tenabira ra rmafun.”
39 Nata Yesus nti ewal vali ma naflurut, ma nfalak wean i inlangin nfalak roak a. 40 Ti ma naflurut munuk ma newal Ia, na ira rtub-ewal, tevek matarira ra raswosu daꞌin roak, ovu wol rkaꞌa ne, mane rfalak aka verin Yesus. 41 Yesus newal fatelu Ia roak, ba nfalak verin ira ne, “Afakinimi mtyuba watan obin? Naran roak ni amar, ba deka mtyuba kikyai! Tevek tamata ovi mane rtaha Yaꞌa, Tamata Yanan Yaꞌa, rma roak. Ira mane rovun Yaꞌa ti verin tamata salasilan ra. 42 Byatar ma tati kikyai. Eka msyiꞌik! Tamata i mane nfedi Yaꞌa nma ma sarseri roak!”
Yahudi ra rtaha Yesus
Matius 26:47-56; Lukas 22:47-53; Yohanes 18:3-12
43 Naꞌut i Yesus nangrihi obin, na brian munuk Yudas i ntali Ni tamata vutu rahin irua yai nma. Tamata rivun ovi rtaha nahin blawat ovu rira navnaval ra rban-orang vali ia. Yahudi rira dawan mela falurut ra ovu rira dawan ovi rair Ubu Ni inukun ra, ntafal vali dawan Yahudi liak ra rsinir ira ma rti inyai. 44 Yudas i nfedi Yesus nfalak lan roak verin tamata rivun avyai ne, veka notu faneak. Faneak yai wean ini: “Tamata i uvoan Ia yai, Ia hi inyai i. Ba mtyaha lahir Ia ma myovun Ia ovu msyiꞌik ma lolin Ia.”
45 Ba ti nfaseri lahir Yesus ma nfalak verin Ia ne, “Oo Tuan Guru.” Nata nvoan Ia. 46 Ba tamata avyai rti rtaha lahir Yesus. 47 Naꞌuk tamata isa i ndiri wan yai ntavar ni nahin blawat, ma nafat vatuk Yahudi rira Mela Falurut Ilaꞌa ni tamata sansinir arun a. 48 Ba Yesus nfalak verin ira ne, “Mia beta myarin ne, Yaꞌa ini wean tamata ktufan i nwi-nwa tamata ra ma nbori rira metan ra, bi mya mtyaha nahin blawat ovu navnaval ra ma mtyaha Yaꞌa? 49 Lokat amar, na itmunuk tnaꞌa dida Rahan Dawan Falurut ma usiair, na wol mtyaha Yaꞌa. Naꞌuk wean urun ini, boma nfakena lahir afa ovi rtulis roak naꞌa Surat Ralan a.”
50 Nata Ni tamata ra munuk rafla talik Ia. 51 Varverun isa norang Yesus ovu neluk watan maloli etal isa al nteri tenan a. Ba ti mane rtaha ia, 52 naꞌuk nafla, ba raravut vatuk ni maloli etal yai ma nafla faluhu ia watan.
Yahudi rira dawan ovi rdoku naꞌa rira sidovung dawan rorat Yesus ma al rdava Ni sala
Matius 26:57-68; Lukas 22:54-55,63-71; Yohanes 18:13-14,19-24
53 Tamata ovi beti rtaha Yesus rovun Ia rti Yahudi rira Mela Falurut Ilaꞌa ni rahan a. Naꞌa inyai, na Yahudi rira dawan mela falurut ra ovu dawan Yahudi ra ntafal vali Yahudi rira dawan ovi rair Ubu Ni inukun ra munuk rasdovu ira. 54 Petrus nban-orang Yesus tali raroa watan, ma ti naran Mela Falurut Ilaꞌa ni lean a. Nanaꞌa inyai, na ia ndoku ma nafraran ovu tamata ovi rwanar Yahudi rira Rahan Dawan Falurut.
55 Dawan Mela Falurut ra ovu dawan fareta Yahudi ovi rdoku naꞌa rira sidovung dawan rkiwal mane rkaꞌa Yesus Ni sala ra, boma rukun Ia ma nmata. Naꞌuk wol rtuan Ni sala isa vali, 56 tevek tamata rivun ovi rfalak sian Yesus rsiklabir watan. Afa ovi rfalak ra rfarsangal tia ma watan, ba rira afa ovi rfalak ra wol wer isa.
57 Nata tamata boku rdiri ma rsiklabir ma al rfasala Yesus. 58 Ira rfalak ne, “Ami amrenar, na Ia nfalak ne, ‘Yaꞌa veka aꞌar vatuk dida Rahan Dawan Falurut i tamata ra rotu ini, ma naꞌa amar itelu watan, na ufadiri liak ewal, naꞌuk tamata ra wol rotu.’ ” 59 Naꞌuk afa ovi rfalak ra rfarsangal tia ma watan, ba rira afa ovi rfalak ra wol wer isa.
60 Ba Mela Falurut Ilaꞌa ndiri waharira ralan ra, ma norat Yesus ne, “Notu afakinimi wol mlotar tenam a, ma fwalak naꞌa afa ovi tamata avyai rfalak a?”
61 Naꞌuk Yesus wol vain ovu Ia wol nvalat akataka. Ba Mela Falurut Ilaꞌa yai norat ewal Ia ne, “Oa ini Raja i veka mtevut tamata ra rira salasilan ra? Ubu i tamata raraning a, Yanan Oa?” 62 Yesus ntorung ma nfalak ne, “Kena lahir, ini Yaꞌa. Mia veka msyiꞌik Yaꞌa, Tamata Yanan Yaꞌa ini, udoku Ubu i nfareta munuk afakataka Ni lihir mela, ovu veka utali lanit ma unaꞌa mutan ra uma.”
63-64 Ba Mela Falurut Ilaꞌa nangrova urun ma nkamadir ni ravit blawat a ma nfalak ne, “Mia kaꞌi mryenar Ia nfalak sian Ubu, tevek nfalak ne, Ia wean lahir Ubu. Wol tperlu ma tdava tamata liak roak ma rfalak ni sala ra. Ba minovak wean inba?”
Ira ralar isa ma rfadoku ne, Ia musti nmata. 65 Ba tamata boku rafnit Yesus, ovu rkeak teri matan a. Ira raskevu tia ma watan Ia, beti rorat Ia ne, “Nabi Oa, ba eka fwalak ne, inlangin a iki naskevu Oa!” Nata tamata ovi rwanar Rahan Dawan Falurut a rovun Yesus rti ma rvaval Ia.
Petrus nalak nala fatelu ia ne wol nkaꞌa Yesus
Matius 26:69-75; Lukas 22:56-62; Yohanes 18:15-18,25-27
66 Amar yai, na Petrus nanaꞌa lean obin. Mela Falurut Ilaꞌa ni vata sansinir isa nma wan yai. 67 Ti ma nrea Petrus nafraran naꞌa yafu, na nsiꞌik ma lolin wahan a, ma nfalak ne, “Oa baꞌi morang vali Yesus, tamata Nazaret eri.”
68 Naꞌuk Petrus nalak watan ia, ma nfalak ne, “Yaꞌa wol ukaꞌa afa i fwalak yai.” Ba ti naran tembok dawan ni falfolat ngoran a, na manut isa nkukuwai vali.
69 Vata sansinir yai nrea ewal ia ma nfalak verin tamata ovi rnaꞌa inyai ne, “Tamata yai norang vali Yesus!”
70 Naꞌuk Petrus nalak ewal vali ia. Ba wol mnanat, na tamata ovi rafraran naꞌa yafu yai rfalak ewal verin Petrus ne, “Amkaꞌa lahir ne, oa morang vali Ia, tevek mtali Galilea vali!”
71 Ba Petrus nalak matmatan watan ia, ma kaꞌi nafwaba tenan a ma nfalak ne, “Yaꞌa wol ukaꞌa tamata i fyalak yai!” 72 Brian munuk, na manut nkukuwai ewal. Ba Petrus nangnanang nal-ewal vaivatul ovi Yesus nfalak lan roak verin ia ne, “Manut wol nkukuwai farua obin, na oa veka malak nala fatelu roak ne, wol mkaꞌa Yaꞌa.” Ba Petrus nvakar ma naꞌa samsekur.
* 14:1 14:1 Paskah ihin a ne, tamata Yahudi rangnanang amar i Ubu nlobang uburir-nusirira ra ma rdir-talik Mesir. Naling ia ovu Paskah i fiang ini totu ma al tangnanang Yesus Ni matmatan, ovu nvaꞌat ewal. 14:3 14:3 Ira rotu ngul voan lolin tali aa isa i voan lolin, ni waꞌar a. 14:5 14:5 Lan a, kubang dinar ratut itelu wean tamata isa ni kadi naꞌa taꞌun isa. § 14:12 14:12 Naꞌa amar i nban-ulu naꞌa snoba yai, na lokat rahan teta rtaha domba koꞌu isa verin mela falurut ra naꞌa rira Rahan Dawan Falurut naꞌa Yerusalem. Mela falurut ra rfedan domba avyai, ma lokat rahan teta veka raꞌan rira domba naꞌa snoba yai. * 14:13 14:13 Kota yai Yerusalem. 14:18 14:18 Msiꞌik catatan naꞌa Markus 2:15. 14:24 14:24 Naꞌa amar ovi amar dawan Paskah nbana, na lokat rahan teta tali tamata Yahudi rala afwatan ma reluk rira korban verin Ubu. Ira rotu wean inyai ma al nfangnanang ira naꞌut i Ubu nfatalik uburir-nusirira ra tali tamata Mesir ra. Yesus nkati amar dawan Paskah ovu Ni matmatan. Ia nvaꞌat ewal tali matmatan ma al nsikat tamata ovi rorang Ia tali rira salasilan ra. § 14:27 14:27 Zakharia 13:7 * 14:36 14:36 Abba ini vaivatul tali vai Aram, ihin a ne, Bapa.