21
Kaw Pol kɨ Jerujalem’tɨ
Go k’inyə nan’tɨ kɨ ngatɔgɨ’gɨ lə Njekawnan’gɨ kɨ Epejɨ’tɨ, j’al me to’tɨ, ə j’aw njururu dɔ dor’tɨ kɨ tɔ’a nan Bulə de’gɨ. Lo ti go’tɨ ningə, jɨ te me ɓebo’tɨ kɨ Rodɨ. J’ɔti Rodɨ’tɨ ə j’aw ɓebo’tɨ kɨ Patara. J’ingə tokibo isɨ aw Penesi’tɨ adɨ j’al me’tɨ j’aw si’ə. Lokɨ j’oo dɔ dor Sipir kɨ kum’je be ningə, j’inyə kɨ holo be ə j’ɔr taa kɨ dɔnangɨ Siri’tɨ. J’awi j’ur nanga Tir. Lo kin’tɨ non kɨ a ɔri nya’gɨ kɨ me to’tɨ nanga. J’ingə njendo’gɨ me ɓe’tɨ kakin non, adɨ j’isɨ se’de asɨ ndɔ siri. Njendo’gɨ kakin, Ndil Luwə ɔsɨ’de adɨ eli Pol kadɨ aw Jerujalem’tɨ el. Nan lokɨ dɔkagilo lə’je asɨ ningə, j’ində taa, j’un tarow lə’je. Njendo’gɨ pətɨ, kɨ ne’de’gɨ kɨ ngann’de’gɨ dani’je bitɨ tei se’je gidɨ ɓebo’tɨ. Low’ə’tɨ non, j’ɔsi məkəsɨ’je nanga ta ba’tɨ, j’elta kɨ Luwə. Go’tɨ, lokɨ j’el nan ta’gɨ kɨ dɔboy’tɨ kɨ kadɨ j’inyə’n nan, ə j’ala me to’tɨ ə ingɨ təli kɨ ɓe’gɨ lə’de tɔ. J’ində ngangɨ kaw mbah lə’je kɨ tokibo, lokɨ j’in Tir’tɨ jɨ re jɨ te Tolemayisɨ’tɨ. Me ɓebo’tɨ kin non, j’uwə ji ngannkon’je’gɨ, ə j’isɨ se’de ndɔ kare. Lo ti dɔ’tɨ ningə, jɨ re jɨ te Sejare’tɨ. J’aw me kəy’tɨ lə Pilipɨ kɨ in nje kiləmbər Poyta kɨ majɨ, kɨ in mbunə de’gɨ’tɨ kɨ siri kɨ nje kində kum’de go nya majɨ’gɨ’tɨ lə Njekawnan’gɨ kɨ Jerujalem’tɨ*. J’isɨ rɔ’a’tɨ non. Me kəy’tɨ li’ə, ngann dene’gɨ sɔ kɨ gəri dingəm el ɓay, kɨ in njekelta kɨ ta Luwə’tɨ sii səm’tɨ non. 10 J’isi me kəy’tɨ lə Pilipɨ kakin jɨ ra ndɔ ngayn nga a kadɨ njekeltakita Luwə’tɨ kɨ tɔ’a nan Agabusɨ in Jude’tɨ re ingə’je non. 11 Njekeltakita Luwə’tɨ kakin un ndar dɔ ɓədɨ lə Pol dɔ’n ji’ne’gɨ kɨ nja’ne’gɨ, ningə el ene: «Ndil Luwə ene, me ɓebo’tɨ kɨ Jerujalem, Juwipɨ’gɨ a dɔi’ə to ndar dɔ ɓədɨ kin be. Ningə a iləi’ə ji de’gɨ’tɨ kɨ in Juwipɨ’gɨ el.» 12 Lokɨ j’oo ta kin ningə j’in kɨ ngannkon’je’gɨ kɨ Sejare’tɨ j’uwə nja Pol, jɨ dəj’ə kadɨ aw Jerujalem’tɨ el. 13 Nan Pol ilə’je’tɨ ene: «Ononyi’se kadɨ nonyi adɨ me’m gangɨ mann. M’in Pol m’in ndəkba kadɨ de’gɨ dɔi m’in par el, nan re ɔjidɔ koy kaa, m’in ndəkba kadɨ m’oy tadɔ tɔ Burəɓe Jeju Jerujalem’tɨ.» 14 Lokɨ j’oo kadɨ Pol təl rɔ’ne go ta’gɨ’tɨ kɨ j’el’ə el, j’in kaa jɨ təl jɨ ta kon tɔ, ə jɨ təl jɨ dəjɨ kadɨ Luwə ra ndigɨ lə’ne par. 15 Go ndɔ’gɨ’tɨ kɨ jɨ ra dɔnangɨ Sejare’tɨ, jɨ ra go rɔ’je ə j’ɔtɨ j’aw Jerujalem’tɨ. 16 Njendo’gɨ kɨ madɨ kɨ Sejare’tɨ awi se’je nan’tɨ Jerujalem’tɨ. Lokɨ jɨ te Jerujalem’tɨ ningə dani’je me kəy’tɨ kɨ de madɨ kɨ tɔ’a nan Minason, adɨ j’isɨ’tɨ. In de kɨ Sipir’tɨ. In kɨ kare mbunə njendo’gɨ’tɨ kɨ dɔkete. 17 Lokɨ jɨ re jɨ te Jerujalem’tɨ, ngannkon’gɨ uwəi’je rɔ’de’tɨ kɨ rɔnel kɨ ətɨ ɓol. 18 Lo ti dɔ’tɨ, Pol aw se’je me kəy’tɨ lə Jakɨ. Lo kin’tɨ ə, j’ingə ngatɔgɨ’gɨ lə njekawnan’gɨ pətɨ, səm’tɨ non. 19 Go kuwə ji’tɨ kɨ Pol uwə ji’de ningə, ɔr’de poy nya’gɨ kɨ Luwə ra tadɔ ginn de’gɨ kɨ in Juwipɨ’gɨ el, kɨ takul kulə li’ə kin, bere bere adɨ’de oyi. 20 Go nya’gɨ’tɨ kɨ Pol ɔr’de poy’o kin ningə, uləi tɔjɨ dɔ Luwə’tɨ, ə eli Pol eyina: «Ngonnkon’je, ində kum’i oo, Juwipɨ’gɨ dər banyi banyi ə uni me’de adi Jeju, nan pətɨ uwəi go ndukun lə Mojɨ ngan. 21 Ningə kɨ ngɔsine kin oyi ta dɔ’i’tɨ tokɨ isɨ ndo Juwipɨ’gɨ pətɨ kɨ sii to mbah’gɨ dɔnangɨ’gɨ’tɨ kɨ rangɨ kadɨ inyəi go ndukun’gɨ lə Mojɨ kɔ num, el’de kadɨ ujəi mɔtɨ ngann de’gɨ el num, taa nya jibəlɓe’gɨ lə Juwipɨ’gɨ ka kadɨ uni go’ə el num tɔ. 22 Adɨ jɨ mər dɔ nya’tɨ kadɨ jɨ ra, tadɔ a oyi poy’i kadɨ in re ka par am! 23 Be ə, majɨ kadɨ ra nya’gɨ kɨ j’a j’eli kam. J’aw kɨ de’gɨ sɔ mbunə’je’tɨ ne kɨ uni mindɨ’de kadɨ n’indəi rɔ’de ta dangɨ tadɔ lə Luwə. 24 Majɨ kadɨ ɔr de’gɨ kin go’i’tɨ, ə ra se’de nyajibəlɓe kar rɔ dɔ majel’tɨ, ə ugə dɔ’de kadɨ ngisəi dɔ’de. Ningə de’gɨ pətɨ a gəri kadɨ poy ta’gɨ pətɨ kɨ oyi ɔjidɔ’i in ta’gɨ kɨ ngom. Tadɔ inɓe kɨ dɔ’i, təl rɔ’i go ndukun’gɨ’tɨ lə Mojɨ. 25 Kɨ ɔjidɔ de’gɨ kɨ in Juwipɨ’gɨ el kɨ uni me’de, ndukun’gɨ kɨ jɨ ndangɨ j’ulə’n j’adɨ’de, in kadɨ sɔi da kɨ iləi kadikare’tɨ ɓarɨ’n yo el num, kadɨ sɔi mosɨ el num, da kɨ de mbir m’ində el, ə kadɨ sangɨ nan kigo lo kaya’tɨ kaa, kadɨ goto dann’de’tɨ tɔ§ 26 In be ə, lo ti go’tɨ ningə, Pol aw kɨ de’gɨ kɨ sɔ kakin, ar rɔ’ne se’de, ningə go’tɨ ur natɨ Kəy’tɨ lə Luwə, ɔjɨ ndɔ kɨ ginn kar rɔ lə’de a gangɨ’n, ə kadɨ de kɨ ra dann’je’tɨ a re’n kɨ kadikare, kadɨ adɨ Luwə.
De’gɨ uwəi Pol
27 Lokɨ nanyi ndəkba kadɨ ginn ndɔ kɨ siri gangɨ, Juwipɨ’gɨ madɨ kɨ in dɔnangɨ Aji’tɨ, oyi Pol Kəy’tɨ lə Luwə kakin. Suləi bulə de’gɨ dɔ’a’tɨ ə osi si’ə uwəi’ə, 28 ningə elita kɨ ndu’de kɨ bo eyina: «In de’gɨ kɨ Isirayel, rei ɔsi ginn’je! De kam ə, in njendo de’gɨ kɨ lo’gɨ pətɨ kadɨ ɔsi ta de’gɨ lə’je num, ndukun’gɨ lə’je num taa kəykawnan kin num tɔ. Ningə kɨ rangɨ ɓay, re ur kɨ de’gɨ kɨ ujəi mɔtɨ’de el natɨ Kəy’tɨ lə Luwə kadɨ təl’n lo kɨ ar njay kin, lo kɨ to njen’tɨ.» 29 Elita kin be, tadɔ kete oyi Tiropim, de kɨ ɓebo Epejɨ’tɨ si’ə me ɓebo Jerujalem’tɨ, adɨ məri me’de’tɨ tokɨ Pol re ur si’ə Kəy’tɨ lə Luwə. 30 De’gɨ rai njir dɔnan’tɨ me ɓebo’tɨ kɨ Jerujalem’tɨ ba pətɨ. Ningə de’gɨ tei kɨ lo njon njon isɨ rei bur bur. Rei uwəi Pol tei si’ə Kəy’tɨ lə Luwə kɨ taga. Ningə tanan’tɨ non uwəi takəy’gɨ uti. 31 De’gɨ sangi kadɨ n’tɔli Pol. Ningə kete ɓay taa kadɨ tɔli’ə, poyta osɨ mbi kɨ boi’tɨ kɨ dɔ njerɔ’gɨ’tɨ kɨ Rɔm’tɨ kadɨ ɓebo Jerujalem ba pətɨ ra kɨ nja’ne taa. 32 Tanan’tɨ non par ə, indəi taa ɓuki njerɔ’gɨ kibo’gɨ kɨ dɔ kutɨ njerɔ’gɨ’tɨ kɨ ɓu, ə anyi ngodɨ kɨ rɔ bulə de’gɨ’tɨ. Lokɨ bulə de’gɨ kakin oyi kibo kɨ dɔ njerɔ’gɨ’tɨ kɨ njerɔ’gɨ ningə, tai kon ta kində Pol’tɨ. 33 Lokɨ re te rɔ bulə de’gɨ’tɨ, kibo kɨ dɔ njerɔ’gɨ’tɨ kakin ɔtɨ ndəkba kɨ rɔ Pol’tɨ, un ndu’ne adɨ uwəi’ə, ə adɨ dɔi’ə kɨ kulə gindɨ joo. Ningə təl dəjɨ ta ene: «Nan in dingəm kam wa? Ə ri ə ra wa?» 34 Ningə ta kɨ yətɨ to dangɨ dangɨ dann bulə de’gɨ’tɨ, ta lə’de un go nan el. Adɨ lo kadɨ kibo kɨ dɔ njerɔ’gɨ’tɨ kakin oo ta kɨ rɔta’tɨ goto. Be ə un ndu’ne kadɨ ai kɨ Pol me ndogɨ bɔr’tɨ kɨ ngal, lo kisɨ njerɔ’gɨ’tɨ 35 Lokɨ Pol re te rigɨ lo njiyə’gɨ’tɨ kin ningə, lowə goto adɨ njerɔ’gɨ uni’ə, tadɔ bulə de’gɨ bətirəi’ə kɨ wongɨ ngayn. 36 Bulə de’gɨ kɨ sii njiyəi go’ə’tɨ mukɨ mukɨ eli kɨ ndu’de kɨ boi eyina: «Kadɨ tɔli’ə!»
Pol elta ngannkon’ne Juwipɨ’gɨ
37 Kete ɓay taa kadɨ njerɔ’gɨ awi si’ə me ndogɨ bɔr’tɨ kɨ ngal kɨ lo kisɨ’de’tɨ, Pol dəjɨ ta kibo kɨ dɔ njerɔ’gɨ’tɨ ene: «A adɨ’m tarow kadɨ m’a m’elta kare wa?» Kibo kɨ dɔ njerɔ’gɨ’tɨ kakin dəj’ə ene: «In gər kelta Girekɨ ɓətɨ wa? 38 M’gər el adɨ m’ɔjɨ m’ene in de kɨ Ejipitɨ kɨ ndɔkɨ me ndɔ’gɨ’tɨ kɨ gogɨ ne kin, sulə de’gɨ adɨ rai wongɨ, ə ɔr’de asɨ de’gɨ dər sɔ kɨ nyakatɨ’gɨ ji’de’tɨ, ə ur’n mu kin.» 39 Ə Pol ene: «Jagɨ, m’in Juwipɨ kɨ ɓebo’tɨ kɨ Tarsɨ kɨ dɔnangɨ Silisi’tɨ, m’in de kɨ me ɓebo’tɨ kɨ tɔ’a ɓar, ə nja’i ba inyə’m taa adɨ m’el de’gɨ ta.» 40 Be ə, kibo kɨ dɔ njerɔ’gɨ’tɨ ad’a tarow. Pol ində ra taa dɔ rigɨ lo njiyə’tɨ, ɓukɨ ji’ne dəjɨ’n bulə de’gɨ kadɨ uri mbi’de. Lokɨ lo to jijiji ningə, el’de ta kɨ ta Ebirə.
* 21:8 21.8 6.5, 8.5 21:10 21.10 11.28 21:24 21.24 18.18 § 21:25 21.25 15.20