11
Jeju ndo njendo’gɨ row kelta kɨ Luwə
(Mat 6.9-13)
1 Ndɔ kare Jeju isɨ elta kɨ Luwə lo madɨ’tɨ. Lokɨ elta kɨ Luwə ginn’ə gangɨ ningə, njendo li’ə kare el’ə ene: «Burəɓe, ndo’je kelta kɨ Luwə tokɨ Jan Batisɨ ndo’n njendo’gɨ lə’ne kin be tɔ.»
2 Ə Jeju el’de ene: «Lokɨ sii elita kɨ Luwə ningə, kadɨ eli eyina:
“Baw’je,
Kadɨ de kɨ ra gər tɔ’i tokɨ in Luwə,
Kadɨ Konɓe lə’i re.
3 Adi’je nyakusɔ’je kɨ asɨ ta’je kɨ ndɔ’gɨ ndɔ’gɨ.
4 Inyə go majel’gɨ lə’je kɔ, tadɔ j’inɓe kaa,
J’inyə’n go majel lə de’gɨ pətɨ kɨ rai se’je majel kɔ tɔ.
Inyə’je adɨ j’osi me nyanan’tɨ el.”»
5 Anyɨ Jeju təl el’de ɓay ene: «Kin ə, de kare dann’se’tɨ ge be, aw kɨ madɨ’ne non, ə in dann lo’tɨ aw ində takəy dɔ’a’tɨ ene: “Madɨ’m, tunə’m mapa mutə,
6 tadɔ madɨ’m kare in mbah’tɨ re te dɔ’m’tɨ, nan nya kɨ kadɨ m’ra’n’ə mbah goto.”
7 Ə re mad’a kakin to kɨ kəy non ene: “Ndɔjɨ’m el, takəy in kɨ kutɨ nga, ningə j’in kɨ ngann’m’gɨ jɨ to nanga tɔ, um lo kadɨ m’a m’ində taa m’ad’i mapa goto.”
8 M’el’se kadɨ in gəri, kin ə re ində taa ad’a mapa kin tadɔ k’in madɨ nan lə’de el kaa, a ində taa kadɨ ad’a nya’gɨ pətɨ kɨ ge, tadɔ takəy kɨ a ində kɨ nja nan’tɨ nan’tɨ kin.
9 Ningə m’in, m’el’se: Dəji ə a adi’se, sangi ə a ingəi, indəi takəy ə a tei adi’se.
10 Tadɔ de kɨ dəjɨ ə a adi’ə, de kɨ sangɨ ə a ingə, de kɨ ində takəy ə a tei adi’ə tɔ.
11 Baw ngonn kɨ ra dann’se’tɨ ə ngonn’o dəj’ə kanjɨ ningə a un lii yo taa ad’a wa?
12 Eke kadɨ ngonn’o dəj’ə kaw, ə a un nii yo ad’a kaa goto tɔ.
13 Kin ə ingɨ kɨ in de’gɨ kɨ kuləra’se majel kin mindɨ ə in gəri kadɨ nya kɨ majɨ ngann’se’gɨ ningə, ra bann be ə, Baw’je kɨ isɨ dɔran’tɨ taa kin taa, a adɨ Ndil Luwə de’gɨ kɨ dəji’ə el wa?»
Jeju in kɨ ndil’gɨ kɨ majel
(Mat 9.32-34, 12.22-30; Mrk 3.22-27)
14 Ndɔ kare Jeju tuwə ndil kɨ majel kɨ in me dingəm’tɨ ningə ra’a adɨ elta el. Lokɨ ndil kɨ majel te ningə, dingəm kɨ kete elta el kakin təl elta, adɨ ətɨ bulə de’gɨ ɓol ngayn.
15 Ningə de’gɨ madɨ eli eyina: «In kɨ tɔgɨ lə Beljəbul kɨ in ngar lə ndil’gɨ kɨ majel, ə isɨ tuwə’n ndil’gɨ kɨ majel.»
16 Ə nje kɨ nungɨ, kadɨ nanyi’ə’n’ə ningə, dəji’ə kadɨ ra nyakɔjɨ madɨ kare kɨ in dɔran’tɨ adɨ’de n’oyi.
17 Nan Jeju gər mərta lə’de ɓətɨ, adɨ el’de ene: «Kin ə, de’gɨ kɨ me konɓe’tɨ kɨ kareba, təli dɔnan’tɨ rɔi nan ə, konɓe’ə kin a tujɨ, ningə kəy’gɨ a budi dɔnan’tɨ mur mur tɔ.
18 Kin ə re Satan inɓe adɨ de’gɨ li’ə təli dɔnan’tɨ rɔi nan ə, lo kadɨ konɓe li’ə a aw kɨ kete goto. M’el be tadɔ eli eyina in kɨ tɔgɨ lə Beljəbul kɨ in ngar lə ndil’gɨ kɨ majel ə m’njɨ m’tuwə’n ndil’gɨ kɨ majel.
19 Kin ə re m’in m’njɨ m’tuwə ndil’gɨ kɨ majel kɨ tɔgɨ lə Beljəbul ə, de’gɨ kɨ go’se’tɨ isɨ tuwəi’de kɨ tɔgɨ lə nan nga? Ingɨ ə a gangi ta lə’se kin.
20 Re in kɨ tɔgɨ lə Luwə ə m’njɨ m’tuwə’n ndil’gɨ kɨ majel ningə, tɔjɨ kadɨ konɓe lə Luwə re te rɔ’se’tɨ.
21 Kin ə de kɨ tɔg’ɔ in ngayn, kɨ aw kɨ nya rɔ’gɨ, ngəm takəy lə’ne ə, nya kare kɨ a ɔdɨ kadɨ nyakingə li’ə goto.
22 A re de madɨ kɨ tɔg’ɔ utə re ur go’ə’tɨ ə tət’ə rɔ ə, a ɔy nya rɔ’gɨ li’ə kɨ uwə kul’de kin pətɨ, taa a kanyi nyakingə’gɨ li’ə kɨ taa ji’ə’tɨ tɔ.
23 De kɨ in sə’m el ningə, in nje ta lə’m, taa de kɨ kaw sə’m nya kɨ nan’tɨ el, in nje sanan nya kɔ tɔ.»
Təl re ndil kɨ majel lo kis’ə’tɨ gogɨ
(Mat 12.43-45)
24 «Lokɨ ndil kɨ majel te me de’tɨ ningə, aw kɨ yo ge kɨ ne ge diləlo’tɨ tadɔ sangɨ lo kisi. Lokɨ ingə lo el ningə, təl el ene: “M’a m’təl kadɨ m’aw lo kisɨ’m’tɨ kɨ m’te’tɨ gogɨ.”
25 Lokɨ təl re ningə, ingə lo kɨ in kɨ ra majɨ, ndolo.
26 Ə təl aw, ɔy ndil’gɨ kɨ majel utəi’ə inɓe ɓay siri, rei sii. Lo kin’tɨ, ji kisi lə de’ə kin a majel utə in kɨ kete inɓe ɓay.»
Majɨ kɨ rɔta’tɨ
27 Lokɨ Jeju a elta kin ba ningə, dene kare ilə ndu’ne dann bulə de’gɨ’tɨ ene: «Majikur in dɔ dene’tɨ kɨ nje koj’i kɨ nje kad’i mba.»
28 Nan Jeju ilə’tɨ ene: «Majikur in dɔ de’gɨ’tɨ kɨ nje koo ndu Luwə kɨ nje təl rɔ’de go’tɨ yo taa.»
De’gɨ dəji nyakɔjɨ
(Mat 12.38-42)
29 De’gɨ uwəi nan mukɨ mukɨ gidɨ Jeju’tɨ, adɨ Jeju el’de ene: «De’gɨ kɨ dɔkagilo’tɨ kɨ ɓone kin in de’gɨ kɨ maji el. Dəji kadɨ to n’oyi nyakɔjɨ madɨ, nan nyakɔjɨ madɨ kɨ rangɨ kɨ de a ra ore’n dɔ nyakɔjɨ lə Jonasɨ, goto nga.
30 Tadɔ, tokɨ Jonasɨ in nyakɔjɨ tadɔ lə de’gɨ kɨ Ninibɨ’tɨ kakin ə, Ngonn de a in nyakɔjɨ tadɔ lə de’gɨ kɨ ɓone tɔ.
31 Ndɔ gangɨ ta’tɨ ə, ngar kɨ dene kɨ holo a in kɨ de’gɨ kɨ dɔkagilo’tɨ kɨ ɓone kin kadɨ a gangɨ ta dɔ’de’tɨ. Tadɔ, in sanyi dɔnangɨ’tɨ nu ə re kadɨ oo gosita lə Salomon. Nga ningə, kɨ ngɔsine kin, de kɨ utə Salomon sanyi in ne
32 Ndɔ gangita’tɨ ə, de’gɨ kɨ Ninibɨ’tɨ a indəi taa non de’gɨ’tɨ kɨ dɔkagilo’tɨ kɨ ɓone kin kadɨ a gangɨ ta dɔ’de’tɨ. Tadɔ, lokɨ Jonasɨ iləmbər Poyta kɨ majɨ, de’gɨ kɨ Ninibɨ’tɨ inyəi gorow njiyə’de’gɨ kɨ majel kɔ. Nga ningə, kɨ ngɔsine kin, de kɨ utə Jonasɨ sanyi in ne.
Kunjɨ lə darɔ
(Mat 5.15; Mrk 4.21; Luk 8.16)
33 «De a ində por lambɨ’tɨ kadɨ iyə eke dow ngo dɔ’tɨ el, nan a ində dɔ nya’tɨ taa, kadɨ de’gɨ uri kəy ningə, oyi lo kɨ kunj’ə.
34 Kum de ə in lambɨ lə darɔ’a, re kum’i oo lo majɨ ningə, darɔ’i ba pətɨ in me kunjɨ’tɨ. A kin ə re kum’i oo lo majɨ el ningə, darɔ’i in me lo kɨ diw’tɨ tɔ.
35 Ə ində manjɨ rɔ’i adɨ kunjɨ kɨ awɨ’n rɔ’i’tɨ təl diw el.
36 Kin ə re darɔ’i pətɨ in me kunjɨ’tɨ kɨ kanjɨ kadɨ ngonn lo kɨ diw ndətɨ kad’a ningə, darɔ’i a unjɨ njay njay tokɨ lambɨ a unjɨ’n dɔ’i’tɨ kin be tɔ.»
Jeju gangɨ ta dɔ Parisɨ’gɨ’tɨ kɨ njendo ndukun’gɨ
(Mat 23.4,6-7,13,25-27,29-31,34-36)
37 Lokɨ Jeju elta tigə ningə, Parisɨ kare ɓar’a kadɨ aw sɔ nya ɓe lə’ne. Be ə, Jeju aw isɨ si’ə ta nyakusɔ’tɨ.
38 Lo kin’tɨ, ta ndɔjɨ Parisɨ kakin ngayn kadɨ Jeju togɨ ji’ne kete non nyakusɔ’tɨ el.
39 Nan Jeju el’ə ene: «In Parisɨ’gɨ, kɨ ne kin isɨ togi gidɨ kala mann kɨ gidɨ supira kusɔ nya adi ar, nan nyənn ɓogɨ kɨ mendul rosɨ me’se.
40 In de’gɨ kɨ mbo, Luwə ra gidɨ nya, ə ra me nya tɔ.
41 Majɨ kadɨ adi ngarme’se kɨ kəy kɔrɔkɨ kadikare’tɨ Luwə, ə nya’gɨ pətɨ a ari njay kɨ rɔ’se’tɨ.
42 «Kumtondoo in lə’se in Parisɨ’gɨ, tadɔ ɔri nya kare dann kɨ dɔgɨ’tɨ, me mbi kam’gɨ’tɨ kɨ ətɨ majɨ, kɨ me mbi kam’gɨ kɨ dangɨ dangɨ kadɨ ndiri tanyi, adi Luwə, ningə indəi nja’se dɔ nyara kɨ dana’tɨ kɨ dɔ ndigɨ’tɨ lə Luwə. Kɨ rɔta’tɨ, in kin ə in nya’gɨ kɨ majɨ kadɨ indəi kum’se go’tɨ rai, ə inyəi ndəgə’gɨ kɨ kɔ non be el.
43 Kumtondoo in lə’se, in Parisɨ’gɨ, tadɔ ndigi lo kisɨ kɨ kete non de’gɨ’tɨ me kəykawnan’gɨ’tɨ lə Juwipɨ’gɨ, taa gəi kadɨ de’gɨ rai’de lapiya lo kingənan’gɨ’tɨ lə bulə de’gɨ tɔ.
44 Kumtondoo in lə’se ingɨ, tadɔ toi to dɔɓadɨ’gɨ kɨ nya kɨ tɔjɨ kadɨ de gər’n’de goto, adɨ de’gɨ njiyəi kɨ dɔ’de’tɨ non be par kin be.»
45 Lo kin’tɨ, njendo ndukun kare el Jeju ene: «Njendo de’gɨ, me ta’tɨ lə’i kɨ a el kin, in tɔ ə isɨ tajɨ’je.»
46 Ə Jeju ilə’tɨ ene: «Kumtondoo in lə’se, in njendo ndukun’gɨ tɔ, tadɔ indəi nya kɨ ɔy ngayn dɔ de’gɨ’tɨ, nan ngonn ji’se kɨ nden be kaa uni taa uwəi se’de nya kɨ kɔy kin el.
47 Kumtondoo in lə’se ingɨ kɨ isɨ indəi ɓadɨ’gɨ lə de’gɨ kɨ njekeltakita Luwə’tɨ kɨ in baw’se’gɨ inɓe’gɨ ə tɔli’de.
48 Lo kin’tɨ, isɨ tɔji tokɨ in ndigi kɨ baw’se’gɨ dɔ kulə ra’de’tɨ kɨ rai, tadɔ ingɨ tɔli njekelta kɨ ta Luwə’tɨ, ningə ingɨ in nje kində dɔɓadɨ’de’gɨ tɔ.
49 In tadɔ kin ə, Luwə elta me tər’tɨ lə’ne ene: “M’a m’ulə kɨ njekeltakita’m’tɨ kɨ njekawkulə’gɨ m’adɨ’de, ningə a tɔli’de ge, a adi’de kon ge.”
50 In be kadɨ dəji de’gɨ kɨ dɔkagilo’tɨ kɨ ɓone, mosɨ njekeltakita kɨ ta’m’tɨ kɨ ɓuki kɔ lo kulə ngirə dɔnangɨ’tɨ nu bitɨ ɓone.
51 Mosɨ kɨ ulə ngirə dɔ Abel’tɨ nu bitɨ te’n dɔ Jakari’tɨ, kɨ tɔli’ə ngawdann lo’tɨ kɨ in ringiri kadikare’tɨ re Kəy’tɨ lə Luwə. In kɨ rɔta’tɨ kadɨ de’gɨ kɨ dɔkagilo’tɨ kɨ ɓone a udəi kɔr nya’gɨ kɨ rai nya kin non Luwə’tɨ.
52 Kumtondoo in lə’se, ingɨ njendo ndukun’gɨ kɨ, tarow nyagər in ji’se’tɨ, ə inɓe’gɨ uri me’tɨ el num, taa de’gɨ kɨ ndigɨ kur me lo’tɨ kɨ kadɨ gəri nya kaa, ɔgi’de num tɔ.»
53 Lokɨ Jeju te me kəy’tɨ kakin ningə, njendo ndukun’gɨ kɨ Parisɨ’gɨ uləi ngirə ra tɔgɨ dɔ Jeju’tɨ ge, dəji ta’gɨ kɨ dangɨ dangɨ ge.
54 Sangi row me ta’gɨ kadɨ to n’ingəi ta kɨ go’tɨ el ta’a’tɨ ningə n’uwəi’ə’n’ə.