6
Paib Tausɨn (5,000) Rɨga Ongena Yɨt
(Mat 14:13-21; Mak 6:30-44; Luk 9:10-17)
Ɨ onggɨt kak ke Yesu Galili sɨpa tab wa gɨga nya ɨjendonj. Ɨ Galili Sɨpam kwa yɨpa nyɨ re Tiberiya Sɨpa e. Sɨ jogjog rɨga bobop kea Yesund yɨmta yundoko, mop nokɨp ton kea kɨd kesa kɨma danda wɨko yɨr angto rɨna re Ton kopa rɨga wa pɨlɨnd amnɨkinonj. Seg ket Yesu yɨpa dor ɨjonj. Ɨ demb de ket Tina b'auyaena rɨga kɨma omnɨkto. Ɨ onggɨt wɨnɨnd Ju rɨga waina Uj Ɨgwanti Nony Iyena Diyamdiyam Wɨn re ma pɨn na ket awonj. Ɨ re Yesu yɨr b'ɨskonj, Ton kea yɨr anginonj jogjog rɨga bobo menonɨnd Ti pɨlwa. Sɨ Yesu Pilipɨnd yerkitonj da, “Rokasim men owou temjindam onggɨt rɨga bobo ongenam?” Yesu Tilenggyam kea wumɨr awonj da ɨnte Ton omnɨk. Ajɨ Ton onggɨtyam yɨt yopulitonj re Pilipɨnd otonkita mana. Ɨ Pilip ket Yesund mɨra yomnonj da, “Ra ita rɨgap yɨpa kɨpol yɨpa kɨpol imda teyenanj, wan tausɨn tu andred (1,200) Kina* ke imdi owou re towanɨm ma rɨrɨr im taukanj.” Ɨ Tina b'auyaena rɨga wɨngɨrɨnd yɨpa rɨga, Simon Petromna yɨnggan Andrea, todaka ket Tin yomnonj da, “Ɨta yɨpa b'ɨga dɨkɨnd. Sɨ ton paib (5) sana nganja dɨde nɨmog sobijog kabum kɨma e yɨbɨm. Ajɨ rɨdede im onggɨtyam owou ke odede jogjog rɨga bobo tangenindam?” 10 Ɨ ket Yesu yindonj da, “Wɨn rɨga wumɨr amninam omnɨkam!” Ɨ onggɨt pɨpmetɨnd re rɨnyarɨnya met na yɨbnonj. Sɨ re rɨga omnɨkto, rɨgajog nena agenkɨto re paib tausɨn (5,000) na, ajɨ maka kongga dɨde b'ɨga agenkɨto. 11 Seg ket Yesu sana nganja akasinonj dɨde ket Godɨnd sɨteket yɨt yomnonj. Seg Ton ket rɨga wa agoninonj yepiya re omnɨki wekenonj. Ɨ Ton kwa ɨja na yɨpa wɨp nya ke kabum daka agoninonj towaina singi rɨrɨrɨnd. 12 Ɨ re rɨga ngor aukɨto, Yesu Tina b'auyaena rɨga amninonj da, “Owou komb bobo amnɨkinam. Ke owou b'asomneninem.” 13 Seg ton kea owou komb yɨpand bobo amnɨkto rɨga wa pɨlke yepiya re onggɨtyam paib (5) sana nganja auto, sɨ ton re twelp (12) wat na yɨndangɨr amnɨkto. 14 Ɨ re rɨgap onggɨtyam kɨd kesa kɨma danda wɨko yɨr yongo rɨna re Yesu yomnɨkonj, ton kea endento da, “Ɨtemb re ɨmɨnjog onggɨtyam bageyamte yet ra ik onggɨt gowukoi wa.” 15 Sɨ onggɨt penaemb rɨgap yɨsamko menonɨm Yesum pɨlwa dɨde Tin danda kɨma usunatam, nokɨm da ɨdenat Tin towa kingɨm omnyi. Ajɨ Yesu kea towaina ɨsamki mɨle wumɨr awonj, sɨ Ton towa pɨlke ɨtrɨngendonj, ɨ b'usaya Tinta yikonj de dor wa.
Yesu Nyɨ Tumɨnd Ikonj
(Mat 14:22-23; Mak 6:45-52)
16 Ɨ re sɨ imokonj, Yesumna b'auyaena rɨgap wuwonj de sɨpa wa. 17 Ɨ demb de yɨpa gɨga yɨbnonj. Sɨ ton ket gɨga wa angurkɨto dɨde ket wuwonj sɨpa yɨpa tab wa de Kaparnaum wa. Re ket sɨbɨb awonj, ajɨ Yesu maka wanaka ten adarinonj. 18 Ɨ onggɨt ganggand yɨpa ukoi depu rɨb ikonj dɨde ket rɨbɨt sɨpand wuro yowɨnkonj. 19 Ɨ ton karab ingaena eito re ama rɨka paib (5) o siks (6) kilomita pɨn na. Ɨ onggɨt wɨnɨnd Yesu ikonj sɨpa nyɨ tumɨnd dɨde ket onggɨt gɨga wus wa awonj. Sɨ re Tina b'auyaena rɨgap Tin yɨr yongo, ton kea moga aukɨto. 20 Sɨ Yesu ten amninonj da, “Kon ten. Goro moga tainam!” 21 Ɨ ton sam kɨma Tin gɨga wa angitam simesime yomno. Seg odenja ket gɨga ibekitonj Kaparnaum sɨpa yuru wa rɨtade re ton menonɨm aukɨto.
Yɨrkokarɨm Owou Yesu
22 Re Yesumna b'auyaena rɨgap onggɨt pɨpmet ke yiwato, rɨga bobo kea naska nata yɨr angto da yɨpaina nena gɨga na de yɨbnonj ɨ Yesu maka onggɨt gɨgand angitonj Tina b'auyaena rɨga kɨma, ajɨ Tina b'auyaena rɨga nenapiya yiwato. Ɨ ɨspari ke ket ton opimemb rɨga bobo omanda wekenonj onggɨt pɨpmetɨnd rɨkɨnd re Yesu ten angeninonj sɨpa yɨpa tabɨnd. 23 Ɨ onggɨt wɨnɨnd nɨnda gɨga tuwonj Tiberiya ke, ɨ ket ibekurto onggɨt pɨpmet wusɨnd rɨkɨnd re rɨgap onggɨtyam sana auto rɨna re Yonggyam sɨteket yɨt yomnonj Godɨnd. 24 Sɨ opimemb rɨga bobo yena re Yesu angeninonj, kea wumɨr aukɨto da Yesu dɨde Tina b'auyaena rɨga awɨr im de onggɨt pɨpmetɨnd. Sɨ ton ket gɨga wa angurkɨto rɨna re Tiberiya ke tuwonj, ɨ ket Kaparnaum wa wuwonj Yesund orakam. 25 Ɨ re ton Yesund yodaro yɨpa sɨpa tab wa, ton ket Tin yomno da, “Ouyaena Rɨga-wɨi! Rɨdenat Man metket dɨkɨnd?” 26 Sɨ Yesu ten amninonj da, “Kon ɨmɨnjogjog wen tamninyɨn. Wɨn Ken oraka niyenya re ma onggɨt pae da wɨn kea yɨr yongma kɨd kesa kɨma danda wɨko ajɨ onggɨt pae da wɨn kea sana auromam dɨde ket ngor aukɨromam. 27 Goro wɨn wɨko tamnɨkinam onggɨtyam owowɨm rɨnte ra tɨtkɨk ajɨ onggɨtyam owou mana rɨnte ra dadal ɨbneneny dɨde tawameneniny dadal ngɨrpu kesa yɨrkokarɨnd. Sɨ Rɨgamna B'ɨgasim wa tagoniny onggɨtyam dadal yɨrkokar owou, nokɨp Abu God kea Ti pɨlɨnd ɨmjati mal youtɨntonj.” 28 Sɨ ton ket Yesund yerkito da, “Sɨn singi im Godɨmna wɨko omnɨkam. Sɨ b'ogla nangga e sɨn omnɨku?” 29 Ɨ Yesu ket ten mɨra amninonj da, “Ɨtemb jɨ Godɨmna wɨko da wɨn gar ke utkunda oramisya Ti pɨlɨnd yena re Ton yɨtmɨkitonj.” 30 Sɨ ket ton Yesund yerkito da, “Sɨ man nangga kɨd kesa kɨma danda wɨko e omnɨket, nokɨm da ɨdenat sɨn yɨr ongu dɨde ket gar ke utkunda ke motkasu? Sɨ man nangga wɨko e omnɨket? 31 Mera b'uwarɨp owou awenento re mana na wul kesa tungg nata odede rɨngma re peband ɨrɨki yɨbɨm da, ‘Mose pumb tungg ke owou towa agoninonj owowɨm.’ ” 32 Ɨ ket Yesu ten amninonj da, “Kon ɨmɨnjogjog wen tamninyɨn. Ma Moset wa owou agoninonj pumb tungg ke. Ajɨ Kor B'ute wa ɨmɨnjog owou agoneneniny pumb tungg ke. 33 Mop nokɨp ɨntemb jɨ Godɨmna owou rɨnte re pumb tungg ke inɨk ɨ gowukoi rɨga wa yɨrkokar ogona eyeniny.”
34 Sɨ ton Yesund yerkito da, “Ukoyam! Onggɨtyam owou sowa nogonenine!” 35 Ɨ Yesu ket ten amninonj da, “Kontemb yɨrkokarɨm owou. Sɨ yet ra Kor pɨlwa ikeny, ton ma ɨta ket owoupand ɨbɨm. Ɨ yet ra Kor pɨlɨnd gar ke utkunda oramis, ton ita wɨnɨnd ma ɨta nyɨpa ɨbɨm. 36 Ajɨ Kon kea wen amninond da, ‘Wɨn kea Ken yɨr nongɨma, ajɨ wɨn makaya gar ke utkunda ke nokasya.’ 37 Komkesa rɨga rɨnsim re Kor B'u Kor nogoniny, ton opima Kor pɨlwa tuweny. Ɨ yet ra Kor pɨlwa ik, Kon makwa ngai ɨta eaukenyɨn bau wa. 38 Mop nokɨp Kon pumb tungg ke netkond re ma Koina singi omnɨka mana, ajɨ Tina singi omnɨka mana yet re Ken nɨtmɨkitonj. 39 Sɨ ɨtemb jɨ Tina singi yet re Ken nɨtmɨkitonj da Kon goro kwa ngai yɨpa rɨga yedamkitawɨn komkesa rɨga wa wɨngɨrɨnd rɨna re Kor B'u nokainonj. Ajɨ Kon b'ogla ten rutnɨkinɨn dadal ngɨrpu kesa yɨrkokar wa kikitum bibɨrɨnd. 40 Mop nokɨp ɨntemb jɨ Kor B'uɨmna singi da komkesa rɨga yepiya ra B'ɨgand yɨr ongi dɨde gar ke utkunda oramis Ti pɨlɨnd, ton b'ogla dadal ngɨrpu kesa yɨrkokar yakate. Sɨ Kon opima ten tutnɨkinyɨn dem kikitum bibɨrɨnd.”
41 Sɨ onggɨt penaemb Ju rɨgap Yesum gatab yɨt b'ebongnento, mop nokɨp Ton yindonj da, “Kon ɨntemb jɨ owou rɨna re pumb tungg ke inkond.” 42 Sɨ ton endento da, “Ma ɨte Yesu, Yosepɨm b'ɨga? Ma men ma wumɨr im Ti b'u ake Ti mog? Sɨ rɨdede pae Ton yu yindeny da Kon netkond re pumb tungg kena?” 43 Ɨ Yesu ket daka mɨra amninonj da, “Seg ke yɨt b'ebongnena wa wɨngɨrɨnd! 44 Sɨ makwa ngai yɨpa rɨga rɨrɨr e Kor pɨlwa ik, ajɨ ɨnta ra Kor B'u Kor wus wa yii yet re Ken nɨtmɨkitonj. Ɨ Kon kwa daka ɨta tin utnyisɨn dem kikitum bibɨrɨnd. 45 Sɨ bageyam waina peband ɨja imemb jɨ ɨrɨki wekeny da, ‘Komkesa rɨga b'atouyaenanj Godɨm pɨlkaim.’ Sɨ komkesa rɨga yepiya ra B'und yɨt utkundenyi dɨde b'atouyaenanj Ti pɨlke, ton opima Kor pɨlwa tuweny. 46 Makwa ke yet B'und yɨr yongonj, ajɨ Tonɨta yet re Godɨm pɨlke ikonj. Sɨ Tonɨta Tinta B'und yɨr yongonj. 47 Sɨ Kon ɨmɨnjogjog wen tamninyɨn. Yet ra gar ke utkunda rɨga ɨbɨm, ton kea dadal ngɨrpu kesa yɨrkokar yokas. 48 Sɨ Kon ɨtemb yɨrkokarɨm owou. 49 Wa b'uwarɨp wul kesa tungg nata owou eyento re mana na, ajɨ ton kea uj aukɨto. 50 Ɨtemb jɨ onggɨtyam owou rɨnte re pumb tungg ke inɨk. Sɨ yet ra onggɨtyam owou ou, ton ma ɨta uj okas. 51 Kon ɨtemb yɨrkokarɨm owou rɨna re pumb tungg ke ikonj. Sɨ yet ra onggɨtyam owou ou, ton dadal e yilo ɨbneneny. Sɨ onggɨtyam owou rɨnte ra Kon takainyɨn ra Koina mɨ e gowukoi rɨga wa yɨrkokar okawam.”
52 Sɨ onggɨtyam Yesu ma opureni yɨt mapenaemb Ju rɨga towalenggyam towa wɨngɨrɨnd danda kɨma yɨt b'ugwatento da, “Rɨdede e onggɨt rɨgat mera notkainy Tina mɨ ongongɨm?” 53 Sɨ onggɨt penaemb Yesu ten amninonj da, “Kon ɨmɨnjogjog wen tamninyɨn. Ra wɨn maka Rɨgamna B'ɨga ma mɨ ongong iyenya dɨde maka Tina kus onaya iyenya, wa awɨr e kwa yɨrkokar wa pɨlɨnd. 54 Ɨ yet ra Koina mɨ ongong iyeny dɨde Koina kus onaya iyeny, ton kea dadal ngɨrpu kesa yɨrkokar yokas. Ɨ Kodaka ket tin utnyisɨn dem kikitum bibɨrɨnd. 55 Mop nokɨp Koina mɨ re ɨmɨnjog owou e, ɨ Koina kus re ɨmɨnjog onaya nyɨ e. 56 Sɨ yet ra Koina mɨ ongong iyeny ɨ Koina kus onaya iyeny, ton Kor pɨlnate yɨbneneny ɨ Kodaka ti pɨlnate nɨbnenenyɨn. 57 Ɨ yɨrkokarɨm B'u Ken nɨtmɨkitonj, sɨ Kodaka B'uɨmna yɨrkokar nate yɨrkokar nɨbnenenyɨn. Ɨ odede yɨpa wɨp nya ke ɨtemb rɨga yet ra Ken ongong nitiyeny, todaka Koina yɨrkokar nate yɨrkokar ɨbneneny. 58 Ɨntemb jɨ owou rɨna re pumb tungg ke inkonj. Ɨ onggɨtyam owou re ma ɨja e ɨt re mera b'uwarɨp re awenento dɨde ket uj aukenento. Sɨ yet ra onggɨtyam owou oweneny, ton ɨta yɨrkokar ɨbneneny dadal ngɨrpu kesa.” 59 Yesu onggɨtyam yɨtkak apureninonj re Tina ouyaena nat de Ju rɨga waina yɨr opmitenapu metɨnd de Kaparnaum wa.
Nɨnda B'auyaena Rɨgap Yesund Yɨraro
60 Ɨ re Yesumna b'auyaena rɨga onggɨtyam Tina ouyaeni yɨtkak utkundeno, towa wɨngɨrɨnd jogjog rɨgap apurento da, “Onggɨtyam yɨtkak re seojog e okatam. Sɨ yete rɨrɨr e Tin ɨmjas?” 61 Ɨ Yesu kea Tilenggyam wumɨr yokatonj da Tina b'auyaena rɨgap re yɨt na b'ebongnento Ti gatab. Sɨ Ton ket ten amninonj da, “Ma ke onggɨtyam yɨtkakɨt wen gar negɨr amnɨkiny? 62 Sɨ ra wɨn Rɨgamna B'ɨgand yɨr ongya dem pumb wa menonɨnd rɨtade re Ton naskand yɨbnonj, ma wɨn opima kwa gar negɨr taukindam dem? 63 Yɨnayɨna Wɨngawɨngatemb jɨ Rɨga yete re rɨga wa yɨrkokar agoniny. Ajɨ gowukoi rɨgaina dandat makwa ngai rɨrɨr e rɨga wa yɨrkokar takainy. Sɨ yɨtkak rɨna re Kon wa apurenawainyɨn re Yɨnayɨna Wɨngawɨngam pɨlkaim dɨde yɨrkokar okawa mim. 64 Ajɨ wa wɨngɨrɨnd nɨnda rɨga opima wekeny yepim re maka onggɨtyam yɨtkak gar ke utkunda ke yokasi.” Yesu nangga pena odede yindonj re nokɨp Ton get ke wumɨr na rɨga yepiya ra maka gar ke utkunda oramisi ɨ rɨnggɨt rɨgate Tin tɨb yii dem. 65 Ɨ Yesu ket yɨt yɨsmontonj da, “Sɨ onggɨt mop penaemb Kon wen amninond da, ‘Makwa ngai yɨpa rɨga rɨrɨr e Kor pɨlwa ik, ajɨ ɨnta ra Kor B'u Kor notkau.’ ”
66 Sɨ onggɨt kak ke Tina b'auyaena rɨga wɨngɨrɨnd jogjog rɨgap Tin kak yiyawo dɨde ket Tin yɨraro. Seg ton ket makwa ngai b'usaya Ton kɨma menon yokateno. 67 Sɨ onggɨt penaemb Yesu twelp (12) ɨtmɨkitijog rɨga arkisinonj da, “Ma wɨda opima singi aindam Ken ɨraram?” 68 Ɨ Simon Petro Tin mɨra yomnonj da, “Yonggyam! Man dadal ngɨrpu kesa yɨrkokar yɨtkak kɨma et. Sɨ ya pɨlwa im sɨn ket wuyɨn? 69 Ɨ sɨn kwa gar ke utkunda ke yokatenyu dɨde wumɨr im da Man re Godɨmna Yɨnayɨna Rɨga et.” 70 Ɨ Yesu mɨra amninonj da, “Ma ma Konɨt wen twelp (12) rɨga abagɨkinond? Ajɨ wa wɨngɨrɨnd yɨpa rɨga re negɨr wɨngawɨnga kɨma e.” 71 Yesu onggɨtyam yɨt yindonj re Simon Iskariyotɨmna b'ɨga Yudasɨm gatab na nokɨp ton re twelp (12) rɨga wɨngɨrɨnd yɨpa rɨga na dɨde tontemb Tinɨm tɨbam tau dem.
* 6:7 Grik peband da “tu andred (200) Denari”. Ɨ yɨpa Denari re yɨpa wɨko rɨga ma yɨpa bibɨr wɨko mɨra na.