26
Iyapana kawakawai Iyesu minimana po ki keketai kupamawa
(Maki 14:1-2; Ruki 22:1-2; Diyoni 11:45-53)
1 Iyesu yona yau kuduba iyapana kabuwatapu kewowena ka e wirawena e tadeyau kabukabuwa ragidai tadebu, wagubu ke; “Wi kataigau da mara apeya yabaranugu ka ‘Mamanuga God Nu Raurunibu Poragai’ ki marai.
2 Poraga ki kawareya ka iyapana ubumoto nau Kunumau Kawapuwani Apunai wadisinimoto piyara ragidai mu idamaga rabineya nau tamusinimoto manako mu ubumoto nau ripa korosi naureya susinimoto poyo.”
3 Mara ki makeya ka iyapana kawakawai ade Mamanuga God bameya dobopiyamu ragidai mete kina ewapuru mena Mamanuga God bameya dobo-piyamu ragidai kawaimaga si ka Kaipasi e tawaiya dibimupu,
4 manako mu Iyesu wekei gwaiya wadamana minimana po ki keketai kupamawa.
5 Iyapana ropani kawaya ika poraga kawareya bautagubu ki pokere kawakawai ragidai ki tagubu ke; “Iyapana ropani kawaya yewe bautagubu ki ubumana nu yawirani-mana kudeya ki pokere kamadamu da poraga yau kewoyagisi were ewa ka nu apunu ki yadamu.” Mu inako tagubu.
Ridi mosi ubupu Iyesu monagapupu
(Maki 14:3-9; Diyoni 12:1-8)
6 Ki makeya ka Iyesu apunu mosi si ka Simiyoni e bameya natere Betani rabineya tondawa. Apunu Simiyoni e ka naiya sigira berokoi mo wadubu e kwakwarepui kwatakwatawena, ko e karako iyawena.
7 Mu kupetagamawa idiwa ka ridi mosi ripa otai aurai bagi kawaya awana kororai mo rabineya minibu ki wadubu Iyesu bameya bauwena. Awana ki denai ka kawaya daganani, ade awana kororai ka mu bowa si ‘arabata’ pokaiya yamanamupu. Ridi ki Iyesu bameya bauwena manako ripa otai bagi kawaya ki Iyesu debaiya kwebu wira.
8 Iyesu e tadeyau kabukabuwa ragidai ridi ki badidi kwaewena emupu ka mu rabina-maga urabu manako mu mubo mena inako tagubu ke; “Ridi yau awana bagi kawaya ki gwede nana pa giripupu?
9 E kayawagubena iyapana gimarampena manako denai bowa madai kawaya daganani kwempena ki e wadubena iyapana gwedegwedemaga pa mena imagei ragidai ki tagebena.” Mu inako tagubu.
10 Ko mu badidi notapamawa ki Iyesu e ororeya mena kataiwena ki pokere e tadebu, wagubu ke; “Ridi yau kamadumuri midimama eba kwemuri. E bauwena nau nene badidi kwaewena ka bagi kawaya.
11 Gwedegwedemaga pa mena imagei ragidai ki mu ka maramara wi mete idiwoi da wi mu waitatamiyoi, ko nau marani rogobiwena da nau ewa wi mete eba idiwomu.
12 Ridi yau badidi kwaewena ki kuduba bagi mena. Nau posugana marai waunitau ki pokere e karako bauwena nau monagasinibu awana bagi kawaya yau nau debaneya kwebu wira.
13 Nau mibai nidiyani wainapumuri; Iyapana tawana tawana idiwu aita ewa nau yonani bagi kawaya wainapomoto ki ka mu ridi yau nau nene badidi kwaewena ki sisiyai mete waina-pomoto manako e werei togomono.”
Iyesu wadamana yonai ki apunu Diyudiyasi mibipupu
(Maki 14:10-11; Ruki 22:3-6)
14 Iyesu yona ki wagubu makeya ka e tadeyau kabukabuwa ragidai ida esida kewowena kerapu apeya apunai mosi si ka Diyudiyasi si daikere ka Isikariyoto e kipu ubupu Mamanuga God bameya dobopiyamu ragidai ki mu bamamugu kayawena,
15 manako manutapu, wagubu ke; “Nau karako waitaniyani da wi Iyesu wekei gwaiya wadumuri ki ka wi denai nau gwede tegemuri?”
Mu bowa madai apunai eyaka mena ade ida esida mena (30) ki iyabamupu kwemupu,
16 ki pokere apunu Diyudiyasi kayawena Iyesu wadana mu idamaga rabineya tarana ki yawatai kwaenepiyawa umawa.
Iyesu e tadeyau kabukabuwa ragidai mete kupetagamawa
(Maki 14:12-21; Ruki 22:7-14, 21-23; Diyoni 13:21-30)
17 ‘Parawa Pa Pasumana Kupei’ ki marai yabiri bauwena ki makeya ka Iyesu tadeyau kabukabuwa ragidai e bameya bautagubu manako simupu, tagubu ke; “Kau nuwageya nu tawa bani rabineya yamamu tawiyaigamu da kau ‘Mamanuga God Nu Raurunibu Poragai’ ki kupei kupenuwagi?”
18 Mu inako tagubu manako e denai tadebu, wagubu ke; “Wi natere Diyerusaremu kaiwagi, manako apunu mosi ika bananapumuri ki wi simuri, iwagi ke; Nu Nidiyau Kabukabuwa Apunai nu tononibu wagubu ke; Nau marani wana bauwena ki pokere kau tawageya ka nau tadeyakani kabu-kabuwa ragidai mete kina ‘Mamanuga God Nu Raurunibu Poragai’ ki kupei ika kupeigamu.”
19 Iyesu inako tadebu tonotapu manako mu kayatagubu natere ki rabineya e wagubu ki makeya makeya kwaetagubu ‘Mamanuga God Nu Raurunibu Poragai’ ki ika tawiyatagubu.
20 Kemorawagana kwaewagawa ka Iyesu e tadeyau kabukabuwa ragidai ida esida kewowena kerapu apeya mete ika dibimupu kupetagamawa idiwa,
21 manako paunau ka e ubupu mu tadebu, wagubu ke; “Nau yona mibai nidiyani wainapumuri; Waunitau ka apunu mosi wi paunagau uburoto nau yogoni yagisi.”
22 Iyesu yona ki wagubu wainamupu ka mu notamaga kowena nuwaboya-tagubu manako mu eyaka eyaka e manumupu, tagubu ke; “Kaiwawoni, kau nau nene nuwegei bo? Kau eba nau nene nuwegei?”
23 Ko Iyesu tadebu, wagubu ke; “Ki ka apunu eyaka mena mosi karako nau mete ewapuru bani pikapana ki nana awanau kaupiyau yogo yau kawareya nau mete ewapuru kupemei apunai ki waunitau nau nidani yagisi.
24 Takari kawaya ka Mamanuga God e bonanai wainapamawa tagamawa ragidai ubumpu nau Kunumau Kawapuwani Apunai posugana ki yonai oka tamupu. Ko apunu nima nau nidani yagisi ki e ka aita bita kawaya daganani bananapoto. Akae, apunu ki eba wenawagubena ki e nene baganai.”
25 Iyesu yona ki wagubu ka e yogoi tapu apunai Diyudiyasi e empupu manako wagubu ke; “Sidiyei Kabu-kabuwa Apunai, kau nau nene nuwegei bo? Kau eba nau nene nuwegei?”
E inako wagubu, ko Iyesu denai e sibu wagubu ke; “Kau kiya yona ki nuwagibi.”
Iyesu e kupe siyarai
(Maki 14:22-26; Ruki 22:14-20; 1 Korini 11:23-25)
26 Mu kupetagamawa idiwa da paunau ka Iyesu bani buredi mo wadubu Mamanuga God bameya parauwena piripiri gerepupu manako e tadeyau kabukabuwa ragidai tagebu, tadebu, wagubu ke; “Bani buredi yau ka nau kwakwarepuni ki pokere tepumuri kupumuri.”
27 E inako wagubu manako kapa mo wadubu Mamanuga God bameya ade parauwena manako tagebu tadebu, wagubu ke; “Wi kuduba awana yau piripiri kubamuri.
28 Awana ‘waeni’ daragai yau ka nau darani. Nau Mamai uburana iyapana ropani kawaya mu bigimaga deni mena surupana ki nana gwaiyabawena ki mibai wenawagana ki nana ka nau karako posugani manako nau darani baiyagisi kaworoto.
29 Nau yona mibai nidiyani wainapumuri; Awana daragai yau ka nau ewa mo eba kubarani. Ko aita ewa nau Mamai God e gari rabineya e kasiyarai pokaiya tondoni makeya ki nau awana ‘waeni’ waunai mosi wi mete ewapuru kubamamu.”
30 Iyesu yona ki wagubu kewowena ka mu Mamanuga God e si umayo pokaiya tepamupu manako kayatagubu kaimpu ripa ‘oripi’ wenatagubu kweyai ki yampu kayatagubu.
Iyesu kataiya da apunu Pita yona yagisi bodaboda
(Maki 14:27-31; Ruki 22:31-34; Diyoni 13:36-38)
31 Mu kayatagubu kaiwa ka Iyesu yona mo mu ade tadebu, wagubu ke; “Nau kataineya da kemora yau rabineya ka wi kuduba nau kamadisinimuri kudu wakapaiwagi kaiwagi, mibai ka takari kawaya ka Mamanuga God e bonanai wainapiyawa wagawa apunai mosi nau nene oka inako tapu, wagubu ke;
‘Mamanuga God wagubu ke; Aita ewa ka nau papa sipi kwayubatamiyau apunai miniyani manako papa sipi kuduba daburipomoto mu mubo mubo kayatagisi.”
32 Iyesu inako tadebu, manako ade tadebu wagubu ke; “Nau posugani ade iyasugani kirani uburani ki nau yabiri kayasugani tawana Gariri rabineya wi nawanaga ika tondoni.”
33 Apunu Pita yona ki wainapupu ka e denai wagubu ke; “Mu dai ka bani kau kamadinimoto kudu wakapatagisi kayatagisi ko nau kau eba kamadiniyani kayasugani.”
34 Apunu Pita inako wagubu, ko Iyesu denai e sibu, wagubu ke; “Pita, nau mibai nidiyani wainapi; Kemora yau rabineya ka kau mara apeya eyaka nuwagi bodaboda da kau eba kataigeya nau. Kau inako beranugowa manako ewa ka kokoroku yagisi manako nawaru puruyagisi.”
35 Iyesu inako wagubu, ko apunu Pita e midi minibu, wagubu ke; “Akae, nau inako eba suwagani. Kau ponuwagi ki ka nau mete posugani.” Apunu Pita inako wagubu manako Iyesu tadeyau kabukabuwa ragidai kuduba Pita umunui kawareya ki mu mete tagubu.
Iyesu tawana Gesemane rabineya guriguriwagawa tondawa
(Maki 14:32-42; Ruki 22:39-46)
36 Mu kayatagubu kaiwa da tawana Gesemane bautagubu ka Iyesu mu munatapu, wagubu ke; “Wi yewe idiwoi ko nau niya mena kayasugani nau Mamai bameya gurigurisugani.”
37 E inako wagubu manako ubupu apunu Pita ade apunu Tabadi e gubagaiyoma apeya ki mu mena waratapu mete kayatagubu.
Ki makeya ka Iyesu nuwaboya kawaya wainapupu ade e rabinai giriwena pasuwena,
38 ki pokere e kowakowaiyoma ki emitapu tadebu, wagubu ke; “Nau karako nuwaboya kawaya wainapakani ade nau rabinaneya po mete wainapakani ki pokere wi nau mete yabu yabu yewe idiwoi ko oro eba ukwopoi.”
39 E inako tadebu kamaditapu kanibu e ebo mena ubupu manako kwarisiwena wairau ukwapu e Mamai bameya guriguriwena, wagubu ke; “Mamai, berokoi nau karako banana-pani ki kau surupi bo? Kau wainapiyei da baganai ki kau baunuwagi nau nuwaboyani kerarai kapa tegebi ki kau wadi kwenupi. Ko Mamai, kau kaubo nuwageya ki kwaenuwagi ko eba nau nuwaneya ki kau kwaenuwagi.”
40 Iyesu inako guriguriwena manako e ade wirawena bauwena ka e tadeyau kabukabuwa ragidai apeya eyaka ki ika ukwapamawa emitapu. Emitapu, wade yabuyabutapu, manako e apunu Pita empupu sibu, wagubu ke; “Nau eba rowarowa kanibuwani ko wi apeya eyaka badidi pokere nau mete yabu yabu eba idiwei?
41 Yabu yabu idiwoi, ade Mamanuga God bameya guriguriwogoi da gwede mosi eba baiyagisi wi kerapugau yadini. Wi nuwaga notaga ka wi bani kasiyara wainapiyamu ko wi kwakwarepuga ka kasiyarai pa mena.”
42 Iyesu inako tadebu manako wirawena kanibu e Mamai bameya ade guriguriwena, wagubu ke; “Mamai, kau kapa tegebi ki nau kamadana yawatai pa mena ki ka baganai, nau kubarani. Eba nau nuwaneya ki kau kwaenuwagi ko kau kaubo nuwageya ki kwaenuwagi.”
43 E inako guriguriwena manako ade wirawena bauwena e kowakowaiyoma ki yabumaga ade bisi kayawena ukwa-pamawa emitapu.
44 E mu emitapu kamaditapu ade kanibu e Mamai bameya naiya guriguri-wena ki kawareya ade guriguriwena.
45 E guriguriwagawa da kamadubu ka e wirawena bauwena e kowakowaiyoma ki ade ukwapamawa idiwa emitapu manako wade yabuyabutapu tadebu, wagubu ke; “Wi oro mena ukwapamu idiwu bo? Ko karako kewowena. Nau Kunumau Kawapuwani Apunai nau marani wana bauwena da nau nidani wagubu apunai ki baiyagisi nau wadi-siniyoto manako iyapana beramaga berokoi ragidai mu idamaga rabineya nau tamusiniyoto.
46 Ki pokere, kimuri ubumuri da kaigomu. Nau yogoni tapu apunai ki wana bauwena empumuri.”
Iyapana Iyesu wadumupu
(Maki 14:43-50; Ruki 22:47-53; Diyoni 18:3-12)
47 Iyesu yona ki wagawa makeya ka mu apunu Diyudiyasi ika matarau bauwena emupu. E ka Iyesu e tadeyau kabukabuwa ragidai ida esida kewo-wena kerapu apeya ki apunai mosi. Diyu ragidai mu kawakawaimuguma ade Mamanuga God bameya dobo-piyamu ragidai mete kina ki mu iyapana ropani kawaya tonotampu ta yo kepata inako temupu apunu Diyudiyasi mete ika bautagubu.
48 Yawatau ka yogo tapu apunai ki iyapana ki inako tadebu, wagubu ke; “Nu kaigamu buri baigamu ki wi nau mena emisiniyoi manako apunu ki nau kiyauyauponi ki e wi naigida mena wadumuri dokodoko kaiwagi.”
49 Apunu Diyudiyasi inako tadebu, ki pokere mu karako bautagubu ka e deni mena kayawena Iyesu bameya bauwena manako paraupupu, wagubu ke; “Sidiyei Kabukabuwa Apunai, kaiwa kaiwa.” E inako wagubu, manako kanibu Iyesu kiyauyaupupu.
50 Ko Iyesu apunu Diyudiyasi empupu manako sibu, wagubu ke; “Nau waretani, kau badidi kwaenugana wainapiyei ki kau garugaru mena kwaenuwagi.”
E yona ki wagubu makeya ka iyapana ki Iyesu waipara mena wade dokodokomupu ubumawa.
51 Ko Iyesu mete iwa apunai mosi ubupu e kerebai wadubu iyara apunai ki mosi e wenagui mebu puru. Bidara wadubu apunai ki e ka Mamanuga God bameya dobopiyamu ragidai kawaimaga ki e bigabigai apunai mosi.
52 Ko Iyesu wirawena kereba wadubu apunai ki sibu, wagubu ke; “Kau kerebagi wadi wateya ade tari. Iyapana gwedewau kereba sumeya kwaetagamu ragidai ki mu ka aita kereba pokaiya popotagisi.
53 Nau naubo nuwaneya kwaesugubena ki ka nau Mamai kabuwapena manako e aneyaiyoma ropani kawaya eba bigabigai nau waitasinimana ki nana kunumau tonotapena kawampena nau waitasinimpena, ko ki wi wainapiyamu bo pa mena?
54 Nau Mamai inako sibena ki ka e bonanai wainapamawa tagamawa ragidai takari kawaya oka tampu ki mibai eba wenawagubena, ko nau eba sibuwani mibai ka nau nuwaneya oka ki wenawagana ki nana.”
55 Iyesu inako wagubu manako wirawena iyapana ropani kawaya ika bautagubu ki mu emitapu tadebu, wagubu ke; “Nau ka eba yawiyawirai. Wi ta yo kepata wi tawagau kamadumpena pa baigumpena, ko wi gwede nana ki mete temupu nau yawirani baigubu? Nau maramara Mamanuga God e Tawai rabineya wi nidiyekeya kabukabuwa tondekeya ko wi badidi pokere mara ki makeya nau eba wadisinimupu?
56 Ko baganai; Mamanuga God e bonanai waina-pamawa tagamawa ragidai takari kawaya oka tampu ki mibai karako wenayagisi.”
Iyesu yona ki wagubu wainamupu ka e tadeyau kabukabuwa ragidai kuduba e kamadumpu wakapatagubu garugaru mena kayatagubu.
Iyapana kawakawai Iyesu siyamawa wirawira
(Maki 14:53-65; Ruki 22:54-55, 63-71; Diyoni 18:13-14, 19-24)
57 Iyapana ki Iyesu wadumpu dokodoko kayatagubu kaiwa da Mamanuga God bameya dobopiyamu ragidai kawaimaga si ka Kaipasi e tawaiya bautagubu. Diyu ragidai kawakawaimuguma ade Mamanuga God e gorai kataimugu ragidai kuduba mete kina ika dibimupu idiwa.
58 Apunu Pita Iyesu eweya weke-wagawa yabadawa da tawa ki kakapareya tewena imatau bauwena manako kanibu iyara ragidai ika idiwa ki mu paunamugu tondubu. E Iyesu bameya badidi wenawagana ki empana ki nana ika tondawa.
59 Mamanuga God bameya dobo-piyamu ragidai ade Diyu ragidai mu kawakawaimuguma mete kina ki mu nuwamugu Iyesu minimana po waina-mupu ki pokere e paere mo kwaewena ki mu beratagamana ade matarapamana ki yawatai mu kwaenepamawa idiwa.
60 Iyapana ropani kawaya bautagubu mu mubo mubo beratagamawa ko mu rabinamaga ka eba eyaka mena ki pokere mu mibai mo eba bananamupu. Mu mubo mubo inako manu kasiwara-tagamawa idiwa da paunau ka iyapana apeya ubumpu,
61 manako tagubu ke; “Apunu yau wagubu ki nu wainamipi, e wagubu ke; ‘Mamanuga God e Tawai ki nau koritapani manako mara apeya eyaka rabineya ka nau tawa ki waunai ade yadani.’ ”
62 Iyapana apeya ki inako tagubu wainamupu ka Mamanuga God bameya dobopiyamu ragidai mu kawaimaga ubupu Iyesu sibu, wagubu ke; “Mu yona tagubu ki denai kau mo nuwagi bo pa mena? Mu gwede yonai tagubu?”
63 E inako wagubu, ko Iyesu kererewena yona denai mo eba wagubu ki pokere Mamanuga God bameya dobopiyamu ragidai kawaimaga ki ubupu e ade sibu, wagubu ke; “Maramara tondau apunai Mamanuga God e kau eminiyau ki pokere e yabuiya karako matarau nuwagi da nu wainapamu; Mamanuga God e eya Gubagai ade nu Iya Negeyana Apunai Keriso ki kau baganai bo?”
64 E yona ki wagubu ka Iyesu denai e sibu, wagubu ke; “Ena, ki kau ba nuwegei. Ko nau wi kuduba nidiyani wainapumuri; Nau Kunumau Kawapuwani Apunai aita ewa uburani nau Mamai Kasiyarai Kawaya Esida Apunai e idai garu deneya tondoni ki wi nau emisinimuri manako nau kunumau oroguma kawareya ade wirasugani kaworoni ki wi nau mete emisinimuri.”
65 Iyesu yona ki wagubu makeya ka Mamanuga God bameya dobopiyamu ragidai mu kawaimaga ki e yabui dara wirawena manako e ubupu e eya midi tatamai wadubu tegere manako iyapana ika idiwa ki manutapu, wagubu ke; “E yona berawena Mamanuga God e si giripupu ki wi wainamupu bo? E eya wagubu ki nu kuduba wainamipi kewowena ki pokere e paere kwaewena iwagamana matara ki yonai nu kwaene-pemeya idiweya ki kwaenei karako kewowena.
66 Apunu yau Mamanuga God bameya berawagau ki pokere wi wainapiyamu da nu karako e bameya badidi kwaigamu?”
E inako wagubu ka kawakawai ragidai ki mu kuduba ubumpu ewapuru mena mu idamaga gurai Iyesu naureya ugwadumpu ragiragi, tagubu ke; “E Mamanuga God e si giripiyau ki pokere e denai karako poyagisi.”
67 Mu inako tagubu manako mu dai ubumpu Iyesu kiyabuiya tepotepo-pamawa ade minimawa ade dai e kwanabeya minimawa manako waegeyageyamapamawa, tagamawa ke;
68 “Ki nima nunibu? Kau nu Iya Negeyana Apunai Keriso baganai ki ka kau nima nunibu ki e si nuwagi da nu wainapamu.” Mu inako tagubu.
Apunu Pita wagubu bodaboda
(Maki 14:66-72; Ruki 22:56-62; Diyoni 18:15-18, 25-27)
69 Ki makeya ka apunu Pita ika imatau tondawa manako Mamanuga God bameya dobopiyamu ragidai kawaimaga e bigabigai munu ridai mosi bauwena e empupu sibu, wagubu ke; “Kau mete kina ka tawana Gariri apunumaga Iyesu mete iwa apunai mosi eminiyakani.”
70 Munu ridai ki inako wagubu ko Pita iyapana kuduba yabaramugu denai wagubu bodaboda, wagubu ke; “Kau apunu nima nene nuwegei? Kau yonagi ki nau eba wainapakani.”
71 Apunu Pita inako wagubu manako kipu ubupu kanibu tawa kakapareya uburawa.
E ika uburawa ka munu ridai ade mosi bauwena e empupu manako iyapana ika idiwa ki tadebu, wagubu ke; “Apunu burida ka tawana Nasareta apunai Iyesu mete iwa apunai mosi.”
72 E inako wagubu ko Pita ade wagubu bodaboda, wagubu ke; “Mamanuga God nau emisiniyau; Apunu ki nene iwagamu ki nau eba kataineya.”
73 Mu idimupu eba rowarowa ka iyapana ika idiwa ki Pita naigida mena yabu dokodokomupu manako simupu, tagubu ke; “Nu katainugu da kau ka e mete iwa apunai mosi, mibai kau ka tawana Gariri ragidai mu bonanamaga nuwegei.”
74 Pita yona ki wainapupu ka e midi minibu, wagubu ke; “Apunu ki nene iwagamu ki e nau eba kataineya. Mamanuga God e kataiya da nau yona mibai suwagakani. Nau berasugakani ki ka e kowaga tegeni ka baganai.”
Apunu Pita yona ki wagawa makeya ka e kokoroku mo wagubu wainapupu,
75 manako e wenagui paparawena Iyesu naiya badidi wagubu ki wainapupu. Iyesu naiya e inako sibu, wagubu ke; ‘Kemora yau rabineya ka kau mara apeya eyaka nuwogowa bodaboda da kau eba kataigeya nau. Kau inako beranugowa manako ewa ka kokoroku yagisi manako nawaru puruyagisi.’ Iyesu naiya inako wagubu ki makeya makeya apunu Pita wainapupu manako e kipu ubupu matarau kayawena yadi kawaya daganani kipu.